ROK AKADEMICKI 2011/2012
Tematyka ćwiczeń z przedmiotu
TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA
osoba prowadząca zajęcia: dr Agnieszka Łagoda
liczba godzin 30
studia stacjonarne
kierunek: Pedagogika, specjalności: wszystkie I lata
1. Spotkanie organizacyjne ( zapoznanie z programem zajęć, podanie
literatury, omówienie warunków zaliczenia przedmiotu ). 2 h.
2. Wychowanie w pedagogice filozoficzno-normatywnej 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
3. Wychowanie w chrześcijańskiej pedagogice personalno- egzystencjalnej 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
4. Wychowanie w pedagogii społeczno-personalistycznej 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
5. Wychowanie w pedagogice serca i duchowej pedagogii
miłości 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
6.. Wychowanie w pedagogice niedyrektywnej i nieautorytarnej 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
7. Wychowanie w pedagogice Gestalt 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
8. Pedagogia wychowania integralnego 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
9. Wychowanie w pedagogice Nowego Wychowania. 1h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
10. Wychowanie w pedagogice emancypacyjnej 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
11. Wychowanie w pedagogice radykalnego humanizmu 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
12. Krytyczna nauka o wychowaniu 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
13. Wychowanie w pedagogice międzykulturowej 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
14. Wychowania a Antypedagogika - postpedagogika 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
15. Wychowania w pedagogii Jana Pawła II 2h.
- twórcy nurtu
- założenia
- krytyka teorii wychowania
Literatura do ćwiczeń z przedmiotu TEORIA WYCHOWANIA
Łobocki M. , Teoria wychowania w zarysie, Impuls, Kraków 2004.
Pedagogika, podręcznik akademicki, pod red. Z.Kwiecińskiego, B.Śliwerskiego, PWN, Warszawa 2004, tom I, II..
Pedagogika ogólna. Problemy aksjologiczne. Pod red. Teresy Kukołowicz i Mariana Nowaka , KUL, Lublin 1997.
Pedagogika. Leksykon. Pod red. Bogusława Milewskiego i Bogusława Śliwerskiego, PWN, Warszawa 2000.
Okoń Wincenty, Wszystko o wychowaniu. Wyd. Akademickie „Żak” Warszawa 1999.
Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, „ Żak”, Warszawa 1999.
Hejnicka - Bezwińska Teresa, Pedagogika ogólna: tradycja - teraźniejszość - nowe wyzwania, Bydgoszcz 1995.
Hejnicka - Bezwińska Teresa, W poszukiwaniu tożsamości pedagogiki, Bydgoszcz 1989.
Śliwerski Bogusław, Przekraczanie granic wychowania. Od pedagogiki dziecka do antypedagogiki, Łódź 1996.
Śliwerski Bogusław, Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2004.
Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Pod red. Krzysztofa Kruszewskiego. Podręcznik dla studentów kierunków nauczycielskich. Wyd. IV zmienione, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1995, T.I.
Wołoszyn Stefan, Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym. Wyd. II poszerzone, Dom Wydawniczy „ Strzelec”, Kielce 1998.
Bińczycka Jadwiga, Korczakowskie dialogi, Wyd.„Żak” Warszawa 1999.
Pospiszyl Irena, Razem przeciw przemocy, Wyd. „Żak” Warszawa 1999.
Debesse M., Etapy wychowania, Wyd. „ Żak” Warszawa 1999.
Janowski Andrzej, Uczeń w teatrze życia szkolnego.
Nikitorowicz J., Kultura globalna a kultury tradycyjne.
Teoria wychowania, pod red. T.Kukołowicz, PWN, Warszawa 1999.
Łobocki M., ABC wychowania, PWN Warszawa 1999.
Konarzewski K., Podstawy oddziaływań wychowawczych UAM, Poznań, 1989.
Czerepaniak-Walczak M., Podmiotowość w perspektywie pedagogiki, Szczecin 1996.
Encyklopedia pedagogiczna, pod.red. W.Pomykało, PWN , Warszawa 1999.
ROK AKADEMICKI 2011/2012
Tematyka wykładów z przedmiotu
TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA
osoba prowadząca zajęcia: dr Agnieszka Łagoda
liczba godzin 15
Cele zajęć:
- przedstawienie teorii wychowania jako dyscypliny pedagogicznej, jej istoty, sensu i znaczenia w dzisiejszej pedagogice,
- zapoznać ze specyfiką teorii wychowania jako nauki,
- aktualizacja i weryfikacja wiedzy pedagogicznej dotyczącej wychowania zgodnie z aktualnymi trendami i potrzebami nauk społecznych,
- przedstawienie podstawowych pojęć, kategorii, znaczeń z zakresu teorii wychowania, zwłaszcza aksjologicznych i teleologicznych podstaw wychowania
- zapoznanie z charakterystyką procesu wychowania , jego uwarunkowaniami,
- zwrócenie uwagi na podstawowe, aktualne problemy wychowania,
- ukształtowanie przekonania o ważności wychowania we współczesnym świecie.
1. Wprowadzenie w problematykę wykładów. 1h.
- literatura do przedmiotu,
- tematyka wykładów.
2. Teoretyczne podstawy wychowania w strukturze dyscyplin pedagogicznych - teoria wychowania jako dyscyplina pedagogiczna . 1h.
- nazwa teorii wychowania, pochodzenie,
- typologie teorii według B.Śliwerskiego,
- naukowa i potoczna teoria wychowania,
- z historii teorii wychowania,
- sposoby uprawiania teorii wychowania (refleksja poszukującą nad wychowaniem, badanie empiryczne dotyczące procesu wychowania, sięganie do własnych doświadczeń w zakresie wychowania ),
- perspektywy teorii wychowania,
- teoria wychowania a pedagogika ogólna,
- teoria wychowania w innych krajach,
- teoria wychowania a: inne dyscypliny pedagogiczne, inne nauki społeczne.
3. Orientacje badawcze dotyczące wychowania. 1 h.
- orientacje socjologiczne,
- orientacje normatywne ( normatywno-filozoficzne, normatywno-ideologiczne)
- orientacje psychologiczne,
- orientacje eklektyczne.
4. Badania porównawcze w teorii wychowania. 1h.
- sens badań porównawczych w teorii wychowania,
- bezzałożeniowa rekonstrukcja teorii wychowania,
- krytyka hermeneutyczna teorii wychowania,
- badania porównawcze teorii wychowania.
5. Nowe kategorie pojęciowe współczesnej teorii wychowania. 1h.
- Ambiwalencja - kulturowy kontekst wychowania,
- Decentracja - społeczny kontekst wychowania,
- Tożsamość - rozwojowy kontekst wychowania,
- Podmiotowość- indywidualny kontekst wychowania.
Podstawowe problemy wychowania. 1h.
- refleksje nad wychowaniem,
- wychowanie a opieka,
- cechy wychowania
- wartości źródłem wychowania,
- poglądy i nurty w poglądach na wychowanie
- aktualne problemy wychowania,
- koncepcje pedagogiczne źródłem innowacji w wychowaniu.
Współczesne koncepcje wychowania. 1h.
- pojęcie koncepcji wychowania
- charakterystyka wybranych pedagogicznych koncepcji wychowania: m.in. pedagogika pragmatyczna, pedagogika pracy, pedagogika personalistyczna, pedagogika kultury, pedagogika religii, itd.
Wychowanie a warunki zmienności ludzkich zachowań. 1h.
- wychowanie w świetle koncepcji behawiorystycznej,
- wychowanie w świetle koncepcji humanistycznej,
- wychowanie w świetle koncepcji psychospołecznej,
Proces wychowania, cele wychowania. 1h.
- pojęcie celów wychowania,
- kontrowersje wokół celów wychowania,
- stanowienie, formułowanie celów wychowania,
- pojęcie procesu wychowania,
- struktura, elementy procesu wychowania według wybranych autorów.
Podmiotowość w edukacji. 1h.
- pojęcie podmiotowości,
- warunki poczucia podmiotowości,
- rola podmiotowości we współczesnej edukacji.
Podstawowe środowiska wychowawcze. 1h.
- pojęcie środowiska wychowawczego
- rodzina jako środowisko wychowawcze (nieinstytucjonalne)
- szkoła jako miejsce wychowania ( środowisko instytucjonalne)
- grupa rówieśnicza jako środowisko wychowawcze
- inne środowisko wychowawcze
12. Dziedziny wychowania : 1h.
a) moralne i społeczne dzieci i młodzieży w praktyce pedagogicznej.
- pojęcie wychowania moralnego i społecznego,
- metody i formy realizacji wychowania moralnego i społecznego w praktyce pedagogicznej,
- rola wychowania moralnego i społecznego we współczesnym wychowaniu dzieci i młodzieży.
- b) patriotyczne i obywatelskie dzieci i młodzieży w praktyce pedagogicznej,
- interpretacja wychowania patriotycznego i obywatelskiego w literaturze,
- drogi realizacji wychowania patriotycznego i obywatelskiego w pracy wychowawczej,
- znaczenie wychowania patriotycznego i obywatelskiego we współczesnym
świecie.
- c) estetyczne dzieci i młodzieży w praktyce pedagogicznej.
- pojęcie wychowania estetycznego,
- metody realizacji wychowania estetycznego w dzisiejszej szkole
( rola teatru, filmu, literatury, imprez kulturalnych w wychowaniu).
- cele i zadania wychowania estetycznego.
13. Zasady, metody i techniki wychowania. 1h.
- pojęcie zasad w wychowaniu,
- klasyfikacja i opis zasad wychowania,
- istota zasad wychowania w pracy pedagogicznej,
- pojęcie metod, form, środków i technik wychowania,
- klasyfikacja metod wychowania,
- klasyfikacja form wychowania,
- klasyfikacja środków wychowania,
- klasyfikacja technik wychowania,
- potrzeba stosowania metod, form i środków i technik wychowania w pracy
pedagogicznej.
14. Osobowość wychowawcy i jego rola w wychowaniu. 1 h
- osobowość wychowawcy - pojęcie,
- typologie nauczycieli - wychowawców,
- typ wychowawcy a grupa ( klasa szkolna).
Przegląd poglądów wychowawczych wybranych pedagogów 1h.
- prezentacja poglądów wychowawczych znanych pedagogów, m.in.: Janusz Korczak, Maria Montessorii, Ellen Key, Aleksander Neil, Aleksandr Kamiński, Maria Grzegorzewska.
Literatura do wykładów :
obowiązkowa
Łobocki M. , Teoria wychowania w zarysie, Impuls, Kraków 2004.
Pedagogika, podręcznik akademicki, pod red. Z.Kwiecińskiego, B.Śliwerskiego, PWN, Warszawa 2004, tom I, II..
Pedagogika ogólna. Problemy aksjologiczne. Pod red. Teresy Kukołowicz i Mariana Nowaka , KUL, Lublin 1997.
Pedagogika. Leksykon, pod red. Bogusława Milewskiego i Bogusława Śliwerskiego, PWN, Warszawa 2000.
Okoń W., Wszystko o wychowaniu. Wyd. Akademickie „Żak” Warszawa 1999.
Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, „ Żak”, Warszawa 1999.
Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Impuls Kraków 2004.
Uzupełniająca:
Tchorzewski A., Z problematyki teorii wychowania, Bydgoszcz 1992.
Rozprawy o wychowaniu, pod red. M.Debesse, G.Mialareta, Warszawa 1998, tom I.
Górniewicz J., Wybrane zagadnienia z teorii wychowania, Toruń - Olsztyn 1996.
Kopiec H., Rozumujący wgląd w wychowanie, Katowice 2000.
Kubiak-Szymborska E., Zając D., Wokół podstawowych zagadnień teorii wychowania, Bydgoszcz 2002.
Petrykowski P., Wprowadzenie do podstaw teorii wychowania, Toruń 1997.
Teoria wychowania. Wybrane zagadnienia, pod red. T.Kukołowicz, Stalowa Wola 1997.
Nalaskowski A., Rubacha K., Pedagogika u progu III tysiąclecia, Toruń 2001.
Kwieciński Z., Witkowski L., Spory o edukację, Warszawa-Toruń 1993.
Nalaskowski A., Widnokręgi edukacji, Impuls, Kraków 2002.