mgr inż. Piotr Głąbski
Instytut Techniki Budowlanej
Zakład Badań Ogniowych
Zmiany w normie EN 12101-6 - stan na dzień 10.10.2007 r.
Opublikowana ostatnio norma PN-EN 12101-6:2007 Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła - Część 6: Wymagania techniczne dotyczące systemów różnicowania ciśnień - Zestawy urządzeń w niedługim czasie zostanie znowelizowana. Nie jest to informacja zaskakująca, chociażby ze względu na częste zjawisko występujące w Europejskim Komitecie Normalizacyjnym (CEN), polegające na tym, że dzień publikacji nowej normy jest jednocześnie dniem rozpoczęcia prac nad jej nowelizacją. Jednakże w tym przypadku przewidziane zmiany w treści normy są tak znaczące, że trudno mówić o jej nowelizacji. Zmiany, które w chwili obecnej są wprowadzane do tej normy, pozwalają na stwierdzenie, że po nowelizacji będziemy mieli do czynienia z całkowicie innym dokumentem. Dotyczy to zarówno jego charakteru, jak i jego zawartości merytorycznej.
Należałoby przy tym przypomnieć, że na etapie prac prowadzonych w CEN, w ww. normie wprowadzono już jedną zmianę, polegającą na korekcie sześciu równań matematycznych, określających sposób obliczania przecieków i równoważnych nieszczelności (poprawka do normy EN 12101-6:2005/AC:2006 została już uwzględniona podczas prowadzenia prac nad polską wersją językową PN-EN 12101-6:2007).
Decyzją podkomitetu CEN TC 191/SC1 z treści normy EN 12101:2005 zostanie usunięty całkowicie Załącznik ZA, określający procedurę oceny zgodności i znakowania wyrobu znakiem CE. Ponieważ norma w dotychczasowym brzmieniu nie zawierała powołań normatywnych dotyczących procedur badawczych, którym powinny być poddane poszczególne elementy systemów różnicowania ciśnień, od samego początku nie było możliwe dokonywanie oceny zgodności kompletnego zestawu urządzeń wchodzącego w skład systemu różnicowania ciśnień (aczkolwiek w treści normy został umieszczony zapis o konieczności dokonywania oceny zgodności wg systemu „1”). Usunięcie Załącznika ZA zmieni charakter normy, która przestanie być normą zharmonizowaną dotyczącą konkretnego wyrobu, przy jednoczesnym zachowaniu statusu Normy Europejskiej EN zamiast raportu technicznego TR (status TR posiadają części 4 i 5 normy EN 12101).
Ogromne zmiany zostaną wprowadzone do p. 4 normy, w którym obecnie zostały scharakteryzowane poszczególne klasy systemów różnicowania ciśnień (systemy klasy A, B, C, D, E i F). Zgodnie z decyzjami podjętymi podczas prac w grupie roboczej CEN TC 191/SC1/WG6 systemy zostaną podzielone tylko na dwie klasy. Pierwszy z systemów będzie stosowany w sytuacji konieczności wytwarzania różnic ciśnienia ze względu na potrzeby ewakuacji ludzi (MOE - means of escape). Druga klasa systemów różnicowania ciśnień będzie obejmowała przypadki, w których konieczne będzie wytworzenie warunków pozwalających na prowadzenie akcji gaśniczej przez służby pożarowe (FF - fire fighting). Dla obu tych klas zostały sformułowane podstawowe wymagania, przedstawione poniżej w formie tablicy. Wszystkie projektowane systemy różnicowania ciśnień będą musiały spełniać wymagania albo klasy MOE albo klasy FF (oznaczenie klas do chwili obecnej nie zostało ustalone, aktualne propozycje to A1 i B1).
Tablica 1. Klasy systemów różnicowania ciśnień zgodnie z aktualnie prowadzonymi pracami w grupie roboczej CEN TC 191/SC1/WG6
|
Klasa MOE (dla celów prowadzenia ewakuacji) |
Klasa FF (dla celów prowadzenia akcji gaśniczej) |
Różnica ciśnienia (przy drzwiach zamkniętych) |
minimum 30 Pa |
minimum 30 Pa |
Prędkość przepływu powietrza (przy drzwiach otwartych) |
minimum 1,0 m/s |
minimum 2,0 m/s |
Siła otwierająca drzwi |
maximum 100 N |
maximum 100 N |
Pozycja drzwi wejściowych |
zamknięte |
otwarte |
Umiejscowienie hydrantów |
bez znaczenia |
w klatce schodowej lub w przedsionkach |
Konieczność stosowania wentylatorów rezerwowych |
nie |
tak |
Źródła zasilania |
jedno niezależne |
dwa niezależne |
Kolejną zmianą szykowaną w treści normy EN 12101-6 jest usunięcie wszelkich schematów systemów różnicowania ciśnień i umieszczenie ich w załącznikach informacyjnych. Dodatkowo w załącznikach informacyjnych zostaną umieszczone schematy wszystkich systemów stosowanych w poszczególnych krajach Unii Europejskiej, o ile spełniają wymagania jednego z dwóch wymienionych powyżej systemów (MOE lub FF).
W normie znajdzie się również zapis o wykorzystywaniu metod numerycznych CFD przy projektowaniu systemów różnicowania ciśnień oraz sprawdzeniu prawidłowego działania systemów już istniejących.
Na podstawie informacji uzyskanych na posiedzeniu podkomitetu CEN TC 191/SC1 zakończenie prac nad nowelizacją normy EN 12101-6 planowane jest na połowę przyszłego roku. Uwzględniając etapy ankietyzacji i głosowania uchwalenie znowelizowanej normy nastąpi nie wcześniej niż na przełomie 2008 r. i 2009 r.