1. Prawa człowieka i ich ochrona
System funkcjonujący w Radzie Europy
1.Uniwersalny system ochrony praw człowieka - Jest to system który powstał i rozwinął się na bazie działalności Organizacji Narodów Zjednoczonych utworzonej w 1945 r. Najważniejszym dokumentem prawnym i podstawą działania jest Karta Narodów Zjednoczonych Powstały również inne akty prawa międzynarodowego o charakterze generalnym (PDPC, Międzyn. Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych+Protokół Fakult do MPPOiP + 2 Prot. F do MPPOiP w sprawie zniesienia kary śmierci. Miedzyn Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych) i dokumenty międzynarodowe dotyczące grup podmiotów lub wyspecjalizowanych zagadnień z zakresu praw człowieka (Miedzyn. Konwencja w sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji rasowej, Konwencja w sprawie Likwidacji Wszelk. Form Dyskr. Kobiet, Konwencja w sprawie Zakazu Stosowania Tortur oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lub Poniżającego Traktowania albo Karania, Konwencja Praw Dziecka)
2.Definicja pojęcia praw człowieka ONZ Prawa człowieka to pojęcie według którego każdemu człowiekowi przysługują pewne prawa, wynikające z godności człowieka, które są niezbywalne (nie można się ich zrzec) uniwersalne - co oznacza że przynależą wszystkim ludziom we wszystkich sytuacjach niezależnie od przynależności społecznej i nienaruszalne (istnieją niezależnie od władzy i nie mogą być przez nią regulowane). Oraz Państwu przypisuje się rolę instytucji, której zadaniem jest ochrona owych praw. Poszanowanie praw człowieka i godności ludzkiej bywa uznawane za podstawę sprawiedliwości i pokoju na świecie. Prawa te nazywane są także "absolutną koncepcją praw człowieka", istnieje też druga koncepcja, mówiąca, że prawa człowieka są relatywne, jest ona nazywana także prawami obywatela. Terminem tym określa się zgodnie z interdyscyplinarnym ujęciem wolności i świadczeń których respektowania wszyscy ludzie winni móc domagać się od społeczeństwa w jakim żyją. Społeczeństwa są zatem jak wynika z tej definicji zobowiązane do realizacji roszczeń wynikających z naruszeń praw człowieka. Stanowią zatem szczególną kategorię praw moralnych - nie wymagają bowiem uzasadnienia, co odróżnia je od innych praw moralnych przy jednoczesnym pozostawieniu w sferze powinności. P.Cz. zaczynają stanowić rzeczywistość prawną dzięki gwarancji ich respektowania poprzez przepisy prawa zarówno na gruncie prawa krajowego jak i międzynarodowego. Regulują również stosunki między jednostką a państwem i jego funkcjonariuszami. Zawierając umowę z państwem społeczeństwo domaga się gwarancji przestrzegania swoich praw. Z czasem prawa chroniące wzbogacono o prawa świadczące (prawa pozytywne)
3. Podstawowe pojęcia Karty Organizacji praw nar. w kwestii praw człowieka Karta podpisana 26 czerwca 1945 r. w San Francisco przez 50 krajów (Polska podpisała ją dwa miesiące później) i weszła w życie 24 października tego samego roku, po ratyfikowaniu jej przez pięć krajów założycielskich (Chiny, Francja, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Związek Radziecki) oraz większość sygnatariuszy. Kraje podpisujące Kartę zobowiązują się do przestrzegania jej postanowień, jako prawa międzynarodowego. Jest najważniejszym dokumentem prawnym i podstawą działania ONZ. Postanowienia karty odzwierciedlają przekonanie narodów zjednoczonych i skuteczna międzynarodowa ochrona praw człowieka jest jednym z głównych warunków utrzymania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego.Normuje strukturęorganizacji oraz funkcje i kompetencje jej organów. Karta uznaje że celem ONZ jest doprowadzić do współdziałania międzynarodowego w rozwiązywaniu zagadnień o charakterze gospodarczym, społecznym, kulturalnym i humanitarnym jak również poszanowanie praw człowieka i podstawowych wolności wobec wszystkich bez względu na płeć, rasę i wyznania .Lecz nie formułuje katalogu ani definicji praw człowieka ale stanowi punkt wyjścia w tym zakresie. Określa ona kompetencje poszczególnych głównych organów ONZ (Zgromadzenia Ogólne, Rada bezpieczeństwa, Rada Społeczno-Gospodarcza, Rada Powiernicza, Sekretariat Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze) Stanowi ona że Zgromadzenie Ogólne inicjuje badania i udziela zaleceń prowadząc do przyczyniania się urzeczywistnienia praw człowieka.
4. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - istota i znaczenie tej definicji uchwalona została przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 10 grudnia 1948 roku w Paryżu, znajdziemy w niej wyraz fundamentu filozoficznego międzynarodowego prawa praw człowieka. Przyjęcie jej powodowało szybki rozwój międzynarodowego systemu ochrony PC. W następnych latach doszło do przyjęcia przez ONZ licznych konwencji i rezolucji oraz aktów o charakterze szczegółowym dotyczących bądź poszczególnych praw lub ich grup, bądź odnoszących się do praw określonych kategorii. Składa się ona ze wstępu i 30 art. We wstępie podkreśla, że uznanie przyrodzonej godności, równych i niezbywalnych praw wszystkich członków wspólnoty ludzkiej jest podstawą wolności, sprawiedliwości i pokoju. Art. 1-3 stanowią , ze wszystkie istoty ludzkie rodzą się wolne i równe w godności i prawach. 4-21 dotyczą praw obywatelskich i politycznych, 22-27 - poświęcone zostały prawom ekonomicznym, społecznym i kulturalnym.
5. Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka to zbiorcza nazwa dla dwóch umów międzynarodowych (o charakterze generalnym) chwalonych przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 16 grudnia 1966 roku:1) Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych 2)Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych MPPOiP zakładał podstawowe prawa i wolności człowieka oraz zobowiązania Państwa wobec obywateli. Posiadał wiążący charakter prawny w przeciwieństwie do Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Państwa w nim zobowiązują się do przyjęcia odpowiednich środków ustawodawczych koniecznych do realizacji zawartych w nich praw i wolności. Czwarta część Paktu powoływała do życia Komitet Praw Człowieka, który stoi na straży przestrzegania postanowień Paktu. Szczegóły działalności Komitetu określał wydany tego samego roku Pierwszy Protokół Fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. W 1989 roku, w Nowym Jorku sporządzony został Drugi Protokół Fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych, postulujący zniesienie kary śmierci. Polska ratyfikowała Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych w 1977 roku. MPPGSiK zobowiązuje się do podjęcia odpowiednich kroków w celu stopniowego osiągnięcia pełnej realizacji tych praw. Jest traktatem międzynarodowym, rodzi więc prawa i obowiązki dla Państw-stron
6. Międzynarodowa Konwencja w sprawie likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Rasowej weszła w życie 4.01.69 r Jej stronami jest obecnie 170 państw. Konwencja przewiduje utworzenie Komitetu ds. likwidacji dyskryminacji rasowej, który jest organem kontrolującym przestrzeganie stypulacji traktatowych przez państwa.
7. Konwencja w sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet przyjęta 18.12.79 r weszła w życie 81 r. obecnie wiąże 180 państw. Państwa potępiły dyskryminację kobiet we wszystkich jej formach oraz zobowiązały się podjąć działania zmierzające do eliminacji tego zjawiska we wszystkich dziedzinach, w szczególności w życiu politycznym, społecznym, gospodarczym i kulturalnym. Organem czuwającym nad realizacją postanowień konwencji jest Komitet ds. Likwidacji Dyskrym. Kob.-jego funkcją jest badanie okresowych sprawozdań państw.
8. Konwencja w sprawie Zakazu Stosowania Tortur oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lub Poniżającego Traktowania albo Karania przyjęta w NJ 10.12.84r. weszła w ż. 87 r. zobowiązuje 139 państwa do podjęcia skutecznych środków ustawodawczych, administracyjnych, sądowych lub innych w celu zapobieżenia im na terytorium podlegającym jurysdykcji państw. Jednostka która twierdzi że została poddana torturom ma prawo wniesienia skargi do natychmiastowego i bezstronnego zbadania sprawy przez kompetentne władze. Jednostka ta ma prawo do zadośćuczynienia, rekompensaty i rehabilitacji. Komitetowi p-ko torturom z 10 ekspertów raz na 4 lata za pośrednictwem Sekretarza Generalnego ONZ państwa składają sprawozdania.
9. Konwencja Praw Dziecka przyjęta 20.11.89 r weszła w ż. 2.09.90 r. definiuje zwrot Dziecko, który oznacza każdą istotę ludzką w wieku poniżej 18 l. chyba że zgodnie z prawem uzyska ono wcześniej pełnoletniość. Państwa zobowiązały się szanować i gwarantować prawa w konwencji w stosunku do każdego dziecka bez jakichkolwiek różnic jak płeć, rasa, język religia i zapewnią ochrone d. Przed wszelkimi formami dyskryminacji lub karania. Państwa składają Komitetowi -Sekr. Generalnemu ONZ -sprawozdania dot. środków przyjętych dla uskutecznienia praw uznanych w Konwencji, oraz postępów osiąganych w korzystaniu z tych praw.
10 Uniwersalizm a regionalizm U-w ochronie praw czł. oznacza oparcie tej ochrony o prawnomiędzynarodowe instrumenty o powszechnym zasięgu obowiązywania tzw. Które powstały w ramach ONZ. Natomiast regionalizm praw czł. oznacza że prawa te są chronione poprzez instrumenty prawne wypracowane przez państwa należące do jednego regionu.
11. Regionalne systemy ochrony praw człowieka-Europejskie Utworzenie regionalnych systemów ochrony praw człowieka nastąpiło na skutek zróżnicowania rozwoju społeczeństwa - współczesnego świata. Traktaty regionalne pozwalają na ustalenie katalogu praw czł. odpowiednio do poziomu rozwoju gospodarczego i ustroju politycznego i ideologii danej grupy państw. Ma to związek z ustaleniem metod realizacji tych praw oraz środków kontroli międzynarodowej. System Europejski tworzą Rada Europy, OBWE i Wspólnoty Europejskie-Unia Eur.
11.a.System ochrony praw człowieka Rady Europy Rada Europy międzyrządowa organizacja skupiająca 46 państw Europy, zajmująca się przede wszystkim ochroną praw człowieka, ochroną demokracji i współpracą państw członkowskich w dziedzinie kultury. Rada Europy powstała 5.05.1949 r w wyniku podpisania przez 10 państw (Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię, Szwecję, Wielką Brytanię i Włochy) Traktatu Londyńskiego. Jej siedzibą jest Strasburg. Statut RE stanowi, że celem będą osiągane między innymi przez ochronę i rozwój praw człowieka i podstawowych wolności. Stanowi również, ze każdy członek RE uznaje zasadę rządów prawa oraz zasadę, na mocy której każda osoba znajdująca się pod jego jurysdykcją może korzystać z praw czł. i podstawowych wolności. Konwencje RE:-o ochronie pr. czł. i podstawowych wolności z 4.11.1950 r. wraz z protokołami dodatkowymi, -Europejska Karta socjalna z 1961+ 3Protokoły, -europejska konw. o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu z 1987, Organami są; Komitet Ministrów (organ decyzyjny) oraz Zgromadzenie Parlamentarne (organ deliberujący i konsultacyjny) które to organy obsługiwane są przez Sekretariat RE.
11.b. System ochrony praw człowieka Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (obecnie Org. Bezp i Współpr. w Eur.)Obecnie liczy 55 państw. Bezpośrednim celem jej zwołania była próba odejścia od „zimnej wojny” a nie prawa człowieka. Jednak państwa uważały że trwałe odprężenie i współpraca miedzy państwami obu bloków nie są możliwe bez respektowania podstawowych praw człowieka. W dniu 1.08.1975 r. w Helsinkach podpisano Akt końcowy KBWE co do ciągłości zadań wyznaczonych w Helsinkach.
12. Ochrona praw człowieka w Unii Europejskiej Prawo pierwotne Wspólnot (Traktat Paryski z 51 r., Traktaty Rzymskie)nie formułuje katalogu uprawnień jednostki. Reguluje przede wszystkim zagadnienia gospodarcze, administracyjne i techniczne, ale z ich unormowań można wynieść pewne prawa jednostki np. zasadę równości jednostek wobec państwa Wspólnoty, zakaz dyskryminacji, gwarancje własności, swobodę ruchu osobowego, swobodę wyboru miejsca zamieszkania itp. Przełom lat 80-90 przyniósł natomiast utworzenie katalogu praw jednostek oraz ramy ich ochrony w systemie Wspólnot Europejskich. Wydano: -Traktat Ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą z 57 r., jednolity Akt Europejski z 86r, -Traktat o unii Europejskiej z 92 r. -Deklaracja o Prawach Człowieka 91 r., -Deklaracja Podstawowych Praw i Wolności z 89r.- Karta Wspólnotowa Podstawowych Praw Socjalnych Pracowników z 89 r.-Traktat Amsterdamski z 97 r. -Traktat Nicejski z 2001 - Traktat Konstytucyjny w tym Karta Praw Podstawowych UE 04r - Europejski Kodeks Dobrej Administracji 01r Do instytucji UE- zalicza się Parlament Eur., Radę UE, Komisję Eur., Eur. Trybunał Sprawiedliwości, Eur. Trybunał Obrachunkowy.
Unia Europejska - definicja w jaki sposób gwarantuje ochronę praw człowieka Według podpisanego w 1992 roku Traktatu z Maastricht podstawowymi celami Unii są: A) promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi B)wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej, C)dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii, D)rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych.
14. Różnice systemu Rady Europy a systemu amerykańskiego System Europejski tworzą Rada Europy, OBWE i Wspólnoty Europejskie-Unia Eur. System określony mianem systemu interamerykańskiego obu Ameryk- powstał i funkcjonuje w ramach Organizacji Państw Amerykańskich, która utworzona została na bazie Karty z Bogoty przyjętej w 1948 r. W 1948 r. na IX Konferencji Międzyamerykańskiej, Amerykańską Deklarację Praw i Obowiązków Człowieka. W kwestii praw czł. nie różni się ona zasadniczo od dokumentów przyjętych przez ONZ czy RE. Uwagę zwraca zawarcie w niej szeregu obowiązków: wobec społeczeństwa, wzajemnych obowiązków rodziców i dzieci, kształcenia się, udziału w głosowaniu, posłuszeństwa wobec prawa wspólnocie i narodowi, współpracy na rzecz socjalnej pomocy wzajemnej, płacenia podatków, prawy dla zapewnienia sobie środków do życia. W 96 r. San Jose uchwalono Konwencję Praw Człowieka+ 2 dodatkowe protokoły z 88 . dot Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych oraz zniesienia Kary śmierci z 90r.
15. Afrykański system ochrony pr. czł. Powstał w ramach organizacji jedności Afrykańskiej. W 81 r. przyjęto Afrykańską Kartę Praw Czł. i Narodów- jest odzwierciedleniem specyfiki krajów tego regionu. Stąd pierwszoplanowe ujęcie praw ludów i obowiązków człowieka, a także ograniczeń praw czł. Niezbyt ścisły i mało precyzyjny język karty obniża skuteczność jej postanowień. Uwagę zwraca również jedność i nierozłączność praw i obowiązków.
16 System ochrony praw człowieka w ramach organizacji wyspecjalizowanych Organizacje wyspecjalizowane Narodów Zjednoczonych to niezależne, międzyrządowe organizacje, które połączone są z ONZ oddzielnymi porozumieniami przyjętymi przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Organizacje te funkcjonują na zasadzie oddzielnego członkostwa, posiadając własne władze oraz budżety. Obecnie działa 19 organizacji wyspecjalizowanych, do których należą m in. • Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF), • Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO), • Organizacja Narodów Zjed. do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), • Org. Narodów Zjed. do spraw Oświaty, Nauki i Kultury (UNESCO), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).
17. Opieka dyplomatyczna jako forma ochrony praw człowieka Przedstawiciel dyplomatyczny to oficjalny przedstawiciel państwa za granicą. Państwo, które dyplomata reprezentuje nazywamy państwem wysyłającym, zaś państwo, w którym jest akredytowany - państwem przyjmującym. Wszyscy przedstawiciele dyplomatyczni akredytowani w określonym państwie tworzą jego korpus dyplomatyczny. Kto jest przedstawicielem dyplomatycznym szefowie misji dyplomatycznych, czyli m.in. ambasador, nuncjusz, poseł, chargé d'affaires, a także członkowie personelu dyplomatycznego misji, czyli osoby posiadające rangę dyplomatyczną, np. minister pełnomocny, radca, I, II lub III sekretarz, attaché. Zadania dyplomaty: reprezentowanie swego kraju w państwie przyjmującym, ochrona dyplomatyczna interesów swojego państwa i opieka nad jego obywatelami (również osobami prawnymi),negocjowanie - prowadzenie rokowań z władzami państwa przyjmującego, informowanie - przekazywanie swojemu państwu informacji o warunkach panujących w państwie przyjmującym, o jego polityce wewnętrznej i zewnętrznej, promowanie współpracy i dobrych relacji między oboma państwami. Dyplomata może też niekiedy pełnić niektóre funkcje konsularne, ale nie wchodzą one w zakres typowych zadań przedstawiciela dyplomatycznego. Szerzej o zadaniach dyplomaty zobacz funkcje dyplomatyczne.Dla zabezpieczenia właściwego wykonywania swoich funkcji przedstawicielom dyplomatycznym przysługuje szereg przywilejów i immunitetów dyplomatycznych. Przysługują one także członkom ich najbliższych rodzin zamieszkałym we wspólnym gospodarstwie domowym (współmałżonek, dzieci).
18. System kontroli pr. czł. W prawie międzynarodowym publicznym „kontrolą międzynarodową są wynikające z umowy działania organów wspólnych, mających na celu stwierdzenie, czy postępowanie państw jest zgodne z przyjętymi przez nie zobowiązaniami”. Do celów zaliczyć można: haromonizację działalności państw i współpracy międzynarodowej w tym zakresie, wpływanie na wykonanie zaciągniętych zobowiązań- ujawnienie ewentualnych naruszeń, dawanie możliwości uruchomienia sankcji przewidzianych w umowach międzynarodowych jak i sankcji społecznych w postaci negatywnej reakcji opinii publicznej. Wyróżnia się 3 typt umów międzyn. Dot. praw czł. ze względu na procedury kontrolne:1-umowy nie przewidujące żadnej kontroli,2-umowyktóre nie przewidują żadnej procedury kontrolnej, ale których realizacja może być kontrolowana w ramach procedur istniejących w organizacjach międzynarodowych, 3-umowy ze specjalną procedurą kontrolną. W stosunku do ochrony praw czł. przyjął się podział środków kontroli na: sprawozdania, skargi państw oraz badania na miejscu a także petycje.
19. Organy powołane do kontroli przestrzegania konwencji praw człowieka, Głównym instrumentem kontroli sprawowanym przez RE w dziedzinie praw społecznych i ekonomicznych jest Europejska Karta Społeczna jest umową międzyn. uzupełniającą Konwencję Praw czł. a dotyczy głównie praw politycznych i obywatelskich. Została podpisana 61 r. w Turynie i weszła w życie w 65 r. Polska podpisała ją w 91. z chwilą przystąpienia do Rady Europy a ratyfikowała ją 25.06.97 r.
MPPOiP- org. kontrolujący-Komitet Praw Czł. (sprawozdania, zawiadomienia indywidualne, skargi międzypaństwowe);MPPGSiK -Komitet Praw Gosp. Socj. i Kult (sprawozd, zaw. indyw, skargi międzyp);Konwencja w spr. Eliminacji Wszelkich Form Dyskr. Rasowej-Komitet ds.Dyskr. Ras. (sprawozd., zaw.indyw, skargi między); Konwencja w spr. Eliminacji Wszelkich Form Dyskr. Kobiet-Komitet ds. Elim. Wszelk. Form Dyskr. Kobiet (spr, zaw indyw, niezależne śledztwo); Konw. P-ko Torturom oraz innemu Okrucieństwu, Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu i Karaniu - Komitet P-ko Torturom (spr, zaw ind, skargi międzyp, niezal. śledztwo);Konwencja o Prawach Dziecka-Komitet Praw Dziecka(sprawozd.); Międzyn.Konwencja o Ochr. Praw Wszystkich Pracowników-Migrantówi Członków Ich Rodzin-Komit ds.Pracowników-Migrantów (spraw, zaw. indyw, skargi międzyp)
20 Procedura odwoławcza do tych organów kontroli w systemie skargi indywidualne, skargi państwowe w ramach RE 1) Normy prawa krajowego przewidują środki prawne na szczeblu krajowym (np. skargę do Rzecznika Praw Obywatelskich, skargę konstytucyjną, czy też środki odwoławcze realizujące gwarancje procesowe w ramach procedur krajowych) 2)normy prawa międzynarodowego a) zobowiązujące państwa-strony danego traktatu do zapewnienia jednostkom środków ochrony prawnej na szczeblu krajowym w przypadku naruszenia praw człowieka chronionych danym traktatem b) przewidujące środki ochrony prawnej i inne instrumenty ochrony proceduralnej na szczeblu międzynarodowym (mechanizm skargi indywidualnej, skargi międzypaństwowej, procedury składania sprawozdań z implementacji określonych zobowiązań, czy procedura niezależnego śledztwa). Skarga indywidualna-do ETPC
21 Mienie zabużańskie - nazwa określająca mienie pozostawione przez osoby repatriowane w latach 1944-1952 z terenów należących przez II wojną światową do Polski - tzw. Kresów wschodnich bądź ziem zabużańskich. Repatriacja dokonana została na mocy tzw. układów republikańskich z 1944 r., które równocześnie przewidywały zwrot wartości mienia pozostawionego "za Bugiem" przez rząd polski. Odszkodowania dla "Zabużan" w większości zostały zrealizowane w pierwszych latach powojennych - koniec lat 40. oraz w latach 50-tych, a przyjmowały formę zaliczenia wartości mienia zabużańskiego na poczet ceny zukupu nowej nieruchomości od Skarbu Państwa lub ceny opłaty za tzw. prawo użytkowania wieczystego. Z uwagi jednak na niewystarczające zasoby nieruchomości, jakie państwo polskie przeznaczyło na ten cel oraz skomplikowany system realizacji uprawnień odszkodowawczych (udział w przetargach), nie wszystkie odszkodowania zostały do tej pory zrealizowane. Próbując ostatecznie rozwiązać problem odszkodowań za mienie zabużańskie, w lipcu 2005 roku uchwalono ustawę, na mocy której odszkodowania ograniczono do 20% ich pierwotnej wartości, natomiast nie ustalono ich górnego kwotowego limitu (poprzednia ustawa z 2003 r. przewidywała zwrot do 15% wartości i nie więcej niż 50 tys. złotych - ten zapis został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za sprzeczny z Konstytucją RP). Jednocześnie przewidziano 31 grudnia 2008 r. jako ostateczny termin zgłaszania roszczeń o odszkodowanie.