Ludy barbarzyńskie: hunowie, ostrogoci, wizygoci, burbundowie, goci, germani, słowiani, alanowie, swebowie, frankowie, sasi, juci, longobardowie.
Org plemiennych państw barbarzyńskich w EU wczesnośredniowiecznej: *rola wodza (księcia) i drużyny książęcej (wojów) *wiece i starszyzna plemienna *rel pogańska i kapłani *znaczenie rodów *mitologia plemion barbarz *pismo runiczne.
1 państwa w EU: królestwo wizygotów, swebów, franków, ostrogotów, wandalów.
Chrystianizacja eu: przyjęcie chrztu przez władcę franków chlodwiga w 496
Cesarstwo bizantyjskie: *najazdy bółgarów, awarów, słowian, turków i arabów na ces bizan nie spowodowały jego upadku *konstantynopol jako stolica bizan (dominacja kult gr na dworze ces i wpływy orientalne) *b. bogata architektura i sztuka (mozaiki, łuki i kopuły) *kodeks prawny justyniana fundamentem prawa europejskiego *ceszrz jako zwierzchnik K równy apostołom.
Do 1 połowy VIIw arabowie pozbawieni byli polit jedności. Ok. 610 w mekcie rozpoczął działalność mahomet, prorok allacha, co zrównoważyło się z zapocząt nowej rel opartej na judaizmie, chrześcijaństwie i zoroastryźmmie. Zyskała ona miano islamu (poddanie się woli bożej). *622 mahomet wyjeżdża (ucieka) do jatrib (medyna), gdzie powołuje 1 gminę muzułmańską. Ten „wyjazd” jest zwany hidżrą. *w 630 władzy proroka poddała się także mekka co zjednoczyło arabów. Od tego r. każdy muzułmanin musi raz w roku odbyć pielgrzymkę do mekki. *w 632 mahomet umiera. Uczniowie spisują nauki w koranie. Objęcie władzy przez kalifów (następców mahometa). Abu Bakr podporządkowuje sobie półwysep arabski. Omar rozpoczyna wielkie podboje. *636- pokonanie wojsk bizancjum przez arabów. Przejęcie syrii i palestyny
Starożytny rzym
Prawodawstwo: *prawo XII tablic *kodeks justyniana *edykt cesarza karakalli 212- nadanie obywatelstwa wszystkim wolnym mieszkańcom ces *edykt konstantyna wielk legalizujący chrześcijaństwo
Początki państwa franków: *dynastia merowińska (klodwig przyjął chrzest w im państwa 496) *rządy dynastii merowingów (wzrost roli majordomów jako naj urzędników- obniżenie autorytetów władców) *czas gnuśnych królów. Majordom karol młot przejął władze (nowa dynastia karolingów) *pokonanie arabów pod poities *pepin mały koronowany przez papieża jako 1 karoliński król w 751 *współpraca między [p]pierzem a pepinem owocuje utworzeniem państwa kościelnego 755
Znaczenie koronacji pepina dla tradycji król w eu: *władca poprzez namaszczenie stał się pomazańcem bożym *konieczna zgoda P na koronację *poświęcona korona oznaką władzy król (później dochodzi berło i jabłko)
Panowanie karola wielkiego: *poszerzenie granic państwa karolińskiego (walki z sasami, arabami i longobardami) *reformy wew w państwie zmierzają do wzmocnienia władzy cent *określenie uprawnień urzędników królewskich (biskupów, książąt, hrabiów i margrabiów) *spisanie prawa w postaci kapitularzy.
Koronacja cesarska karola w 800: *odrodzenie instytucji ces w zach eu *trudności w zarządzaniu dużym państwem i kłótnie wśród spadkobierców KW.
Podział monarhii karolińskiej traktatem w verdun w 843 na 3części.
Rozwój nauki i kult: powrót do dorobku kult rzymu (łac texty filoz, liter, prawnicze) *rozwijano współpracę z papiestwem i zwiększano rolę duchowieństwa *powst nadworna szkoła dla urzędników król *na dworze przebywają wybitni uczeni np. alkuin, piotr z pizy, paweł diakon *rozwija się budownictwo sakralne i piśmiennictwo
Kontynuacja tradycji cesarskich w eu przez władców niemieckich: *koronacja ottona I na cesarza w 962 w akwizgranie, później powtórzono ją w R *dążenie ottonów do władzy nad całą chrześcijańską eu
Poszerzenie idei wspólnej eu przez ottona III: *rozszerzenie chreś za pomocą siły w eu śr i wsch *zjazd gnieźnieński w 1000 udaną próbą nakłonienia bolesława ch do wizji chrześ eu *spory między władzą świecką cesarza a papiestwem
Chrystianizacja eu pół śr i wsch: *misyjna działalność R i konstanty *chrystianizacja irlandii przez św patryka *misja cyryla i metodego wśród słowian *dostosowanie alfabetu gr do j słowiańskiego. Powstanie nowego alfabetu zwanego cyrilicą a potem głagolicą oraz przetłumaczenie biblii na j słowiański *chrystianizacja serbii i bułgarii przez uczniów metodego *chrzest rusi 988 *chryst danii *chrzest węgier przez ks gezę 974 *chrystia norwegi i szwecji w XIw *chrzes pl 966
Idea zjednoczonej i chrześćeu wg ottonów niem: *chęć podporządkowania całej eu cesarzom niem *próby pokojowego i siłowego narzucenia eu dominacji cesarstwa
Sytuacja w K kat w X i XIw: *duża rola świeckich w życiu duchowego K *próba reform w K zapoczątkowana przez mnichów kluniackich (zakonników w klaszt św benedykta) *bezpośrednia zależność opactw benedykcyjnych przez P *zasługi P mikołaja II dla reformy K i wzmocnienia papiestwa *zmiana zasady wyboru papierza *zrezygnowanie z wyboru P przez lud i duchownych R na rzecz kardynalskiego konklawe
Reforma gregoriańska- treść dok „dictatus papae”: *P przyznaje sobie dominację władz nad eu *sprzeciw cesarza wobec zapisów dyktatur papieskich *rzucenie klątwy na C henryka IV przez P grzegorza VII *chwilowy kompromis P i C zawarty w camosie i zdjęcie klątwy z C 1077 *ponowne zaostrzenie się sporu i wygnanie P grzegorza VII z R oraz wybór antypapierza wskazanego przez C *komproms w wormacji (1122) i określ upr P i C
Triumf i upadek papiestwa: *umocnienie pap za pontyfikatu inocentego III *nowe zakony rel (cystersi, franciszkanie, norbertanie, obminikanie) *wspieranie przez P niezależności królów i książąt rzeszy wobec C *konflikt króla anglii henryka II z arcybiskupem centerbury (ścięcie arcyB przez króla i nałożenie klątwy na króla) *wzrost wpływów fr na papiestwo w XIV