OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
Własność intelektualna:
-ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych
-ustawa o ochronie bez danych
-ustawa prawa własności przemysłowej
-ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Utwór: efekt, przejaw, skutek
Twórczości czł.:
-oryginalnej
-odzwierciedlającej indywidualny charakter autora
Ochrona utworu:
-rozpoczyna się od momentu w którym utwór zostaje stworzony, wyraźny, uzewnętrzniony
-w Polskim prawie nie ma potrzeby oznaczania utworów w szczególny sposób
-ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności
Prawa autorskie:
1.Osobiste: niezbywalne, przynależne twórcy utworu, dożywotnio wiążące autora utworu z jego dziełem
-prawo do autorstwa utworu
-prawo do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem lub udostępnienia go anonimowo
-prawo do zachowania nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystywania
-prawo decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności
-prawo nadzoru nad sposobem korzystania z utworu
2.Majątkowe: możliwe jest ich przenoszenie przez twórcę na inne osoby, wygasające po upływie czasu ochrony przewidzianego przepisami ustawy
-prawo do korzystania z utworu
-prawo rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji
-prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu przez inne osoby
Co nie jest chronione: patenty, ustawy, znaki, symbole, mapa urzędowa.
Chroniona: mapa komputerowa.
Pola eksploatacji= sposoby korzystania z utworu art. 50
-w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu- wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową (wytworzenie utworu)(pole eksploatacji- sposób korzystania z utworu)
-w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami na których utwór utrwalono (obrót utworu)- wprowadzenie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału lub egzemplarzy
-w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny niż określony w punkcie powyżej (muzyczny, wystawiany) publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
(Każdemu polu eksploatacji przysługuje wynagrodzenie)
Czas ochrony praw autorskich: osobistych, majątkowych wygasają z upływem lat 70:
-od śmierci twórcy lub od śmierci współtwórcy który przeżył pozostałych
-jeżeli twórca nie jest znany- od daty 1 rozpowszechnienia utworu
-jeżeli autorskie prawa majątkowe przysługują z mocy „upapp”, Innej osobie niż twórca- od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy utwór nie został rozpowszechniony- od daty jego ustalenia
-w odniesieniu do utworu audio . . . . . . .
Art. 23
-Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego (art. 23 PrAut). Korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów (np. przekazanie kopii utworu) dozwolone jest w kręgu osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
-kilka różnych postaci korzystania z twórczości innych osób bez ich zgody i często bez ich wynagrodzeń uzasadnieniem dla dowolnego użytku publicznego (publiczny- cel edukacyjny, prawo do informacji, dobro osób niepełnosprawnych)
Art. 6 punkt 3
-utwór rozpowszechniony- za dozwoleniem twórcy został udostępniony publicznie.
Art. 27
-dozwolony użytek publiczny
Art. 25
-w celach inf w radiu, w prasie można dać artykuły polityczne, religijne, o ile nie zostało to zastrzeżone przez autora. Autorzy mogą zgłosić się po wynagrodzenie za to.
Art. 20
-3% ze sprzedaży nośników, dzielone te 3% przez instytucje zrzeszające twórców.
Art. 35
-gdy cytujemy, w ramach dozwolonego użytku podać źródła i autora:
-nie wolno: korzystanie nie może naruszyć moralnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy, a więc nie może przybierać postaci co do której twórca na pewno sprzeciwiłby się.
-nie możemy korzystać z: programów komp., projektów architektonicznych, elektronicznych baz danych.
Umowy zawierające zgodę na korzystanie z utworów; przeniesienia autorskich; praw majątkowych.
Licencyjne: wyłączne, niewyłączne - > sublicencja
Co w umowach powinno się znaleźć:
-określenie stron umowy
-wymienienie pól eksploatacji
-określenie utworów lub utworu
-określenie wynagrodzenia autora
Art. 79
Naprawienie szkody- na zasadach ogólnych- poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odp 2-krotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione 3- krotności stosowanego wynagrodzenia.
Odpowiedzialność z tytułu naruszenia praw autorskich:
1.Cywilna
-ustawa o prawie autorskim i pr pokrewnym: pr osobiste i pr majątkowe
-kodeks cywilny
2.Karna
-kodeks karny
-ustawa o pr autorskim i pr pokrewnym
Art. 78
W przypadku zagrożenia lub naruszenia autorskich pr majątkowych żądamy:
-zaniechania naruszenia
-usunięcia skutków naruszenia
-wydania uzyskanych korzyści
-naprawienia wynagrodzonej szkody
Popełnia przestępstwo ten kto:
-przywłaszcza autorstwo lub wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania
-rozpowszechnia bez podania nazwiska lub pseudonimu twórcy cudzy utwór w wersji oryginalnej lub w postaci opracowania, artystycznego wykonania albo publiczne zniekształcenie utworu, artystyczne wykonanie, fonogram, wideogram, lub nadanie
-rozpowszechnia cudzy utwór w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, artystycznego wykonania, fonogram, wideogram lub nadanie- bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom
-utrwala cudzy utwór w wersji oryginalnej lub w postaci opracowania, artystycznego wykonania, fonogramu, wideogramu lub nadania, pozyskanego z Internetu- bez uprawnienia albo wbrew jego warunkom.
PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
Własność intelektualna to rozmaite rezultaty intelektualnej działalności człowieka. Określa się je również mianem „dóbr niematerialnych” i grupuje zasadniczo w dwa zbiory: własność przemysłową oraz własność autorską. Własność intelektualna ma jednak charakter dynamiczny. Dlatego też jej zakresem obejmowane są coraz to nowe dobra.
FUNKCJE PRAWA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
Przepisy prawa własności intelektualnej realizują trzy funkcje: własnościową, monopolizującą i wynagradzającą.
LICENCJE dzielą się na pełną (nieograniczona) uprawnia licencjobiorcę do korzystania z przedmiotu licencji w takim zakresie jak licencjodawca. Stąd korzystniejsze i bezpieczniejsze jest ograniczenie licencji do korzystania z przedmiotu licencji (licencja niepełna) tylko na określonych polach eksploatacji (przeniesienie ograniczonej wiązki uprawnień) lub na ściśle określonym terytorium, czy też w ograniczonym czasie. Również na wyłączne (licencjodawca zobowiązuje się do nieudzielania kolejnych licencji upoważniających do korzystania z przedmiotu licencji) i niewyłączne (uprawniony ma prawo udzielać kolejnych licencji dotyczących tego samego przedmiotu, terytorium czy pola eksploatacji).
Jednym z typów licencji jest sublicencja, która jest upoważnieniem ze strony licencjobiorcy innej osoby do korzystania z przedmiotu ochrony w zakresie węższym lub równym uzyskanej przez siebie licencji. Zasadą jest zakaz udzielania sublicencji przez licencjobiorcę w przypadku braku odmiennej woli stron umowy licencyjnej.
POJĘCIE UTWORU rozumiane jest w prawie autorskim niezwykle szeroko i obejmuje wszelki rezultat lub przejaw działalności twórczej człowieka o indywidualnym charakterze. Za twórczy i mający indywidualny charakter należy uważać każdy ten wytwór ludzki, który wzbogacił dotychczasowy stan rzeczy nowymi elementami i stanowi wynik indywidualnego wysiłku twórczego. Mogą to być rozmaite utwory literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne, a także programy komputerowe. Mogą to być również utwory plastyczne, fotograficzne, lutnicze, jak również utwory z zakresu wzornictwa przemysłowego, architektoniczne i urbanistyczne, a ponadto utwory muzyczne, sceniczne, choreograficzne i pantomimiczne, audiowizualne, w tym filmowe. Wyróżnia się szczególne rodzaje utworów chronionych prawami autorskimi takie, jak: utwory zależne, zbiory, utwory zbiorowe. Utworem zależnym określa się utwory będące opracowaniem cudzego utworu (tłumaczenia, przeróbki, adaptacje, streszczenia, notatki z wykładu). W przypadku takich utworów wykonywanie praw autorskich w pewnym zakresie jest uzależnione od zgody uprawnionego do praw autorskich utworu opracowanego. Zbiory (np. antologie, wybory, bazy danych) mogą podlegać prawnoautorskiej ochronie jako utwór, jeśli ich dobór (układ, zestawienie) ma twórczy charakter. Utwory zbiorowe to rozmaite encyklopedie i publikacje periodyczne, a także niektóre dzieła multimedialne.
PRAWO PATENTOWE - czyli przepisy dotyczące ochrony prawnej wynalazków - stanowi najstarszą i najbardziej charakterystyczną dziedzinę prawa własności przemysłowej.
PLAGIAT jest przywłaszczeniem sobie autorstwa cudzego utworu.
USTAWA Z DNIA 4 LUTEGO 1994 R. O PRAWIE AUTORSKIM I PRAWACH POKREWNYCH
Rozdział 1
Przedmiot prawa autorskiego
Art. 1. 1. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
2. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
2) plastyczne,
3) fotograficzne,
4) lutnicze,
5) wzornictwa przemysłowego,
6) architektoniczne, architektoniczno - urbanistyczne i urbanistyczne,
7) muzyczne i słowno-muzyczne,
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
9) audiowizualne (w tym wizualne i audialne).
Art. 3. Zbiory, antologie, wybory, bazy danych są przedmiotem prawa autorskiego, nawet jeżeli zawierają nie chronione materiały, o ile przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie ma twórczy charakter, bez uszczerbku dla praw do wykorzystanych utworów.
Rozdział 2
Podmiot prawa autorskiego
Art. 8. 1. Prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej.
Art. 12. 1. Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
Rozdział 3
Treść prawa autorskiego
Oddział 3
Dozwolony użytek chronionych utworów
Art. 23. 1. Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego.
2. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje krąg osób pozostałych w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Art. 25. 1. Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji:
1) już rozpowszechnione:
a) sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,
b) aktualne artykuły i wypowiedzi na tematy polityczne, gospodarcze i społeczne, c) aktualne zdjęcia reporterskie,
2) krótkie wyciągi ze sprawozdań, artykułów i wypowiedzi, o których mowa w pkt 1 lit. a) i b),
3) przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych,
4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak do publikacji zbiorów mów jednej osoby,
5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.
2. Za korzystanie z utworów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b) i c), twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
3. Rozpowszechnianie utworów na podstawie ust. 1 jest dozwolone zarówno w oryginale, jak i w tłumaczeniu.
Art. 26. Wolno w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach przytaczać fragmenty utworów udostępnianych podczas tych wydarzeń, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji.
Art. 27. Instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z opublikowanych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów opublikowanego utworu.
Art. 28. Biblioteki, archiwa i szkoły mogą:
1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów opublikowanych,
2) sporządzać lub zlecać sporządzenie pojedynczych egzemplarzy utworów opublikowanych, niedostępnych w handlu - w celu uzupełniania, ochrony swoich zbiorów i nieodpłatnego ich udostępniania.
Art. 29. 1. Wolno przeczytać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości.
2. Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach i wypisach.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Art. 30. 1. Ośrodki informacji lub dokumentacji naukowo-technicznej mogą sporządzać i rozpowszechniać własne opracowania dokumentacyjne oraz pojedyncze egzemplarze, nie większych niż jeden arkusz wydawniczy, fragmentów opublikowanych utworów.
2. Twórca albo właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi jest uprawniona do pobierania od ośrodków, o których mowa w ust. 1, wynagrodzenia za odpłatne udostępnianie egzemplarzy fragmentów utworów.
Art. 32.1. Właściciel egzemplarza utworu plastycznego może go wystawiać publicznie, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie korzyści majątkowych.
2. W razie podjęcia decyzji o zniszczeniu oryginalnego egzemplarza utworu plastycznego znajdującego się w miejscu publicznie dostępnym, właściciel jest obowiązany złożyć twórcy utworu lub jego bliskim ofertę sprzedaży, jeżeli porozumienie się z nim, celem złożenia oferty, jest możliwe. Górną granicę ceny określa wartość materiałów. Jeżeli sprzedaż nie jest możliwa, właściciel jest obowiązany umożliwić twórcy sporządzenie kopii bądź - zależnie od rodzaju utworu - stosownej dokumentacji.
Art. 33. Wolno rozpowszechniać:
1) utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku,
2) utwory wystawione w publicznie dostępnych zbiorach, takich jak muzea, galerie, sale wystawowe, lecz tylko w katalogach i w wydawnictwach publikowanych dla promocji tych utworów, a także w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach w prasie i telewizji, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji.
3) w encyklopediach i atlasach - opublikowane utwory plastyczne i fotograficzne, o ile nawiązanie porozumienia z twórcą celem uzyskania jego zezwolenia napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody. Twórcy przysługuje wówczas prawo do wynagrodzenia.
Art. 34. Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia twórcy i źródła. Twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Art. 35. Dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.
Rozdział 14
Odpowiedzialność karna
Art. 115. 1. Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części cudzego utworu albo artystycznego wykonania, podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny.