Nr ćwiczenia 303	Data 14 V 2003	Imię i Nazwisko Tomasz Przymusiak	Wydział BL-TOB	Semestr 2	Nr grupy lab. 3
Prowadzący Aneta Waszkowiak			Przygotowanie	Wykonanie	Ocena

1.Opis doświadczenia. Wstęp teoretyczny.

Soczewką nazywamy ciało przezroczyste ograniczone dwoma powierzchniami sferycznymi. Oś łączącą środki krzywizn obu powierzchni nazywamy osią optyczna soczewki. Światło przechodzące przez soczewkę ulega załamaniu na obu jej powierzchniach. Promień przechodzący przez środek optyczny soczewki nie ulega załamaniu niezależnie od kąta padania na soczewkę - doznaje tylko nieznacznego przesunięcia równoległego. Odległość ogniska od soczewki nazywamy ogniskową.

Położenie ogniska zależne jest od współczynnika n materiału soczewki względem ośrodka, w którym się znajduje, oraz od promieni krzywizn obu powierzchni ograniczających R₁ i R₂. Zależność ogniskowej f od tych parametrów określona jest równaniem:

Odwrotność ogniskowej nazywamy zdolnością skupiającą soczewki D.

Położenie obrazu zależy od położenia przedmiotu oraz od ogniskowej soczewki - określone jest równaniem soczewkowym.

gdzie: p - odległość przedmiotu od soczewki, o - odległość obrazu od soczewki.

Powyższe równanie może być stosowane w przypadkach gdy:

• Promienie wybiegające z P tworzą niewielki kąt z osią optyczna soczewki

• Soczewka jest cienka, tzn. jej grubość jest mała w porównaniu z promieniami krzywizn

W stosunku do odległości p, o, R₁, R₂ oraz f obowiązuje umowa określająca ich znaki:

• p jest zawsze dodatnie

• o, R₁ oraz f są dodatnie gdy leżą po przeciwnej stronie soczewki niż przedmiot

• o, R₂ oraz f są ujemne, gdy leżą po tej samej stronie co przedmiot

Ogniskową układu składającego się z dwóch soczewek cienkich o ogniskowych f₁ i f₂ znajdujących się we wzajemnej odległości d, wyraża się wzorem:

2. Przebieg ćwiczenia.

1. Umieścić badana soczewkę w uchwycie ruchomego wózka

2. Dobierając położenie soczewki, doprowadzić do uzyskania ostrego obrazu na ekranie.

3. Wyznaczając odległość przedmiotu i obrazu od soczewki dla kilku położeń ekranu. Pomiary przeprowadzić dla kilku soczewek skupiających i układu: soczewka skupiająca i rozpraszająca.

4. Dla każdego połażenia ekranu obliczyć ogniskową ze wzoru soczewkowego i następnie wartości średnie dla każdej soczewki.

5. Dla tych samych soczewek zastosować metodę Bessela.

6. Obliczyć ogniskowe soczewek i układu stosując metodę Bessela.

7. Obliczyć wartości średnie dla każdej soczewki.

3. Zestaw ćwiczeniowy.

Ława optyczna, świecący obraz, soczewki w uchwytach, ekran.

---