Ratownictwo Med. W4 26.10.04r.
„MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA”
Urazy są najczęstszą przyczyną zgonu u ludzi młodych do 40 r.ż.
Szanse pacjenta z mnogimi obrażeniami ciała wyznacza czas oraz bezbłędność decyzji i działań lekarskich w okresie „złotej godziny”
W Polsce w wypadkach komunikacyjnych ginie
12 osób /100 wypadków
W UE w wypadkach komunikacyjnych ginie
3,5 osoby/100 wypadków
W Polsce w wypadkach ginie rocznie 6000 osób rannych zostaje ok. 40 000
Według opinii Europejskiej Rady Resuscytacji na podstawie analizy
700 000 zgonów w miejscu zdarzenia do uratowania było 40% zmarłych
70% okołourazowych „zgonów do uniknięcia” powodowanych jest błędem diagnostycznym lub leczniczym
SYSTEM LECZENIA MNOGICH OBRAŻEŃ CIAŁA
Szpitalny oddział ratunkowy
(Emergency Department)
Wielospecjalistyczny zespół ratunkowy
(Trauma Team)
Zalecenia postępowania ratowniczego
(ATLS)
Szpitalny Oddział Ratunkowy
Sektory:
Dyspozytor (łączność alarmowa)
Zespoły wyjazdowe (działania przedszpitalne)
Segregacja przyjęć (triage)
Blok resuscytacji (sale reanimacyjno-zabiegowe)
Intensywna terapia (ogólna, ostrych zatruć, ostra dializoterapia)
Chirurgia (chirurgia ambulatoryjna, urazowa)
Sala obserwacji i budzeń
Diagnostyka (laboratoryjna, RTG-TK, USG, endoskopowa)
Ambulatoria
WIELOSPECJALISTYCZNY ZESPÓŁ RATUNKOWY
Zadania:
Rozpoznanie obrażeń bezpośrednio zagrażających życiu
Resuscytacja i stabilizacja funkcji życiowych
Określenie rodzaju i rozległości pozostałych obrażeń
Przygotowanie pacjenta do leczenia specjalistycznego (łącznie z transportem)
Skład:
Kierownik zespołu (lekarz ratunkowy, anestezjolog, traumatolog)
Anestezjolog (lekarz specjalista)
Lekarz ratownik ( 1 lub 2,lekarz specjalista)
Pielęgniarka ratunkowa (1 lub 2)
Technik radiologii
Kierownik zespołu
odpowiada za:
Jakość i przebieg oceny wstępnej pacjenta
Jakość i przebieg ocen wtórnych
Koordynację działań zespołu
Stan pacjenta w okresie przedszpitalnym i w szpitalnym oddziale ratunkowym
Anestezjolog
odpowiada za:
Drożność dróg oddechowych
Wentylację
Dostępy donaczyniowe
Terapię płynową
Terapię przeciwbólową
Lekarz ratownik
odpowiada za:
Ekspozycję pacjenta
Drenaż klatki piersiowej
Odbarczenie osierdzia
Cewnikowanie pęcherza moczowego
Unieruchamianie złamań
Pielęgniarka ratunkowa
odpowiada za:
Zdjęcie odzieży pacjenta
Pomiary funkcji życiowych
Monitorowanie
Dokumentację danych
Pomoc w działaniach lekarzy
Pobieranie materiału do analiz
Technik radiologii
odpowiada za:
Zdjęcie kręgosłupa szyjnego
Zdjęcie klatki piersiowej
Zdjęcie miednicy
Inne badania zależne od wskazań
ZESPÓŁ OBRAŻEŃ WIELONARZĄDOWYCH
Etapy postępowania:
Wstępna ocena kliniczna i resuscytacja
Wtórna ocena kliniczna i leczenie wstępne
Leczenie specjalistyczne
Wstępna ocena kliniczna i resuscytacja
Airway
Breathing
Circulation
Dysfunction
Exposition
Airway
Ocena i przywrócenie drożności dróg oddechowych
(z unieruchomieniem kręgosłupa szyjnego)
Usunięcie ciał obcych z dróg oddechowych
Rurka ustno-gardłowa
Maska tlenowa
Intubacja przez usta lub nos
Konikotomia
100% tlen
Szybka ocena szyi
( obrzęk, zastój żylny, przemieszczenie tchawicy)
Breathing
Szybka ocena oddechu własnego pacjenta
(częstość, ruchomość i symetria klatki piersiowej, jakość szmerów)
Wspomaganie oddechu
Oddech kontrolowany
Punkcja, drenaż opłucnowy
Opatrzenie otwartych ran klatki piersiowej
Monitorowanie (Sa02, ETC02)
Circulation
Szybka ocena stanu krążenia
(zabarwienie powłok, mikrokrążenie, tętno: promieniowe, udowe, szyjne, ciśnienie
tętnicze)
CPR
Tamowanie krwawień
Resuscytacja płynowa
(dwa duże wkłucia w czasie do 2 min.- ogrzane infuzje i.v. krystaloidów [do 2 l] i koloidów [do 2l] )
Spodnie przeciwwstrząsowe
Monitorowanie EKG,OCŻ, NIBP (ciś. zaklinowania)
Analiza krwi
(grupa krwi, próba krzyżowa, morfologia, Hb, Ht, mocznik, elektrolity, gazometria)
Dysfunction
(ocena OUN)
Szybka ocena neurologiczna
(kontakt, źrenice, ruchomość kończyn, odruch Babińskiego)
Ocena wg skali Glasgow (GCS)
Unieruchomienie na materacu próżniowym
Unieruchomienie złamań
Exposition
(przygotowanie do następnego etapu)
Pełna ekspozycja pacjenta
(delikatne rozcięcie i zdjęcie odzieży)
Ochrona przed wychłodzeniem
(ciepłe pomieszczenie, okrycie, aluminiowa folia ochronna)
Wtórna ocena kliniczna i leczenie wstępne
Ponowne, szczegółowe:
A
B
C
D
Obowiązkowe badania radiologiczne:
- zdjęcie AP klatki piersiowej
- zdjęcie kręgosłupa szyjnego (C1-Th1)
- zdjęcie miednicy
- inne wg wskazań (TK głowy, TK kręgosłupa, arteriografia ...)
Pełne, szczegółowe badanie fizykalne
Głowa
Sklepienie czaszki: rany, krwiaki, wgłobienia, obrzęki
Podstawa czaszki: krwiak okularowy, otorrhoe, rhinorrhoe, objaw Battle'a
Oczy, oczodół: ruchomość, odruchy, podbiegnięcia krwawe, rozerwania, penetracje
Twarzoczaszka: symetria, uzębienie, kości szczęki i żuchwy
Szyja: obrzęki, krwiaki, rany, napięcie mięśni, ruchomość, bolesność
Klatka piersiowa
Ocena ogólna: rany, krwiaki, upośledzenie ruchomości, asymetria, osłuchiwanie
Ściana klatki piersiowej: kości, rany drążące, rozedma podskórna
Wykluczenie odmy, odmy prężnej, krwiaka opłucnej -nakłucie, drenaż opłucnowy
Wykluczenie tamponady serca - nakłucie osierdzia
Wykluczenie tętniaka rozwarstwiającego aorty, pęknięcia przełyku,
pęknięcia przepony
Obrażenia serca
Krwotok-wstrząs hypowolemiczny
Monitorowanie: EKG, inwazyjne RR, OCŻ, SaO2, ETCO2, temperatura
Jama brzuszna
Ocena zewnętrzna: rany, krwiaki, ruchomość, obrona mięśniowa, objaw otrzewnowy...
Badanie per rectum: napięcie zwieraczy odbytu, obrażenia odbytnicy, złamania miednicy, gruczoł krokowy, krwawienia
Sonda żołądkowa
Cewnikowanie pęcherza moczowego
Możliwa konieczność: usg, diagnostycznego płukania jamy otrzewnowej, urografii, cystografii
Kończyny
Ocena zewnętrzna: rany, krwiaki, deformacje, ruchomość, tętnienie...
Badanie radiologiczne
Unieruchomienie złamań
Opatrunki
Badanie mikrobiologiczne
Rdzeń kręgowy
Ocena prawdopodobieństwa uszkodzenia rdzenia kręgowego: rodzaj i mechanika urazu
Objawy uszkodzenia: defekt czuciowy i ruchowy,
wazodylatacja, hypotensja,
bradykardia, priapizm,
utrata napięcia zwieraczy
Unieruchomienie
Ocena neurologiczna i radiologiczna stopnia uszkodzenia
Decyzja o specjalistycznym leczeniu chirurgicznym
Profilaktyka tężca
Profilaktyka antybiotykowa
Wstępna ocena kliniczna i resuscytacja |
= |
30 - 40 minut od przybycia do SOR |
OCENA STANU POSZKODOWANEGO W MIEJSCU ZDARZENIA
Określić stan przytomności: nawiązywanie kontaktu, GCS
Ocenić oddychanie: częstość oddechów, pociąganie tchawicy, zaciąganie skrzydełek nosa, zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych, symetria ruchów oddechowych, obecność krwi i ciał obcych w ustach i nosie, zaburzenia lub brak szmerów oddechowych
Ocenić utlenowanie: kolor krwi, zabarwienie ust i łożysk paznokciowych, Pulsoksymetria
Ocenić stan krążenia: napięcie tetna, NIBP, częstość akcji serca, miarowość rytmu serca, natężenie tonów serca, EKG
Ocenić napięcie mięśniowe: napięcie mięśni kończyn, sztywność karku, ruchomość kończyn
Ocenić temperaturę ciała: pomiar temperatury elektrodą naskórną, pod pachą, w ustach, ocena wilgotności skóry
Ocenić diurezę:brak lub obecność moczu, nietrzymanie moczu, zabarwienie moczu
Ocenić okoliczności urazu: wielkość krwawienia, obecność leków w otoczeniu pacjenta, informacje od pacjenta lub rodziny
Główną Przyczyną Śmierci U Chorych Z Mnogimi Obrażeniami Ciała Jest Wstrząs Krwotoczny!!!!!
POSTĘPOWANIE W KRWOTOKU ZEWNĘTRZNYM DAJĄCYM SIĘ OPANOWAĆ
pozycja na wznak
100% tlenu
pakujemy i jedziemy
można wstępnie zastosować pneumatyczną odzież przeciwwstrząsową
zapewnienie dostępu do żyły po drodze
- bolus 20cm3/kg
- ponowna ocena, powtórne podanie bolusu płynu, gdy potrzeba
dokładne monitorowanie
POSTĘPOWANIE W KRWOTOKU ZEWNĘTRZNYM NIE DAJĄCYM SIĘ OPANOWAĆ
pozycja na wznak
100% tlenu
pakujemy i jedziemy
zapewnienie dostępu do żyły po drodze
→ podawaj płyny w celu utrzymania ciśnienia skurczowego krwi 90-100
użyj opaskę uciskową w razie potrzeby
użycie pneumatycznej odzieży p/wstrząsowej nie jest wskazane
powiadomienie oddziału docelowego
POSTĘPOWANIE → KRWOTOK WEWNĘTRZNY
pozycja na wznak
100% tlenu
pakujemy i jedziemy
zapewnienie dostępu do żyły po drodze
(podawaj płyny w celu utrzymania ciśnienia skurczowego krwi 90-100mmhg)
powiadomienie oddziału docelowego
4