Polska pedagogika społeczna dostarcza wiedzy naukowej opisującej środowiskowe uwarunkowania rozwoju i wychowania jednostek i grup społecznych, a także ukazującej modele przekształceń tych uwarunkowań na korzystniejsze z punktu widzenia zdiagnozowanych potrzeb rozwojowych i wychowawczych.

Okresy rozwojowe polskiej pedagogiki społecznej

1 okres przypada na lata 19o8 - 1939 z pewną kontynuacją w latach 1939 - 1945. Początkową cenzurę czasową tego okresy wyznacza pierwsza próba sformułowania przedmiotu i zadań pedagogiki społecznej przez Helenę Radlińską w 1908 roku w pracy „Z zagadnień pedagogiki społecznej”

• Tworzenie podstaw teoretycznych pedagogiki społecznej w Polsce

• Głównym ośrodkiem rozwoju myśli pedagogiki społecznej było od 1925 roku Studium Pracy Społeczno - Oświatowej Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie.

• Helena Radlińska - kierownik i założyciel

• Głównym punktem widzenia pedagogiki społecznej jest wzajemny i aktywny stosunek jednostki do środowiska

• Wychowanie aktywnego człowieka poprzez edukację, która ma ujawnic i zaktywizowac wartości, siły jednostek i grup społecznych, co doprowadzi zdaniem Radlińskiej najszersze kręgi społeczne do udziału w życiu kraju i środowiska lokalnego

• Potrzeba sięgnięcia do pedagogiki narodowej, tradycji

• Nowy sens działalności wychowawczej, polegający na uruchomieniu sił społecznych, na ulepszeniu środowiska życia poczynaniami dynamicznymi jednostek i grup społecznych, na odnajdywaniu ich i wspieraniu w działaniu, na rozbudzaniu ich wyobraźni

2 okres przypada na lata 1945 - 1980. Po 1980 roku po wydarzeniach sierpniowych nastąpiło zasadnicze pęknięcie ówczesnej formacji ustrojowej w Polsce. To zainspirowało pedagogów społecznych do nowych poszukiwań oraz oceny roli jaką spełniła pedagogika społeczna w pierwszym okresie i jaka mogłaby spełniac w zmieniających się warunkach społecznych.

• 1945 - 1950 to początkowy etap kształtowania się pedagogiki społecznej w Polsce powojennej

• 1950 - 1956 nastąpiła przerwa w rozwoju pedagogiki społecznej

• 1950 rok - władze centralne nakazały likwidację Katedry Pedagogiki Społecznej Uniwersytety Łódzkiego , stanowiącej główny ośrodek rozwoju myśli pedagogiki społecznej

• W 1957 roku odbył się w warszawie pierwszy zjazd pedagogów społecznych zorganizowany przez grupę uczniów i współpracowników H. Radlińskiej, skupionych wokół R. Wroczyńskiego. Na zjeździe skrytykowano ograniczenia i dogmatyzm okresu stalinowskiego oraz zainicjowano utworzenie na UW katedry Pedagogiki Społecznej pod kierownictwem Wroczyńskiego

• Na UŁ reaktywowano pracę takiej katedry w 1962 roku - kierownikiem został Kamiński

3 okres przypada na lata 80. Ta dekada przynosi dramaty tożsamości, obnaża progi i ograniczenia rozwoju myśli i praktyki pedagogicznej.

• Kontynuowane są poszukiwania empiryczne i przemyślenia teoretyczne na ogół w obszarach dystansujących się do aktualnych wydarzeń politycznych, inicjowanych przez centrum rządzące.

• Formułowane są koncepcje wychowawcze przeciwstawiające się indoktrynacji i urabianiu wychowanków

• Definiowane są nowe obszary zagrożeń społecznych

• Tendencja powrotu do pierwotnych źródeł

4 okres przypada na lata 90. I przełom wieków XX/XXI. Mijająca już dekada przyniosła serie nowych pytań i wątpliwości, próby określenia nowych obszarów badawczych pedagogiki społecznej

• Transformacja społeczno - ustrojowa

• Nowy podział administracyjny kraju, ubezpieczenia społeczne, służba zdrowia, system edukacji

• Wzrost zapotrzebowania na myśl naukową pedagogiki społecznej i rozwiązania racjonalne w pracy socjalnej

Zadania pedagogiki społecznej w 1 i 2 okresie jej rozwoju

---