JOHN MILTON RAJ UTRACONY
Wiersz
Zwrot autora: utwór będzie pisany bohaterskim wierszem bez rymu (Homera, Wergiliusza). Rym jest wymysłem dla pokrycia kulawej treści i miary. Metrum natomiast ma wartość.
Księga pierwsza
Argument
Człowiek był nieposłuszny Bogu, przez co utracił Raj. Człowieka skusił wąż - Szatan, który po tym został wygnany z nieba. Upadli aniołowie znajdują się w ciemności - Chaosie. Szatan przemawia do swych legionów: ma nadzieję na odzyskanie Niebios, powstanie nowy rodzaj Stworzenia w zgodzie z proroctwem. W Pałacu Szatana - Pandemonium odbędzie się rada panów piekieł.
apostrofa do Muzy o pomoc w pisaniu pieśni, niech duch prowadzi
- Pycha węża - oszustwo. 9 zmierzchów spędził w bagnie (płonącym jeziorze).
- Upadli aniołowie są odrzuceni od Boga 3x dalej, niż bieguny - w środku Ziemi.
- Rozmowa Szatana z Belzebubem: Sz. walczył i nie podda się, nie ukorzy się przez Bogiem (byłoby to hańbą). B. pyta, jaki jest pożytek z siły i bytu wiecznego, jeśli służą karze. Sz. (Arcywróg) postanawia, że odtąd będą czynili tylko zło. Rozpacz daje mu siłę. Za wolą Niebios Szatan odzyska wolność, by piętrzyć teraz zbrodnie. Bóg jest im równy rozumem, ale wśród równych wyższy potęgą. Szatan żegna radość, a wita grozę. Może zmienić Piekło w Niebo i odwrotnie. Stwierdza, że lepiej jest być władcą w Piekle niż sługą w Niebie. Budzi upadłych aniołów i wędrują po świecie za pozwoleniem Boga, który chce wystawić ludzi na próbę (pokusy kłamstwa, czczenia bożków).
Bożki z głębiny piekieł, biegający za łupem, mają swe ołtarze przy Bożych:
- Moloch (czczony przez Amonitów w Raabie)
- Ghemos (Moabici) /jego kult zlikwidował Jozjasz/
- Astarte i Baal (kształtują płeć)
- Astoret (Sydon, Syjon)
- Tammuz (Liban)
- Dagon - potwór morski
- Rimmon (Damaszek)
- Izis, Ozyrys, Horus (Egipt)
- Belial
- Tytan, Saturn, Jowisz
Zastępy walczących aniołów straciły chwałę. Szatan - przyćmiony archanioł wygłasza mowę (płacz): aniołów skusiła godność królewska Boga, która skrywała jego moce i stąd ich upadek. Nie poddadzą się, wywołają wojnę. Armię prowadzi Mamon, który najniżej upadł, przez niego człowiek zaczął szukać skarbów w ziemi. Aniołowie budują Pandemonium żadna budowla z nim się nie równa). Następnie odbywa się w nim rada tysiąca półbogów.