METODY PREZENTACJI DANYCH STATYSTYCZNYCH.

Danymi statystycznymi są informacje nt. zjawisk masowych, ich interpretacja oraz analiza. Ich wyniki powinny być przedstawione w sposób umożliwiający odpowiednią czytelność, przejrzystość, co pozwoli na dobrą analizę prezentowanego materiału oraz możliwość jego popularyzacji.

Wyróżnia się 3 podstawowe metody prezentacji danych statystycznych:

1. Forma tabelaryczna - przedstawienie danych w tablicach lub tabelach statystycznych. Jest najczęściej stosowaną formą prezentacji danych statystycznych, uznawana za formę podstawową i klasyczną. Stosowana jest w rocznikach statystycznych, komunikatach dotyczących zmian kursów akcji spółek giełdowych i innych wydawnictwach statystycznych. Największą zaletą stosowania poprawnie zbudowanych tablic statystycznych jest jasna i systematyczna prezentacja danych liczbowych. Umożliwia również porównywanie odpowiednich wielkości liczbowych i szybkie wyciąganie wniosków na podstawie tych porównań, czyli analizę danych statystycznych.

Wyróżnia się następujące formy prezentacji tabelarycznej:

1. Szereg statystyczny - dane statystyczne są uporządkowane i pogrupowane według wariantów jednej cechy zaprezentowane w postaci tabeli. Jest najprostszą formą tabelarycznej prezentacji danych statystycznych, może składać się z:

• dwóch rubryk, gdzie, np. rubryka pierwsza zawiera opis kolejnych pozycji szeregu, a w rubryce drugiej podane są liczby jednostek przypadających na daną kategorię przedmiotu lub zjawiska (szereg pierwszego rodzaju), lub sumę wartości odpowiadającej danej kategorii przedmiotu lub zjawiska (szereg drugiego rodzaju),

• tablic składających się z dwóch wierszy, gdzie w pierwszym wierszu umieszczony jest opis treści kolejnych pozycji szeregu, w drugim wierszu kolejne pozycje szeregu

Duża liczba kryteriów porządkowania i grupowania danych statystycznych stwarza możliwość budowy różnych szeregów statystycznych. Do najczęściej stosowanych należą :

1. Szeregi wyliczające - prezentują informacje dotyczące kolejno różnych wielkości statystycznych . Wielkości te łącznie nie muszą stanowić jednej określonej całości. Ze względu na czytelność informacji w tym szeregu, prezentuje się go w tablicy, stosując trzy rubryki. Szeregi te ze względu na różnorodność informacji zawartych w nich są mało przydatne i w analizie statystycznej. Cechuje je czytelna forma prezentacji materiału statystycznego, co wpływa na stosowanie tych szeregów w prezentacji danych zbiorczych , tj. w tablicach przeglądowych zamieszczanych zwyczajowo na końcu roczników statystycznych.

2. szeregi rozdzielcze ( strukturalne) - prezentują podział zbiorowości statystycznej na części z określonego, rzeczowego punktu widzenia. Podział ten oparty jest na cechach mierzalnych lub niemierzalnych i dzieli się na :

• szeregi rozdzielcze oparte na cechach mierzalnych

• szeregi rozdzielcze oparte na cechach niemierzalnych

Szereg rozdzielczy dzieli zbiorowość na jednorodne cechy- części, których liczba zależna jest od wyodrębnionych wariantów cechy. W szeregach rozdzielczych opartych na cechach mierzalnych części te nazywają się klasami, a liczbę jednostek, którą obejmuje klasa nazywamy wielkością przedziału klasowego, lub przedziałem klasowym.

Szeregi rozdzielcze dzieli się także na :

• szeregi proste

• szeregi skumulowane

W szeregu prostym podaje się liczebności poszczególnych klas, a w szeregu skumulowanym wielkość odpowiadająca każdej klasie stanowi informację o tym, jaka jest łączna liczebność tej klasy i wszystkich poprzednich klas.

1. szeregi geograficzne - prezentują terytorialne rozmieszczenie badanych wielkości statystycznych ( cech, zjawisk) Szeregi te uznaje się za odmianą szeregów rozdzielczych- strukturalnych, ponieważ prezentują strukturę przestrzenną badanej społeczności.

Konstrukcja szeregu polega na tym, że w pierwszej rubryce wymieniamy poszczególne terytoria. Można dzielić zbiorowość na większa lub mniejszą liczbę grup ( klas), zależnie od przyjętej jednostki terytorialnej.

2. szeregi dynamiczne przedstawiają rozwój zjawiska w czasie, można je uznać za odmianę szeregów rozdzielczych, ponieważ obrazują strukturę czasową zjawiska.

Dzielimy je na dwie grupy:

• szeregi okresów - charakteryzują zmiany badanych zjawisk w przeciągu pewnego okresu ( roku, kwartału, miesiąca, dekady),

• szeregi momentów - charakteryzują stan zjawiska w ściśle określonym momencie

2. Forma graficzna - graficzna prezentacja danych statystycznych polega na sporządzaniu różnego rodzaju wykresów, w których opis stanowi kształt, wielkość i barwa.

Wykres składa się z kilku części:

• tytułu

• pola wykresu

• legendy - zawiera informacje dotyczące skali, stosowanych symboli, znaków i barw,
  oraz informacje o źródłach danych.

Do najczęściej stosowanych metod graficznych należą:

2.1. Metoda liniowa - prezentowane wielkości przedstawiane są w postaci pionowych lub poziomych odcinków na osiach współrzędnych

2.2. Metoda powierzchniowa - prezentowane wielkości przedstawiane są za pomocą powierzchni figur płaskich ( słupki, koła) z równoczesnym zastosowaniem koloru

2.3. Metoda obrazkowa - prezentowane wielkości przedstawiane są przy pomocy prostych obrazków,

2.4. Metoda ilościowa - prezentowane wielkości przedstawiane są za pomocą łatwych do narysowania i podzielenia znaków graficznych, przy czym pojedynczy znak graficzny wyraża określona liczbę jednostek.

2.5. Metoda ilościowo- symbolowa - jest połączeniem metody obrazkowej i ilościowej, rysunki i symbole muszą być proste i czytelne

2.6. Kartogramy - są wykresami statystycznymi sporządzonymi na mapie, mogą być wykonane metodą symboli, oznaczania powierzchni, metodą punktową, lub figur geometrycznych; przy łączeniu metod np. powierzchniowej i geometrycznej powstają kartodiagramy

2.7. wykresy w układzie współrzędnych - są to wykresy słupkowe - histogramy, oraz wykresy liniowe - diagramy

3. Forma opisowa - opisowy charakter prezentacji danych polega na przedstawieniu w tekście opisywanego zjawiska danych za pomocą liczb, procentów.

4. Metoda mieszana - w celu zagwarantowania czytelności i łatwości odbioru opracowań statystycznych stosuje się metody mieszane. Polega ona na różnych kombinacjach metod podstawowych w zależności od specyfiki i celu badania, a także wymagań dotyczących prezentacji wyników statystycznych.
   

PODSTAWY STATYSTYKI, EKONOMIKI I ORGANIZACJI. METODY PREZENTACJI DANYCH STATYSTYCZNYCH.

STRONA 3

---