CTO

Gatunek	C	T	O
bydło	<1r. 38,0-39,5°C > 1r.37,5-39,0°C	40-80/min	10-30/min
owce, kozy	38,5-40,0°C	70-80/min	12-20 (30)/min
świnia	Pros. 39-40,5°C dorosłe 38-40°C	60-80/min	8-18/min

WZORY ZĘBOWE

1. Przeżuwacze

• Mleczne 003/3(1)3=20

• Stałe 0033/3(1)33=31

(w nawiasie: zmodyfikowany kieł dołączył do siekaczy)

2. Świnie

• Mleczne 313/313=28

• Stałe 3143/3143=44

LOKALIZACJA UDERZEŃ SERCA BYDŁO

3-5 p.m.ż. poniżej linii stawu barkowego (najlepiej w 4 p.m.ż.)

PUNKTA MAXIMA

1. Ton nad zastawką półksiężycowatą pnia płucnego

• Bydło: 3 p.m.ż. L w okolicy linii połowiącej 1/3 dolną

• Świnie: 2 p.m.ż. L niedaleko mostka

2. Ton nad zastawką półksiężycowatą aorty

• Bydło: 4 p.m.ż. L poniżej linii stawu barkowego

• Świnie: 3 p.m.ż.L tuż poniżej linii stawu barkowego

3. Ton nad zastawką dwudzielną

• Bydło: 4 p.m.ż. L poniżej punktu głównego aorty

• Świnie:4 p.m.ż. L

4. Ton nad zastawką trójdzielną

• Bydło: 3 p.m.ż. P na linii połowiącej 1/3 dolną

• Świnie: 3 p.m.ż. P

NERKI

Bydło: prawa-12 kręg piersiowy do 3 lędźwiowego

Lewa- 3-5 kręg lędźwiowy

MOCZ

1. Objętość na dobę

• Bydło: 8-22l

• Owce, kozy: 0,5-2l

• Świnie: 2-6l

2. Częstość oddawania moczu na dobę:

• Bydło: 5-7x

• Owce, kozy: 1-3x

• Świnie: 2-3x

ODDYCHANIE

1. Typ oddychania

• Żebrowo-brzuszny

2. Rytm (wdech:wydech)

• Bydło 1:1,2

• Koza 1:2,7

• Owca 1:1

3. Odgłos opukowy

• Jawny

4. Tylna granica płuc

Gatunek	L. żeber	Linia guza biodrowego	Linia guza kulszowego	Linia stawu barkowego
Bydło	13	11	-	8
Owca, koza	13	11	-	8
Świnia	14	11	9	7

5. Szmery nad płucami

• Bydło: oskrzelowo-pęcherzykowy (wyjątek tylno-grzbietowa 1/3 część pola piersiowego)

• Świnia: oskrzelowy w fazie wydechu

6. Nakłucie jamy piersiowej

Przeżuwacze i świnie: L 5 p.m.ż.

P 4 p.m.ż.

BADANIE ZATOKI CZOŁOWEJ

Bydło: opukujemy w linii meandrycznej

Fizjologicznie odgłos opukowy pudełkowy, przytłumienie/stłumienie gdy płyn czy nowotwory

KASZEL REAKCYJNY

Bydło: zatkanie nosa na 30s, naciskanie na tchawicę i majtanie nią

WĄTROBA

1. Opukiwanie

Bydło: stłumienie bezwzględne występuję w P 10-12 p.m.ż. na szerokość dłoni; przechodzi w stłumienie nerkowe

2. Biopsja

Bydło: miejsce nakłucia leży 20-30 cm w bok od linii pośrodkowej grzbietu w obrębie pola stłumienia wątrobowego w 11 lub 12 p.m.ż.; igłę kierujemy na przeciwległy staw łokciowy

PUNKCJA DO JAMY OTRZEWNEJ

Bydło: 8-10 cm doogonowo od wyrostka mieczykowatego, 8-10 cm od linii pośrodkowej po stronie prawej

PRAGNIENIE

Bydło: 50-80 l wody przy żywieniu paszą suchą i 25-40 l przy żywieniu paszą zieloną

ODBIJANIE

Bydło 600l dziennie

DEFEKACJA

Bydło 10-24x dziennie, 30-50 kg

WĘZŁY CHŁONNE (przeżuwacze)

1. Węzły chłonne żuchwowe

• Gładka powierzchnia, wielkości orzecha włoskiego

2. Węzły chłonne szyjne powierzchowne (przedłopatkowe)

• Leżą tuż powyżej stawu barkowego

• Długie na 9cm, wałeczkowatego kształtu

3. Węzły chłonne podbiodrowe (fałdu podkolanowego)

• Leża w 1/3 odległości od stawu kolanowego na linii prowadzącej od guza biodrowego do stawu kolanowego

• Walcowaty kształt, długość 6-11 cm, gładka powierzchnia

4. Węzły chłonne pachwinowe powierzchowne (nadwymieniowe)

• Leża u podstawy wymienia przy tylnych ćwiartkach

• Gładka powierzchnia, kuliste o średnicy 2-6 cm

ŻWACZ

1. Oglądanie

L dół głodowy

2. Omacywanie

• Przykładamy płaską dłoń do powłok ciała w okolicy L dołu głodowego

• konsystencja:

Twór o konsystencji miernie miękkiej do elastyczno-ciastowatej w środkowej części, chełbocząca u dołu, a u szczytu skurczu narząd sprawia wrażenie napiętego

3. Opukiwanie

• Z góry na dół

• Na górze jawny dźwięk bębenkowy

• Niżej na szerokość dłoni strefa o stopniowo wzrastającym stłumieniu

4. Osłuchiwanie

• Okresowo powracające, z szumem nasilające się i znów zanikające, szeleszczące trzeszczenia

• 7-14 szmerów/5min

• Po 24h głodzenia praca żwacza ustaje

5. Badanie zawartości

• Zgłębnik Sorensena i Schambye

• Barwa: szaro oliwkowa, brązowo zielona

• Konsystencja: lekko lepka

• Woń: aromatyczna

• pH: 6,2-7,2

CZEPIEC

1. Oglądanie i omacywanie niedostępne bo wewnątrz klatki piersiowej

2. Opukiwanie

• L strona poza polem stłumienia płuc na wysokości 6-8 żebra

• Odgłos mocno stłumiony

3. Pole rzutu czepca

Granica płuc w III linii opukowej (8 p.m.ż.)-pępek-wyrostek mieczykowaty -łokieć-granica płuc w III linii opukowej

4. Osłuchiwanie

• L strona 6-7 żebro tuż przy mostku

• Burczące bulgotanie

• Co 40-60 sekund kurczy się w 2 fazach

5. Próby bólowe

• Próba (fenomen) Williamsa: spontaniczne stęknięcia w przypadku urazowego zapalenia czepca, poprzedzające skurcz żwacza (skurcz czepca występuje na 2-3s przed pierwszym skurczem żwacza)

• Chwyt grzbietowy (opermana): na szczycie wdechu chwytamy skórę za fałd nad kłębem i napinając go wywieramy ku dołowi ucisk na grzbiet zwierzęcia-krowa siada

• Próba drążkowa (nie zalecana)

• Opukiwanie bólowe wg Kubitza: 9 p.m.ż w linii opukowej stawu barkowego

• Omacywanie w celu wywołania bólu Vogla: uciskamy okolicę wyrostka mieczykowatego pięścią

• Prowadzenie pod górę i w dół

• Próba strefowa (strefy Haeda): pomocnik skręca głowę krowy w lewo, a lekarz osłuchuje tchawicę lub ogląda rytm oddechowy i na szczycie wdechu chwyta skórę okolicy kłęby (6-8 p.m.ż.)- wydech przerwany, wstrzymany lub stęknięcie

• Wysokie trzymanie głowy zwierzęcia z równoczesnym ugniataniem grzbietu lub wyciągnięciem języka (wg Ruegga)

• Niskie ustawienie przodu zwierzęcia lub wysokie zadu (wg Immingera)

KSIĘGI

• Omacywanie uciskowe, opukiwanie, osłuchiwanie

• Pole opukowe: P na wysokości 7-9 żebra, ograniczone tylną krawędzią pola płucnego

• Omacywanie uciskowe w 7-9 p.m.ż w III linii opukowej, balatowanie przy wypełnieniu

• Odgłos opukowy przytłumiony

• Szmery ksiąg o charakterze trzeszczeń, rytmicznie ze skurczem

TRAWIENIEC

• Oglądanie: P okolica podżebrowa

• Przemieszczony trawieniec widać przy laparoskopii

• Opukiwaniem nie można na 100% wyznaczyć granic

• Odgłos jawny opukowy do lekko przytłumionego (przeładowanie-stłumienie)

• Osłuchiwanie: trzeszczenie

• Nakłucie: przed środkiem odcinka wyrostek mieczykowaty-pępek, igła 4-8 cm (szarozielona, oliwkowa treść, konsystencja wodnista, pH 2-4)

PER RECTUM OSIĄGALNE

• Tylne pętle jelit

• Narządy płciowe

• Otrzewna trzewna tylna część

• Tylna część żwacza

• Rozwidlenie aorty

• Kości miednicy

• Kość krzyżowa

• Węzły chłonne okolicy kości biodrowej

• Pęcherz moczowy

• Wyjątkowo trawieniec i wątroba

MOTORYKA PRZEDŻOŁĄDKÓW

1. Podwójny skurcz czepca

Pierwszy słabszy zmniejsza objętość czepca o ½

Drugi silniejszy polega na całkowitym skurczu mięśniówki czepca

Treść pokarmowa wyrzucana jest do worka grzbietowego żwacza, a treść płynna przez kanał czepcowo-księgowy do ksiąg

2. Skurcz worka grzbietowego żwacza

Przesuwanie doogonowo fali silnego skurczu perystaltycznego do worka brzusznego

Otwór czepcowo-księgowy zamknięty

3. Skurcz worka brzusznego , a następnie kolejny skurcz worka grzbietowego żwacza ale w kierunku dogłowowym, otwarcie zwieracza księgowo-trawieńcowego oraz otworu księgowo-czepcowego

4. Skurcze odbijania - pojawienie się w tylnej części żwacza, w worku grzbietowym ślepym żwacza, intensywnej fali skurczowej rozchodzącej się na worek brzuszny żwacza i przebiegający w kierunku dogłowowym

Cykl czepcowo-czepcowy trwa 40-60 s (dwukrotny skurcz worka grzbietowego i brzusznego

Odłykanie- występuje przed pierwszym skurczem czepca

---