USZKODZENIA NERWÓW OBWODOWYCH

SPLOT RAMIENNY:

• n. piersiowy długi (gałęzie brzuszne C₅-C₆)

• zaopatruje m. zębaty przedni,

• uszkodzenie: brak stabilizacji łopatki (łopatka skrzydlata),

• n. pachowy (C₅-C₆₎

• zaopatruje m. naramienny,

• uszkodzenie: osłabione odwodzenie w st. ramiennym, kg po str. porażonej jest trochę dłuższa,

• biegnie przy szyjce chirurgicznej, może ulec uszkodzeniu przy złamaniu/zwichnięciu kg. w st. ramiennym,

• n. mięśniowo-skórny (C₅-C₇₎

• unerwia mm. przedniej pow. ramienia,

• uszkodzenie: osłabione zgięcie i supinacja w st. łokciowym, na st. ramienny nie ma to aż tak dużego wpływu,

• n. pośrodkowy (C₅-Th₁)

• etiopatogeneza: ucisk na przedramię, nadgarstek, dół pachowy, łokieć,

• n. ruchowo-czuciowy (z przewagą włókien czuciowych),

• czucie: str. dłoniowa palców 1-4, str. grzbietowa ost. paliczków palców 2, 3 i 4,

• ruch: m. nawrotny obły, m. nawrotny czworoboczny, zg. powierzchowny palców, zginacz głęboki palców (2 i 3 palec), zg. promieniowy nadgarstka, m. dłoniowy długi, zg. powierzchowny palców, zg. długi kciuka, zg. dłoniowy palców,

• uszkodzenie: osłabienie zg. nadgarstka (bo wyłączona jest tylko str. promieniowa), brak odwiedzenia palców, przeciwstawienia i zg. kciuka, brak zg. palców 2 i 3,

• wyraźnie widoczna I kość śródręcza,

• tzw. ręka błogosławiąca,

• tzw. ręka małpia - kciuk cofa się na skutek nieczynności zginaczy - jest w płaszczyźnie ręki,

• leczenie: galwaniazacja, stymulacja, sollux (filtr czerwony), masaż suchy, mokry, wirowy, ćw. wg skali Lovetta

• powikłania: przewlekły ucisk prowadzi do przykurczu ischemicznego Volkamana, może dojść do zespołu cieśni nadgarstka,

• n. promieniowy (C₅-Th₁)

• uszkodzenie: w dole pachowym - brak wyprostu przedramienia, ręki, palców,

• osłabienie m. ramienno-promieniowego,

• upośledzona funkcja odwiedzenia kciuka,

• ręka opadająca,

• supinacja przedramienia przy wyprostowanym łokciu jest niemożliwa,

• brak współruchu grzbietowego ręki,

• osłabiony uścisk dłoni,

• zachowana funkcja mm. międzykostnych i ruchy w st. sródręczno-paliczkowych - w pozostałych stawach palców ruchy są zniesione,

• RAMIĘ: złamania kości ramiennej, guzy kostninowe, ucisk w środkowej części ramienia; m. trójgłowy zachowany (zachowany wyprost w łokciu),

• PRZEDRAMIĘ: uraz kości promieniowej; brak odwiedzenia kciuka i wyprostu palców,

• leczenie: galwanizacja, w późniejszym okresie stymulacja, ćw. wg Lovetta, zaopatrzenie ortopedyczne, łuski, ortezy, utory,

• n. łokciowy (C₈-Th₁)

• etiopatogeneza: ucisk okolicy st. łokciowego lub nadgarstka, złamanie/zwichnięcie st. łokciowego, głębokie rany cięte nadgarstka; ogólnie zwichnięcia, złamania, mikrourazy,

• nerw ruchowy,

• zaopatruje: m. zginacz łokciowy nadgarstka, m. zginacz głęboki palców (4 i 5 palec), mm. kłębika, mm. glistowate, mm. międzykostne dłoniowe i grzbietowe, przywodziciele kciuka,

• tzw. ręka szponiasta - nie działają mm. glistowate prostujące palce,

• uszkodzenie na poziomie st. łokciowego: brak odwiedzenia i przywiedzenia palców; brak zg. 4 i 5 palca; brak możliwości zaciśnięcia ręki w pięść; przy silnym zgięciu ręka zbacza na str. promieniową; czasem kciuk przywiedziony do 2 palca,

• uszkodzenie na poziomie nadgarstka: zachowana funkcja zg. łokciowego nadgarstka,

• powolny przebieg, drętwienia, parestezje,

• leczenie: masaż suchy, wodny, galwanizacja -> stymulacja, ćw. bierne, prowadzone, wg. Lovetta, szyna korekcyjna - zabezpiecza 4 i 5 palec przed nadmiernym zgięciem, łuski, ortezy, utory, obszar uszkodzenia nerwu utrzymywać w cieple,

• nn. międzyżebrowe (Th₁-Th₁₂)

• mm. klatki piersiowej i mm. brzucha,

• może wystąpić skolioza z powodu braku funkcji po jednej stronie ciała,

• lordoza jeśli porażone są mm. brzucha,

• brak możliwości wytworzenia tłoczni brzusznej przy defekacji,

• jeśli jednostronnie porażone są mm. brzucha to pępek „ucieka na bok”,

SPLOT LĘDŹWIOWO-KRZYŻOWY:

• n. udowy (L₂-L₄)

• zaopatruje: m. czworogłowy uda, m. biodrowo-lędźwiowy, m. krawiecki,

• uszkodzenie: bardzo osłabione zgięcie w st. biodrowym, brak wyprostu w st. kolanowym,

• można chodzić wykorzystując „mechanizm Putiego” - zamach tułowiem i wyrzucenie kończyny do przodu, pochylenie tułowia do przodu i przeniesienie ciężaru ciała przed kolano - wtedy można stać na nodze bez napięcia m. czworogłowego,

• zanika odruch kolanowy,

• n. zasłonowy (L₂-L₄)

• zaopatruje przywodziciele st. biodrowego,

• niemożliwe jest założenie nogi na nogę,

• porażenie przywodzicieli może być efektem stanu zapalnego/zakażenia w jamie brzusznej,

• n. pośladkowy górny (L₄-S₁)

• zaopatruje: m. pośladkowy średni, m. naprężacz powięzi szerokiej,

• występuje objaw Trendelenburga - opadanie miednicy na stronę przeciwną od porażonej,

• może występować obaj Duchena - kompensacyjne pochylenie tułowia na stronę chorą (przy obustronnym porażeniu obustronny objaw Duchena),

• chód przejawia się nadmiernym zgięciem kolana,

• n. pośladkowy dolny (L₅-S₂)

• zaopatruje m. pośladkowy wielki,

• po płaskim, równym podłożu można chodzić - grupa kulszowo-goleniowa kompensuje,

• kłopot jest przy wchodzeniu po schodach,

• n. kulszowy (L₄-S₃)

• zaopatruje mm. kulszowo-goleniowe, całe podudzie i stopę,

• nad kolanem rozdziela się na n. strzałkowy i n. piszczelowy,

• przy wysokim porażeniu zginanie st. kolanowego jest bardzo osłabione,

• trochę osłabione prostowanie w st. biodrowym,

• bezwładny st. skokowy,

• przy niskim porażeniu:

• n. strzałkowy:

• etiopatogeneza: awitaminoza (B12), systematyczne spożywanie alkoholu - zaburza wchłanianie witamin, zespół krótkiego jelita, zatrucie metalami ciężkimi, hiperglikemia, urazy okolicy głowy strzałki, długotrwały ucisk, ucisk między szyjką strzałki a rozcięgnem mięśnia dwugłowego uda oraz przyciśnięcie nerwu do głowy strzałki np. w gipsie lub u pacjentów nieprzytomnych,

• charakterystyka: n. strzałkowy jest drugą gałęzią n. kulszowego, jest to nerw o cienkich pęczkach i obfitej tkance nanerwia - ucisk powoduje zmianę ułożenia pęczków; jest to jedno z najczęstszych uszkodzeń nerwów,

• przebieg: dół podkolanowy, tylna pow. głowy strzałki, szczelina m. strzałkowego długiego,

• uszkodzenie: m. strzałkowy długi, m. strzałkowy trzeci, i m. piszczelowy przedni,

• brak prostowania i nawracania stopy, prostowania palucha,

• w chodzie noga jest wyżej podniesiona,

• stawianie stopy z palców - „chód ptasi, bociani...”,

• zaburzenia czucia strony grzbietowej stopy,

• pacjent nie może stanąc na piętach,

• leczenie: jw. + masaż kostkami lodu (może być nieprzyjemny przy przeczulicy), nauka i korekcja chodu; basen; metoda PNF; łuski stabilizujące, obuwie ortopedyczne - stopa w pozycji pośredniej,

• n. piszczelowy:

• etiopatogeneza: złamania kości piszczelowej, urazy okolicy dołu podkolanowego, rzadko sam ulega uszkodzeniu, ale często współistnieje z uszkodzeniem n. strzałkowego,

• zaopatruje: m. trójgłowy łydki, m. piszczelowy tylny i mm. międzykostne,

• uszkodzenie: brak zgięcia w st. skokowym, zg. palców, brak odepchnięcia w chodzie,

• stopa opadająca

• leczenie: jak przy n. strzałkowym.

---