Władza wykonawcza w Polsce

Władza wykonawcza - działalność polegająca na wykonywaniu zadań państwowych obejmujących funkcje administrowania oraz inicjowania polityki państwa, które określone są przez władzę ustawodawczą. Gdy władza wykonawcza składa się z dwu instytucji, powoduje to konieczność prawnego rozgraniczenia kompetencji celem uniknięcia konfliktów między tymi organami. W Polsce, w myśl konstytucji władzę wykonawczą sprawują Prezydent RP i Rada Ministrów.

Prezydent

Urząd prezydenta - głowy państwa został przywrócony w 1989 r. Prezydent jest najwyższym przedstawicielem RP w stosunkach wewnętrznych i międzynarodowych. Czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży bezpieczeństwa i suwerenności państwa. Ma inicjatywę ustawodawczą oraz wydaje rozporządzenia i zarządzenia (niektóre wymagają kontrasygnaty premiera), może skrócić kadencję sejmu, odmówić podpisania ustawy (veto). Jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych. W czasie pokoju sprawuje zwierzchnictwo nad wojskiem za pośrednictwem ministra obrony narodowej, na czas wojny mianuje naczelnego dowódcę sił zbrojnych (na wniosek premiera). Jako reprezentant państwa na zewnątrz ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe, mianuje i odwołuje pełnomocnych przedstawicieli Polski w innych krajach i organizacjach międzynarodowych, ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe. Prezydent RP wybierany jest raz na pięć lat w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych. Może sprawować władzę maksymalnie przez dwie kadencje. Jest odpowiedzialny tylko przed Trybunałem Stanu

Rada Ministrów

Rada Ministrów, czyli polski rząd składa się z kilkunastu szefów ministerstw i instytucji centralnych. Rada Ministrów jest organem władzy wykonawczej. Ustawa o działach administracji publicznej daje Premierowi, który stoi na czele Rady Ministrów, duże możliwości kształtowania jej składu osobowego.

Premier może tworzyć, łączyć lub likwidować resorty oraz zmieniać zakres ich kompetencji, a także składać do Prezydenta RP wnioski o poszerzenie Rady Ministrów o tzw. ministrów bez teki, koordynatorów części prac Rady Ministrów, np. reformy systemu oświaty czy reformy zdrowia.

Do Rady Ministrów mogą być powoływani również przewodniczący określonych w ustawach komitetów, np. Komitetu Integracji Europejskiej.

Skład Rady Ministrów proponuje Premier i przekazuje stosowny wniosek do Prezydenta RP, który powołuje Radę Ministrów i odbiera od niej przysięgę na wierność Konstytucji i innym prawom Rzeczpospolitej Polskiej.

Obecnie Rada Ministrów składa się z Premiera i 17 ministrów:

1. Kazimierz Marcinkiewicz - Premier

2. Ludwik Dorn - Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji;

3. Krzysztof Michałkiewicz - Minister Polityki Społecznej i Pracy

4. Zbigniew Ziobro - Minister Sprawiedliwości;

5. Andrzej Mikosz - Minister Skarbu;

6. Jerzy Polaczek - Minister Transportu i Budownictwa

7. Kazimierz Ujazdowski - Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

8. Stefan Meller - Minister Spraw Zagranicznych i Przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej

9. Radosław Sikorski - Minister Obrony Narodowej;

10. Teresa Lubińska - Minister Finansów;

11. Piotr Woźniak - Minister Gospodarki;

12. Grażyna Gęsicka - Minister Rozwoju Regionalnego

13. Michał Seweryński - Minister Edukacji i Nauki

14. Tomasz Lipiec - Minister Sportu

15. Zbigniew Religa - Minister Zdrowia

16. Jan Szyszko - Minister Środowiska

17. Krzysztof Jurgiel - Minister Rolnictwa

18. Zbigniew Wasserman - Minister, członek Rady Ministrów.

Rada Ministrów kieruje bieżącą polityką państwa, zapewnia wykonanie ustaw poprzez wydawanie rozporządzeń, koordynuje i kontroluje prace administracji rządowej, zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państwa oraz porządek publiczny, chroni interesy Skarbu Państwa oraz uchwala projekt budżetu i kieruje jego wykonaniem. Rada Ministrów zawiera również umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji i może wypowiadać inne umowy międzynarodowe.

Członkowie Rady Ministrów odpowiadają solidarnie przed Sejmem za działalność rządu, mogą też ponosić odpowiedzialność indywidualną za działania powierzone im przez Premiera lub leżące w kompetencjach ich ministerstw. Za naruszenie prawa lub popełnienie przestępstwa w związku z zajmowanym stanowiskiem, każdy minister może odpowiadać przed Trybunałem Stanu, specjalnym sądem powołanym przez Sejm.

Przedstawicielami Rady Ministrów na terytorium Rzeczpospolitej są wojewodowie. Jest ich tylu, ile województw tz. 16. Wojewodom podlega administracja rządowa na obszarze poszczególnych województw. Urzędnicy podlegający wojewodom, a także urzędnicy pracujący w urzędach centralnych i ministerstwach tworzą korpus służby cywilnej, niezależną politycznie administrację realizującą zadania administracyjne. Zwierzchnikiem korpusu służby cywilnej jest Prezes Rady Ministrów.

Oprócz korpusu służby cywilnej w Kancelarii Prezesa RM i w ministerstwach istnieją również tzw. Gabinety Polityczne, czyli zespoły doradców opracowujące szczegółowe założenia polityki rządu i poszczególnych ministerstw.

1

---