PEDAGOGIKA SPECJALNA

	Pedagogika ogólna
			(nauczanie i wychowanie)
pedagogia		Pedagogika specjalna
Nauka o nauczaniu i wychowaniu jednostek pełnosprawnych			Nauczanie i wychowanie jednostek niepełnosprawnych

Różnice dotyczące metod nauczania:

• Kadra pedagogiczna, bardzo zróżnicowana w pedagogice specjalnej (terapeuci, psychologowie),

• Zaplecze dydaktyczne (bogatsze zaplecze w ped. specjalnej, ponieważ jest dostosowane do danej niepełnosprawności).

3 rodzaje zależności:

• Zależność od nauk podstawowych nieukierunkowanych (nauki prawne: sądownictwo rodzinne, nieletnich, które określają sytuację prawną jednostek upośledzonych )

• Zależność od nauk podstawowych ukierunkowanych (nauki społeczne np. socjologia)

• Zależność od nauk stosowanych i weryfikujących (medycyna - ustala diagnozę, określa drogi rozwoju, postępowania i leczenia; psychologia - ułatwia ped. specjalnej pracę jak pracować z osobą niepełnosprawną).

Nauki prawnicze		Nauki społeczne
	P e d a g o g i k a S p e c j a l n a
Nauki medyczne		Nauki psychologiczne

Przedmiotem pedagogiki specjalnej jest osoba upośledzona i jej predyspozycje.

UPOŚLEDZENIE ( wg prawa opiekuńczego )

Jednostka jest uznana za upośledzoną, wtedy gdy ma ograniczone możliwości samodzielnego utrzymania się.

UPOŚLEDZENIE ( wg prawa karnego )

Jednostka upośledzona umysłowo uznawana jest za upośledzona niezależnie od wieku, jeżeli nie osiągnęła rozwoju umysłowego i moralnego w takim stopniu, aby mogła rozpoznać znaczenie czynu i kierować swoim postępowaniem (tu nie jest ważny wiek, ale to na ile jednostka jest świadoma czynu).

UPOŚLEDZENIE ( wg ustawodawstwa szkolnego )

Dziecko uznane jest za upośledzone umysłowo, jeżeli nie może samodzielnie z pożytkiem dla siebie korzystać ze szkoły normalnej.

JEDNOSTKA UPOŚLEDZONA ( w rozumieniu pedagogiki specjalnej )

To jednostka z odchyleniami od normy u której występują trudności w rozwoju, w poznawaniu świata otaczającego i w przystosowaniu się do środowiska społecznego.

KLASYFIKACJA UPOŚLEDZEŃ (kryterium to sfera której dotyczą odchylenia od normy):

1. upośledzenie aparatury percepcji (u. słuchu, wzroku)

2. upośledzenie umysłowe

3. upośledzenie charakterologiczne

4. upośledzenie motoryczne

Przedmiotem PS są głównie dzieci i młodzież, poza tym młodzież niedostosowana społecznie. PS zajmuje się także osobami dorosłymi, które niepełnosprawność mogą nabyć po 16 roku życia.

Pedagogika specjalna zajmuje się problematyką:

1. ped. specjalna kompensacyjna (leży u podstaw nauczania i wychowania osób niedowidzących i niewidomych),

2. ped. specjalna resocjalizacyjna (obejmuje młodzież z zaburzeniami zachowania z zakładów poprawczych, wychowawczych, niedostosowanych społecznie, czyli dot. zahamowania szkodliwych odruchów, a w ich miejsce wytworzenie nowych społecznie użytecznych),

3. ped. specjalna lecznicza zwana także podtrzymującą (ma zastosowanie w szpitalach, sanatoriach, głównym zadaniem jest uczenie przetrzymania długotrwałego okresu leczenia).

5 RODZAJÓW NAUCZANIA I WYCHOWANIA DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH:

1. maksymalne uaktywnienie,

2. rozbudzanie potrzeb i aspiracji życiowych

3. systematyczna korektura wad i funkcji organizmu,

4. usprawnianie zachowawczych funkcji,

5. kompensowanie braków organicznych i funkcjonalnych

PS jest nauką teoretyczną, ponieważ opisuje, analizuje, porównuje i uogólnia wnioski, a także praktyczną, ponieważ wskazuje pedagogowi cele wychowania.

SZCZEGÓŁOWE CELE PEDAGOGIKI SPECJALNEJ:

1. gromadzenie wiedzy o zjawiskach występujących w procesie wychowania osób z odchyleniami od normy,

2. uogólnianie tej wiedzy, ustalenie związków przyczynowo - skutkowych,

3. weryfikacja ustalonych prawidłowości,

4. dostarczenie praktyce wychowawczej odpowiednich dyrektyw w zakresie wychowania.

SYSTEMATYKA W PEDAGOGICE SPECJALNEJ:

1. system szwajcarskiego teoretyka Hansa Hanselmanna,

2. system niemieckiego pedagoga Ulricha Blendicka,

3. system Marii Grzegorzewskiej (najbardziej rozpowszechniony w Polsce; MG dokonała klasyfikacji z punktu widzenia praktycznych potrzeb w szkolnictwie, gdzie punktem wyjścia był stopień upośledzenia)

SYSTEMATYKA MARII GRZEGORZEWSKIEJ:

1. upośledzenie umysłowe,

2. głusi, słuch cząstkowy, niedosłyszący i głusi z upośledzeniem umysłowym,

3. niewidomi, wzrok cząstkowy, niedowidzący, ociemniali, niewidomi z upośledzeniem umysłowym,

4. społecznie niedostosowani, jednostki zaniedbane, zaburzone, psychopatyczne,

5. kalecy w zakresie narządu ruchu z niedowładami i uszkodzeniami,

6. przewlekle chorzy.

DZIAŁY SZCZEGÓŁOWE PEDAGOGIKI SPECJALNEJ:

1. oligofrenopedagogika

2. surdopedagogika

3. tyflopedagogika

4. ped. resocjalizacyjna,

5. ped. terapeutyczna

---