filozofia - opracowanie

NOWE NURTY W ETYCE

NATURALIZM

(Feuerbach)

tłumaczenie rzeczywistości przyczynami naturalnymi, tłumacząc całość zjawisk działaniem praw przyrody.

Naturalizm metafizyczny - zwrócenie całej uwagi na człowieka i jego dzieło.

Cechy:

realizm
funkcjonalizm
koncepcja marksistowska
teoria Petrażyckiego

W filozofii kultury naturalizm to egzystencja, w której podstawowe wartości to przyjemność zmysłowa, życie w zdrowiu i dobrobycie.

Stanowią przeciwieństwo choroby, przykrości i śmierci.

Najgorsza jest jednak nie śmierć lecz życie w ciężkiej chorobie i nędzy będąc zdanym na opiekę innych.

Zezwala się tu na eutanazję (śmierć lepsza od cierpienia), aborcję (dobrobyt ważniejszy od życia), a także wszelkie inne eksperymenty poprawiające jakość życia.

Naturalizm --- przeciwieństwo--- transcendentalizm (Emerson, Thoreau)

(Z Tatarkiewicza)

Istnieje tylko przyroda, że wszystko co istnieje podlega tym samym prawom przyrodzonym. „Poza przyrodą i człowiekiem nie ma nic”
„Najgłębsze tajemnice ukrywają się w najprostszych przyrodzonych rzeczach”
„Poza przyrodą i człowiekiem nie ma nic”
„Powrót do przyrody to jedyny środek ratunku”
Feuerbach był naturalistą i materialistą. Uważał że przyroda stanowiąca jedyny byt jest w osnowie swej materialna.
„Myśl z bytu a nie byt z myśli”
„Człowiek jest tym co je” - materialność wszystkiego nawet człowieka.
Na pierwszym miejscu w filozofii jest człowiek. Człowiek to najdoskonalszy twór przyrody (antropologizm)
człowiek był dlań nowym ideałem w miejsce dawnych ideałów nadprzyrodzonych
naturalistyczna etyka skoro nie ma nic poza przyrodą to nie ma nic ponad nią. Nie ma większego od niej dobra i jej należy się największa cześć.
Człowiek najdoskonalszy twór przyrody. „Człowiek człowiekowi Bogiem”
Zaczynamy żyć prawdziwym życiem wtedy gdy zdamy sobie sprawę, że śmierć jest rzeczywistością, bo wtedy myśl nasza i działanie skupiają się na tym co realne i nie rozpraszają się w zaświatach.

EWOLUCJONIZM

EWOLUCJA ----> ROZWÓJ

Na myśl o ewolucyjnym tłumaczeniu zjawisk Spencer został naprowadzony jeszcze przed ukazaniem się dzieł Darwina. Niemniej Darwin był jakby współtwórca jego ewolucyjnego systemu ponieważ to on poszedł drogą empiryczną i przeprowadziła badania w tym kierunku.

Mówić zatem będziemy tu o teorii Spencera.

Zatem Darwin w biologii:

przeprowadził empiryczny dowód powstawania nowych gatunków
sformułował hipotezę tłumaczącą powstawanie nowych gatunków itd...

POGLĄDY HERBERTA SPENCERA

rzecz, która podlega rozwojowi nie jest niezmienna, podlega przemianom
przemiany dokonują się stale i stopniowo
dokonują się w jednym kierunku i według jednego prawa

Rozwój to powszechne prawo świata.

Punktem wyjścia ewolucjonizmu była biologia. W świecie istot żywych rozwój jest najwyraźniejszy
rozwój biologiczny był dla ewolucjonizmu Spencera punktem wyjścia

Potraktował on rozwój jako prawo powszechne. Gdzie Darwin został przy biologii.

Spencer twierdził, że rozwój polega na różnicowaniu się części.

W rozwoju układ przechodzi

od stanu jednorodności do stanu różnorodności
od stanu luźniej do ściślej związanego
od stanu nieokreślonego i chaotycznego do bardziej określonego i uporządkowanego

Zatem wszechświat stopniowo przechodzi w stan:

coraz bardziej różnorodny

związany

określony

uporządkowany.

Według Spencera prawo rozwoju jest powszechne działa więc wszędzie:

W formowaniu się systemów słonecznych, tworzeniu się ciał chemicznych, organizmów, umysłów, społeczeństw, kultur

Rozwój różnicując się i związując układy nadaje im coraz większa równowagę i przez to udoskonala je. Jest więc postępem. Postęp ma jednak granice gdy układ dojdzie do równowagi nie może postępować naprzód i zatrzymuje się a nawet cofa bo każda równowaga jest niestała.

Etyka ewolucjonistyczna.

Spencer twierdził, że nie ma innych praw poza prawami przyrody (tu widzimy naturalizm) więc kryterium dobra i zła jeżeli istnieje to tylko w nich.

nie ma innych praw niż prawa życia i walki o byt
dobre i moralne jest tylko to czego wymaga życie i jego rozwój
działanie moralne i działanie naturalne jest jednym i tym samym
wartość moralna jest wartością tymczasową i przestanie obowiązywać gdy rozwój ludzkości dojdzie do kresu, bo wtedy ludzie będą już całkowicie dostosowani i normy moralne nie będą potrzebne
prowadzi to do hedonizmu(przyjemność może być uznana za miarę wszelkiego dobra, bo organizm doznaje jej wtedy gdy jest przystosowany do warunków życia).

ETYKA JAKO SOCJOLOGIA MORALNOŚCI

Emil Durkheim

W każdym społeczeństwie obowiązuje pewna moralność
jest faktem z którym jednostka musi się liczyć
wytworzyły ją siły od jednostki niezależne
jednostka nie może jej dowolnie przekształcać (moralności)
moralność ta będzie istnieć póki siły społeczne się nie zmienią i nie stworzą w to miejsce innej moralności

W świetle doktryny Durkheima etyka była dotąd na błędnej drodze. Chciała kształtować moralność ludzi a to jest dla nauki zadaniem niemożliwym. Jedyną etyką mającą wartość naukową jest historyczno - socjologiczna nauka o moralności. Etyka naukowa wie, że nie może reguł etycznych stwarzać, więc jedynie rejestruje te, które istnieją i w społeczeństwach obowiązują, analizując je, klasyfikując tłumaczy warunkami społecznymi: to wszystko co nauka moze zrobić. O zalecaniu przez nią reguł moralnych nie ma mowy, o tym wyrokują siły społeczne, a nie nauka. Uczony należąc do jakiegoś środowiska podlega jego regułom moralnym, choćby w swych książkach dowodził swych względności i zmienności. Jeżeli się udawało niekiedy uczonym przeprowadzić w regułach tych jakaś zmianę, to dlatego że zdołali - nie jako uczeni, lecz jako działacze - rozbudzić siły społeczne.

REIZM

Termin utworzony przez Kotarbińskiego.

Reizm jest przykładem i jedną z wersji neomoralizmu (?)

Reizm ontologiczny - istnieją tylko rzeczy rozumiane jako byty czasoprzestrzenne czyli rzeczy w czasie i przestrzeni.

Nie istnieją byty abstrakcyjne tj. cechy, relacje, własności, zbiory, liczby, zdarzenia

Reizm metodologiczny - postuluje taką konstrukcję języka, w którym każde znaczenie powinno odnosić się do rzeczy. Używanie nazw nie odnoszących się do rzeczy grozi hipostazowaniem.

(Z Tatarkiewicza)

Koncepcja Kotarbińskiego była materialistyczna.

Zaprzeczał nie tylko istnieniu przedmiotów psychicznych, ale także „zdarzeń”. „stanów rzeczy”, :stosunków”, „własności” a więc tego wszystkiego co zajmuje miejsce w rozważaniach filozofów.

Są to tylko hipostazy pojęć, abstrakcje.

Nie ma walki - są wojska walczące.

Nie ma świadomości - są tylko ciał świadome.

Nie ma deszczu - są tylko spadające krople.

Nie ma sprawiedliwości - są tylko sprawiedliwi sędziowie.

Trudności myślowe i nie rozwiązywalne zagadnienia pochodzą stąd, że używamy wyrazów oznaczających fikcje i poddając się ich sugestii FIKCJE BIERZEMY ZA RZECZYWISTOŚĆ.

A tymczasem naprawdę istnieją tylko rzeczy - to stanowisko to reizm lub konkretyzm.

Nazywał je także pansomatyzmem dla znaczenia, że istoty świadome są zawsze istotami cielesnymi.

Nazywał je także radykalnym realizmem ; nazwę tę dawał poglądowi że tzw. Treści świadomości, jakości zmysłowe, barwy czy dźwięki są również fikcjami.

Nie jest prawdą jakobyśmy postrzegali barwy, dźwięki i na ich podstawie wnosili dopiero o rzeczach ( tak chcieli realiści krytyczni).

Postrzegamy bezpośrednio rzeczy.