WYCHOWANIE FIZYCZNE JAKO INTEGRALNA CZĘŚĆ WYCHOWANIA:

1. Wychowanie fizyczne a wychowanie umysłowe:

• ćwiczenia fizyczne kształtują spostrzeganie

• kształtowanie zmysłów.

2. Wychowanie fizyczne a wychowanie estetyczne:

• formułowanie ideału fizycznego;

• kształtowanie pojęć: harmonia, rytm, kanon budowy ludzkiego ciała;

• dyscypliny sportu jazda figurowa na lodzie, skoki do wody.

3. Wychowanie fizyczne a wychowanie politechniczne:

• zdolność człowieka do pracy opierająca się na ćwiczeniach ruchowych.

4. Wychowanie fizyczne a wychowanie społeczno - moralne:

• gry i zabawy zespołowe;

• poczucie uczciwości, lojalności, odpowiedzialności za siebie i innych, współpraca i rywalizacja.

KRĘGI POJĘCIOWE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO:

1. KRĄG NAJWĘŻSZY - wychowanie fizyczne jako przedmiot nauczania w szkole, na który składa się program przeznaczony do realizowania, ocena na świadectwie, dziennik, lista obecności;

2. KRĄG POŚREDNI - wychowanie fizyczne jako zestaw zagadnień higieniczno - wychowawczych w szkole;

3. KRĄG NAJSZERSZY - obejmujący wszystkie formy pracy pozaszkolnej, wykorzystujący elementy wychowania fizycznego.

TEZY NAWIĄZUJĄCE DO ZWIĄZKU POMIĘDZY SPRAWNOŚCIĄ FIZYCZNĄ WYCHOWANKA A JEGO POWODZENIEM W SZKOLE:

1. pediatra, Mieczysław Michałowicz - „Dziecko rośnie”. -

• pedagog powinien znać rozwój fizyczny dziecka i towarzyszące temu rozwojowi zmiany zachodzące w organizmie.

higienista, Marcin Kacprzak - „nie mózg dziecka chodzi do szkoły,
lecz ono całe”. -

• szkoła nie powinna ograniczać potrzeby ruchu dziecka, zniekształcać jego postawę poprzez noszenie ciężkich plecaków, stwarzać sytuacje nerwowe.

• Rousseau, Fröbel, Bogdanowicz - „Dziecko nie jest miniaturą dorosłego człowieka”. -

• szkoła nie powinna nakazywać dziecku trwać w długotrwałej koncentracji, ciszy i bezruchu.

FUNKCJE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO WG GILEWICZA:

1. funkcja stymulująca: dostarczanie bodźców dla podniesienia dynamiki rozwojowej wychowanka. Bodźce te, to:

• bodźce biologiczne: powietrze, słońce, woda, ćwiczenia ruchowe;

• bodźce społeczne: warunki ekonomiczne, poziom świadomości rodziców i wychowawców, zwyczaje i tradycje środowiska.

2. funkcja adaptacyjna: przyzwyczajanie wychowanka do wysiłku fizycznego oraz wyrobione w wychowanku umiejętności przenoszenie zdobytej sprawności fizycznej na sytuacje życiowe.

3. funkcja kompensacyjna: inaczej wyrównywanie, działa ona profilaktyczne; stosowanie ćwiczeń uzupełniających i przeciwstawnych, zabiegów mających zmniejszyć zmęczenie ucznia podczas lekcji.

4. funkcja korekcyjna: jej zadanie, jest poprawić za pomocą ćwiczeń wszystkie możliwe do zlikwidowania odchylenia rozwojowe; łączy wychowanie z terapią

FUNKCJE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO WG HELIODORA MUSZYŃSKIEGO:

1. podnoszenie stanu zdrowia;

2. podnoszenie samopoczucia;

3. przygotowanie wychowanka do wypełniania obowiązków społecznych;

4. przygotowywania wychowanka do rozwijających form spędzania wolnego czasu;

5. wszechstronny rozwój osobowości wychowanka.

CELE WYCHOWANIA FIZYCZNO - ZDROWOTNEGO

WG HELIODORA MUSZYŃSKIEGO :

1. właściwe:

• rozwój fizyczny;

• sprawność ruchowa;

• rozbudzanie w wychowanku zamiłowań i potrzeb uprawiania sportu oraz aktywnego spędzania wolnego czasu;

• wdrażanie wychowanka do fizycznego trybu życia;

• przyswajanie wychowanka do nawyków higieny pracy i wypoczynku.

• pośrednie:

• kształtowanie i rozwijanie w wychowanku postaw i przekonań ideowo - społecznych, politycznych, patriotycznych, politycznych;

• nauka zasad współżycia międzyjednostkowego;

• rozwój wrażliwości estetycznej;

• kształtowanie się postawy samokontroli i samooceny.

ZASADY WYCHOWANIA PRZEZ SPORT I REKREACJĘ FIZYCZNĄ

WG HELIODORA MUSZYŃSKIEGO:

1. dostosowanie nowych dla wychowanków zadań, do ich możliwości w celu rzeczywistego doskonalenia ich sprawności ruchowej;

2. wychowanie fizyczne przez sport i rekreację dotyczyć powinno rozwijania sprawności fizycznej, ale te rozwijaniu osobowości;

3. warunkiem efektywnego wychowania fizycznego jest dopingowanie wychowanka do samorozwoju i samokontroli;

4. zajęcia, jakie wykonują uczniowie powinny dawać im powody do dobrego samopoczucia, aby spełnić funkcje rekreacyjne, a w konsekwencji stać się podstawą odpowiednich nawyków w spędzaniu wolnego czasu;

5. wychowanie przez sport i rekreację fizyczną powinno rozwijać w uczniach umiejętność harmonijnego współżycia poprzez współdziałanie wychowanków.

FORMY WYCHOWANIA PRZEZ SPORT I WYPOCZYNEK:

1. SZKOLENIOWE FORMY WYCHOWANIA POPRZEZ SPORT I WYPOCZYNEK:

• przebiegają wg ściśle określonego programu;

• mają charakter systematyczny;

• udział w nich jest obowiązkowy.

* np. lekcje wychowania fizycznego, zajęcia w kołach sportowych, treningi w klubach sportowych.

2. REKREACYJNE FORMY WYCHOWANIA POPRZEZ SPORT I WYPOCZYNEK:

• nie przebiegają wg ściśle określonego programu;

• mają charakter sporadyczny;

• udział w nich jest dobrowolny.

* np. wczasy dziecięce i młodzieżowe, obozy krajoznawcze, wycieczki turystyczne, gry i zabawy w czasie wolnym, zajęcia świetlicowe.

REKREACYJNE FORMY ZAJĘĆ:

1. FORMY DUŻEJ REKREACJI - czyli wypoczynek ciągły, obejmujący co najmniej kilka dni;

2. FORMY MAŁEJ REKREACJI - obejmujący bieżący wypoczynek w ciągu dnia, na który składają się krótkie odcinki czasu.

WYPOCZYNEK:

1. BIERNY - polegający na unikaniu wysiłku fizycznego;

2. CZYNNY - czyli taki, który ma jednostkę doprowadzić do zmęczenia.

GŁÓWNE ELEMENTY KULTURY FIZYCZNEJ:

• SPORT - działalność, mająca na celu manifestację sprawności ruchowej, uprawiania systematycznie, według pewnych reguł, posiadająca elementy współzawodnictwa oraz chęć zdobycia jak najlepszych wyników;

• REKREACJA - obejmuje uprawianie różnych dyscyplin sportowych w celu podniesienia sprawności fizycznej; daje radość z samego faktu działania.

• TURYSTYKA - przybiera małe formy, np. dłuższe spacery, wycieczki, ale też formy specjalistyczne, np. turystyka górska.

MOTORYCZNOŚĆ to całokształt ruchowych czynności osobnika, zarówno dowolnych i mimowolnych.

UZDOLNIEŃ RUCHOWYCH stopień łatwości wyuczenia się nowych umiejętności ruchowych, np. pływania.

WARUNKI WYCHOWANIA to obiektywne uwarunkowania, niezależne od wychowanka ani od wychowawcy; wyznaczają też granicę procesu wychowania fizycznego; należą do niech wiek, płeć, stan zdrowia, warunki morfologiczne.

TEORIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO TO:

1. dyscyplina w systemie kształcenia kadr wychowawców fizycznych;

2. wiedza o wychowaniu fizycznym oraz kulturze fizycznej (sport, turystyka, rekreacja);

3. integralna część teorii wychowania wraz z wychowaniem moralnym, umysłowym, estetycznym.

OPANOWANIE TEORII WYCHOWANIA WYMAGA ZNAJOMOŚCI:

1. nauk przyrodniczych (biologii, fizjologii człowieka, antropologii);

2. nauk społecznych (psychologii rozwojowej, socjologii, historii wychowania, pedagogiki).

Higiena szkolna zaleca hartowanie uczniów oraz zachowanie równowagi pomiędzy ich pracą umysłową a fizyczną.

Wychowanie zdrowotne obejmuje wszystkie sprawy wychowawcze związane ze zdrowiem, np. pierwsza pomoc przedmedyczna, wychowanie seksualne, wychowanie psychiczne, zasady BHP.

ZADANIA WYCHOWANIA ZDROWOTNEGO

WG ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI ZDROWIA:

1. modyfikowanie postaw i zachowań jednostki i społeczeństwa tak, aby stworzyć najlepsze warunki do uzyskania pełni zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego;

2. rozwijanie w każdym człowieku odpowiedzialności za swoje zdrowie, zdrowie jego rodziny i w pewnym sensie zdrowie całego społeczeństwa.

CELE WYCHOWANIA ZDROWOTNEGO WG Mazurkiewicz:

• dostarczanie wiedzy o zdrowiu;

• wyrobienie właściwych nawyków potrzebnych do zachowania zdrowia;

• ukształtowanie postawy umożliwiającej pielęgnację;

• zapobieganie chorobom;

• leczenie i stosowanie wymagań higieny w życiu jednostki i zbiorowości ludzkiej.

CELE WYCHOWANIA ZDROWOTNEGO WG ZDUNKIEWICZ:

• wyrabianie nawyków spędzania czasu wolnego;

• wyrabianie zdrowych nawyków żywieniowych;

• wyrabianie nawyków właściwego ubierania się;

• wyrabianie nawyków czystości osobistej.

---