TEMATY ĆWICZEŃ I WYKŁADÓW Z BIOCHEMII

I ROK semestr 2

studia stacjonarne i niestacjonarne (wieczorowe)

WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO rok akademicki (2011/2012)

(5 ćwiczeń x 2 godziny + 5 godzin wykładów = 15 godzin)

ĆWICZENIA:

1. Równowaga kwasowo-zasadowa i wodno-elektrolitowa organizmu i jej zmiany w wysiłku

• Roztwory, stężenia (procentowe, molowe).

• Elektrolity. Dysocjacja - stopień i stała dysocjacji. Dysocjacja wody, iloczyn jonowy wody

• Pojęcie pH. , skala pH roztworów wodnych

• pH krwi i innych płynów ustrojowych

• Udział buforów, płuc i nerek w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej organizmu

• Zawartość i rozmieszczenie wody w organizmie, bilans dobowy i jego regulacja. Skutki odwodnienia

• Rozmieszczenie i znaczenie najważniejszych elektrolitów w płynach ustrojowych (Na, K, Ca, Mg, Cl)

2. Aminokwasy i ich metabolizm .

• Aminokwasy jako składniki białek, aminokwasy egzogenne i endogenne. Podział aminokwasów ze względu na budowę.

• Biologicznie czynne pochodne aminokwasów: dopamina, noradrenalina, adrenalina, serotonina, histamina, GABA, tyroksyna i inne

• Metabolizm aminokwasów - reakcja dekarboksylacji, transaminacji i dezaminacji oksydacyjnej.

• Cykl mocznikowy.

Białka i enzymy organizmu ludzkiego.

• Powstawanie wiązania peptydowego. Peptydy.

• Podział, właściwości i funkcje białek; przykłady funkcji białek ludzkich.

• Budowa i funkcja hemoglobiny i mioglobiny. Efekt Bohra.

• Przebieg reakcji enzymatycznej, czynniki wpływające na szybkość reakcji enzymatycznej. Izoenzymy. Koenzymy.

• Cukrowce (węglowodany).

• Podział cukrowców - budowa, funkcja,

• Glukoza, fruktoza - wzór, budowa chemiczna, najważniejsze reakcje.

• Regulacja stężenia glukozy we krwi - zaburzenia .

• Glikogen - budowa chemiczna, synteza i rozkład.

• Trawienie i wchłanianie cukrowców .

• Udział cukrowców w wysiłkach.

• Lipidy, nukleotydy i związki wysokoenergetyczne.

• Podział i budowa lipidów. Pochodne lipidowe.

• Kwasy tłuszczowe - nasycone i nienasycone. NNKT.

• Lipoproteiny we krwi człowieka. Cholesterol.

• Znaczenie lipidów w wysiłku.

• Budowa i funkcje nukleotydów ( ATP, cAMP, NAD⁺, FAD)

• Fosfokreatyna - powstawanie; reakcja katalizowana przez kinazę kreatynową; kreatynina.

WYKŁADY:

1. Biochemiczne podstawy skurczu mięśniowego. Szlaki resyntezy ATP. Przemiany beztlenowe. Glikoliza, cykl Corich, glukoneogeneza

2. Energetyka przemian tlenowych. Cykl Krebsa, łańcuch oddechowy, lipoliza, beta-oksydacja. Znaczenie przemian tlenowych w wysiłku fizycznym.

3. Hormony w regulacji metabolizmu komórki. Podział hormonów ze względu na budowę chemiczną. Mechanizm działania hormonów ze względu na lokalizację receptorów. Sprzężenie zwrotne w regulacji hormonów - oś podwzgórze - przysadka - gruczoł wydzielniczy.

Regulamin przedmiotu:

• Na ćwiczenia studenci przychodzą przygotowani z bieżącego tematu.

• W przypadkach losowych można odbyć (1 raz) ćwiczenia z inną grupą za zgodą prowadzącego.

• Zaliczenie przedmiotu odbywa się na podstawie wyniku sprawdzianu całościowego obejmującego zagadnienia z ćwiczeń oraz aktywności studenta na zajęciach

• W przypadku nieobecności usprawiedliwionej (potwierdzonej zwolnieniem) w czasie sprawdzianu musi on się odbyć w ramach konsultacji do 7 dni od zakończenia zwolnienia lekarskiego. Nieobecność nieusprawiedliwiona uniemożliwia pisanie sprawdzianu

• Warunkiem przystąpienia do całościowego sprawdzianu zaliczeniowego jest obecność na wszystkich ćwiczeniach.

Bak zaliczenia sprawdzianu całościowego jest równoznaczny z brakiem zaliczenia przedmiotu BIOCHEMIA.

Polecana literatura:

1. Biochemia-krótkie wykłady. B.D.Hames i wsp. PWN, Warszawa 2005, 2007, 2009

2. Ćwiczenia z biochemii. AWF Wrocław, 2000.

3. Biochemia Harpera. R.K. Murray i wsp. Wyd. Lek. PZWL Warszawa 2008, 2010.

4. Bioenergetyka i biochemia tlenowego wysiłku fizycznego. Borkowski J. AWF we W-wiu, 2008.

5. Testy fizjologiczne w ocenie wydolności fizycznej Zatoń M, Jastrzębska A red. Przeczytaj informacje o autorze.

wyd. PWN

Warszawa 2010

6. Biochemia. L. Stryer. PW, Warszawa 2005.

7. Biochemia kliniczna. S. Angielski, Z. Jakubowski. Wyd. Perseusz, Gdańsk 1996.

8. Biochemia kręgowców. W. Minakowski. PWN Warszawa, 2004.

Kierownik Katedry Fizjologii i Biochemii: prof. dr hab. Marek Zatoń

Kierownik Zespołu Biochemii: dr Ewa Bakońska-Pacoń

Prowadzący ćwiczenia: dr Ewa Bakońska-Pacoń

dr Jacek Borkowski

mgr inż. Joanna Grobelna

ZAGADNIENIA ZALICZENIOWE Z BIOCHEMII

studia stacjonarne WF

2008/2009

1. Dysocjacja wody. Iloczyn jonowy wody.

2. Pojęcie pH. Skala pH roztworów wodnych.

3. Bufory krwi i tkanek, mechanizm buforowania

4. Aminokwasy - wzór ogólny.

5. Aminokwasy egzogenne i endogenne - przykłady , znaczenie.

6. Podział aminokwasów ze względu na budowę.

7. Reakcje aminokwasów: transaminacji, dezaminacji, dekarboksylacji

8. Reakcja powstawania wiązania peptydowego

9. Podział cukrowców - budowa, funkcja,

10. Monosacharydy: podział (pentozy i heksozy) - ryboza, deoksyryboza, glukoza, fruktoza.

11. Disacharydy - maltoza, laktoza, sacharoza,

12. Wiązanie glikozydowe.

13. Polisacharydy ( skrobia, glikogen)

14. Glukoza, fruktoza - wzór, budowa chemiczna, najważniejsze reakcje

15. Podział białek ze względu na budowę.

16. Funkcje białek; przykłady

17. Struktury białek

18. Denaturacja białek.

19. Mioglobina - budowa, znaczenie.

20. Hemoglobina - budowa, znaczenie. Efekt Bohra.

21. Przebieg reakcji enzymatycznej.

22. Czynniki wpływające na szybkość reakcji enzymatycznej.

23. Izoenzymy.

24. Koenzymy.

25. Podział i budowa lipidów. Znaczenie w organizmie

26. Podział lipidów

27. Lipidy proste- tłuszcze właściwe ( glicerydy) budowa, występowanie , znaczenie

28. Lipoproteiny we krwi człowieka.

29. Cholesterol.

30. Kwasy tłuszczowe - nasycone i nienasycone.

31. Pochodne kwasu arachidonowego

32. Budowa i funkcje nukleotydów ( ATP, cAMP, NAD⁺, FAD)

33. Fosfokreatyna - powstawanie; udział w skurczu mięśniowym

Zagadnienia egzaminacyjne BIOCHEMIA

studia stacjonarne i niestacjonarne (wieczorowe) WF (2008/2009):

1. Rozmieszczenie wody w organizmie.

2. Regulacja bilansu wodnego.

3. Osmoreceptory

4. Hormony biorące udział w regulacji bilansu wodno-elektrolitowego organizmu.

5. Wazopresyna, aldosteron, peptydy natriuretyczne.

6. Skład elektrolitowy płynu śród- i pozakomórkowego.

7. Pojęcie pH. Skala pH roztworów wodnych.

8. pH krwi.

9. Udział buforów, płuc i nerek w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej ustroju.

10. Rodzaje buforów i mechanizm ich działania. Bufor wodorowęglanowy i hemoglobinowy.

11. Wiązanie peptydowe - powstawanie.

12. Aminokwasy - podział, własności.

13. Aminokwasy egzo- i endogenne.

14. Pochodne aminokwasów biologiczne czynne -dopamina, noradrenalina, adrenalina, histamina, serotonina.

15. Transaminacja, dezaminacja i dekarboksylacja aminokwasów - przykłady reakcji.

16. Cykl mocznikowy

17. Reakcja enzymatyczna

18. Od czego zależy szybkość reakcji enzymatycznej.

19. Izoenzymy.

20. Koenzymy.

21. Funkcje biologiczne i podział białek - przykłady.

22. Hemoglobina. Efekt Bohra

23. Mioglobina - budowa, funkcja.

24. Fazy skurczu mięśniowego.

25. Białka mięśni. Budowa filamentów cienkich i grubych.

26. Udział acetylocholiny i jonów Ca²⁺ w skurczu mięśniowym

27. Typy włókien mięśniowych .

28. ATP - nukleotyd wysokoenergetyczny.

29. Drogi resyntezy ATP w mięśniach.

30. Fosfokreatyna - powstawanie, rola w skurczu mięśnia.

31. NAD, FAD - znaczenie w przemianach biochemicznych.

32. Udział acetyloCoA w przemianach.

33. Cykl Krebsa lokalizacja, przebieg, regulacja i energetyka.

34. Łańcuch oddechowy - lokalizacja, przebieg, energetyka.

35. Cukry - podział, przykłady. Glukoza - wzór

36. Rola hormonów w regulacji stężenia we krwi i metabolizmu glukozy.

37. Polisacharydy - glikogen, skrobia - budowa, występowanie.

38. Trawienie cukrowców.

39. Przebieg glikolizy - regulacja. Energetyka glikolizy. Powiązanie glikolizy z cyklem Krebsa.

40. Przemiany pirogronianu w warunkach tlenowych i beztlenowych.

41. Cykl Corich ( cykl mięśniowo-wątrobowy mleczanu).

42. Glikogen - budowa, występowanie, znaczenie w wysiłku fizycznym. Synteza.

43. Rozkład glikogenu mięśniowego i wątrobowego.

44. Glukoneogeneza

45. Znaczenie cyklu pentozofosforanowego.

46. Tłuszcze właściwe ( glicerydy) budowa, występowanie, znaczenie.

47. Lipoliza - przebieg i regulacja. Produkty lipolizy i losy produktów lipolizy.

48. β-oksydacja -przebieg , znaczenie.

49. Hormony - podział ze względu na budowę chemiczną ( pochodne aminokwasów, o budowie peptydowej, białkowe i sterydowe)

50. Mechanizm działania hormonów na poziomie komórki (lokalizacja receptorów w błonie komórkowej i wewnątrzkomórkowe).

51. Hormony podwzgórza i przysadki mózgowej ( tylnego i przedniego płata).

52. Regulacja wydzielania hormonów układ: podwzgórze- przysadka- gruczoł wydzielania wewnętrznego.

53. Hormony nadnerczy, tarczycy i przytarczyc, trzustki, płciowe.

1/I

1. Hormony tarczycy i przytarczyc - działanie, regulacja wydzielania.

2. Powiązanie glikolizy z cyklem Krebsa.

3. Produkty lipolizy i losy produktów lipolizy

4. Hormony biorące udział w regulacji bilansu wodno-elektrolitowego organizmu.

2/I

1. Hormony przysadki mózgowej ( tylnego i przedniego płata).

2. Przemiany pirogronianu w warunkach tlenowych

3. NAD, FAD - znaczenie w przemianach biochemicznych - przykłady reakcji.

4. Drogi resyntezy ATP w mięśniach

3/I

1. Mechanizm działania hormonów na poziomie komórki (lokalizacja receptorów).

2. Lipoliza - przebieg i regulacja

3. Cykl Krebsa lokalizacja, substraty, produkty, regulacja i energetyka.

4. Fazy skurczu mięśniowego.

---