TEMAT: FILOZOFIA NOWOŻYTNA 26.09.2010

GIORDANO BRUNO - ur. 1548 zm. 1600 pochodził z Neapolu

Dzieła: „o przyczynie zasadniczej i jedynej”, traktat: „o nieskończoności wszechświata i świata”

POGLĄDU GIORDANO BRUNO:

1) nieskończoność świata i kosmosu:

- nie jesteśmy w stanie poznać w całości wszechświata

- ludzkość zna jedynie skończoną część wszechświata

- oprócz tego że świat jest nie skończony to w dodatku świat jest jednorodny, jest zbudowany z tej samej materii, ale ta materia jest dwojakiego rodzaju, jedna materia ale o dwóch obliczach: materia ziemska i materia niebiańska

- tą materię w jej istnieniu utrzymuje siła duchowa. Utrzymując tą materię ta siła zachowuje ten świat w jedności

- mówi on, że ten sam świat i wszechświat składa się z monad

Bruno określa MONADE jako nazwę minimum metafizyczne

CECHY MONADY:

- jest samoistna

- jest obdarzona życiem

- ma niepowtarzalny kształt

- każda monada jest częścią i obrazem jednego świata

2) Bruno wspomina o prawach:

- światem nie rządzą prawa mechaniczne, ponieważ świat nie jest maszyną ale ten świat jest zespołem sił żywych

- w tym świecie panuje wolność, czyli wszystko co żywe jest wolne, dlatego nikt nie ma prawa narzucać komukolwiek ograniczeń

- według Bruna świat jest harmonijny, ponieważ jest doskonały, a jest doskonały ponieważ jest obrazem Boga

- Świat w całości jest doskonały ale poszczególne jednostki czyli monady są niedoskonałe

GALILEUSZ - GALILEO GALILEI

Ur. 1564 zm. 1642 pochodził z Pizy

Odkrył: prawo spadania, skonstruował teleskop, dzięki niemu potrafił obserwować drogę mleczną

Dzieła: „dialog o dwóch głównych systemach wszechświata”, „Probierca złota”

POGLĄDY GALILEUSZA:

- wszelką naukę należy oprzeć na doświadczeniu ale nie można jej ograniczać tylko do zbierania faktów

- od zbierania faktów …………. Rozumowaniem naukowym czyli to rozumowanie ma przebiegać zawsze w łączności z doświadczeniem

- każda nauka powinna posiadać postać ścisłą a ma taką postać wtedy gdy może zmierzyć swój przedmiot

- można zmierzyć jedynie kształt i ruch

- mamy 2 metody służące temu mierzeniu:

*ANALIZA - czyli metoda rezolutywna

* SYNTEZA - czyli metoda kom pozytywna

- celem wszelkiej nauki jest znalezienie istoty czyli prawdziwej natury każdej substancji czyli każdej rzeczy, każdego bytu

- związki przyczynowe

Zajmuje się prawami przyczynowymi (co z czego wynika)

- mówi też o celowości, doskonałości i harmonijności wszechświata

KARTEZJUSZ - RENE DES CARTES

Był urwisem i racjonalistą

Dzieła: „medytacje o pierwszej filozofii”, „cierpienia duszy” - monografie psychologiczne, „eseje” - dotyczą metody a także matematyki, „zasady filozofii”

POGLĄDY KARTEZJUSZA:

1) Metafizyka:

* METODA (cechy):

- niezawodność

- niezawodną wiarą wiedzy jest jasność i wyraźność ponieważ to co jasne i wyraźne jest pewne czyli pewność ma być skutkiem niezawodności

- nauką pewną jasną i wyraźną czyli prostą i niezawodną jest matematyka natomiast nauki które nie mają charakteru matematycznego są nie pewne ponieważ myśli ich dotyczące są złożone

Podobnie jak złożony byt tak również złożona myśl zawiera w sobie ryzyko błędu

- w nauce Konieczn jest odkrycie twierdzenia bezwzględnego pewnego które było by nie zawodną przesłanką dalszych rozumowań

Zwątpienie i myślenie - punkt wyjścia Kartezjusza

- zwątpienie zmusza do podjęcia myślenia i w efekcie może prowadzić do odkrycia prawdy

Cogito ergo sum - myślę więc jestem

- jeśli powiem wątpię to myślę

- myśl istnieje chociaż ja mogę nie istnieć

- to co myślę może być snem lub błędem

- istnienia rzeczy zewnętrznych nie jesteśmy pewni ale jesteśmy pewni istnienia własnej myśli

- Tak naprawdę fundamentu ludzkiej wiedzy należy szukać w człowieku jego myśli czyli jego jaźni

Ta jaźń jest świadomym duchem i tylko człowieka ta jaźń cechuje

Ta jaźń to dusza i jest niezależną substancją

2) ISTNIENIE BOGA ORAZ ISTANIENIA CIAŁA:

* DUSZA:

- wychodzi z założenia że człowiek ma jaźń a w tej jaźni zakorzeniona jest idea boga

- tą idee mógł tylko zasadzić w człowieku bóg

- jest to idea doskonała ponieważ doskonałe jest jej źródło

- przedmiotem boga jest wola nieograniczona oraz nieskończoność

- przedmiotem duszy jest myślenie

* CIAŁO:

- przymiotem ciała jest rozciągłość, drugim przymiotem ciała jest ruch, ten ruch daje ciału dynamizm

- ruch i rozciągłość zostały nadane każdemu ciału z zewnątrz, źródło ruchu nie tkwi w ciele

3) CIAŁO I DUSZA:

- istnieją w świecie 2 substancje:

*rozciągła czyli ciało

*myśląca czyli dusza

Mają one 2 różne natury

-ciało jest rozciągłe i niemyślące (nieświadome)

- dusza jest myśląca i świadoma

- w świecie poza ludzkim ciało i dusza nie stykają się ze sobą, jedynie w człowieku ciało jest złączone z duszą

- ciało ludzkie jest automatem, maszyną, mechanizmem

- wszystko opiera się w świecie na prawach mechanicznych

- dusza i ciało wpływają w człowieku na siebie ale nie mogą niczego zmienić w swoim przebiegu czyli dusza nie może nic zmienić w ciele ani ciało nie może nic zmienić w duszy

TEORIA POZNANIA:

1) ROZUM A ZMYSŁ:

- rozum jest miarą poznania czyli pewne jest to co uzna on za jasne i wyraźne

- w tym poznaniu zmysły nie są równorzędne z rozumem

- wrażenia zmysłowe są przydatne do życia ale nie są przydatne poznaniu

- te wrażenia zmysłowe dane umysłowi tylko do sygnalizowania co jest dla nas odpowiednie a co szkodliwe natomiast nie wskazują naprawdę

- te wrażenia zmysłowe są tylko sposobnością do uświadamiania sobie przez rozum własnych wrodzonych idei

- tak naprawdę jedynie rozum poznaje prawdę

---