SOCJOLOGIA ORGANIZACJI
Wykład 2 - 22.10.2007r.
Grupy społeczne są jedną z form życia społecznego.
Zbiór społeczny - ogół ludzi posiadających jakąś wspólną cechę, która jest wyróżniona przez obserwację zewnętrzną, a której posiadanie ludzie sobie nie zawsze uświadamiają. Ma charakter statyczny. Wyodrębniany jest w jakimś celu, dla jakiejś cechy. Między członkami tego zbioru nie wykształca się żaden typ więzi.
Zbiorowość społeczna - dowolne skupienie ludzi, w którym wytworzyła się i choćby utrzymuje się przez jakiś czas pewna więź społeczna. Zbiorowość nie istnieje bez więzi społecznej. Tam gdzie jest więź, tam można mówić o trwałych formach życia zbiorowego. Każda grupa społeczna jest zbiorowością, ale nie każda zbiorowość jest grupą społeczną.
Grupa - zbiór jednostek pozostających ze sobą w pewnych stosunkach. Muszą one być takie, aby jednostki mogły realizować swoje cele, jest to pewien typ zależności. W przypadku nauk społecznych grupa społeczna jest fragmentem analizy społeczeństwa.
Grupa społeczna - (socjologia amerykańska) przynajmniej dwie lub więcej osób, które mają poczucie wspólnej tożsamości i między którymi zachodzą strukturalnie uporządkowane interreakcje związane z oczekiwaniami partnerów co do wzajemnego zachowania się.
Grupa społeczna - (socjologia polska) co najmniej trzy osoby powiązane ze sobą stosunkami uregulowanymi instytucjonalnie, posiadające wspólne wartości i oddzielone od innych grup wyraźną zasadą odrębności.
Obiektywne relacje zachodzące między członkami grupy. Moralne zobowiązanie wobec grupy wiąże się z oczekiwaniami wobec grupy, będą służyły wypełnianiu oczekiwań.
Czynniki subiektywne, które przejawiają się w postaci świadomości wspólnoty:
Poczucie bycia grupą
Uznanie, że wartości grupowe są moimi wartościami
Świadomość tworzona jest w oparciu o pewne symbole ważne dla grupy
Czynnik wewnętrznego zróżnicowania grupy
Podstawowe cechy grupy:
Grupa może być opisana poprzez członków i ich cechy.
Zadania grupy i funkcje jej członków, środki służące do realizacji celów grupowych i mechanizmy psycho-społeczne wytwarzane dla realizacji tych zadań.
Elementy utrzymujące spójność wewnętrzną grupy (różnego rodzaju instytucje, elementy kontroli społecznej, elementy wzajemności).
Środki i instytucje regulujące styczności, wzajemne oddziaływania i stosunki z innymi członkami grup.
Symbole, ale także wartości stanowiące podstawę trwania i integracji.
Cel jest cechą, która powołuje grupę do życia i nadaje sens jej istnieniu. Celem może być określona wartość symboliczna. Może również nim być jakiś element materialny, ale musi być pożądany przez członków danej grupy. Cele mogą być bliższe (taktyczne) i dalsze (strategiczne). Główny cel powinien być podzielony na:
Cele cząstkowe
Zadania bliższe i dalsze
Struktury postępowania zmierzające do realizacji określonych zadań
Czynności praktyczne
Cel powinien być:
Atrakcyjny zarówno dla poszczególnych jednostek jak i dla całej grupy
Realny
Jasno sprecyzowany
Wynikać z potrzeb indywidualnych i grupowych
Wynikiem wspólnej pracy członków grupy.
Możemy wyróżnić różne struktury grupowe.
Każda z nich opiera się na statusach i rolach społecznych. Grupa składa się z powiązanych wzajemnie statusów i odpowiadających im ról i pozycji.
Struktura grupy - układ wszystkich elementów, a więc nie tylko członków, ale także ich wzajemnego przyporządkowania.
Struktura społeczna - oznacza sposób ułożenia i przyporządkowania sobie członków, instytucji grupowych oraz podgrup składających się na grupy oraz innych elementów tworzących tę grupę.
1