Aleksandra Chmielewska
SOCJOLOGIA ROZUMIEJĄCA MAXA WEBERA
Max Weber (1864 - 1920)
Jeden z niemieckich klasyków socjologii, profesor i wykładowca, autor licznych prac również z zakresu ekonomii, polityki, historii gospodarczej.
Źródłami jego socjologicznych teorii jest: niezgoda na absolutny historyzm, przychylność do stanowiska neokantyzmu (zwłaszcza ze stanowiska Rickerta) oraz dialog z marksizmem.
Główne założenia
Świat społeczny jest chaosem (wykluczenie ogólnospołecznej zgody)
Socjologia jako nauka społeczna musi odnosić się do wartości (nie istnieje aksjologiczna neutralność nauk).
Socjolog w toku badań zakłada racjonalność działań jednostek.
Typy idealne:
są to najważniejsze narzędzia realizacji celów poznawczych nauk społecznych.
typ idealny ukazuje, jaka rzeczywistość mogłaby być, ale nie jaka jest
typ idealny tworzy się, aby badać rzeczywistość; nie znajduje się on w empirycznej rzeczywistości, nie można go „odkryć”
typ idealny nie ma charakteru ocennego, nie jest też tożsamy z pojęciem „doskonały”
„Atomizm” Webera.
Działania jednostek są głównym przedmiotem badań Webera. Jednostki określa mianem „atomów” świata społecznego. Nie zajmuje się zatem działaniem zbiorowości, lecz pojedynczych jednostek.
Socjologia rozumiejąca:
dąży do rozumienia wyjaśniającego przyczyn zachowań jednostki, do odpowiedzi na pytanie „dlaczego?”. Poznanie naukowe ma być wyjaśnieniem przyczynowym! Badacz musi założyć racjonalność działań jednostki.
Socjologia formalna:
zakłada ideał naukowej ścisłości, polegający na tworzeniu specjalistycznego języka, pojęć, teorii oraz stworzenie katalogu „form” społecznych, które nazywał „czystymi” typami.
Socjologia historyczna:
w znaczeniu bezkierunkowego schematu zmiany społecznej, zatem odejścia od konieczności dziejowej, fatalizmu i monokauzalizmu.