Układ limbiczny: pojęcie to zostało wprowadzone przez Paula Broca; jest słabo rozwinięty u

gadów a najbardziej rozwinięty u ssaków; zawiera struktury kontrolujące

typowe zachowania dla danego gatunku (emocje, zachowania opiekuńcze

- to funkcje kory starej, natomiast jądra migdałowate kontroluje strach i

agresję); zaliczamy do niego:

• Korę zakrętu obręczy

struktura anatomiczna mózgowia, część kory limbicznej. Biegnie od dolnej powierzchni dzioba ciała modzelowatego, będąc przedłużeniem pola podspoidłowego. Zewnętrznie ograniczony przez bruzdę obręczy i bruzdę podciemieniową. Od wewnątrz ograniczenie stanowi bruzda ciała modzelowatego Zakończeniem zakrętu obręczy jest jej cieśń, wywołane przez wrzynanie się w zakręt łączących się ze sobą w tym miejscu bruzdy ostrogowej oraz bruzdy ciemieniowo-potylicznej

• Korę śród- i około-węchową

• Wzgórze

Odpowiada za wstępną ocenę bodźców zmysłowych i przesyłanie ich do kory mózgowej (oprócz węchu). Pełni kluczową rolę w integracji informacji czuciowych i ruchowych, w procesach uwagi i kontrolowania dostępu do danych czuciowych. Stanowi największą ilość istoty szarej międzymózgowia. Wzgórze tworzą skupienia istoty szarej (jądra) pooddzielane przez pasma istoty białej. Stanowi ograniczenie komory bocznej oraz komory trzeciej.

• Podwzgórze

zawiera ważne ośrodki kierujące czynnością autonomicznego układu nerwowego, gospodarką wodną organizmu (regulacją ilości wody i odczuwaniem pragnienia), termoregulacją, czynnością gruczołów wewnątrzwydzielniczych, pobieraniem pokarmu (głód i sytość), przemianą tłuszczów, przemianą węglowodanów (cukrów), snem i czuwaniem, czynnościami seksualnymi (cyklami układu rozrodczego, popędem seksualnym) oraz reakcjami emocjonalnymi. Czynność podwzgórza pozostaje w ścisłym związku z przysadką mózgową.

Podwzgórze, które jest ośrodkiem preferencji seksualnych w mózgu, pełni odmienne funkcje u kobiet niż u mężczyzn. U mężczyzn reguluje ono przepływ hormonów w taki sposób, żeby zapewnić utrzymanie stałego ich poziomu. U kobiet podwzgórze reaguje na wysoki poziom hormonu powodując dalsze jego wydzielanie. Podwzgórze stanowi wierzchołek trójkąta, łączący bezpośrednio biochemiczny kanał łączności z kanałami nerwowymi. Tą drogą wszelkiego rodzaju procesy psychiczne mogą wpływać na zmianę funkcji biochemicznych organizmu żywego. Szczególną pozycję w łączności mózgu z narządami wewnętrznymi zajmują: adrenalina i noradrenalina.

Na podstawie doświadczeń na szczurach stwierdzono, że w podwzgórzu zlokalizowany jest ośrodek przyjemności. Przez podwzgórze do kory nerwowej przepływają bodźce czuciowe, dlatego podwzgórze nazywane jest podkorowym ośrodkiem czucia.

• hipokamp

stanowi część składową układu limbicznego; jest odpowiedzialna głównie za pamięć świeżą. Hipokamp jest bardzo istotny dla procesów uczenia się, to w nim wspomnienia z pamięci krótkotrwałej przechodzą w pamięć długotrwałą. Osoby starsze, u których kondycja hipokampu uległa pogorszeniu lepiej pamiętają wydarzenia sprzed lat, niż sprzed kilku dni. Dzięki tej strukturze nie tracimy świadomości w pełnym hałasu centrum miasta, ponieważ hipokamp filtruje sygnały dochodzące do człowieka, również dzięki niemu możemy wyobrażać sobie abstrakcyjne pojęcia. Naukowo dowiedziono, że stres powoduje kurczenie się hipokampa.

• Sklepienie

• Ciała suteczkowate

• Jądra migdałowate struktura mózgowa należąca pod względem funkcjonalnym do zespołu ośrodków mózgowych związanych z regulacją autonomicznych, wydzielniczych oraz ruchowych odpowiedzi emocjonalnych, a także mechanizmów analizy poznawczej oraz uczenia się zdarzeń wzbudzających emocje; można wyodrębnić kilka, a nawet kilkanaście różnych jąder ciała migdałowatego zarówno pod względem strukturalnym, jak i funkcjonalnym.

Emocje w psychologii to procesy psychiczne, silne odczucia pobudzające nadające wrażeniom subiektywne wartości i jakości.

Są to zwykle automatyczne, dość krótkie i złożone reakcje organizmu.

Wyróżniamy 4 pary emocji pierwotnych:

Smutek-radość (szczęście), odraza-akceptacja, strach-złość, zdziwienie-oczekiwanie.

Emocje są zwykle widoczne na zewnątrz nawet jeśli są skrywane, np:

Strach wiąże się z szybszym biciem serca, często falą gorąca, zwiększonym napięciem mięśni;

Wstyd wiąże się z rozszerzeniem naczyń krwionośnych twarzy (rumieńce) i górnej części ciała.

Szczęście związane jest z uczuciem unoszenia, ekspansji płuc.

Smutek związany jest z rozluźnieniem mięśni nóg i rąk, napięciem mięśni gardła i okolic oczu.

Nastroje to słabsze emocje roziągnięte w czasie, zabarwiające subiektywne przeżycia jak i interpretację stanów poznawczych. Typowe nastroje to wesołość lub smutek, niepokój lub beztroska, zadowolenie lub niezadowolenie, tęsknota.

Układ nagrody działa jeśli nie jest hamowany przez negatywne emocje.

Rozwiązywanie zdań umysłowych pozbawionych emocjonalnych składowych hamuje działanie jądra migdałowatego, w efekcie pojawia się uczucie przyjemności.

---