Podstawy prawa cywilnego

- sylabus, rok akademicki 2007/2008

1. Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Wydział Prawa i Administracji.

2. Nazwa kierunku i trybu: Administracja. Niestacjonarne I. stopnia.

3. Nazwa przedmiotu: Podstawy prawa cywilnego.

4. Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi:

1. Przedmioty wprowadzające:

• Logika prawnicza,

• Wstęp do prawoznawstwa.

2. Wymagania wstępne: znajomość podstawowych pojęć i instytucji prawnych.

5. Rodzaje i liczba godzin zajęć dydaktycznych: wykład - 32 godziny, ćwiczenia - 16 godzin.

6. Założenia i cele przedmiotu: Omówienie podstawowych pojęć i instytucji prawa cywilnego z uwzględnieniem praktyki ich zastosowania.

7. Metody dydaktyczne:

• analiza tekstów aktów prawnych z zastosowaniem różnych metod wykładni;

• przegląd stanowisk prezentowanych w literaturze i orzecznictwie sądów;

8. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu: egzamin pisemny, obejmujący całość przedmiotu, złożony z trzech części (test wielokrotnego wyboru, test jednokrotnego wyboru, pytania opisowe), gwarantujący możliwość uzyskania 40 pkt. Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie co najmniej 20 pkt.;

9. Treści programowe:

1. Prawo cywilne - część ogólna

1. Pojęcie prawa cywilnego:

1. Przedmiot i status prawa cywilnego;

2. Zakres prawa cywilnego. Prawo cywilne a inne gałęzie prawa, kompleksowe regulacje prawne, dyscypliny naukowe i dydaktyczne;

3. Systematyka prawa cywilnego;

4. Zasady prawa cywilnego.

2. Źródła prawa cywilnego:

1. Źródła prawa stanowionego:

• konstytucja;

• Umowy międzynarodowe;

• Ustawy;

• Rozporządzenia;

• Akty prawa miejscowego;

2. Rola źródeł prawa wspólnotowego w zakresie regulacji stosunków cywilnoprawnych;

3. Zwyczaje i ich rola;

4. Prawo zwyczajowe;

5. Znaczenie dorobku orzecznictwa i nauki prawa.

3. Normy prawa cywilnego:

1. Przepis a norma prawna;

2. Budowa normy prawa cywilnego;

3. Podział norm prawa cywilnego;

4. Obowiązywanie norm prawa cywilnego w czasie i przestrzeni;

5. Wykładnia;

4. Stosunek cywilnoprawny:

1. Pojęcie stosunku cywilnoprawnego;

2. Źródła stosunku cywilnoprawnego;

3. Elementy stosunku cywilnoprawnego;

5. Prawo podmiotowe:

1. Pojęcie prawa podmiotowego;

2. Prawo podmiotowe a uprawnienia. Pojęcie uprawnień i ich podział;

3. Podział praw podmiotowych;

4. Nabycie i utrata prawa podmiotowego;

5. Wykonywanie prawa podmiotowego oraz jego nadużycie;

6. Ochrona prawa podmiotowego;

6. Podmioty stosunku cywilnoprawnego:

1. Zdolność prawna;

2. Zdolność do czynności prawnych;

3. Osoby fizyczne:

• Początek zdolności prawnej osoby fizycznej;

• Status cywilnoprawny dziecka poczętego;

• Koniec zdolności prawnej osoby fizycznej;

• Zdolność do czynności prawnych osoby fizycznej:

• Brak zdolności do czynności prawnych;

• Ograniczona zdolność do czynności prawnych;

• Pełna zdolność do czynności prawnych;

• Indywidualizacja osoby fizycznej;

• Dobra osobiste osoby fizycznej oraz ich ochrona;

4. Osoby prawne:

• Konstrukcja osób prawnych:

• Powstanie osób prawnych;

• Indywidualizacja osób prawnych;

• Funkcjonowanie osoby prawnej;

• Ustanie osoby prawnej;

• Rodzaje osób prawnych;

• Dobra osobiste osoby prawnej oraz ich ochrona;

5. Jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustaw przyznaje zdolność prawną

6. Przedsiębiorca;

7. Konsument.

7. Przedstawicielstwo:

1. Pojęcie przedstawicielstwa;

2. Przedstawicielstwo a instytucje o funkcjach zbliżonych;

3. Przedstawicielstwo ustawowe a pełnomocnictwo;

4. Pełnomocnictwo:

• Udzielenie pełnomocnictwa;

• Rodzaje pełnomocnictwa;

• Czynności prawne „z samym sobą”;

• Substytucja;

• Skutki działania pełnomocnika rzekomego;

• Ustanie pełnomocnictwa;

5. Prokura:

• Pojęcie prokury;

• Udzielenie prokury;

• Zakres umocowania;

• Szczególne rodzaje prokury;

• Ustanie prokury;

8. Przedmioty stosunku cywilnoprawnego:

1. Rzeczy:

• Pojęcie i podział rzeczy;

• Części składowe;

• Przynależności;

2. Pożytki;

3. Pieniądze;

4. Papiery wartościowe;

5. Dobra niematerialne;

6. Przedsiębiorstwo;

7. Gospodarstwo rolne;

8. Mienie i majątek.

9. Czynności prawne i inne zdarzenia cywilnoprawne:

1. Zdarzenia cywilnoprawne - pojęcie i klasyfikacja;

2. Czynności prawne - pojęcie i podział;

3. Oświadczenie woli:

• Istota oświadczenia woli;

• Składanie oświadczeń woli;

• Wykładnia oświadczeń woli;

4. Forma czynności prawnych:

• Swoboda formy;

• Formy szczególne - rodzaje, sposób dochowania, skutki niedopełnienia;

5. Treść czynności prawnych:

• Elementy treści czynności prawnych;

• Warunek;

• Termin;

6. Zawieranie umów:

• Oferta i jej przyjęcie;

• Aukcja i przetarg;

• Negocjacje;

• Problematyka culpa in contrahendo

7. Wady oświadczenia woli:

• Pojęcie i rodzaje;

• Brak świadomości i swobody;

• Pozorność;

• Błąd;

• Podstęp;

• Groźba;

• Wyzysk i jego kwalifikacja;

8. Sankcje wadliwych czynności prawnych - rodzaje i skutki.

10. Przedawnienie roszczeń i terminy zawite:

1. Istota przedawnienia: pojęcie, przedmiot, skutek;

2. Terminy przedawnienia: długość, sposób obliczania, zawieszenie, wstrzymanie zakończenia biegu, przerwanie biegu przedawnienia;

3. Terminy zawite

2. Prawo rzeczowe:

1. Zagadnienia ogólne:

1. Pojęcie prawa rzeczowego;

2. Zasada numerus clausus praw rzeczowych i ich podział;

2. Własność:

1. Treść i zakres;

2. Nabycie i utrata własności;

3. Współwłasność i jej zniesienie;

4. Ochrona własności;

3. Użytkowanie wieczyste:

1. Przedmiot i treść;

2. Powstanie i ustanie;

4. Ograniczone prawa rzeczowe:

1. Pojęcie;

2. Powstanie, zmiana treści, pierwszeństwo, wygaśnięcie;

3. Rodzaje ograniczonych praw rzeczowych i ich charakterystyka;

5. Posiadanie:

1. Pojęcie posiadania;

2. Nabycie posiadania;

3. Rodzaje posiadania;

4. Domniemania związane z posiadaniem;

5. Ochrona posesoryjna

3. Zobowiązania - część ogólna:

1. Istota zobowiązania: pojęcie, strony, przedmiot, treść;

2. Świadczenie:

1. Istota świadczenia;

2. Rodzaje świadczeń;

3. Świadczenie pieniężne i jego reżim;

4. Odszkodowanie;

5. Zobowiązanie przemienne a upoważnienie przemienne;

3. Wielość dłużników lub wierzycieli;

4. Źródła stosunku obligacyjnego:

1. Umowa:

• Zasada swobody umów;

• Klasyfikacja umów;

• Umowy a osoba trzecia;

• Wzorce umów - wzmianka;

• Dodatkowe zastrzeżenia umowne;

2. Bezpodstawne wzbogacenie;

3. Czyny niedozwolone:

• Pojęcie;

• przesłanki odpowiedzialności;

• odpowiedzialność za działanie władzy publicznej;

5. Wykonanie zobowiązań;

6. Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania;

7. Wygaśnięcie zobowiązań;

8. Zmiany podmiotowe w obrębie stosunku obligacyjnego;

9. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika.

4. Zobowiązania - część szczegółowa (wzmianka):

1. Kryterium wyodrębnienia;

2. Systematyka.

10. Literatura:

1. Literatura podstawowa:

• E. Gniewek, Podstawy prawa cywilnego, Warszawa 2005;

• Z. Radwański, Prawo cywilne - część ogólna, Warszawa 2007;

2. Literatura uzupełniająca:

• S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza - część ogólna, Warszawa 2004;

• J. Winiarz (red.), Kodeks cywilny z komentarzem, Warszawa 1989, T. I;

• K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, T. I, Warszawa 2008;

• A. Stelmachowski, Zarys teorii prawa cywilnego, Warszawa 1998;

• S. Grzybowski (red.), System prawa cywilnego. T. I, Część ogólna, Wrocław - Warszawa 1985;

• Z. Radwański (red.), System prawa prywatnego, t. II, Prawo cywilne - część ogólna, Warszawa 2002;

• M. Safjan (red.), System prawa prywatnego, t. I, Prawo cywilne - część ogólna, Warszawa 2007

• A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2001;

• Wybrane orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz sądów apelacyjnych.

11. Nazwisko prowadzącego: dr Łukasz Żarnowiec.

7

---