Wycena waluty do celów bilansowych a podatkowe różnice kursowe
Do celów bilansowych na dzień 31 grudnia 2009 r. wyceniliśmy walutę na rachunku walutowym. Jaki kurs (wyceny bilansowej czy wypływu dewiz) zastosować do wyliczenia podatkowych różnic kursowych?
Wycena waluty do celów bilansowych dokonana na dzień 31 grudnia 2009 r. nie może mieć wpływu na ustalenie różnic kursowych według zasad określonych w ustawie podatkowej. |
Różnice kursowe od własnych środków pieniężnych powstają w określonych przez ustawodawcę przypadkach. Stosownie do art. 24c ust. 2 pkt 3 updof i art. 15a ust. 2 pkt 3 updop, dodatnie różnice kursowe powstają, jeśli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.
Z kolei ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni (art. 24c ust. 3 pkt 3 updof oraz art. 15a ust. 3 pkt 3 updop).
Ustawy o podatku dochodowym nie definiują, co oznacza kurs faktycznie zastosowany. Jednak w art. 24c ust. 4 i 5 updof i art. 15a ust. 4 i 5 updop ustawodawca odnosi się do tego kursu. Mianowicie, zgodnie z art. 24c ust. 4 updof oraz art. 15a ust. 4 updop, jeżeli przy obliczaniu wartości różnic kursowych nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, przyjmuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.
Z kolei art. 24c ust. 5 updof oraz art. 15a ust. 5 updop mówi o tym, że jeśli faktycznie zastosowany kurs waluty jest wyższy lub niższy odpowiednio o więcej niż powiększona lub pomniejszona o 5% wartość kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień faktycznie zastosowanego kursu waluty, organ podatkowy może wezwać strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających zastosowanie kursu waluty. W razie niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają zastosowanie faktycznego kursu waluty, organ podatkowy określi ten kurs, opierając się na kursach walut ogłaszanych przez NBP.
Jeżeli operacje walutowe są dokonywane przez rachunek bankowy, uzasadnione jest stosowanie kursów bankowych, jako faktycznie zastosowanych.
Z powołanych przepisów jednoznacznie wynika, że różnica kursowa od własnych środków pieniężnych w walucie obcej powstaje jako różnica pomiędzy wartością tej waluty wycenianą po kursie faktycznie zastosowanym na dzień jej wpływu na rachunek walutowy i wypływu waluty z tego rachunku. Kurs faktycznie zastosowany to taki, po jakim dokonuje się faktycznej wyceny w danym dniu, w którym została dokonana operacja gospodarcza. Kursem takim w przypadku wpływu należności jest kurs kupna banku, który obsługuje jednostkę. Z kolei dla zapłaty zobowiązań kursem faktycznie zastosowanym może być tzw. „kurs historyczny” (tj. kurs, według którego wyceniono wpływ waluty na rachunek bankowy) lub kurs sprzedaży banku.