Prawo własności intelektualnej- dotyczy wytworu naszego intelektu, tego co wytworzył człowiek własnym intelektem.
Podział PWI: (1.przemysłowej 2.prawa autorskie i pokrewne)
1.Przemysłowej- Wynalazek- coś nowego i namacalnego, musi spełniać parametry nowości technicznych, musi mieć zastosowanie(nie abstrakcja) w przemyśle, posiada odpowiedni poziom wynalazcy.
Patent- jest prawem osobistym, majątkowym, zbywalnym i dziedzicznym. Decyzja administracyjna. Jest przyznawany przez urząd patentowy na określony czas. Patent można wnieść jako majątek. Może go zgłosić parę osób. Jest udzielany na 20 lat i jest prawem za który trzeba płacić, w przeciwnym wypadku wygasa.
Prawa-majątkowe(bo trzeba nam zapłacić za umowę licencyjną, mówi o zysku), zbywalne(można sprzedać, tka jak własnośc), dziedziczne, majątkowo-osobiste(ustrój: ustawowy(od dnia zawarcia małżeństwa), majątkowy, umowny(na zasadzie umowy jak dzieli się dochodami)).
Warunki wydania patentu na wynalazek: Urząd patentowy bierze pod ochronę wynalazek. Zanim wyda patent sprawdza czy wynalazek jest nowy sprawdza opis, rysunki załączone do wynalazku - zastrzeżenia - jak jest zrobiony, do czego służy istotna jest data zgłoszenia.
Odkrycia naukowe, np. rtęć nowa substancja chemiczna.
Wzór przemysłowy, np. kształt butów, struktura tkanin.
Najwięksi wynalazcy to Azja i Chiny. Wzór matematyczny nie jest wynalazkiem, jest odkryciem naukowym.
Spadek, darowizna, patent nawet gdy jest ustalony ustawowo, stanowi majątek odrębny małżonka.
Urząd skarbowy, 40% podatku, w ratach 19%.
Urząd zarejestruje oba patenty gdy zostaną zgłoszone w tym samym czasie. Określamy obszar ochrony wynalazku.
Zerwanie umowy licencyjnej- gdy ktoś chce z naszego patentu korzystać , tylko jednemu podmiotowi umowa odpłatna 2-12%, może być niewyłączna(udzielona kilku przedsiębiorcom).
Data pierwszeństwa- aby wynalazca mógł zgłosić wynalazek w europie to warunkiem jest zgłoszenie w odpowiednim język. Okres 12 lub 6 miesięcy to czas na uzupełnienie dokumentu. W tym czasie jest chroniony.
Licencja przymusowa- w określonych przez prawo wypadkach, odpłatnej licencji niewyłącznej na czas określony na dany patent udzielić może Urząd Patentowy niezależnie od zgody uprawnionego z patentu. Sytuacje te to: Stan zagrożenia bezpieczeństwa Państwa, Nadużywanie patentu przez osobę uprawnioną, Uniemożliwianie przez uprawnionego zaspokojenia potrzeb rynku
Licencja otwarta- oświadczenie uprawnionego o gotowości udzielenia licencji, zezwolenia na korzystanie z jego prawa.
Wzór użytkowy- nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy i zestawienia przedmiotu o trwałej postaci, przy czym użyteczność takiego rozwiązania wyraża się możliwością osiągnięcia celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobu o cechach wzoru użytkowego. Chronione przez 10 lat świadectwem ochronnym(różnica d patentem). Trzeba go zarejestrować w urzędzie patentowym, składając wniosek, pis, rysunek, skrócony opis i zastrzeżenia. Np, narzędzia mające określone uchwyty kolczyki u krów.
Interes prawny- uprawnienie do bycia stroną w procedurze sądowej lub administracyjnej według przepisów prawa materialnego
Wzór przemysłowy- określenie zewnętrznych cech nowych przedmiotów wytwarzanych przemysłowo, które to cechy określają strukturalne i funkcjonalne relacje, jakie dany wzór przemysłowy czynią całością spójną, i to zarówno z punktu widzenia producenta, jak i użytkownika. Chroniony przez 25 lat(różnica od patentu) Dostaje świadectwo ochronne(jako prawo majątkowe) Np., wzór mebli, kształt etui na okulary, kształt długopisów.
Wpisywany jest do rejestru wzorów przemysłowych. Można modyfikować, ale trzeba złosić do UP.
Rzecznik patentowy
.
Wynalazek- nowe rozwiązanie techniczne, najczęściej poprzedzone przez pomysł. Według prawa patentowego wynalazek to, poddające się ścisłej definicji prawno-technicznej, unikalne rozwiązanie techniczne, dotychczas nie opatentowane.
Odkrycie naukowe- opisana i wiarygodnie dowiedziona eksperymentalnie obserwacja zjawiska występującego w naturze, które dotąd nie było jeszcze zauważone. Odkryciem jest więc np. wyodrębnienie nowego związku chemicznego występującego w naturze, znalezienie i opisanie nie znanej dotąd rośliny.
Odkrycie jest często mylone z wynalazkiem, który jest nowym rozwiązaniem technicznym nie występującym w naturze takim jak np. żarówka.
Przykłady: ogień, termometr, rachunek różniczkowy, wzory matematyczne, grawitacja.
Prawo autorskie - (1) ogół praw przysługujących autorowi utworu albo (2) przepisy upoważniające autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści.
USA(Kalifornia)- pierwsze złamanie prawa atorskiego.
Prawo własności przemysłowej- Zgodnie z polskim prawem do przedmiotów własności przemysłowej zaliczamy: projekty wynalazcze,( w tym: wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, topografia układu scalonego, projekty racjonalizatorskie), znaki towarowe, oznaczenia geograficzne, ochrona konkurencji, zwalczanie nieuczciwej konkurencji. Konwencja nicejska1983, konwencja waszyngtońska1979-mówi o współpracy patentowej, Porozumienie madryckie1900- o międzynarodowej rejestracji znaku.
Wynalazek biotechnologii- spełnia wymogi nowości, poziom wynalazczości, zastosowanie przemysłowe. Warunek to korzystanie z materiału biologicznego który zawiera taki materiał z którego można by było coś przetworzyć w inżynierii.
Materiał biologiczny- zawiera informację genetyczną zdolny jest do samoreprodukcji lub nadający się do reprodukcji w systemie biologicznym.
Wynalazek biotechnologiczny- wynalazki stanowiące materiał biologiczny który jest wyizolowany ze środowiska naturalnego lub wytwarzany systemem technicznym. Stosuje się w medycynie przy leczeniu chorób. Musi go zgłosić do kolekcji- tam gdzie ma być przechowywany-( musi być odpowiednio przechowywany jeżeli jest to materiał biologiczny) zgłaszany do urzędu materiał biologiczny. Jest przyznawana ochrona w postaci patentu na 20 lat, nie może być stosowany do klonowania.
Znak Towarowy- niepowtarzalna nazwa, fraza, symbol, logo, projekt, obraz lub motyw użyty przez przedsiębiorstwo podczas kampanii reklamowych w celu uzyskania jednoznacznej identyfikacji swoich towarów lub usług wśród konsumentów. Np., etykieta od coca-coli. Produktom nadawane są numery- znak towarowy. Chronione są przez 10 lat świadectwem ochronnym(prawa majątkowe, dziedziczne i zbywalne)można przedłużać o następne 10. Producent i nabywca mają prawa autorskie.
Rejestrowane na dużym zasięgu(świat, UE)
Wzór użytkowy dotyczy tel. Stacjonarnego(powierzchnia wielkości przedmiotu)
Wzór przemysłowy dotyczy komórki
Różnica- wygląd - powierzchnia, kształt.
Istotą wzoru użytkowego jest jego nowość rozumiana identycznie jak nowośc wynalazku w szczególności oznacza tom że musi być to rozwiązanie nowe w skali światowej.
Wzór użytkowy musi być użyteczny, tzn, musi mieć cechę przemysłowej stosowalności. Stoswnie do regulacji zawartej w ustawie `'prawo własności przemysłowej'' pojęcie użyteczności wzoru użytkowego jest rozumiane jako praktyczne znaczenie i rozwiązanie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobu więc w odróżnieni od wynalazku do ochrony rozwiązania dotyczącego wzoru nie wymusza możliwości jego zastosowania czyli materialnego urzeczywistnienia ponieważ konieczne jest uzyskanie użytecznego, praktycznego rezultatu.
Istotą wzoru użytkowego jest techniczny charakter wzoru, co wiąże się z tym, że nie jest tu istotny jedynie charakter estetyczny wyrobu.
W odróżnieniu od wynalazku przy wzorach użytkowych nie jest istotny poziom wynalazczy. Tak więc ochronie podlegają te wzory użytkowe, gdy w sposób oczywisty wynikają one ze stanu techniki. Ponadto między wynalazkiem, a wzorem użytkowym występuje różnica dotycząca kategorii rozwiązań podlegających ochronie. Skoro bowiem wzorem użytkowym może być tylko przedmiot o trwałej postaci kształtu, tym samym nie mogą być wzorami użytkowymi technologie.
Telefon:
- wnętrze to wynalazek, patent 20 lat . osobiste, majątkowe.
-słuchawka to wzór użytkowy, patent 10 lat, kształt powierzchni.
-wygląd zewnętrzny wzór przemysłowy, patent 25 alt, wpis do rejestru
Pióro:
-obudowa- wzór użytkowy, powierzchnia pióra
-całość+metalowa część do przypinania- wzór przemysłowy
-trzon+stalówka- wynalazek
Kanapa:
-kształt- wzór uzytkowy
-dodatkowe elementy, oparcie- wzór przemysłowy
Firma - w ujęciu prawnym, jest to nazwa podmiotu gospodarczego ujętego w Kodeksie cywilnym. Natomiast w języku potocznym i ekonomii - określenie firma jest synonimem przedsiębiorstwa. Nie można jej sprzedać, ale tylko znak towarowy. ,np. kolor, etykieta, kształt, pudełko. Znak towarowy 10 lat, świadectwo ochronne, można co 10 lat odnawiać.
Oznaczenie geograficzne- miejsce kraj, region, określa skąd pochodzi produkt.
np. w Polsce oscypek- typowy dla określonego regionu- Podhale. Szampan - Francja
Alkohole chronione są podwójnie znakiem towarowym i oznaczeniem geograficznym. Są dla nich oddzielne prawa.
Oznaczenia geograficzne są chronione bezterminowo ubiegać się może grupa producentów, przemysłowców, organy władzy państwowej - inna ranga. Korzyściami są dochodzenie roszczeń, odszkodowania.
Topografia układu scalonego
Dołączanie półprzewodników do układu scalonego płytki. Ustawodawca pozwala kopiować układy scalone. Wpisywane do rejestru w UP dostaje świadectwo ochronne na 10 lat.
Można kopiować ponieważ: ze względu na szybkość zmian, daje twórcy możliwości rozwoju technicznego, praktyczne użycie-żeby do czegoś slużyło.
Topografia układu-rozwiązanie o charakterze przestrzennym wyrażonym w dopolny sposób, rozplanowanie elementów z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym oraz wszystkich lub części połączeń układy scalnego.
Układem scalonym jest jedno lub wielowarstwowy wytwór przestrzenny utworzony z elementów materii układu przewodnikowego tworzącego ciągłą warstwę lub wzajemnych połączeń przechodzących obszarów izolujących w celu spełnienia funkcji elektronicznej.
W Polsce prawo własności przemysłowej jest udzielane przez urząd patentowy po spełnieniu wszystkich wymogów formalnych.
Prawo do korzystania z właności przemysłowej rozciąga się na różne kraje ale podarunkiem dokonania przez wolę równoległego ogłoszenia w urzędach patantowych każdego kraju. Urząd patentowy podejmuje decyzję o udzieleni prawa wyłącznego niezależnie od losu zgłoszenia w innych krajach a na pozostawienie w mocy udzielonego prawa w określonym kraju nie ma wpływu los tego prawa na terenie innych państw. Problemy związane z uzyskaniem patentu łagodzą międzynarodowe porozumienia takie jak:
-układ o współpracy patentowej
-konwencja o patencie europejskim
-Porozumienie madryckie
O międzynarodowej rejestracji znaków towarowych:
Rozporządzenie rady nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993r. w sprawie wspólnego znaku towarowego w odniesieniu do znaków towarowych.
W ostatnich latach w Polsce udzielono ok. 2500 patentów rocznie. Natomiast liczba znaków towarowych zarejestrowanych w Polsce wzrosła w ostatnich latach o liczbę 23000. W konsekwencji przystąpienia Polski do UE w dniu 1.05.2004 ochrona ok. 300 000 znaków towarowych wspólnoty została automatycznie rozszerzona na teren naszego kraju. System ochrony prawa własności przemysłowej jest wykorzystywany do realizacji dwóch celów:
1. ochrony własnych dóbr niematerialnych
2. korzystanie z wiedzy uprawnionej w cudzych rozwiązaniach.
Najczęściej polega to na kupnie licencji od twórcy danego produktu.
Ustawa 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Przedmiotem jest utwór, którego prawo chroni- prawo niematerialne.
Utwór musi być- rezultatem pracy człowieka, twórca musi być- ustalony- komuś zakomunikowany.
W przypadku prawa autorskiego utwór nie musi pozostać(wystarczy, że będzie np. w jego głowie):
-mieć charakter indywidualny
-utwory samoistne i niesamoistne
Samoistne utwory- te od których nie przyj eto elementów twórczych dzieł pochodzących od innego autora. Zalicza się tu utwory inspirowane.
Dzieło(utwór) inspirowany jest utworem przetworzonym np, muzyka , książka.
2. Utwory zależne- niesamoistne i dzieła z zapożyczeniami(zapożyczone), należą:
Dzieło zależne(opracowanie)-utwór, który:
- zawiera układ twórczy autora opracowania
- w istotnym zakresie przyjmuje elementu twórcze innego autora, np., tłumaczenie czyjegoś utworu, adaptacja sztuki, książki, instrumentyzacja.
Utwory zapożyczone- utwory które się najczęściej cytuje- cytaty. Są tworzone w drodze interpolacji cudzego utworu i powstają one w wyniku transformacji. Polega ono na odtworzeniu części lub całości utworu, np.: tłumaczenia, nowe wersje filmów, adaptacja programów komputerowych, utwory tworzone w nowym porządku artystycznym, czego przykładem są skrócone wersje powieści.
W przypadku prawa autorskiego istotna jest indywidualność utworu określana przez prawo jako oryginalność, osobista twórczość, piętno osobiste. Przesłanką indywidualności(utworu indywidualnego)jest cecha jednorazowości, co wiąże się z tym że dany utwór nie może być wcześniej nigdy ogłaszany. Istotnym elementem prawa autorskiego jest wyłączenie spod jego ochrony 1 aktów normatywnych lub urzędowych projektów.
2. Materiały znaki symbole, 3 opublikowane patenty, 4 proste informacje prasowe- urzędowe informacje nie są prawem autorskim. Prawu autorskiemu podlegają wywiady. Prawo autorskei ma charakter terytorialny a zaptem jest prawem osobistym i majątkowym ( za pracę twórcy on ma odpowiednie pieniądze i są chronione na podstawie prawa autorskiego nie wchodzi do majątku wspólnego).
Aby dany utwór był chroniony na terenie Polski muszą być spełnione dane warunki:
Obywatelstwo twórcy
miejsce pierwszej lub tzw. Równoczesnej publikacji czyli publikacji w Polsce nie później niż w ciągu 30 dni od daty publikacji za granicą.
Istotny jest język przypadku pierwszej publikacji.
Przepisy konwencji międzynarodowej.
Dobra osobiste trwają bezterminowo a przepis art. 36 prawa autorskiego przewiduje, że autorskie prawo majątkowe gasną z upływem 70 lat(najczęściej liczonych od śmierci twórcy).
Podstawą konsekwencji czasowego ograniczenia praw autorskich jest to, że po upływie tego terminu każda osoba pod warunkiem poszanowania autorskich praw osobistych może dowolnie i nieodpłatnie korzystać z utworu. Okres ochrony jest liczony w latach pełnych i obowiązuje następujące zasady:
1. generalną zasadą jest liczenie ochrony od daty śmierci twórcy lub najpóźniej zmarłego współautora. W przypadku dzieł audiowizualnych okres ochronny jest iczony od daty śmierci najpóźniej zmarłej jednej z następujących osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki do utworu audiowizualnego.
W przypadku utworu opublikowanych anonimowo lub pod pseudonimem decydujące jest przy obliczaniu czasu ochrony data pierwszego rozpowszechnienia utworu
W przypadku gdy pseudonimy się dublują, czas ochrony tego utworu liczy się od daty śmierci twórcy.
W przypadku utworów zwanych „pracownicze” - opracowanie wraz z dokładnymi, dzieła zbiorowe, programy komputerowe, podlegają 10 letniej ochronie licząc od daty rozpowszechnienia, a w przypadku gdu utwór nie został rozpowszechniony i tak podlega ochronie od daty jego ustalenia.
Dzieła zbiorowe- problem powstaje z wagi na etapy eksploatacji kolejnych utworów, np. poszczególnych dzieł artykułów, obliczeń dokonywanych często poza takim dziełem i daltego na podstawie artykuł 11 prawa autorskiego, należałoby oddzielnie liczyć czas trwania praw autorskich do całości dzieła, a odrębnie do poszczególnych jego części. Po wygaśnieciu praw do całości dzieło, np. encyklopedii, mogłyby być one zatem swobodnie eksploatowane, gdy nie upłynęło jeszcze 10 lat.
Przedmiotem praw autorskich są prawa majątkowe art. 8 ustęp 1 pr. Autorskiego. Status twórcy utworu wynika z faktu iż osoba która wniosła twórczy wkład w powstanie utworu. Często jest takm że jest wielu twórców danego utwóru.
Prawa majątkowe należą się każdemu współtwórcy. Innym problemem jest twórczość pracownicza- w przypadku tej twórczość dochodzi do kolizji zasad prawa(p. pracy) oraz zasad prawa autorskiego.
Ma gruncie obowiązywanie zasad prawa autorskiego gdzie utwór utworzony w ramach stosunku pracy( na podstawie umowy o prace)prawo powstaje(majątkowe) na rzecz twórcy. Pracodawca przy braku odmiennej umowy nabywa w sposób pochodny dopiero z chwila przejęcia utworu autorskie prawo majątkowe, ale tylko w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron( stronami są pracodawca i pracownik)
Zwolnienie prawa nie sprawia że pracodawca traci prawo autorskie a pracownik je odzyskuje. Aby nie pozostawały sytuacje konfliktowe istotne jest przed powstaniem danego utworu uregulowanego tych kwestii w umowę o pracę.
Innymi przedmiotami praw autorskich są autorskie prawo majątkowe do pracy licencjackiej, magisterskiej, doktorskiej, habilitacyjnej i przysługuje ono twórcy.
Instytucja naukowa (uczelnia) może korzystać z tego utworu jedynie w bardzo wąskim ograniczeniem( art. 14 p. autorskiego). Natomiast bez ograniczenia uczelnia może korzystać z dzieł swoich pracowników, które zostały stworzone w ramach środowiska pracy. Uczelni przysługuje pierwszeństwo (ust. O szkolnictwie wyższym) przy opublikowaniu pracy dyplomowej studenta( w tym i inżynierskiej). W przypadku gdy uczelnia nie opublikowała je w terminie 6 miesięcy od jej obrony student który ją przygotował może ją opublikować sam i czerpać z tego zysku chyba, że praca dyplomowa jest częścią utworu zbiorowego. Student(absolwent) jest w przypadku prac dyplomowych jedynym podmiotem autorskich praw majątkowych.
Spadkobiobiercy dostają
-5% ceny sprzedaży jeżeli wartość utworu < 50000 euro
-3% jeżeli 50000-20000
-1% 200000 - 350000
-0.25% >500000
Spadkobiercom oraz twórcy przysługuje 5% wartości od sprzedaży rękopisów.
Importerzy i producenci zobowiązani są płacić twórcom odpowiednie wynagrodzenie.
W bibliotekach i archiwach gdy użytkujemy osobiście możemy korzystać z utworu bez zgody twórcy.
Ośrodki informacyjne dotyczące danego twórcy, gdzie można korzystać z dzieł bez jego zgody.
Prawo upadłościowe dotyczy osoba która jest przedsiębiorcą popada w długi i nie ma pieniędzy na pokrycie, sąd gospodarczy(rejonowy) ogłąsza upadłośc. Ogłoszenia upadłości daje możliwość że te długi w jakiejś części będą umożone. Wyrok sądy jet poublikowany w monitorze sądowym.
Wierzyciel- osoba której jesteśmy winni pieniądze.
autor nie dojdzie do upadłości, bo może sprzedać umowę licencyjną.
Prawa mogą na kogoś przejść na podstawie: umowy kupna, dziedziczenia