Państwo jako przedmiot badań geografii politycznej.
„Państwo to trwały związek ludzi stale zamieszkujących na danym terytorium i podlegającym jednej władzy zwierzchniej,”
(Kutrzeba)
„Państwo to korporacja osiadłego ludu wyposażona w bezpośrednią, samorządną władzę zwierzchnią,”
(Jelinek)
„Państwo to organizacja polityczna, przymusowa, ograniczająca całe społeczeństwo”
terytorium
ludność hierarchia z punktu widzenia geografii politycznej
władza
POWSZECHNOŚĆ, PRZYMUSOWOŚĆ, SUWERENNOŚĆ
Terytorium
składa się z :
Terytorium właściwego (powierzchni ziemi)
Przestrzeni powietrznej nad tym terytorium
Wód śródlądowych
Wód terytorialnych
Ambasady, konsulaty oraz pokłady statków i samolotów pływających i latających pod banderą państwa
Państwa oddzielają granice.
3 obszary:
Ekumena - obszar państwa stale zamieszkany i stale wykorzystywany gospodarczo
Anekumena - obszar niezamieszkały i niezagospodarowany
Subekumena - obszar czasowo, okresowo zamieszkały, czasowo wykorzystywany gospodarczo (kiedy pozwalają na to warunki)
Migracje - przemieszczanie się ludności
-zewnętrzne
-zewnętrzne (ze wsi do miast - połowa lat 50 - początek lat 70)
Procesy urbanizacyjne i rozwój przemysłu. Teraz z miast na obrzeża - szczególnie dużych aglomeracji (Warszawa, Wrocław, Kraków)
Odsetek ludności miejskiej - ok. 62 %
Odsetek ludności wiejskiej - ok. 37-38 %
Polska - średniozurbanizowana
Migracje zewnętrzne:
-przyczyny polityczne
-przyczyny religijne
-przyczyny społeczne (np. studia za granicą)
Rodzaje:
-emigracja - opuszczenie terytorium własnego państwa
-imigracja - przybycie na terytorium danego państwa w celu osiedlenia się na stałe lub czasowe
-reemigracja - powrót z emigracji
-repatriacja - skutki deportacji i wysiedleń
Wiosna ludów 1848
I wojna świtowa
Kolonie - do USA
Liga Narodów paszport Nansenowski - nie oznaczał uzyskania obywatelstwa - posiadacz mógł się osiedlić na terenie danego państwa, dostawał prawa poza wyborczym
Zadania:
Umożliwiał osiedlanie się ich posiadaczy na danym terenie
Pozwalał określić szacunkowo jak duże jest grupa bezpaństwowców
Obywatelstwo - jest to wyrażenie prawnego związku między jednostką a państwem. Można wyróżnić 4 grupy:
Osoby posiadające obywatelstwo
Osoby bez obywatelstwa
Osoby, które zrzekły się obywatelstwa i nie nabyły innego
Osoby, które nie mają obywatelstwa w ogóle
Sposoby nabywania:
z mocy prawa - nabycie przez urodzenie, obywatelstwo krwi (Polska), obywatelstwo ziemi (USA, Australia)
w wyniku decyzji organu państwa, w drodze decyzji (małżeństwo adopcja)
Obywatelstwo w Polsce:
-Legalne zatrudnienie min 5 lat
-Podstawowa znajomość języka
-Po 3 latach małżeństwa
-Adopcja
W Polsce nie istnieje organ władzy, który miałby prawo i możliwość odebrania nam obywatelstwa.
Przeciwnie było w ZSRR (lata 30)
Karta Polska - trzeba zdać egzamin
Ustawa o repatriacji (2000 - w 2001 weszła w życie)
-sprawy rozpatrywane są przez konsula na podstawie aktu chrztu, aktu ślubu, książeczki wojskowej)
-2 świadków, którzy potwierdzą