Spr. Krajobrazy Polski, przyroda zadania i sprawdziany

Sprawdzian dla klasy VI Piękne i niepowtarzalne krajobrazy Polski

Ewa Andrzejewska, Grażyna Pabian, Izabela Podpirko

........................................... ..............................
Imię i nazwisko Klasa

Informacja dla ucznia:
Sprawdzian składa się z kilku krótkich tekstów różnego rodzaju oraz 25 zadań.
Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
Wszystkie zadania rozwiązuj długopisem lub piórem.
W zadaniach od 1 do 20 są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna z nich jest poprawna. Wybierz ją i wyraźnie wpisz znak X obok litery z poprawną odpowiedzią, na przykład:
0x01 graphic

Jeżeli się pomylisz, obwiedź kółkiem błędną odpowiedź, a poprawną zaznacz znakiem X, na przykład:

Rozwiązania zadań od 21 do 25 zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.

Tekst I

Przewędrowałem w życiu wiele świata, góry widziałem niebotyczne, pokryte nietającymi nigdy lodami, widywałem rzeki tak szerokie, że trzeba niemal całej godziny, aby łodzią przepłynąć z jednego brzegu na drugi, siadywałem po dolinach tak cudnych, że ziemia wydawała mi się rajem, patrzyłem na tęczę, którą tworzą w rozbitej na drobne pyły fali ogromnych wodospadów, a przecież tęsknota moja nigdzie nie znajdowała takiego ukojenia jak w naszych Tatrach.
Jan Kasprowicz "O śpiących rycerzach w Tatrach" (fragment)

1. Wyrazy wyróżnione w tekście I to:

ə A) przenośnie
ə B) epitety
ə C) zdrobnienia
ə D) zgrubienia

2. Gdzie autor tej legendy czuje się najlepiej:

ə A) nad rzeką
ə B) w Tatrach
ə C) w raju
ə D) nad wodospadem

3. Który szereg zawiera czasowniki wskazujące na pierwszoosobową narrację tego utworu?

ə A) wiele, rzeki, widywałem
ə B) pyły, góry, siadywałem
ə C) dolinach, cudnych, fali
ə D) siadywałem, widywałem, patrzyłem

4. Która zasada zachowania nie obowiązuje turystów w górach?

ə A) nie wolno fotografować roślin chronionych
ə B) nie wolno schodzić z oznakowanego szlaku
ə C) nie wolno zrywać roślin chronionych
ə D) nie wolno krzyczeć

Tekst II

Każdego dnia o godzinie 7.00 Tomek odczytywał temperaturę powietrza nad jeziorem. Dane zapisał w tabeli.

Dzień	Poniedziałek	Wtorek	Środa	Czwartek	Piątek	Sobota	Niedziela
Temp.	-5^oC	0^oC	2^oC	3^oC	1^oC	-2^oC	-6^oC

6. W którym dniu temperatura powietrza była najwyższa?

ə A) poniedziałek
ə B) wtorek
ə C) czwartek
ə D) niedziela

7. Jaka jest różnica między najniższą a najwyższą temperaturą zanotowaną przez Tomka?

ə A) -3^oC
ə B) -6^oC
ə C) 11^oC
ə D) 9^oC

8. Jaka była średnia temperatura powietrza o godzinie 7.00 w ciągu tego tygodnia?

ə A) -2^oC
ə B) 0^oC
ə C) -1^oC
ə D) 2^oC

Tekst III

W zachodniej części Wielkopolski, na zachód od miasta Wolsztyna, błyszczą w promieniach słońca i szumią tajemniczym szeptem fale Jeziora Świętego. Nie zawsze ono tam było. Dawniej, bardzo dawno, przed tysiącem lat, a morze jeszcze dawniej wznosiła się na tym miejscu wioska zamożna. Były tam pola urodzajne i sześć pięknych chat, bo tylu tam mieszkało gospodarzy. Wtedy to, jednego razu wieczorem zaszedł do owej wioski pielgrzym staruszek. Snadź daleką przebył drogę, gdyż był bardzo utrudzony. A na domiar zziębnięty był i przemoknięty - jak to mówią - do suchej nitki, jako że jesień już była słotna i zimna. Szukał więc miejsca, gdzie mógłby się ogrzać, posilić, osuszyć i wypocząć...

9. Kim jest bohater powyższego utworu?

ə A) królem
ə B) pielgrzymem
ə C) gospodarzem
ə D) wojownikiem

10. Opowieść o zatopionej wiosce jest:

ə A) baśnią
ə B) mitem
ə C) opowiadaniem
ə D) legendą

11. Ludzie od wieków podróżują różnymi środkami transportu. Podane nazwy ułóż chronologicznie (wstawiając w kratkach cyfry od 1 do 4), tak aby wskazać postęp w tej dziedzinie.

ə A) pociąg
ə B) samolot
ə C) zaprzęg konny
ə D) wodolot

12. Które jezioro położone jest na Pojezierzu Mazurskim?

ə A) Morskie Oko
ə B) Łebsko
ə C) Śniardwy
ə D) Gopło

13. Jaki park narodowy charakteryzuje ten opis?

Jest położony na wyspie, w północno-zachodniej części Polski. Jego symbolem jest bielik. Szczególnej ochronie podlega w nim wybrzeże morskie.

ə A) Woliński Park Narodowy
ə B) Białowieski Park Narodowy
ə C) Słowiński Park Narodowy
ə D) Ojcowski Park Narodowy

14. Wędrując po Krakowie, dawnej stolicy Polski, turysta może zwiedzić:

ə A) Pałac w Łazienkach, Sukiennice
ə B) Kościół Mariacki, kopalnię soli
ə C) Klasztor Jasnogórski, Sukiennice
ə D) Wawel, Uniwersytet Jagielloński

15. Podczas zwiedzania Wawelu w Krakowie Jacek dowiedział się, że król Kazimierz Jagiellończyk panował w latach 1447-1492. Ile lat minęło od czasu, kiedy zasiadł na tronie?

ə A) 654 lata
ə B) 557 lat
ə C) 509 lat
ə D) 547 lat

16. Który ze znaków wskazuje wyjście ewakuacyjne w muzeum?

ə A)
ə B)
ə C)
ə D)

17. Która data związana jest z historią państwa polskiego?

ə A) 966 r.
ə B) 2500 r. p.n.e.
ə C) 170 r.
ə D) 450 r. p.n.e.

Tekst IV

Tomek i Jacek zamieszkali w schronisku turystycznym w dwuosobowym pokoju o wymiarach: 4 x 3 m.

18. Ile wynosi powierzchnia tego pokoju?

ə A) 12 m²
ə B) 15 m²
ə C) 4,3 m²
ə D) 7 m²

19. Jakie wymiary ma ten pokój na planie wykonanym w skali 1:25?

ə A) 16 m x 12 m
ə B) 16 cm x 12 cm
ə C) 1,6 m x 1,2 m
ə D) 1,6 cm x 1,2 cm

20. Przed wyprawą w Tatry chcesz dowiedzieć się więcej o ich budowie. Informacje znajdziesz w książce pt.:

ə A) "Atlas samochodowy Polski"
ə B) "Skały i minerały"
ə C) "Fauna i flora Tatr"
ə D) "Meteorologia"

21. Jacek zaplanował sobie spędzenie ferii zimowych w Tatrach. Chciałby pojechać z Tomkiem, który woli spędzać czas wolny przy komputerze. Co i jak powinien powiedzieć Jacek, by zachęcić Tomka do wyjazdu w góry. Sformułuj i zapisz argumenty Jacka.

Tekst V

Obszary leśne w parku krajobrazowym zajmują powierzchnię 10 ha. Diagram przedstawia tereny zajęte przez poszczególne drzewostany.

22. Jaką powierzchnię w hektarach zajmują poszczególne drzewostany? Przedstaw swoje obliczenia.

23. Pewnego dnia chłopcy wyruszyli w góry, by poznać piękno przyrody. Zauważyli, że występuje tam piętrowy układ roślinności. Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli wyrysuj i podpisz granice pięter roślinności w górach.

Piętro roślinności	Wysokość w m n.p.m.
Pola uprawne	do 1000
Regiel dolny	do 1200
Regiel górny	do 1500
Kosodrzewina	do 1800
Hale	do 2200
Turnie	powyżej 2200

24. Które z podanych cech krajobrazu charakteryzują wymienione krainy geograficzne Polski? Wpisz przy nazwie każdej krainy dwie wybrane cechy charakterystyczne dla jej krajobrazu, na przykład Wyżyna Śląska - hałdy, kominy.

Cechy krajobrazu: turnie, klif, pola uprawne, jaskinie, plaża, teren równinny, granie, wodospady, użytki rolne, wywierzyska, wąwozy.

a) Tatry Zachodnie - ......................................................................

b) Kujawy - ..................................................................................

c) Wyspa Wolin - ...........................................................................

d) Tatry Wysokie - .........................................................................

25. Opisz krajobraz, który Cię zachwyca lub przeraża.

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

....................................................................................................

Kartoteka testu, punktacja zadań i prawidłowe odpowiedzi

Nr zad.	Badana czynność ucznia	Poprawne odpowiedzi i kryteria punktowania	Numer standardu	Liczba punktów
1.	Posługuje się czynnie terminem epitet.	B	1.1	1
2.	Rozumie informację zawartą w tekście.	B	1.2	1
3.	Posługuje się czynnie terminem pierwszoosobowej formy czasownika.	D	1.2	1
4.	Rozumie potrzebę przestrzegania zasad postępowania w środowisku przyrodniczym.	A	5.8	1
5.	Posługuje się poznanymi terminami do opisywania sytuacji spotykanych w środowisku.	D	5.1	1
6.	Odczytuje dane zapisane w tabeli oraz odpowiada na pytania z nimi związane.	C	1.4	1
7.	Odczytuje dane zapisane w tabeli oraz odpowiada na proste pytania z nimi związane.	D	1.4	1
8.	Analizuje otrzymane wyniki i sprawdza je z warunkami zadania.	C	3.9	1
9.	Rozumie informację zawartą w tekście.	B	1.1	1
10.	Odczytuje różne teksty kultury, rozpoznaje ich charakterystyczne cechy.	D	1.1	1
11.	Ustawia wydarzenia w porządku chronologicznym.	1-C, 2-A, 3-B, 4-D	3.1	1
12.	Posługuje się poznanymi terminami do opisywania sytuacji spotykanych w środowisku.	C	5.1	1
13.	Rozpoznaje charakterystyczne cechy obiektów przyrodniczych.	A	3.6	1
14.	Posługuje się poznanymi terminami do opisywania sytuacji spotykanych w środowisku.	D	5.1	1
15.	Oblicza upływ czasu między wydarzeniami.	B	3.1	1
16.	Rozumie znaczenie podstawowych symboli występujących w budynkach użyteczności publicznej.	D	1.3	1
17.	Posługuje się kategoriami czasu w celu porządkowania wydarzeń.	A	3.1	1
18.	Sprawdza wyniki z warunkami zadania.	A	3.9	1
19.	Analizuje otrzymane wyniki.	B	3.9	1
20.	Wskazuje źródła informacji.	B	4.1	1
21.	Formułuje wypowiedź ze świadomością celu.Używa odpowiednich argumentów.Pisze krótki, spójny tekst.	I. Formułuje wypowiedź ze świadomością celu. II. Używa odpowiednich argumentów. III. Pisze krótki, spójny tekst (min. 2 zdania lub zdanie złożone)	2.2 3.4 2.3	0-1 0-1 0-1
22.	Ustala sposób rozwiązania zadania oraz prezentacji tego rozwiązania.Wykonuje prawidłowo obliczenia.Prawidłowo zamienia jednostki powierzchni.Interpretuje otrzymane wyniki, udziela odpowiedzi.	I. Ustala sposób obliczenia powierzchni zajętej przez brzozy. II. Poprawnie oblicza powierzchnię zajętą przez brzozy: 2,5 ha. III. Poprawnie zamienia jednostki powierzchni (400 ar = 4 ha). IV. Ustala sposób obliczenia powierzchni zajętej przez jodły. V. Poprawnie oblicza powierzchnię zajętą przez jodły: 3,5 ha. VI. Interpretuje otrzymany wynik, podaje odpowiedź.	3.8 3.5 5.3 3.8 3.5 3.9	0-1 0-1 0-1 0-1 0-1 0-1
23.	Przedstawia w postaci graficznej dane zapisane w tabeli.	Przedstawia w postaci graficznej wszystkie dane zapisane w tabeli.	2.4	0-1
24.	Rozpoznaje charakterystyczne cechy wybranego krajobrazu.	Rozpoznaje charakterystyczne cechy wybranych krajobrazów: a) wpisuje poprawnie wszystkie cechy charakterystyczne - 2 pkt, b) wpisuje poprawnie dwie cechy charakterystyczne - 1 pkt.	3.6	0-2
25.	Posługuje się określoną formą wypowiedzi.	I. Rozwija temat o określenia charakterystyczne dla wybranego krajiobrazu. II. Stosuje bogate, zróżnicowane słownictwo. III. Zachowuje formę opisu. IV. Buduje spójny tekst. V. Przestrzega norm językowych (dopuszcza się 3 błędy). VI. Przestrzega zasad ortografii: brak błędów - 2 pkt, 1-3 błędy - 1 pkt. VII. Przestrzega zasad interpunkcji (dopuszcza się 3 błedy).	2.1 2.3 2.1 2.3 2.3 2.3 2.3	0-1 0-1 0-1 0-1 0-1 0-2 0-1