HANDEL ZAGRANICZNY

1. PODZIAŁ FORM HANDLU ZAGRANICZNEGO.

Handel zagraniczny to odpłatna wymiana towarów i usług z partnerami, którzy posiadają stałe siedziby poza granicami celnymi państwa. Handel zagraniczny w wąskim znaczeniu odnosi się do dóbr materialnych sprzedawanych za granicą lub zakupywanych za granicą. Handel zagraniczny w wąskim znaczeniu obejmuje obroty majątkowo - kredytowe oraz bieżące na które oprócz wymiany towarowej składa się zakup i sprzedaż za granicą dóbr i usług.

2. IMPORT, EKSPORT, HANDEL TRANZYTOWY

IMPORT - polega na przywozie towarów zza granicy w celu ich wykorzystania na rynku wewnętrznym oraz na przyjęciu usług od cudzoziemców;

EKSPORT - jest to wywóz za granicę towarów pochodzenia krajowego lub przetworzonych w kraju usług oraz świadczenia usług cudzoziemcom.

HANDEL TRANZYTOWY - sprowadza się wyłącznie do obrotu towarowego i dotyczy sytuacji, w której siedziba firmy realizującej transakcje kupna i sprzedaży nie znajduje się ani w kraju importera ani w kraju eksportera.

3. EKSPORT BEZPOŚREDNI

Eksport bezpośredni to bezpośrednia forma eksportu. Jest to większe ryzyko handlowe niż w przypadku sprzedaży pośredniej. Wymagane jest większe zaangażowanie kapitału.

Najważniejsze cechy eksportu bezpośredniego to:

• Stosowanie w eksporcie dóbr inwestycyjnych

• Bezpośredni kontakt z klientem

• Wymaga dobrej znajomości rynków zagranicznych przez producenta

• Własny dział eksportu (magazyn wysyłkowy)

• Własny serwis

• Długoterminowe kredyty

• Wysokie ryzyko kredytowe

• Wzrost zaangażowania kapitału

4. EKSPORT POŚREDNI

Eksport pośredni polega na sprzedaży przez producenta własnych wyrobów w określonej firmie zajmującej się eksportem.

Najważniejsze cechy eksportu pośredniego:

• Sprzedaż towarów przez producenta w kraju

• Dystrybucja poprzez pośrednika

• Doświadczenie rynkowe pośredników

• Ryzyko błędnych informacji o popycie?????????

• Wymóg przekazywania prawa wyłącznej sprzedaży

• Nie wymaga zaangażowania kapitału producenta w celu składowania i dystrybucji

• Producent unika tworzenia własnej sieci sklepów za granicą.

5. IMPORT BEZPOŚREDNI

Wykazuje tendencję rosnącą w różnych branżach. Import bezpośredni wymaga utworzenia własnego działu importu a czasem i zagranicznego przedstawicielstwa firmy. Niezbędna jest dobra znajomość rynków zagranicznych. Import bezpośredni powinien w zasadzie przynieść oszczędności kosztów w skutek rezygnacji z usług pośrednika.

Do najważniejszych cech importu bezpośredniego należą:

• Stosowany zwłaszcza w przypadku surowców i półfabrykatów

• Bezpośredni kontakt z dostawcą

• Własny oddział handlu zagranicznego: własna akwizycja, ryzyko transportowe importera

• Większe zaangażowanie kapitału

• Wymaga urządzenia magazynu importowego

• Ryzyko transportowe importowe

6. IMPORT POŚREDNI

Ma wiele zalet. Za pośrednictwem przedsiębiorstw handlu zagranicznego może okazać się niezbędny wówczas gdy jest dokonywany w niewielkich ilościach i nieregularnie oraz gdy zakupy importowe są dokonywane w wielu krajach a korzystanie z pośredników może okazać się o wiele tańsze.

Cechy importu pośredniego:

• Dokonywany nieregularnie w małych ilościach

• Rozproszony w wielu krajach

• Korzystniejsze ceny poprzez zakupy (masowe) handlu zagranicznego

• Konieczna dobra znajomość rynku przez firmy handlu zagranicznego

• Możliwość przystosowania importowanych towarów przez firmy handlu zagranicznego do wymagań odbiorców

• Stała gotowość dostaw

• Brak problemu poszukiwania źródeł zaopatrzenia

7. HANDEL TRANZYTOWY

Jest pożądany ze względów politycznych. Utrudniony jest bezpośredni handel z określonym krajem. Powodem mogą być również wysokie cła bądź wykorzystanie istniejących referencji handlowych (bezcłowy kontyngent). W handlu tranzytowym obrót towarów nie jest dokonywany bezpośrednio między eksporterem w kraju wytworzenia a importerem w kraju odbiorcy lecz odbywa się za pośrednictwem firmy tranzytowej znajdującej się w kraju trzecim.

Od handlu tranzytowego należy odróżnić tranzyt rozumiany jako tranzyt obcych towarów przez terytorium dawnego państwa. Kraj przez którego terytorium przechodzą ładunki obce nazywamy krajem tranzytowym. Rozróżniamy tranzyt: lądowy, lądowo - morski, morski, lotniczy, przesyłkowy (rurociągowy, przewodowy)

W odróżnieniu od handlu tranzytowego, który obejmuje wyłącznie obrót towarowy tranzyt jest formą eksportu usług.

8. TRANSAKCJE

Transakcje zawierane na wolnym rynku w trakcie kontraktów obejmują ok. 80% ogólnej wartości handlu międzynarodowego, a 20% handlu międzynarodowego dokonuje się na rynkach zorganizowanych.

Pojęcie transakcje w praktyce bywa bardzo różnie rozumiane. Często ten termin używamy zamiennie z terminem umowa, kontrakt, oferta, efekt. Transakcje to wiele powiązanych ze sobą działań, których wynikiem jest osiągnięcie zamierzonych celów przez strony określonych celów handlowych.

Transakcje w handlu zagranicznym to działanie, które zmierzają do zawarcia kontraktu i jego realizacji.

Transakcje obejmują wiele umów:

1. kontrakt, czyli umowa podstawowa,

2. umowa między dostawcą i ewentualnym pośrednikiem

3. umowa spedycji

4. umowa transportu

5. umowa ubezpieczeniowa

6. umowa kontroli ilościowej i jakościowej towaru

9. CYKLE TRANSAKCJI

W literaturze mówi się o cyklu transakcji, czyli o następujących po sobie fazach grupujących czynności szczegółowe. Cykle transakcji w handlu zagranicznym:

I FAZA - Przygotowanie transakcji, która obejmuje następujące czynności:

1. zebranie informacji na temat ewentualnych nabywców

2. badanie rynku (popyt, podaż, dystrybucja)

3. przesłanie ofert lub zapytań ofertowych

4. porównanie ofert i przesłanie kontrofert

5. przygotowanie wstępnych rozmów handlowych

II FAZA - zawarcie transakcji, na którą składa się:

1. zawarcie kontraktu

2. zawarcie innych umów (z krajowym dostawcą, odbiorcą, pośrednikiem)

III FAZA - realizacja transakcji w handlu zagranicznym, która obejmuje:

1. zlecenie spedycji

2. ubezpieczenie

3. uzyskanie pozwoleń do przywozu lub wywozu

4. przygotowanie towaru do wysyłki

5. wystawienie stosownych dokumentów

6. dostawa lub odbiór towarów

7. zapłata za towar

IV FAZA - rozliczenia i kontrola transakcji

1. ustalenie zgodności dokumentów ze stanem faktycznym

2. analiza decyzji podjętych w całym cyklu transakcji

3. archiwowania dokumentów

10. TRANSAKCJA EKSPORTOWA

Zawarcie transakcji eksportowej może być prowadzone w 8 fazach:

1. działania marketingowe, promocyjne związane z rozpoznaniem rynku

2. ustalenie rozmiarów i struktury produkcji mogącej być przedmiotem sprzedaży

3. sporządzenie kalkulacji wstępnej i ustalenie ceny ofertowej

4. negocjowanie ostatecznych warunków

5. zawarcie kontraktu

6. realizowanie transakcji eksportowej

7. rozliczenie transakcji eksportowej

8. kontrola likwidacyjna transakcji

11. TRANSAKCJA IMPORTOWA

Zawarcie transakcji importowej składa się z następujących faz:

I FAZA - przygotowanie transakcji

1. otrzymanie zapotrzebowania na towar lub usługę

2. poszukiwanie zagranicznego dostawcy

3. wybór dostawcy (wynik analizy ofert)

4. dodatkowe rozmowy z wybranym dostawcą

5. sporządzenie kalkulacji importowej

6. otrzymanie zamówienia

II FAZA - zawarcie transakcji

1. sformułowanie warunków kontraktu

2. uzyskanie pozwolenia przywozu

3. wydanie zleceń spedycyjno - transportowych

III FAZA - wykonanie transakcji

1. dopilnowanie terminowej dostawy

2. wydanie dyspozycji płatniczych

3. nadzór nad prawidłowością wysyłki towarów

4. wydanie związanych z dostawą dokumentów

5. dopilnowanie zorganizowania i przeprowadzenia odbioru ilościowego i jakościowego

6. załatwienie ewentualnych reklamacji

7. zamknięcie transakcji

12. OFERTA

Jest to wieńcząca propozycja sprzedaży towarów lub usług z jednoczesnym precyzyjnym określeniem istotnych warunków przyszłej umowy sprzedaży. Rozróżniamy następujące typy oferty:

1. oferty wywołane składane przez konkretnego partnera zainteresowanego nabyciem towaru lub usługi. Są one składane na skutek zapytania

2. oferty niewywołane przesyłane przez składającego w celu wywołania zainteresowania towarem lub usługą, efektem tego będzie złożenie zamówienia

Oferty dzielą się na:

1. ogólne

2. szczegółowe

3. warunkowe

4. bezterminowe

Elementy oferty

Oferta sprzedaży składa się:

1. nazwa firmy jej adres i numer ewidencyjny

2. baza dostawy - warunki na jakich nastąpi wysyłka towaru

3. warunki płatności

4. termin dostawy

5. nazwa towaru

6. jakość towaru

7. warunki dodatkowe

Od oferty należy odróżnić zapytanie ofertowe, które kierowane jest przez importera do określonego eksportera w celu uzyskania oferty eksportowej na dany towar czy usługę. Zapytanie ofertowe ma na celu złożenie importerowi oferty sprzedaży. Zapytanie ofertowe przesyłane jest gdy importer:

1. nie zna rynku i nie wie, które firmy wchodzą w grę jako jego partnerzy

2. zna rynek ale słabo, nie ma rozeznania

3. zna rynek dobrze i liczy, że firmy zaoferują mu lepsze warunki

Zapytania ofertowe powinny zawierać następujące elementy:

1. krótka charakterystyka naszej firmy

2. nazwa towaru lub usługi

3. ilość towaru

4. formuła grzecznościowa zachęcająca do złożenia oferty

5. podpis nadawcy zapytania ofertowego

Po wysłaniu zapytania ofertowego mogą wystąpić następujące sytuacje:

1. brak reakcji ze strony adresata

2. uzyskanie odpowiedzi odmownej

3. reakcja pozytywna, ale zawierająca zapytania

4. potwierdzenie otrzymania zapytania

5. niezwłoczne przesłanie oferty sprzedaży

13. KONTRAKT

To umowa kupna - sprzedaży zawierana z kontrahentem. W przypadku wystąpienia kontrahenta zagranicznego mówimy o kontrakcie eksport - import. Kontrakty mogą być:

1. jednodokumentowy - jest to umowa najczęściej sporządzana pisemnie w formie jednego aktu prawnego, w której zawarte są wszelkie prawa i obowiązki strony.

2. wielodokumentowy - składa się z oferty i zamówienia lub zamówienia i potwierdzenia przyjęcia zamówienia do wykonania.

Kontrakt w handlu zagranicznym powinien zawierać:

1. przedmiot dostawy

2. ilość produktu, wielkość usługi

3. cena

4. miejsce przekazania towaru

5. termin dostawy

6. sposób dostawy

7. sposób zapłaty

8. sposób dokonania odbioru towaru

9. załączniki

Elementy kontraktu:

1. elementy kontraktu, które nie podlegają negocjacjom:

1. nazwa i adres stron

2. numer kontraktu

3. data i miejsce zawarcia kontraktu

4. podpisy stron

2. elementy kontraktu podlegające negocjacjom:

1. przedmiot kontraktu

2. ilość towaru

3. sposób opakowania i oznakowania

4. warunki dostawy

5. cena jednostkowa towaru

6. wartość kontraktu

7. warunki płatności

8. termin dostawy

9. klauzura dodatkowa

10. załączniki - akty normatywne

Rodzaje kontaktów:

1. warunki w jakich nastąpiło skontaktowanie się stron

1. swobodna tzw. Zawierana przez strony na warunkach przez siebie ustalonych

2. zawierany w sposób zorganizowany (giełdy, aukcje, przetargi...)

2. termin dostawy

1. natychmiastowo

2. z późniejszym terminem dostaw

3. Sposób przekazania ekwiwalenta za towar czy za usługę

1. gotówkowe

2. kredytowe

3. wolno dewizowe

4. kliringowe

5. o specyficznej formie

6. według sposobu zapłaty (akredytywa, kredyt na otwarty rachunek)

4. sposób określenie przedmiotu dostawy dzieli kontrakty na:

1. sprzedaż wg próbki (surowców, art.. spożywczych lub przemysłowych)

2. sprzedaż wg opisu (drzewo, skóry)

3. wg nazwy handlowej - marki

4. wg fazy zawartości lub analizy

5. Forma zawarcia kontraktu

1. pisemna

2. telegraficzna - fax, ustna

14. CŁA I PROCEDURY CELNE

Do najważniejszych narzędzi polityki handlowej zaliczają się opłaty w formie ceł.

Cło jest opłatą pobieraną przez państwo w określonej z góry wysokości w związku z przywozem towaru przez granicę. Opłata ta pociąga za sobą wzrost ceny towaru przekraczającego granicę. Cła mogą występować w różnych formach. Z punktu widzenia kierunku ruchu wyróżnia się cła:

1. cła importowe - ich celem jest ochrona produkcji krajowej i poziomu cen wewnętrznych lub dla poprawy bilansu handlowego (płatniczego)

2. cła eksportowe - występują w praktyce niezmiernie rzadko gdyż ograniczają one możliwość sprzedaży towarów na rynku zagranicznym

3. cła tranzytowe - obecnie już nie występują

Innym kryterium podziału cła jest sposób ustalenia ich wysokości. Z tego punktu widzenia rozróżniamy cła:

1. ad VALOR - ustala się w procentach do wartości towaru przekraczającego granicę

2. cła specyficzne - określa się w stosunku do ilości towaru wyrażonej w odpowiednich jednostkach miary i wagi

3. cła kombinowane - są kombinacją ceł ad Valorem i specyficznych. Ich wysokość jest ustalona zarówno od wartości jak i ilości towaru podlegającemu ocleniu.

PRZEZNACZENIE CELNE

Podstawowa zasada postępowania wobec towarów przywożonych z zagranicy jest to, że towary po ich wprowadzeniu na polski obszar celny muszą otrzymać jedno z dopuszczalnych przeznaczeń celnych.

Rodzaje przeznaczeń celnych:

1. Objęcie towaru procedurą celną

2. Wprowadzenie towaru do wolnego obszaru celnego oraz skład wolnocłowy

3. Powrotny wywóz towaru poza polski obszar celny

4. Zniszczenie towaru

5. Zrzeczenie się towaru na rzecz Skarbu Państwa

Najczęściej stosowanym w praktyce rodzajem przeznaczenia celnego jest objęcie towaru określoną procedurą. W przypisach kodeksu celnego występują następujące rodzaje procedur celnych

1. dopuszczenie wolnego obrotu

2. tranzyt

3. skład celny

4. uszlachetnienie czynne - przetwarzanie w kraju

5. uszlachetnienie bierne - przetwarzanie za granicą

6. przetwarzanie pod kontrolą celną

7. odprawa czasowa

8. wywóz

Towary objęte procedurą celna podlegają środkom kontrolnym i dozorującym mającym na celu zapewnienie legalności dokonywania obrotu i zabezpieczenia interesów Skarbu Państwa

PŁATNOŚĆ DŁUGU CELNEGO

Płatność długu celnego może występować w gotówce lub w inny sposób mający takie same skutki płatnicze. Termin płatności wynosi 7 dni od daty powiadomienia o kwocie długu. Ułatwieniem płatniczym określonym w kodeksie celnym jest odroczenie płatnicze jeśli płatnik spełnia następujący warunek:

1. jest osobą krajową lecz nie przedstawicielem lub oddziałem w kraju osób zagranicznych

2. jest podatnikiem VAT

3. jeśli nie zalega z cłem, podatkiem, składkami ZUS itp.

4. przedłoży pozytywną opinię w banku o swej sytuacji finansowej

5. nie może wobec niego być prowadzone żadne postępowanie upadłościowe

6. deklaruje on systematyczne przelewy

7. złożył zabezpieczenia odroczenia długu celnego.

Termin odroczenia płatności wynosi 30 dni a od odroczonej kwoty pobierane są odsetki ustalone do chwili jej spłaty.

SKŁAD CELNY

Skład celny występuje w kodeksie celnym w podwójnym znaczeniu:

1. jako obiekt

2. jako procedura

Przez obiekt składu celnego należy rozumieć określone w pozwoleniu prowadzenie składu celnego, miejsce podlegające dozorowi celnemu i kontroli celnej, w której towary są przyjmowane na określonych warunkach.

Skład celny jako procedura celna oznacza przeznaczenie celne podlegające na możliwości przetrzymywania towarów niekrajowych w obiekcie składu celnego.

Występują 3 składy celne:

1. TYP A - publiczny skład celny prowadzony na pełną odpowiedzialność

2. TYP B - publiczny skład celny gdzie prowadzący odpowiada za przestrzeganie regulaminu i zasad wynikających z pozwolenia prezesa, a każdy korzystający odpowiada oddzielnie za prowadzenie realizującej działalności

3. TYP C - prywatny skład celny

15. DOKUMENTY FINANSOWO - ROZLICZENIOWE

W handlu zagranicznym zapłata za towar i usługę odbywa się wg zasad CAD co oznacza, że zapłata następuje w zamian za dokumenty złożone do inkaso lub akredytywy.

Wśród dokumentów od których uzależniona jest zapłata należy wyróżnić:

1. dokumenty handlowe - wśród nich najważniejsza jest faktura,

2. dokumenty ubezpieczeniowe - polisa ubezpieczeniowa, certyfikat ubezpieczeniowy,

3. dokumenty finansowe - weksel i czek

4. dokumenty przewozowe - listy przewozowe

Z punktu widzenia płatności najważniejszą rolę pełnią dokumenty finansowe, które łącznie z innymi dokumentami lub samodzielnie mogą być podstawą do ubiegania się o zapłatę.

WEKSEL

Wystawienie weksla, ich forma i rodzaje ponoszenia praw z nich wynikających są w Polsce uregulowane przepisami prawa wekslowego z 1936r. Ustawa ta jest oparta na genewskich konwencjach z 1930r.

W praktyce obrotu handlu zagranicznego występują dwa rodzaje weksli:

1. weksel trasowany - dokument w którym wystawca (trasant) poleca innej osobie (trasantowi) zapłacić w wyznaczonym terminie określoną sumę pieniędzy na rzecz lub zlecenie wymienionej w wekslu osoby zwanej remitentem.

2. Weksel własny - jest dokumentem w którym wystawca zobowiązuje się do zapłacenia w oznaczonym terminie określonej sumy pieniężnej na rzecz lub zlecenie wymienionej osoby w wekslu. W tym przypadku wystawia i płaci za weksel ta sama osoba.

Termin płatności weksla:

1. płatność za okazaniem

2. płatny n dni po okazaniu

3. płatny w określonym dniu

4. płatny n dni po dacie.

Z wekslem związane są następujące pojęcia:

1. akcept - to zobowiązanie dłużnika na którego został wystawiony weksel do zapłaty podanej sumy wekslowej w oznaczonym terminie i miejscu;

2. awal - to poręcznie za osobę zobowiązaną wekslowo. Poręczycielem jest osoba, która poręczyła za zapłatę całości lub części sumy wekslowej

3. indos - to sposób przekazania wierzytelności zapisanych na wekslu na inną osobę w formie „ustępuję na zlecenie”

4. remitent - remitent weksla, czy też w przypadku indosowania jego posiadacz, który maże wykazać swe prawo nieprzerwanym szeregom indosów.

CZEK

Czek to pisemny dokument sporządzany na specjalnym blankiecie zawierający bezwarunkowe polecenie wypłacenia przez bank z rachunku wystawcy określonej kwoty pieniężnej okazicielowi lub osobie wymienionej na czeku. W polskim prawie czekowym i innych krajach genewskiego systemu wynosi on:

1. 10 dni w przypadku wystawienia i płatności w tym samym kraju

2. 20 dni w przypadku wystawienia i płatności w różnych krajach tego samego kontynentu

3. 70 di w przypadku wystawienia i płatności gdy miejsca te znajdują się na różnych kontynentach

Stosowanie czeków reguluje prawo czekowe oparte na konwencji genewskiej z 1931r. Czek może być wystawiony na:

1. osobę określoną (fizyczną lub prawną) z zastrzeżeniem (nie na zlecenie). Jest to czek imienny, który może być odstąpiony innej osobie tylko w formie i ze skutkami zwykłego przelewu (cesji) na podstawie aktu notarialnego.

2. Osobę określoną fizyczną lub prawną z zastrzeżeniem ( na zlecenie) lub bez żadnego zastrzeżenia. Jest to czek na zlecenie który może być odstąpiony innej osobie przez indos.

POLECENIE WYPŁATY

Oznacza to dla banku zagranicznego zlecenie dokonania zapłaty na rzecz osoby prawnej lub fizycznej lub dokonania przelewu na jej rachunek. Polecenia wypłaty mogą być:

1. gotówkowe - bank wypłaca wskazanemu eksporterowi należność w gotówce;

2. zrealizowanie przez doręczenie czeku. Ta forma występuje wówczas gdy specjalnie życzy sobie tego beneficjant lub gdy bankowi nie wskazano konta bankowego;

3. dokonanie w formie przelewu należności na konto odbiorcy określone w banku. Jest to powszechny i pewny sposób wykonania polecenia wypłaty.

INKASO - polega na wydaniu określonego przedmiotu przez osobę pośredniczącą wskazanej zleceniodawcy osobie trzeciej. Po pobraniu od niej określonej kwoty pieniężnej lub po spełnieniu przez nią innego warunku.

W teorii inkasa dokumentowego wypłata za towar występuje bez prawa uprzedniego zbadania towaru (stanu toaru0 poprzez importera (ma to znacznie w handlu morskim)

W zależności od przedmiotu inkasa wyróżnia się:

1. inkaso finansowe - zwane prostym, którego przedmiotem są dokumenty finansowe

2. inkaso dokumentowe, którego przedmiotem są dokumenty handlowe lub handlowe i finansowe.

AKREDYTYWA DOKUMENTOWA - jest to pisemne zobowiązanie banku importera do zapłaty bądź do zabezpieczenia środków finansowych przeznaczonych na zapłatę pod warunkiem przedłożenia poprzez eksportera prawidłowo wypełnionych dokumentów do otwartej akredytywy w terminie jej ważności.

W operacji akredytywy dokumentowej uczestniczą następujące 4 strony:

1. zleceniodawca akredytywy'

2. bank otwierający akredytywę

3. bank pośredniczący

4. beneficjent akredytywy (jest podmiotem na rzecz którego jest otwarta akredytywa)

Ze względu na treść zobowiązania banku otwierającego akredytywę rozróżniamy akredytywę odwołalną - może być odwołana lub zmieniana w każdej chwili bez uprzedniego zawiadomienia jej beneficjenta. Akredytywa nieodwołalna jest wiążącym zobowiązaniem banku otwierającego pod warunkiem, ze będą dotrzymane warunki i terminy (kontraktowe)

Ze względu na sposób zabezpieczenia rozróżniamy akredytywy pokryte z góry, występujące wówczas gdy bank pośredniczący z chwilą otwarcia akredytywy otrzymuje na swoje konto całą kwotę. Akredytywy pokryte z dołu występują wówczas gdy płatność następuje za dokumenty otrzymane przez bank, który otworzył akredytywę. W tym przypadku otrzymanie wypłaty wydłuża się.

16. PRZEWÓZ TOWARÓW

Importer czy eksporter staje zawsze przed problemem przewozu lub dostawy towarów. Co dziwniejsze transport nie zawsze nie jest doceniany w trakcie negocjacji kontraktu. W zależności od rodzaju i ilości towaru będącego przedmiotu kontraktu, siedziby eksportera i importera, ustalonych warunków płatności, treść i zakres klauzur transportowych w kontrakcie mogą być bardzo zróżnicowane. W każdym kontrakcie powinny znaleźć się następujące zagadnienia związane z transportem międzynarodowym:

1. określenie kwestii transportowej wynikającej z zastosowania w kontrakcie formuły handlowej

2. wybór sposobów i wariantów przewozu

3. wybór opakowania i sposobu oznakowania

4. wymagane dokumenty transportowe w powiązaniu z warunkami płatności

Umowy o przewozie towarów w transporcie kolejowym

W zakresie międzynarodowej komunikacji kolejowej Polska równocześnie należy do 2 systemów prawnych:

1. Unii Bernenckiej - jest sygnotariuszem o przewozie osób CIV oraz konwencji o przewozie towarów CIM do której należą większe z państw Europy, niektóre z państw Afryki Płn. i Azji

2. Porozumienia Warszawskiego - jest sygnotariuszem konwencji o przewozie osób i towarów do której należały byłe państwa socjalistyczne w Europie i Azji

Międzynarodowy list przewozowy powinien być sporządzony w dwóch językach: Kraju nadania oraz francuskim, niemieckim lub włoskim. Międzynarodowy list przewozowy składa się:

1. oryginału towarzyszącego przesyłce przeznaczonego dla odbiorcy przesyłki

2. cedury przewozowej, która towarzyszy poświadczenia odbioru ładunków do stacji przeznaczenia

3. duplikatu listu przewozowego przeznaczonego dla nadawcy

4. pierwopisu cedury, która zostaje na stacji nadawcy.

Umowy o przewozie towarów w transporcie samochodowym

Transport samochodowy w przeciwieństwie do kolejowego jest bardzo rozproszony pod względem podaży. Przewozami tymi zajmuje się wiele przedsiębiorstw. Zgodnie z ustawą z sierpnia 1977 roku o warunkach wykonania transportu międzynarodowego przedsiębiorstwa może wykonywać transport międzynarodowy po otrzymaniu koncesji. Międzynarodowe przewozy drogowe są wykonywane przez konwencje międzynarodowe, które Polska ratyfikowała. Najważniejsze z nich:

1. konwencja o umowie międzynarodowego przewozu towarów CMR

2. konwencja celna dotycząca międzynarodowego przewozu towarów z zastosowaniem karnetów TIR, tzw. Konwencja TIR

BORDEREAU - jest to pomocniczy dokument w transporcie kolejowym i samochodowym, występującym przy organizacji przesyłek zbiorowych. Konwencja TIR na podstawie której wydawane są karnety TIR umożliwia przewóz towarów bez poddania ich rewizji celnej przy przekraczaniu granicy. Karnet zawiera 14 kartek w przypadku przewozu towaru przez kraje tranzytowe i 6 kartek, gdy towar jest wieziony do państwa sąsiedniego.

Umowa o przewozie towarów w transporcie lotniczym

Międzynarodowe przewozy lotnicze podlegają postanowieniom Konwencji Warszawskiej z 1929r., z późniejszymi zmianami (ostatnia w Montrealu w 1975r). W stosunkach między przewoźnikami obowiązują uchwały zrzeszenia międzynarodowego transportu lotniczego IATA. Dowodem zawarcia umowy o przewozie lotniczym jest Międzynarodowy List Przewozowy AWB.

Na komplet listu przewozowego składają się 3 oryginały i kopie:

1. oryginał nr 1 - zielony- przeznaczony dla przewoźnika

2. oryginał nr 2 - różowy - przeznaczony dla odbiorcy

3. oryginał nr 3 - niebieski - przeznaczony dla nadawcy

4. kopie, których może być 2 lub 3 dla każdego oryginału

Rozróżniamy dwa rodzaje lotniczych przesyłek towarowych:

1. drobne - nie wymagają przewozu w specjalnie wynajętych samolotach

2. całosamolotowe - które przewozi się w specjalnie wynajętych samolotach w ramach przewozów nieregularnych na warunkach czarteru.

Umowy o przewozie towarów w transporcie morski i wodnym, śródlądowym

Morski transport obsługuje największą część międzynarodowej wymiany towarowej. Dwa główne obszary działania cechujące się wyraźną specyfiką to:

1. żegluga nieregularna dokonywana jest na podstawie zawieranych umów tzw. czarterów.

2. żegluga liniowa polega na utrzymywaniu stałych połączeń liniowych między ustalonymi portami. Umowa o przewozie żeglugi liniowej nazywa się umową bulcingową.

Żegluga śródlądowa jest wykorzystywana przede wszystkim do przewozu tanich towarów masowych: materiały budowlane, węgiel, piasek, żwir, itd. Przewozy tej gałęzi transportu nie są uregulowane żadną umową międzynarodową. Dowodem zawarcia umowy przewozu jest konosament żeglugi śródlądowej.

17. SPEDYCJA W HANDLU ZAGRANICZNYM.

Spedycja w handlu zagranicznym jest rodzajem usługi polegającej na zorganizowaniu transportu. Usługi podejmuje spedytor - jest to osoba fizyczna lub prawna, która zawodowo i odpłatnie zajmuje się przeniesieniem ładunków. W zakres usługi spedycyjnej wchodzą:

1. poradnictwo

2. wybór przewoźników, przeładowców, składowników

3. zawieranie umów z właściwymi środkami transportowymi

4. formowanie przesyłek zbiorowych

5. zgłoszenie towarów do odprawy celnej

6. sporządzenie i kompletowanie dokumentów transportowych

Prawa i obowiązki i odpowiedzialność spedytorów w Polsce regulują przepisy kodeksu cywilnego z kwietnia 1964 poprawione w październiku 1990.

W praktyce polskiego handlu zagranicznego występują następujące dokumenty:

1. zlecenia spedycyjne - dokument, który wystawia eksporter po zawarciu kontraktu

2. instrukcja wysyłkowa, do niej może być dołączony wzorcowy list przewozowy oraz wzór zgłoszenia celnego (AVIZ) - opracowane przez spedytora po otrzymaniu lub przyjęciu zlecenia spedycyjnego

3. zaświadczenie spedytorskie przyjęcia towarów do wysyłki FCK - ma na celu przyspieszenie realizacji akredytywy przez sprzedającego.

4. Konosament spedytorski do przewozów kombinowanych został wprowadzony do praktyki handlu zagranicznego w 1971 roku, wystawiony w formie zbywalnej w drodze INDOSU.

18. UBEZPIECZENIA W HANDLU ZAGRANICZNYM

W handlu zagranicznym każdy przedmiot jest narażony na różnego rodzaju ryzyko i musi liczyć się ze stratami. Aby przeciwdziałać zdarzeniom losowym przedmioty handlu zagranicznego mogą korzystać z dwóch form organizacji rezerw finansowych:

1. samo ubezpieczenia - jest to taka forma, na którą sam przedmiot zagrożony ryzykiem gromadzi własne środki w postaci rezerw finansowych przeznaczonych na pokrycie strat.

2. Ubezpieczenia - stanowią klasyczną formę przerzucania ryzyka na inny przedmiot gospodarczy za odpowiednią cenę (składkę). Polegają one na tworzeniu przez wyspecjalizowane organizacje (zakłady ubezpieczeń) scentralizowanych funduszy ubezpieczeń ze składek wpłaconych przez zainteresowane osoby lub firmy. Z tych funduszy pokrywane są straty lub potrzeby majątkowe podmiotów, które opłaciły składki. Polska, jedno z pierwszych państw postkomunistycznych przeprowadziła radykalne zmiany w dziedzinie ubezpieczeń gospodarczych ustawą z 28. VII. 1990r. Nastąpił faktyczny i prawny podział ubezpieczeń:

1. na komercyjne

2. na wzajemne (nienastawiony na osiągnięcie zysku i nie stosują ustalonej z góry składki)

W Polsce dopuszczone zostały 2 formy prawne ubezpieczycieli:

1. spółki akcyjne

2. Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych

19. DOKUMENTY UBEZPIECZENIOWE W HANDLU ZAGRANICZNYM

Dowodem zawarcia umowy ubezpieczenia jest dokument nazywany polisą ubezpieczeniową - zawiera ona następujące informacje:

1. nazwa ubezpieczyciela i ubezpieczającego

2. określenie rodzaju jakości i ilości towaru

3. zakres ubezpieczyciela i rodzaj ryzyka

4. czas odpowiedzialności ubezpieczyciela

5. wysokość kwoty na którą ubezpieczono towar

6. tryb zgłaszania rozliczeń o odszkodowania

7. podpisy osób upoważnionych

Polisa pojedyncza - jest to jednorazowa umowa o ubezpieczeniu towaru w czasie trwania podróży lub na czas określony. Składka przy takich ubezpieczeniach jest opłacona jednorazowo.

Polisa generalna - jest umową bieżącą o ubezpieczeniu towarów, w której ubezpieczający zobowiązuje się ubezpieczać wszelkie przesyłki objęte tą polisą, a ubezpieczyciel przejmować te przesyłki do ubezpieczenia na warunkach w niej wskazanych. Wyróżnia się 2 rodzaje polis generalnych:

1. polisa odpisowa

2. polisa obrotowa

Certyfikat ubezpieczeniowy - jest on wystawiony na podstawie polisy generalnej i stanowi dowód istnienia takiej polisy.

Świadectwo ubezpieczeniowe - jest także dowodem wywiązania się przez sprzedawcę z obowiązku ubezpieczenia towaru zgodnie z zawartym kontraktem.

20. EUROPEJSKA KOMISJA GOSPODARCZA

EKG jest organem Rady Społeczno - Gospodarczej ONZ. Jej głównym celem jest odejmowanie działań na rzecz rozwoju wzajemnych stosunków gospodarczych zarówno między krajami europejskimi jak i między krajami spoza Europy. Organami komisji są komitety oraz grupy robocze. Podstawowe kierunki działań to:

1. Rozwój różnych form kooperacji przemysłowej między krajami Europy Zachodniej i Wschodniej

2. Ujednolicenie standardów technicznych

3. Transfer nowych rozwiązań organizacyjnych i technologii

4. Podejmowanie wspólnych przedsięwzięć w zakresie ochrony środowiska

ŚWIATOWE ORGANIZACJE HANDLU WTO - to organizacja powstała na podstawie porozumienia ministrów handlu zagranicznego 117 państw (IV 1994) w Maroko. Światowa Organizacja Handlu skupia państwa reprezentujące ponad 90% handlu światowego. Ta organizacja tworzy jednolite ramy instytucjonalne dla szeroko rozumianej wymiany handlowej. Po raz pierwszy uzgodnione wielostronne reguły postępowania w 3 nowych dziedzinach:

1. handel usługami

2. ochrona praw własności intelektualnej

3. handlowych aspektów polityki inwestycyjnej

Zadaniem tej organizacji jest współpraca z Międzynarodowym Funduszem Walutowym i Bankiem Światowym w zakresie handlu, rozwoju i polityki handlowej.

Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju powszechnie znany jako Bank Światowy powstał wraz z Międzynarodowym Funduszem Walutowym w 1945 w Brenton - Woods (USA). Został on powołany w celu finansowania inwestycji w krajach słabo rozwiniętych. Obecnie jego rola jest oparta na 4 podstawowych zasadach:

1. Dążenie do budowy racjonalnej polityki makroekonomicznej (ograniczenie deficytu budżetowego i utrzymania realnych kursów walutowych)

2. Popieranie efektywnych środków polityki mikroekonomicznej poprzez znoszenie ograniczeń, uwolnienie cen i rozwój infrastruktury.

3. Dążenie do liberalizacji wymiany międzynarodowej

4. Popieranie inwestycji w edukacji i ochronie zdrowia jako sposób osiągnięcia większej efektywności gospodarczej.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy - celem jego jest stabilizacja kursu walutowego i uregulowanie zasad funkcjonowania międzynarodowego rynku walutowego, a także nadzór nad zadłużeniem międzynarodowym. Swoje cele Fundusz realizuje przez działalność kredytową na rzecz państw mających deficyty finansów płatniczych. Fundusz jest uprawniony do kontroli polityki kursu walutowego państw członkowskich

Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju EBOiR

Powstał on w 1991r. z inicjatywy francuskiego prezydenta F Miteranda. Ma on spełniać w krajach środkowo - wschodnich podobną rolę jaką odegrał w Europie Zachodniej Bank Światowy w okresie powojennym. Działalność tego banku z jednej strony polega na oferowaniu kredytów związanych ze zmianami strukturalnymi oraz procesów prywatyzacyjnych w państwach postkomunistycznych, a z drugiej strony ma być stymulatorem dla inwestorów zachodnioeuropejskich do wchodzenia na rynek krajów Europy Środkowo - Wschodniej.

Konferencja Narodów Zjednoczonych do Spraw handlu i Rozwoju - można określić ją jako organizację uczestnicy dążą do uruchomienia mechanizmów prowadzących do unowocześnienia struktur gospodarczych krajów rozwijających się oraz do zwiększenia udziałów tych krajów w handlu międzynarodowym. Dotychczasowe rezultaty w tym zakresie są raczej skromne. Ta konferencja została powołana na 17 sesji ONZ w XII 1962r.

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju powstała 14 XII 1960r. w Paryżu. Ta organizacja jest następcą istniejącej od 1948r. Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej. W 1990r. dostosowując formy działania do zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej i społecznej ta organizacja utworzyła Centrum do Spraw Współpracy z krajami w trakcie przemian. Zadaniem tego Centrum jest koordynacja pomocy świadczonej krajom znajdującym się w okresie przejściowym z gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej.

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

---