Prezes Rady Ministrów

Prezes Rady Ministrów jest szefem rządu w ustroju politycznym Polski. Zwyczajowo Prezes Rady Ministrów nazywany jest premierem. W Polsce występuje w podwójny roli, jako członek Rady Ministrów - stojący na jej czele oraz jako odrębny organ administracji.

Zgodnie z art. 148 Konstytucji, Prezes Rady Ministrów:

• reprezentuje Radę Ministrów,

• kieruje pracami Rady Ministrów,

• wydaje rozporządzenia,

• zapewnia wykonywanie polityki Rady Ministrów i określa sposoby jej

wykonywania

• koordynuje i kontroluje pracę członków Rady Ministrów,

• sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach okre­ślonych
  w Konstytucji i ustawach,

• jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej.

Rada Legislacyjna

Przy Prezesie Rady Ministrów funkcjonuje Rada Legislacyjna mająca cha­rakter organu o charakterze opiniodawczo-doradczym Prezesa Rady Mini­strów oraz Rady Ministrów w sprawach stanowienia prawa i oceny jego stanu.

Ministrowie

Minister jest jednoosobowym organem administracji publicznej (rządowej)

i jednocześnie członkiem organu kolegialnego - Rady Ministrów. Zgodnie z art. 149 Konstytucji, ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej (tzw. ministrowie „resortowi") lub wypełniają zadania wyznaczone im przez` prezesa Rady Ministrów (tzw. „ministrowie bez teki").

Sekretarze i podsekretarze stanu

Minister wykonuje swoje zadania przy pomocy sekretarzy stanu i podsekretarzy stanu (obaj nie są jednak odrębnymi organami administracji) oraz aparatu pomocniczego - ministerstwa . Sekretarze stanu i podsekretarze stanu są powoływani przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek właściwego ministra.

Ministerstwo

Wskazać należy w końcu, iż minister posiada zorganizowany aparat pomocniczy służący wykonywaniu jego zadań - ministerstwo .

Minister i ministerstwo

Minister (organ) i ministerstwo (urząd)

MINISTERSTWO (aparat pomocniczy)

Rozporządzenie atrybucyjne

Zakres działania ministra określony jest tzw. rozporządzeniem atrybucyjnym, wydawanym przez Prezesa Rady Ministrów danemu ministrowi po powo­łaniu go na urząd przez Prezydenta RP. W rozporządzeniu atrybucyjnym Prezes Rady Ministrów wskazuje dział lub działy administracji rządowej, które znajdą się w obszarze aktywności danego ministra oraz wyznacza aparat pomocniczy służący obsłudze ministra (ministerstwo). Dotyczy to oczywiście tzw. ministrów „resortowych".

Komitety i rady o szczególnej pozycji prawnej

W strukturze administracji rządowej można spotkać również inne podmioty zaliczane do naczelnych organów administracji rządowej, których przewodniczący wchodzą w skład Rady Ministrów. Obecnie tymi organami są to: Komitet integracji Europejskiej oraz Rada Nauki.

Komitet Integracji Europejskiej jest naczelnym organem administracji rządowej do spraw programowania i koordynowania polityki w sprawach związanych z inte­gracją Polski z Unią Europejską oraz programowania i koordynowania działań dostosowawczych Polski do standardów europejskich, jak również koordynowania działań administracji państwowej w zakresie otrzymywanej pomocy zagranicznej.

Centralne organy administracji rządowej

Pod pojęciem centralnych organów administracji rządowej należy rozumieć i zróżnicowaną pod względem struktury, kompetencji oraz umiejscowienia w obsza­rze aparatu administracyjnego grupę organów należących do sfery administracji rządowej. Są to organy tworzone przez ustawy, podległe bezpośrednio Prezesowi Rady Ministrów lub Radzie Ministrów, jak i poszczególnym ministrom resortowym, albo też organy przez nich nadzorowane.

Przykłady organów centralnych

Do organów centralnych zaliczamy min:

• Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej ,

• Dyrektora Archiwów Państwowych .

• Prezesa Głównego Urzędu Miar ,

• Głównego Komendanta

Policji,

• Komisja Nadzoru Finansowego ,

Zadania administracji rządowej w województwie

• Zadania administracji rządowej w województwie wykonują:

• wojewoda,

• organy rządowej administracji zespolonej w województwie, w tym kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży,

• organy niezespolonej administracji rządowej,

• jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, jeżeli wykonywanie przez
  nie zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw lub z zawartego porozumienia,

• starosta, jeżeli wykonywanie przez niego zadań administracji rządowej wynika z odrębnych ustaw,

Wojewoda

Wojewoda jest terenowym organem administracji rządowej oraz zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej na terenie województwa.

Wojewoda podporządkowany jest służbowo i personalnie Prezesowi Rady Ministrów, który posiada kompetencje do kierowania działalnością wojewody, a także dysponuje wobec niego upraw­nieniami nadzorczymi i kontrolnymi. Uprawnienia te polegają na:

• wydawaniu zarządzeń i poleceń w ramach kierownictwa;

• rozstrzyganiu sporów między wojewodami oraz między wojewodami i ministrami.

Kryterium oceny działania wojewody dokonywanej przez Prezesa Ministrów obejmuje nie tylko zgodność z prawem (kryterium legalności), również zgodność z kierunkami polityki rządu, jak również rzetelność i gospodarność.

Wojewoda wykonuje zadania przy pomocy wice wojewody lub dwóch wice-wojewodów. Jeżeli chodzi o zasady powoływania i odwoływania wicewojewody (lub wicewojewodów), pozostaje to wyłączną kompetencją Prezesa Rady Mini­strów, podejmowaną na wniosek wojewody.

Wojewoda jest:

• przedstawicielem Rady Ministrów w województwie,

• zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie,

• organem rządowej administracji zespolonej w województwie,

• organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich
  związków pod względem legalności.

• organem administracji rządowej w województwie,

• reprezentantem Skarbu Państwa w zakresie i na zasadach określonych w od­
  rębnych ustawach.

• Wojewoda, jako przedstawiciel Rady Ministrów, odpowiada za wykonywanie polityki rządu na obszarze województwa .

Wojewódzka administracja zespolona

Administracja zespolona jest elementem rządowej administracji terenowej.

Zespolenie to swoiste powiązanie organizacyjne organów tej administracji wyróż­nionych przedmiotem działania, należących do różnych działów administracji rzą­dowej (nazwanych w ustawie o administracji rządowej w województwie kierownikami zespolonych służb, inspekcji i straży, np. komendant wojewódzki straży pożarnej, wojewódzki lekarz weterynarii, kurator oświaty itd.), pod kierownictwem jednego organu o kompetencji ogólnej - wojewody w celu redukcji kosztów administracji, lepszej koordynacji działań i unikania dublowania kompetencji.

Statut urzędu wojewódzkiego

Organizację zespolonej administracji rządowej w województwie określa statut urzędu wojewódzkiego nadany przez wojewodę. Statut urzędu wojewódzkiego i jego zmiany podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa Rady Ministrów i jest on ogłaszany w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Do statutu urzędu wojewódzkiego dołącza się wykaz jednostek organizacyjnych podporządkowanych wojewodzie oraz przedsiębiorstw państwowych, dla których wojewoda pełni funkcję organu założycielskiego.

Zespolenie administracji na poziomie powiatu
Koncepcja zespolenia administracji obejmuje również jej zespolenie na poziomie powiatu, które następuje pod zwierzchnictwem starosty (który jest orga­nem administracji samorządowej). Zespoleniu na poziomie powiatu podlegają następujące służby, inspekcje i straże;

• komendy powiatowe Policji,

• komendy powiatowe Państwowej Straży Pożarnej,

• powiatowe inspektoraty nadzoru budowlanego

Niezespolona administracja rządowa

Administracja niezespolona jest częścią aparatu administracji rządowej w tere­nie. W przeciwieństwie do administracji zespolonej nie podlega ona wojewodzie, lecz bezpośrednio centralnym organom administracji rządowej. Ustanowienie tych organów może następować wyłącznie w drodze ustawy .

Organami niezespolonej administracji rządowej w województwie są min:

• dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzę­
  dów kontroli skarbowej,

• regionalni dyrektorzy ochrony środowiska,

• dyrektorzy urzędów statystycznych,

• dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowe .

Opracowała Natalia Makoś na podstawie książki- Rafała Stankiewicza- Prawo administracyjne.

2

---