PEDAGOGIKA SPECJALNA - wykład z dnia 30.11.2007

CELE I ZADANIA ORTODYDAKTYKI

ORTODYDAKTYKA - to dział dydaktyki ogólnej zajmujący się ustalaniem celów, zasad i przebiegu nauczania jednostek upośledzonych umysłowo.

Zasady ortodydaktyki dot. niepełnosprawności. :

1. zasada życzliwej pomocy - polega na pomocy jednostce w przezwyciężaniu braku wiary we własne możliwości, lęku przed niewłaściwą oceną. Życzliwa pomoc powinna dotyczyć dobrego samopoczucia osób uczestniczących w procesie uczenia się, aby pokonać trud uczenia się, ponadto dotyczy poprawy sytuacji w grupie,

2. zasada kształtowania pozytywnej atmosfery - dobre nastawienie do pracy, odpowiednia motywacja do pracy,

3. zasada aktywności w nauczaniu - aktywne uczestnictwo w nauczaniu i uczenia się jest warunkiem efektywności procesu rewalidacji, aktywacji powinny podlegać osoby niepełnosprawne, te które mają największe zahamowania w dziedzinach sprawiających największą trudność, lepsze zrozumienie treści programowych,

4. zasada dominacji wychowania nad nauczaniem - większy nacisk kładzie się na wychowanie, a potem będą lepsze efekty procesów dydaktycznych,

5. zasada indywidualności - bardzo ważna zasada procesu rewalidacyjnego, indywidualne podejście do jednostki, podstawą indywidualnego podejścia jest znajomość stopnia rozwoju fizycznego, psychicznego, rodzaj potrzeb i oczekiwań jednostki,

6. właściwy dobór treści kształcenia - możliwości poznawcze jednostki są ograniczone, należy dostosować odpowiednie treści kształcenia do stopnia upośledzenia, materiał powinien być dobrany do stopnia upośledzenia, jeżeli mamy do czynienia z osobami przewlekle chorymi to wybieramy materiały dające możliwość odbioru informacji, środki wizualne, zdjęcia, fotografie.

Wg ortodydaktyki rewalidacja to proces wychowania specjalnego jednostek upośledzonych zmierzający do optymalnego ich rozwoju. W działaniu rewalidacyjnym wyróżnia się dwa kierunki:

1. maksymalne rozwijanie tych zadatków i cech, które są najmniej uszkodzone,

2. wyrównywanie (kompensacja) i zastępowanie (substytucja) deficytów psychofizycznych jednostki

Proces rewalidacji w ortodydaktyce powinien uwzględniać:

1. poziom możliwości każdej jednostki,

2. bardzo dokładne poznanie każdej jednostki,

3. typ układu nerwowego, który występuje u każdej jednostki,

4. charakter oddziaływań na każdą jednostkę,

5. podnoszenie progu tolerancji na frustrację indywidualnych jednostek,

6. dostosowanie pracy do sił i możliwości jednostki,

7. powinno się stosować metody kompensujące itd.,

Zgodne z systemem nauk pedagogicznych rewalidacja jednostki upośledzonej umysłowo powinna być oparta o zasady:

• zasada akceptacji - jednostka upośledzona powinna być społecznie akceptowana,

• zasada pomocy - ukierunkowana na pomoc jednostce w przezwyciężaniu trudności, pomoc z adaptacją w funkcjonowaniu w środowisku,

• zasada indywidualizacji - indywidualne podejście do jednostki,

• zasada terapii pedagogicznej - terapia pelagiczna ma wspierać działania lekarza, terapeutów, rehabilitantów, jest realizowana w trzech etapach: a) faza przygotowawcza (ustalenie dokładnej diagnozy osoby upośledzonej), b)faza oddziaływania jednostki na środowisko (polepszyć atmosferę jednostki), c) faza stosowania środków terapeutycznych przez odpowiednie szkolenie, prace itd.

• zasada współpracy z rodziną - współpraca z zakładem pracy, szkołą, środowiskiem, aby osoby, które przybywają w środowisku osób upośledzonych wspierały ten proces,

Na podstawie tych zasad współcześnie wprowadzono nowe tendencje (współczesne podejście):

1. zasada wczesnego objęcia opieką i pomocą specjalną,

2. zasada indywidualizacji programów rewalidacji - powinna być oparta na bardzo dokładnej systematycznej diagnozie, diagnoza winna być co jakiś czas weryfikowana,

3. zasada powiązania oceny z usprawnianiem, ścisła współpraca nauczyciela z rodzina,

4. zasada podejścia wielospecjalistycznego (współpraca różnych specjalistów, nacisk na podejście kontekstualne, uwaga na podejście ekologiczne, które obejmuje funkcjonowanie jednostki na tle środowiska)

1 środowisko - mikrosystem, czyli uwaga na kontakty dzieci ze światem zewnętrznym, z rodzeństwem i pozostałymi członkami rodziny,

2 środowisko - mezosystem - czyli funkcjonowanie poza środowiskiem rodzinnym, kiedy jednostka np. przebywa dłużej poza środowiskiem rodzinnym np. w szpitalu, sanatorium,

3 środowisko - egzosystem - powiązanie jednostki niepełnosprawnej ze strukturą sieci socjalnych, leczniczych itp.,

4 środowisko - makrosystem - są to systemy wartości, które są wyznaczone w danym społeczeństwie (np. tradycje historyczne, postawy, uprzedzenia)

5. zasada współdziałania z rodziną,

6. zasada kształcenia integracyjnego.

---