Przyczyny klski powstania listopadowego i jego konsekwencje dla trzech zaborw
Powstanie listopadowe byo wielkim zrywem niepodlegociowym. Jego wybuch by konsekwencj powstaej sytuacji midzynarodowej (powstanie w Belgii, wojna Rosyjsko- Turecka). Przyczyn klski jest wiele. Chciabym teraz omwi je, a potem przedstawi konsekwencje upadku powstania.
Pierwszym wanym przejawem nadchodzcego niepowodzenia by brak jednolitego pomysu na cel powstania. Konserwatyci i cz liberaw proponowaa rokowania z Rosj w celu uzyskania wikszej autonomii. Naleao by doda, e ich nadzieje wizay si z przewidywanym sukcesem polskiej dyplomacji i poparciem midzynarodowym. Lewica, czyli Towarzystwo Patriotyczne, proponowaa koncepcj Polski niepodlegej w granicach sprzed pierwszego rozbioru. Ich walka polegaaby na ogoszeniu pospolitego ruszenia. Jednak bezporednia przyczyna klski ley po stronie militarnej. Z punktu widzenia matematyki i logiki, Krlestwo Polskie (4 mln mieszkacw) musiao przegra z Rosj (40 mln mieszkacw). Stosunki armii walczcych na terenach powstanie nie byy a tak due jednak Rosjanie wci mieli przewag 2 do 1. Dowdcy polscy unikali star, gdy wierzyli w lito Moskwy i nie chcieli drani Cara (zdeterminowa go). Ju na samym pocztku powstanie utracio szans na szybkie zwycistwo (pozwolono uciec Konstantemu). Potem po chwilowych sukcesach, nieudolno Skrzyneckiego doprowadzia do przegrania bitwy pod Ostrok. Nie wprowadzono w ycie planu Prdzyskiego uwaany by za ofensywny. Potem poszo jak lawina: nieudana wyprawa ysobycka, brak decydujcej bitwy w obronie Warszawy, przepuszczenie koo wielkiej twierdzy Modlin wojsk rosyjskich, nieudana akcja odwracajca uwag (marsz Ramorino), opieszaa i nieskuteczna obrona miasta. Podsumowujc: czarnymi bohaterami powstania byli generaowie (konserwatyci). Nie moemy te zapomnie o braku poparcia ze strony Anglii i Francji, a nawet pomocy dla Rosjan z Prus (ywno, amunicja).
Powstanie upado. Teraz pora zaj si konsekwencjami: Zgodnie z traktatem w Mnchengratz'ie z 1833 roku Austria, Prusy i Rosja miay walczy z polskim ruchem niepodlegociowym. Najwiksze zmiany zostay dokonane na terenie Krlestwa Polskiego. Car Mikoaj I uniewani konstytucj i wprowadzi Statut Organiczny. Statut ten likwidowa autonomi zostawiajc Rad Stanu, jako organ doradczy rosyjskiej rady pastwa. Krlestwo nie miao ju autonomii i miao by nierozdzieln czci Rosji. Feldmarszaek Paskiewicz za zdobycie Warszawy zosta namiestnikiem Krlestwa. W 1834 przeprowadzono pobr do armii rosyjskiej. Skonfiskowano majtki emigrantw. Zamknito polskie uczelnie. Walczono z kocioem katolickim. Przeprowadzono unifikacj systemu prawnego z rosyjskim. W Prusach sytuacja przedstawiaa si mniej drastycznie: germanizowano urzdy i szkoy, kolonizowano Niemcami tereny Wielkopolski, represjonowano ludzi pomagajcych powstacom. W Rzeczpospolitej Krakowskiej stacjonoway wojska trzech zaborcw. I ustalono, e jakiekolwiek ruchy niepodlegociowe likwiduj automatycznie R.K.
Podsumowanie: Powstanie nie miao szans powodzenie. Bez aprobaty i wsparcia midzynarodowego niemoliwe byo zwycistwo nad Rosj. Powstanie przynioso prawie same szkody (poza ponownym rozpaleniem nadziei niepodlegociowych). Jego szybki upadek nastpi na skutek dziaa generaw unikajcych walki. Represje zastosowanie wobec Zaborw byy chci odwetu na powstacach i miay by przykadem. Upadek powstania spowodowa Wielk Emigracj inteligencji. Germanizowano i rusyfikowano szkoy i urzdy. Chciano raz na zawsze zmaza pami i tosamo narodow Polakw.