28.Pomiary parametrów skrzywienia osi otworów wiertniczych.
W celu zorientowania i ustawienia narzędzia odchylającego zapuszczonego na spód otworu (w określonym azymucie), należy sprawdzić skrzywienie otworu. W tym celu stosuje się inklinometry wrzutowe, które umożliwiają jednokrotny pomiar kąta (skrzywienia) i azymutu odchylenia otworu. Stosując te przyrządy można również ustalić prawidłowość ustawienia narzędzia odchylającego (turbowiertu, klina lub dyszy świdra gryzowego) w żądanym kierunku.
Do pomiaru kierunków osi otworu stosuje się dwa główne typy inklinometrów: pierwsze rejestrują tylko kąt skrzywienia (kąt zenitalny odchylenia osi otworu od pionu), a drugi typ określa kąt skrzywienia i kierunek odchylenia osi względem magnetycznego południka.
Z przyrządów pierwszego typu najczęściej stosuje się inklinometry firmy TOTCO i Eastman. W przyrządach tych umieszczone jest wahadło z igłą oraz mechanizm zegarowy , przemieszczający w określonych momentach czasu nieduży kalibrowany okrągły diagram służący do odwzorowywania perforacji igłą wahadła. Na diagramie tym uzyskuje się otwór, według położenia którego można bezpośrednio określić kąt odchylenia osi otworu od pionu. Wskazania przyrządów odczytuje się łatwo , przy czym mają one dokładność +_0,1755crad. W przybliżeniu po 30 s od pierwszej perforacji, diagram obraca się w drugą stronę i dokonuje drugiej perforacji, która jest pomocna do sprawdzenia pierwszego odczytu. Inklinometry te zapuszcza się na linie lub bezpośrednio wrzuca do wnętrza kolumny przewodu wiertniczego.
W celu rejestracji kąta skrzywienia i azymutu osi otworu stosuje się przyrządy dwóch typów. Jednopunktowe przyrządy nazywane są single-schot. Większość przyrządów tego typu ma pływającą igłę, której położenia można fotografować na filmie jednocześnie z wahadłem. Przyrząd ma igłę magnetyczną, więc można go zapuszczać tylko do nieorurowanego otworu lub w specjalne rury z niemagnetycznego materiału.
Przyrząd mechanicznego działania przeznaczony do pomiaru kąta skrzywienia i azymutu odchylenia osi otworu produkuje firma TOTCO. W tym przyrządzie również stosuje się igłę magnetyczną. Maksymalny kąt pomiaru skrzywienia wynosi 31,42crad. Przyrząd single-schot najczęściej wykorzystuje się przy wierceniu otworów kierunkowych.
Przyrządy drugiego typu przeznaczone są do wielokrotnych pomiarów. Żyroskopowy przyrząd typu Sernek przydatny jest do pomiarów położenia osi otworu w przestrzeni oraz w orurowanych i nieorurowanych otworach. Za pomocą metody fotograficznej dokonuje się nieprzerwanego zapisu położenia osi otworu w przestrzeni w żądanym interwale otworu wiertniczego.
Wielopunktowe przyrządy wrzucane do wnętrza przewodu wiertniczego, dokonują pomiaru skrzywienia podczas wyciągania kolumny przewodu. Skrzywienie otworu można mierzyć na dowolnej głębokości.
29. Wiercenia kierunkowe i kierowane- różnica i przykłady zastosowań.
Wiercenia kierunkowe obejmują wykonanie otworu celowo odchylonego od pionu pod z góry określonym kątem i kierunkiem. Wykonuje się je zazwyczaj kiedy istnieją przeszkody powierzchniowe uniemożliwiające osiągnięcie złoża za pomocą otworu pionowego (wysady solne, fałdy, uskoki, rzeki, jeziora, morza). Najczęściej wiercenia kierunkowe stosuje się przy poszukiwaniach i eksploatacji złóż ropy naftowej lub gazu ziemnego. Technikę wiercenia kierunkowego stosuje się do wielodennego udostępniania skał zbiornikowych, w celu zwiększenia strefy drenażu i powierzchni filtracji płynu złożowego do otworu. Ten rodzaj wiercenia stosuje się również do celów specjalnych, np. likwidacji erupcji z otworu płynu złożowego, pożarów wiertni oraz w celu usunięcia różnych komplikacji wiercenia i awarii.
Głębienie otworu kierunkowego może odbywać się po linii prostej odchylonej od pionu lub po linii krzywej w pewnych przypadkach wykonuje się je w poziomie (z szybu kopalni). Otwory kierunkowe można wykonywać wszystkimi znanymi metodami obrotowymi lub za pomocą turbowiertów.