http://gorzow-wlkp.pl/photoshop/photo.htm

ROZDZIELCZOŚĆ

Podstawowym problemem przy skanowaniu, eksportowaniu lub renderowaniu mapy bitowej, którą chcemy później obrobić w dowolnym programie graficznym jest ustalenie rozdzielczości (czyli ilości pikseli na cal) przyszłego obrazka. Właściwie dobrana rozdzielczość powinna uwzględniać docelowe przeznaczenie obrazka: wydruk  lub wyświetlanie na ekranie monitora. W przypadku obrazów przeznaczonych do oglądania na ekranie sprawa jest prosta. To co widać na ekranie monitora jest wyświetlane z typową rozdzielczością 72 ppi. (Uwaga: spotkałem się w czasopiśmie ENTER 2/2000 -Wydanie specjalne- z informacją, że rozdzielczość ekranu wynosi 75 ppi). Projektując stronę WWW należy pamiętać o ograniczeniach wynikających z wielkości ekranu. Gdy pracujemy nad obrazkiem przeznaczonym do druku, powinniśmy zacząć od ustalenia rozdzielczości rastra (liniatury) z jaką obraz będzie drukowany. Powinniśmy to uzgodnić z właścicielem drukarki. Rozdzielczość rastra wyrażana jest w ilości linii punktów rastra na cal (lpi). Jest to po prostu ilość kropek rastra, jaka zostanie wydrukowana na jednej linii (wzdłuż jednego cala długości lub szerokości obrazka). Każdy wydrukowany techniką offsetową obraz składa się z kropek rastra. Każdy skanowany obraz składa się z pikseli. W trakcie przygotowania obrazka do druku, na podstawie czterech przylegających do siebie pikseli zostaje obliczona wielkość jednej kropki rastra. Wynika z tego, że na jeden cal długości (lub szerokości) obrazu dla spełnienia pewnego minimum jakości, powinno przypadać dwa razy więcej pikseli niż kropek rastra. Zależność tą będziemy mieli na względzie w trakcie skanowania obrazka do późniejszego wydruku.

USTALANIE ROZDZIELCZOŚCI PODCZAS SKANOWANIA

Jeżeli obrazek ma zostać wydrukowany z liniaturą 75 lpi (linii na cal), to powinniśmy opracować mapę bitową o rozdzielczości 150 ppi (pikseli na cal). 2 x 75 lpi = 150 ppi. Jeżeli interesuje nas wysokiej jakości wydruk z liniaturą 150 lpi (linii na cal), to najwłaściwsza rozdzielczość mapy będzie wynosić 300 ppi (pikseli na cal). Jest to optimum  z przyczyn technicznych nieprzekraczalne (większa rozdzielczość nadmiernie rozbudowuje plik, a trzeba pamiętać, że jakość wydruku jest zależna nie tylko od wysokiej rozdzielczości obrazka, ale i jakości papieru, maszyn drukarskich). Aby prawidłowo przeliczyć parametry obrazka polecam następującą kolejność wykonywanych czynności:

• Ustalenie planowanych wymiarów obrazka w calach (1 cm = 0,394 cala, 1 cal = 2,54 cm).

• Ustalenie liniatury druku (przyjmijmy 150 lpi).

• Obliczenie ilości kropek rastra, jakie w przyszłości zostaną wydrukowane na szerokości obrazka.

• Zakładając optymalną proporcję pomiędzy ilością pikseli, a kropek rastra - czyli 2:1 obliczymy szerokość skanowanej mapy:

2 x ilość kropek rastra w przyszłym druku (300 lpi) = 600 pikseli. Szerokość skanowanej strony powinna wynieść minimum 600 pikseli. Teraz wyniki uzyskane powyżej przydadzą się do ostatecznych ustaleń:
rozdzielczość skanowania = szerokość (długość) obrazu w pikselach / szerokość (długość) obrazu w calach.
Pisząc powyższe w jednostkach uzyskamy: ppi = piksele / cale
(ppi jest to jednostką podobną do dpi, jednak zamiast kropek, czyli plamek farby drukarskiej liczymy w niej ilość pikseli).
Inny sposób obliczania rozdzielczości skanowanego obrazka:
Rozdzielczość wystarczającą do wydruków w skali 1:1 wynosi 300 dpi. Jeżeli chcemy wydrukować obrazy większe niż oryginały, należy zwiększyć odpowiednio rozdzielczość wg wzoru:
rozdzielczość skanowania = współczynnik powiększenia x rozdzielczość wydruku.
 
  TABELA WZORCÓW ROZDZIELCZOŚCI

 

Przeznaczenie obrazka	Format obrazka	Rozdzielczość
Druk grafiki jednobarwnej	1-bitowy czarno-biały	600 ppi
Druk odcieni szarości	8-bitowa skala szarości	2x lpi
Grafika prezentacyjna	PowerPoint	72 ppi
Grafika internetowa	GIF, PNG, JPEG, PDF	72 ppi
Druk kolorowy	separacje barw CMYK	2x lpi

 

Uwaga.
Częstym błędem jest mylenie jednostek :
dpi - ilość kropek (plamek), jaką urządzenie (np. drukarka) może nanieść na długości 1 cala.
ppi - ilość pikseli na cal w obrazku.

* * *

ROZDZIELCZOŚĆ DRUKARKI

Ten parametr decyduje, czy utworzymy obrazek o dużej ilości tonów barwnych (lub szarości). Rozdzielczość drukarki (ewentualnie naświetlarki) mierzona w punktach na cal (dpi) to po prostu maksymalna ilość punktów, jaką drukarka jest w stanie nanieść na papier na długości jednego cala. Im większa rozdzielczość, tym więcej odcieni szarości lub tonów barwnych można uzyskać dla określonej liniatury. Wiedząc, że do wydruku użyjemy sprzęt dobrej jakości, możemy sobie pozwolić na subtelne odcienie i płynne gradacje barw. Gdy trzeba się liczyć z wydrukiem na gorszym sprzęcie, lepiej trzymać się zdecydowanych barw i wyraźnych konturów.
Dlaczego tak jest ?
Załóżmy,  że na czarno-białej drukarce laserowej o rozdzielczości 300 dpi chcemy wydrukować szary obrazek z liniaturą druku 150 lpi. Rozdzielczość drukarki przekracza liniaturę zaledwie dwukrotnie. To znaczy, że na wydrukowanie jednej kropki rastra mogą zostać użyte cztery, trzy, dwie lub jedna kropka (plamka) maszynowa. Brak wydruku daje biel, a więc przy szarym wydruku będziemy mieli zaledwie trzy tony szarości plus czerń i biel.

 

SCHEMAT WYDRUKU TONÓW SZAROŚCI

 

 Przykład możliwości wydruku tonów szarości na drukarce o dwukrotnie większej rozdzielczości drukarki (dpi) od rozdzielczości rastra (lpi). Uwaga: mniejsze prostokąty w rzeczywistości są plamkami farby o kształcie zbliżonym do koła. Gdy rozdzielczość drukarki w małym stopniu przekracza liniaturę (w tym rysunku dwukrotnie), drukarka nie może zbyt subtelnie różnicować wielkości kropek rastra. W tym akurat przypadku drukarka będzie w stanie osiągnąć pięć różnych tonów szarości, z czernią i bielą włącznie. Co robić w takim przypadku?
Poszukać innej drukarki lub zaprojektować grafikę o zaledwie kilku różnych tonach. Najlepiej czarno-białą. Załóżmy, że na takiej drukarce wydrukujemy obrazek kolorowy (tryb CMYK ma cztery barwy plus biel papieru). Sytuacja stanie się trochę lepsza. Po pięć różnych tonów na każdej z czterech barwnych matryc daje łącznie większą ilość kombinacji. Dlatego druk kolorowy uchodzi za mniej wymagający od szarego. Liczbę tonów szarości, które można uzyskać na wydruku obliczamy wg wzoru:
 

liczba tonów szarości.

dpi - rozdzielczość drukarki
lpi - liniatura druku

Na koniec uwaga. 
Ograniczeniem o którym należy pamiętać w projektowaniu strony do wyświetlenia na monitorze jest wysokość i szerokość ekranu. Sprawa dodatkowo komplikuje się, gdy projektujemy stronę WWW.  Wielkość monitora wynosi 640x480 lub 800x600, ew. 1024x768 pikseli. Przy projektowaniu strony do wyświetlenia na monitorze telewizora wymiary wynoszą 720x576 pikseli. Ponieważ wielu użytkowników internetu posiada małe monitory pracujące z rozdzielczością 640x480, należy dostosować wymiar strony do ich wymagań. Po odjęciu miejsca na potrzebne ikony, menu i paski nawigacji pozostaje 620x326 pikseli (780x446 przy rozdzielczości 800x600).
 
 

 

---