1.Klasyfikacja wysiłków fizycznych

W zależności od:

-rodzaju skurczu mięśni:

-wysiłki dynamiczne (skurcze izotoniczne lub auksotoniczne),

-wysiłki statyczne (skurcze izometryczne).

-wysiłki mieszane

*Wysiłki dynamiczne:

- wysiłki długotrwałe- godziny

- wysiłki o średnim czasie trwania- od kilkunastu minut do godziny

- wysiłki krótkotrwałe- od kilku do kilkunastu minut

- wysiłki „sprinterskie" - czas trwania wynosi 1-60 s

-wielkości zaangażowanych grup mięśni

-ogólne>30%,

-miejscowe<30%mm.

-od czasu trwania rozróżnia się:

-wysiłki krótkotrwałe (do 15 min),

-wysiłki o średnim czasie trwania (od 15 do 30 min),

-wysiłki długotrwałe (ponad 30 min).

-ze względu na wydatek energetyczny:

-> wysiłki dynamiczne- w praktyce raczej się używa procenty mocy maksymalnej

-lekka M8-20 K6-14 kJ/min

-niezwykle ciężka M> 50 K>40 kJ/min

->wysiłki statyczne- wyrażone w procetach mocy maksymalnego skurczu dowolnego danej grupy mięśni (MVC).

-wysiłki lekkie - kiedy siła skurczu mięśni nie przekracza 10-15% MVC,

-bardzo ciężkie - wymagające ponad 50% MVC.

-również ze względu na subiektywną ocenę ciężkości pracy ->kochana skala Borga (6-20)

-7-wyjątkowo lekka

-19-niezwykle ciężka

-od rodzaju procesów biochemicznych dominujących w pokrywaniu zapotrzebowania energetycznego (intensywność):

-beztlenowe-(supramaksymalnym(?))

-tlenowe- (submaksymalnym(?))

-ocena intensywności wysiłku fizycznego może być dokonana na podstawie:

- częstości skurczów serca

- minutowego poboru tlenu

-w zależności od zapotrzebowania na tlen wysiłki fizyczne można podzielić na:

- wysiłki maksymalne, przy których zapotrzebowanie na tlen jest równe pułapowi

tlenowemu;

- wysiłki supramaksymalne, przy których zapotrzebowanie na tlen przekracza

pułap tlenowy, a organizm zaciąga „dług tlenowy";

- wysiłki submaksymalne, przy których zapotrzebowanie na tlen jest mniejsze niż

wynosi pułap tlenowy

2.Podział wysiłków dynamicznych według ich intensywności oraz czasu trwania

*Wysiłki dynamiczne:

- wysiłki długotrwałe- godziny- intensywność nie przekracza progu mleczanowego

- wysiłki o średnim czasie trwania- od kilkunastu minut do godziny- intensywność (w zależności od czasu trwania) waha się od 100 do 130% mocy uzyskanej na progu mleczanowym

- wysiłki krótkotrwałe- od kilku do kilkunastu minut- maksymalna intensywność może sięgać 90-120% mocy uzyskanej w chwili osiągnięcia VO₂max

- wysiłki „sprinterskie" - czas trwania wynosi 1-60 s- intensywność waha się od 60 do100% maksymalnej mocy mięśniowej

3.Pojęcie ogólnej wydolności fizycznej

Mianem ogólnej wydolności fizycznej określa się zdolność do długotrwałego wykonywania

ciężkich wysiłków z udziałem dużych grup mięśni (wysiłków ogólnych), bez większych

zaburzeń homeostazy. Jest to pojęcie węższe niż pojęcie sprawności fizycznej obejmujące wszystkie cechy motoryczne, takie jak siła, wytrzymałość, szybkość ruchów, gibkość, zwinność itp.

4. Koszt energetyczny wysiłków fizycznych

Ta część energii chemicznej organizmu która zamienia się na ciepło i pracę mechaniczną w związku z wykonywaniem pracy.

Ilość energii uwalnianej w organizmie można oznaczyć na podstawie pomiaru objętości pobieranego tlenu przez organizm w jednostce czasu (VO2).

Koszt energetyczny każdego wysiłku można więc przedstawić w postaci

zapotrzebowania na tlen (L O2 /min).

Koszt energetyczny można wyrazić też jako wielokrotność zapotrzebowania na tlen w spoczynku w przeliczeniu na kg masy ciała, w jednostce zwanej MET (metabolic equivalent) 1 MET = 3,7 ml O₂ /min/kg

5. Źródła energii do pracy mięśni

-ATP -zapasy w mięśniu i cytoplazmie- kilka sekund aktywności

-Fosfokreatyna -zgromadzona w mięśniach - do kilkunastu sekund

-Glikoliza beztlenowa -pochodzi z glukozy w krwi lub glikogenu - kilka minut ok. 1-2

-przemiany tlenowe w cyklu Krebs -mitochondria-> dużo przemian zachodzi i powstaje ATP i woda - do 2 minut się rozkręca a potem jedzie ile się da ;) -> tu zawsze potrzebny jest tlen i to od jego ilości zależy tępo przemian energetycznych.

W spoczynku 60% zapotrzebowania energetycznego komórek mięśniowych pokrywane

jest przez utlenianie FFA, a pozostałe 40% energii uzyskiwane jest w wyniku utleniania

glukozy.

Udział węglowodanów (glikogenu i glukozy) i innych substratów w pokrywaniu

zapotrzebowania energetycznego podczas wysiłku zależy od intensywności i czasu jego

trwania.

---