"Kobiety w Oświecie"
Feminizm:
(łac. femina `kobieta') - ideologia, kierunek polityczny i ruch społeczny związany z równouprawnieniem kobiet.
Podstawą programu
feminizmu jest dążenie do emancypacji kobiet i równouprawnienia płci, zarówno pod względem formalnym, jak i faktycznym. Feminizm zajmuje się też problemem kobiecości, konstrukcją płci kulturowej, oraz zwiększeniem udziału kobiet w różnych obszarach życia. Od lat sześćdziesiątych XX wieku wysunięto postulaty dotyczące uwzględnienia roli kobiet w historii, w której pomijano ich dorobek i osiągnięcia.
Sama nazwa feminizm została po raz pierwszy użyta w 1895 r. Ruch i idee związane z emancypacją kobiet są jednak znacznie starsze.
FAZY (FALE), rozwoju feminizmu:
Pierwsza fala - inaczej „dawna fala” (old wave), to okres aktywności ruchu amerykańskich i angielskich sufrażystek (od łac. suffragium - głos wyborczy) ok. 1840-1920 roku. W kręgu zainteresowań feminizmu pierwszej fali leżały przede wszystkim: reforma prawa rodzinnego, prawo wyborcze i ekonomiczne warunki życia kobiet. Ruch kobiecy od początku spotykał się z szeroką krytyką, także ze strony samych kobiet (działających np. w ramach ruchu anty sufrażystowskiego).
Druga fala - Demonstracja holenderskich feministek w Hadze (1975)
O drugiej fali feminizmu mówi się w odniesieniu do ruchów i teorii charakterystycznych dla lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. Termin „feminizm drugiej fali” (second wave feminism) został po raz pierwszy użyty przez Marshę Lear w 1968 r.Druga fala feminizmu objęła przede wszystkim Stany Zjednoczone i niektóre kraje Europy Zachodniej, a głównymi poruszanymi tematami były równouprawnienie na rynku pracy, kwestie kobiecej seksualności, prawa do aborcji.
Trzecia fala (POSTFEMINIZM)-Pod koniec drugiej fali feminizmu zaczęła narastać konserwatywna reakcja na jego postulaty i działania (backlash). Spowodowała ona cofnięcie wielu politycznych osiągnięć feminizmu drugiej fali. Pojawił się pogląd (określany jako postfeminizm), że feminizm osiągnął sukces (równouprawnienie kobiet).
Fundacje i Stowarzyszenia Feministyczne:
Fundacja Feministycznej Większości
Pozrozumienie Kobiet 8 Marca
Centrum Praw Kobiet
Stowarszyszenie Doradców Europejskich Plin EU
Ośrodek Informacji Środowisk Kobiecych - OŚKA
Warszawskie Centrum Kobiet
Stowarzyszenie Współpracy Kobiet, NEWW-Polska
Czasopisma:
EWA,
Głos Kobiet
Journal of Women's
HistoryKobieta Współczesna
Ms.
Nowe Słowo
Praca Obywatelska
Ster. Dwutygodnik do spraw wychowania i pracy kobiet
Zadra
Surfażystki:
(łac. suffragium = głos wyborczy) - określenie zwolenniczki lub działaczki ruchu sufrażystek w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych, zwłaszcza przed I wojną światową. W szczególności nazywano tak członkinie założonej w roku 1903 w Wielkiej Brytanii organizacji Women's Social and Political Union. Celem ruchu sufrażystek było przyznanie pełnych lub częściowych praw wyborczych kobietom. Ruch sufrażystek był częścią pierwszej fali feminizmu, która kończy się wraz z realizacją postulatów ruchu.
Określenie sufrażystka miało łączyć się z aktami nieposłuszeństwa obywatelskiego, protestu, poświęcenia, a czasem przemocy.
POLSKIE BOHATERKI:
Helena Radlińska
(ur. 2 maja 1879 w Warszawie, zm. 10 października 1954 w Łodzi) - twórczyni pedagogiki społecznej w Polsce. Występuje pod pseudonimami: H. Orsza, J. Strumiński, Warszawianin.
Radlińska kojarzona jest przede wszystkim z pedagogiką społeczną. Na jej temat powstało wiele rozpraw, w których niejednokrotnie podkreślone zostały jej szczególne zasługi na gruncie oświaty, a przede wszystkim edukacji społecznej. Bliskie jej sercu było wychowanie.
WAZNE
Cztery okresy twórczości Heleny Radlińskiej
II okres krakowski, który możemy umiejscowić w przedziale od 1906 do 1917 roku. Podobnie jak w przypadku pierwszego okresu tak i tu mieści się piśmiennictwo pełne zamówień i apelów do zagorzałej walki o niezależną, wolną od nacisku oświatę i wezwania do czynu narodowowyzwoleńczego, zmierzającego do stworzenia życia społeczno - kulturalnego niepodległego kraju. Pracaoświatowa, jej zadania, metody, organizacja wydana w 1913 r. była pierwszym w kraju książką, podręcznikiem prezentującą dzieje, tradycję, teorię oraz metodykę pracy społeczno - oświatowej.
III okres drugi okres warszawski to zarazem najdłuższy, bo trwający 26 lat, ale jednocześnie najbardziej owocny czas, w którym powstawały prace naukowe Radlińskiej.
Eliza Orzeszkowa
z domu Korwin- Pawłowska, urodziła się 6 czerwca 1841 roku w Miłkowszczyźnie. Była pisarką nurtu pozytywistycznego tworząc pod pseudonimem E.O. Była przyjaciółka Konopnickiej.
Maria Konpnicka
była córką Józefa Wasiłowskiego i Scholastyki z Turskich. Jej rodzice zamieszkali w Suwałkach w 1841. oetka zaczęła pracę w stolicy jako korepetytorka. W 1878 roku nagle zmarł jej ojciec. W tym też roku zaczęła uczestniczyć w konspiracyjnych i jawnych akcjach społecznych. W 1882 roku odbyła podróż do Austrii i Włoch, w 1884 roku w Czechach poznała J. Vrchlickiego, z którym nawiązała korespondencję.
Elżbieta Zawacka
ps. „Zelma”, „Sulica”, „Zo” (ur. 19 marca 1909 w Toruniu, zm. 10 stycznia 2009).
Elżbieta Zawacka urodziła się w czasie, gdy Toruń znajdował się pod zaborem pruskim, jednak szkołę podstawową i gimnazjum kończyła już w wolnej Polsce. 3 maja 2006 roku Prezydent RP, Lech Kaczyński mianował ją na stopeń generała brygady. Została wówczas drugą po Marii Wittek kobietą-generałem w historii Wojska Polskiego.Profesor Elżbieta Zawacka została dwukrotnie odznaczona Orderem Wojennym Virtuti Militari V klasy i pięciokrotnie Krzyżem Walecznych; w 1995 roku prezydent Lech Wałęsa.
Eugenia Umińska,
(ur. 4 października 1910 w Warszawie, zm. 20 listopada 1980) - polska skrzypaczka. W latach 1932-1934 była koncertmistrzem Orkiestry Polskiego Radia w Warszawie. Rozpoczyna się jej międzynarodowa kariera solistyczna.