1.Opisać sposób postępowania przy poparzeniu kwasami, zasadami oraz polaniu się nieznaną cieczą, dostaniu

się cieczy do oka. Co może się wydarzyć w przypadku zmiany kolejności postępowania?

2. Skutkiem łamania jakich zasad może być wezwanie pogotowia?

3. Kiedy podczas pracy laboratoryjnej należy nosić: okulary ochronne, fartuch, rękawiczki. Dlaczego zezwala się

na nie noszenie rękawiczek w sytuacjach gdy są one wskazane.

4. Wymienić kationy wszystkich grup kationów oraz podać odczynniki grupowe.

5. Podać kolory następujących soli (proszę nie wymyślać nieistniejących barw): (losowo wybrane sole ze skryptu

do ćwiczeń laboratoryjnych). // m.in.: sole miedzi, żelaza, chromu, kobaltu, niklu, chromiany.

6. O czym mówi iloczyn rozpuszczalności? Uzasadnij wagę tego pojęcia na ćwiczeniach laboratoryjnych z analizy chemicznej.

7. Metody oddzielania roztworu od osadu. Wymienić wady i zalety każdej z metod (sedymentacja z dekantacją, wirowanie z dekantacją, sączenie).

8. Omówić zasadę pracy z palnikami i ogrzewaniem roztworów w probówce oraz parowniczce.

9. Napisać nazwy następujących związków: (losowe wzory związków ze skryptu do ćwiczeń laboratoryjnych).

10. Napisać wzory następujących związków: (losowe nazwy związków ze skryptu do ćwiczeń laboratoryjnych).

1.Opisać sposób postępowania przy poparzeniu kwasami, zasadami oraz polaniu się nieznaną cieczą, dostaniu się cieczy do oka. Co może się wydarzyć w przypadku zmiany kolejności postępowania?

- rozlane kwasy należy ostrożnie zobojętnić wodorowęglanem sodu

-rozlane zasady -kwasem borowym

-nie należy ścierać stężonych kwasów za pomocą ręcznika papierowego lub ścierek gdyż może to spowodować ich zapłon

-zgłaszać wszystko prowadzącemu

-oparzenie termiczne przemywać wodą 10 min a następnie pokryć jałowym opatrunkiem

-przy oparzeniach kwasem 10 min woda zimna następnie rozcieńczony wodorowęglan sodu

-przy oparzeniach zasadą 10 min woda zimna następnie rozcieńczony kwas ortoborowy-

-przy poparzeniach oczu lub dostaniu się do oka ciała obcego należy oczy przemyć wodą i szybko udać się do okulisty

2.Skutkiem łamania jakich zasad może być wezwanie pogotowia?

-skutkiem np. wyjęcia dymiącej cieczy spod dygestorium i zatruciu się oparami parującego roztworu

-skutkiem wdychania zbyt dużych ilości oparów przy badaniu zapachu

-jak się zbyt długo poczeka z oparzeniem a oparzenie jest rozległe i poszkodowany nie jest w stanie sam dotrzeć do ambulatorium

3.Kiedy podczas pracy laboratoryjnej należy nosić: okulary ochronne, fartuch, rękawiczki. Dlaczego zezwala się na nie noszenie rękawiczek w sytuacjach gdy są one wskazane.

Okulary oraz fartuch powinno nosić się przez trwanie całych ćwiczeń

okulary szczególnie podczas:

-ogrzewania cieczy

-praca ze stężonymi cieczami

-praca przy dygestorium

Rękawiczek można nie nosić gdyż utrudniają one wiele czynności laboratoryjnych np.

-ocena ciepła roztworu

-utrudnione czucie w rękawiczkach

-probówki mogą się wyślizgiwać i ograniczone ruchy w rękawiczkach

4.Wymienić kationy wszystkich grup kationów oraz podać odczynniki grupowe.

I - Pb ²⁺ ,Hg₂²⁺ , Ag⁺ odczynnik: rozcieńczony HCl

II grupa: Cd2+, Bi3+, Cu2+, As3+, As5+, Sb3+, Sb5+, Sn2+, Sn4+, Hg2+,Pb2+ siarkowodór
III grupa: Zn2+, Ni2+, Co2+, Mn2+, Fe2+, Fe3+, Al3+, Cr3+ siarczek amonu
IV grupa: Ca2+, Sr2+, Ba2+ węglan amonu
V grupa: Mg2+, Na+, K+, NH4+ brak odczynnika

6.iloczyn rozpuszczalności-iloczyn odpowiednich potęg stężeń jonów (stężeniowy) lub aktywności jonów (termodynamiczny) znajdujących się w nasyconym roztworze elektrolitu. mówi ile maxymalnie substancji rozpuści nam się w danej temp w danym roztworze

-im mniejszy iloczyn rozp- tym substancja mniej rozpuszczalna
- pozwala nam określić która substancja wytrąci się jako pierwsza

-gdy przekroczymy iloczyn rozpuszczalności strąca się osad

-Rozpuszczanie się następuje tak długo, aż stężenie jonów powstających w wyniku rozpuszczania nie

przekroczy iloczynu rozpuszczalności.

8.Omówić zasadę pracy z palnikami i ogrzewaniem roztworów w probówce oraz parowniczce.

-pod dygestorium okulary i

-wyciąg musi być włączony

-nie należy w pobliżu palnika stawiać łatwopalnych substancji

-należy zachować ostrożność żeby nie popalić sobie fartucha

-nie wyjmujemy gorących dymiących roztworów spod dygestorium

-ogrzewamy roztwory do temperatury wrzenia i do sucha

-parowniczkę ogrzewamy umieszczając na trójnogu nad palnikiem

-parowniczkę trzymamy przy pomocy metalowych szczypiec

-należy unikać uderzania parowniczką w stół podczas kładzenia

-wlewać zimnej cieczy do rozgrzanej parowniczki

-kłaść gorącej parowniczki na zimny stół

W probówce nad palnikiem:

-nie należy ogrzewać probówki powyżej poziomu cieczy

-należy unikać ogrzewania zbyt małych ilości roztworów, gdyż wskutek ogrzewania zawartość może zostać wyrzucona z probówki

-nie należy ogrzewać cieczy w probówkach wirówkowych

-nie trzymać nieruchomo probówki w płomieniu palnika . Należy płynnie poruszać probówką w celu równomiernego ogrzania zawartości

ZASADY POSTĘPOWANIA PRZY OPARZENIACH:

Przy opatrywaniu poparzeń należy zadbać o własne bezpieczeństwo i używać rękawiczek.

• Na początku, jeśli jeszcze działa, należy wyeliminować czynnik parzący. Należy tutaj pamiętać o własnym bezpieczeństwie.

• Podstawowym działaniem jest chłodzenie tkanek przez polewanie miejsca poparzonego czystą, zimną, najlepiej bieżącą wodą, przez ok. 15 min dużą powierzchnię lub do ustąpienia bólu małą powierzchnię. Przy zbyt długim chłodzeniu rozległych oparzeń można doprowadzić do nadmiernego ochłodzenia organizmu, co objawia się dreszczami. Ochłodzenie miejsca poparzonego skraca czas przegrzania, co może zmniejszyć głębokość oparzenia. Zabieg chłodzenia jest tym skuteczniejszy im krótszy okres upłynie od momentu oparzenia. Przy oparzeniach dłoni należy na tym etapie pozdejmować wszelkiego rodzaju biżuterię. Przy oparzeniach jamy ustnej, jeśli poszkodowany jest przytomny, powinien ssać kostki lodu, albo płukać jamę ustną zimną wodą.

• W dalszej kolejności rany oparzeniowe osłania się jałowym opatrunkiem - na ranę nakłada się jałowe gaziki lub gazę (w zależności od rozległości oparzenia). Oparunek nie może wywierać żadnego nacisku na miejsce oparzone.

• Należy również zadbać o komfort psychiczny i fizyczny poszkodowanego (chronić przed utratą ciepła, bądź przed przegrzaniem).

• W przypadku stwierdzenia objawów wstrząsu należy ułożyć poszkodowanego na plecach, z podniesionymi nogami.

• Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny, należy sprawdzić oddech i tętno, w razie braku - ABC resuscytacji.

• przy poparzeniach termicznych, miejsca oparzone należy przemywać zimną wodą przez ok. 10 min, a następnie pokryć jałowym opatrunkiem

• przy oparzeniu kwasem, miejsce oparzone należy przemyć jak najszybciej dużą ilością wody, a następnie rozcieńczonym NaOH

• przy oparzeniu ługiem miejsce oparzone należy przemyć dużą ilością wody, a następnie rozcieńczonym HCl

• przy oparzeniach oczu lub dostaniu się do oka ciała obcego, należy oczy przemywać wodą i szybko udać sie do okulisty

• w przypadku poparzenia skóry bromem, jego resztki należy usunąć etanolem lub benzyna i nałożyć opatrunek nasycony gliceryną

93. wymienić kationy wszystkich grup i podać ich odczynniki grupowe

Grupy	Odczynniki grupowe
I. Ag^+, Hg2^2+, Pb^2+	HCl
II. As^3+, As^5+, Sb^3+, Sn^2+, Sn^4+, Hg^2+, Pb^2+, Bi^3+, Cd^2+, Cu^2+,	H2S (AKT) w środowisku kwaśnym pH 0,5
III. Ni^2+, Co^2+, Mn^2+, Fe^2+, Fe^3+, Cr^3+, Al^3+, Zn^2+,	AKT środowisko zasadowe (NH4)2S NH3 + NH4Cl + AKT + temp.
IV. Ca^2+, Sr^2+, Ba^2+,	(NH4)2CO3, NH4Cl, NH3
V. Na^+, K^+, NH4^+, Mg^2+,	brak

95.

prawdopodobnie w roztworze znajdują się jony NH4+, które hydrolizują wytwarzając odczyn kwaśny, co sprzyja wytrącaniu się bezpostaciowego HSbO3, a nie białego osadu jako daje jon Mg2+.

Należy usunąć z roztworu jony NH4+ poprzez odparowanie roztworu w parowniczce, aż do zaników białych dymów.

• 96. Iloczyn rozpuszczalności

W roztworze elektrolitu trudno rozpuszczalnego istnieje równowaga pomiędzy jonami elektrolitu a fazą stałą pozostającą w równowadze z roztworem. Z uwagi na to, że roztwór jest rozcieńczony (trudno rozpuszczalny związek), brak jest w roztworze cząsteczek niezdysocjowanych. Dla takiego elektrolitu możemy zastosować prawo działania mas:

Ponieważ stężenie fazy stałej jest niezmienne (stałe), możemy pozbyć się mianownika:

Iloczyn stężeń jonów w nasyconym roztworze, w stałej temperaturze jest wielkością stałą i nazywany jest iloczynem rozpuszczalności I_R lub K_SO. Wartości liczbowe iloczynów rozpuszczalności dla wielu związków zostały stabelaryzowane. Charakteryzują one pośrednio również rozpuszczalność związku w wodzie.

Iloczyn rozpuszczalności jest ilościową miarą rozpuszczalności soli trudno rozpuszczalnej (tzn. takiej, której rozpuszczalność jest mniejsza niż 0,01 mol/L).

Służy do ilościowego przewidywania wpływu składu roztworu na rozpuszczalność. Umożliwia ona opis termodynamiczny procesu wytrącania osadów.

97.

- Sedymentacja- Opadanie większych drobin zawiesiny (ciała stałego) na dno naczynia
- Dekantacja- metoda przemywania osadu wytrąconego w naczyniu, polegająca na zadaniu go odpowiednim rozpuszczalnikiem, wymieszaniu i odczekaniu do ponownego opadnięcia osadu, po czym zlewa się klarowną ciecz znad osadu. Czynność powtarzana jest wielokrotnie.
- Filtracja- metoda oddzielania substancji stałych od cieczy i gazów, poprzez mechaniczne zatrzymanie jednej z substancji (zwykle ciała stałego) w przegrodach porowatych (filtrach) przy użyciu odpowiednich aparatów. Ciecz lub gaz otrzymywane po filtracji nazywa się filtratem.
Filtr to urządzenie służące do oddzielania ciał stałych od cieczy i gazów za pomocą jednej lub kilku przegród porowatych, zatrzymujących ciała stałe, a przepuszczających ciecze i gazy. Filtry w zależności od konstrukcji mogą pracować w warunkach nadciśnienia, podciśnienia lub ciśnienia normalnego. W zależności od przeznaczenia wkład filtracyjny (przegrody porowate) może być wykonany z papieru, tektury, bibuły, tkaniny, ceramiki, ziemi okrzemkowej, węgla, siatki metalowej, spieków metali itp. Najczęściej spotykane są: filtry wodociągowe, filtry wentylacyjne, przemysłowe filtry kominowe, filtry powietrza, paliwa i oleju w pojazdach spalinowych itp.
- Flotacja- metoda rozdziału substancji stałych (odpowiednio rozdrobnionych - zwykle jest to minerał użytkowy i złoże płone) wykorzystująca różnicę zwilżalności tych substancji przez ciecz. Substancja dobrze zwilżana opada na dno naczynia, natomiast substancja źle zwilżana (której zwilżalność można dodatkowo obniżyć za pomocą tzw. kolektorów, np. ksantogenianów) unosi się na powierzchni cieczy, silnie rozwiniętej dzięki odpowiednim związkom pianotwórczym (np. krezole). Powstawaniu obfitej piany służy przedmuchiwanie roztworu strumieniem powietrza. Flotacja jest stosowana m.in. do oczyszczania złóż cynku, ołowiu, miedzi, siarki.

- Krystalizacja- proces tworzenia się i wzrost kryształów w roztworach nasyconych podczas ich ochładzania lub odparowywania rozpuszczalnika.
- Rozwarstwianie - wytworzenie dwóch nie mieszających się ze warstw cieczy.
- Denaturacja- wydzielanie się gazu z roztworu nasyconego.

- Chromatografia- metoda rozdzielania mieszanin, która wykorzystuje różnice w szybkości przemieszczania się poszczególnych składników podczas przepływu roztworu adsorbent. Rozdział substancji następuje w wyniku przepuszczenia roztworu badanej mieszaniny przez specjalnie spreparowaną fazę rozdzielczą (złoże), zwaną też fazą stacjonarną.
- Sączenie (filtracja)- oddzielenie osadu od roztworu metodą przepuszczenia roztworu z osadem przez porowatą przegrodę, która zatrzymuje osad, a przepuszcza roztwór.

98.Omówić zasad pracy z palnikami i ogrzewaniem roztworów.

Zapalenia palnika gazowego należy dokonywać w taki sposób, ażeby ogień nie przeskoczył do wnętrza, gdyż wówczas palnik ulega nadmiernemu rozgrzaniu, co może spowodować zsunięcie lub zniszczenie węża doprowadzającego gaz i ulatnianie się gazu, a w konsekwencji pożar. Palnik, którego płomień przeskoczył do wnętrza należy natychmiast zgasić, a następnie, po ostygnięciu, zapalić na nowo. Należy dbać by nie powstały nieszczelności na drodze gazu do palnika.

Do ogrzewania w temperaturach nie przekraczających 100 C stosuje się łaźnie wodne ogrzewane elektrycznie. Do ogrzewania w wyższych temperaturach, a także wtedy, gdy pracujemy z bezwodnymi substancjami, używamy czasz grzejnych połączonych z autotransformatorem, co daje nam możliwość regulowania temperatury. Łatwopalne roztwory substancji organicznych umieszczamy w kolbie kulistej lub erlenmajerce, dodajemy kilka kawałków porcelanki i ogrzewamy pod chłodnicą zwrotną. Jeżeli mamy roztwór wodny, dopuszczalne jest ogrzewanie go w zlewce lub probówce w płomieniu palnika. Także niewielką ilość roztworów substancji w rozpuszczalnikach organicznych można ogrzewać w probówce, trzymanej ukośnie w odpowiednim uchwycie, pod wyciągiem w płomieniu palnika. Objętość cieczy nie może przekraczać ¼ objętości probówki. Należy pamiętać, aby ustawić wylot próbówki w kierunku ściany i wstrząsać mieszaninę, aby zabezpieczyć ją przed przegrzaniem.

Ogrzewając roztwór w probówce należy jej wylot skierować od siebie tak, aby ewentualnie wyrzucona ciecz nie oblała eksperymentującego, względnie sąsiadów. Badając zapach substancji w ogrzewanych probówkach należy zwrócić szczególnie uwagę na możliwość wyrzucenia cieczy z naczynia i oparzenia twarzy a zwłaszcza oczu. W wypadku oparzenia kwasem lub ługami należy natychmiast spłukać miejsce oparzone silnym strumieniem wody z wodociągu. Tak samo należy postępować przy poparzeniu oczu.

---