Niektóre hormony gruczołów pozaprzysadkowych ssaków

Gruczoł dokrewny	Nazwa hormonu	Działanie	Skutki niedoboru	Skutki nadmiaru
GRASICA	Tymopoietyna 2. Tymozyna	Hamuje przewodzenie impulsów między neuronami a komórkami mięśni. Pobudza powstawanie limocytów, przyspiesza dojrzewanie limfocytów T	Wzrost siły skurczów mięśni Obniżenie liczby limfocytów we krwi, zanik odporności typu komórkowego	Zmniejszenie siły skurczów mięśni; ogólne osłabienie
SZYSZYNKA	Melatonina	Wpływa na ośrodki snu i czuwania; zwiększa koncentrację barwnika w skórze	Opóźnienie dojrzewania płciowego	Przedwczesny rozwój narządów płciowych
TARCZYCA	Tyroksyna, trójjodotyronina 2. Kalcytonina	Pobudzanie tempa przemiany materii Zatrzymywanie wapnia w kościach, ułatwianie wydalania wapnia z moczem	U dzieci: kretynizm (niedorozwój umysłowy) U dorosły: wole, obrzęk śluzowaty, otyłość, senność, zmniejszona akcja serca Obniżenie poziomu wapnia we krwi	Choroba Gavesa-Basedowa: wychudzenie, podwyższenie temperatury, nadmierna ruchliwość, nerwowość, wytrzeszcz oczu, przyspieszenie akcji serca, bezsenność
PRZYTARCZYCE	Parathormon	Regulacja gospodarki wapniowej: podwyższenie poziomu wapnia we krwi i obniżenie stężenia jonów fosforanowych we krwi: uwalnianie wapnia z kości	Niedostatek wapnia we krwi, nadmierna pobudliwosc nerwów mięśni (ch. tężyczka)	Odwapnienie kości, nadmiar wapnia we krwi, utrata wapnia z moczu
TRZUSTKA	Glukagon 2. Insulina	Uwolnienie do krwi glukozy z glikogenu w wątrobie Wiązania glukozy z krwi w glikogen w wątrobie; pobudzenie metabolizmu komórkowergo, głównie węglowodanów	cukrzyca	Niedobór cukru we krwi (omdlenie, drgawki, śmierć)
NADNERCZA Kora Rdzeń	Aldosteron i inne mineralokortykoidy Kortyzol i inne glikokortykoidy Androgeny Adrenalina 2. Noradrenalina	Regulacja gospodarki jonami sodu i potasu oraz gospodarki wodnej Regulacja gospodarki węglowodanowej, tłumienie rakcji odpornościowych Rozwój drugorzędowych cech płciowych typu męskiego, wpływ na gospodarkę białkową Wzrost ciśnienia krwi, tempa bicia serca, tempa oddechu, poziomu cukru we krwi (hormon walki ) Utrzymuje wysokie ciśnienie	Zmniejszenie resorpcji jonów (ch. Adisona ) Obniżenie syntezy białek	Zbyt duża resorpcja jonów (ch. Cushinga ) Chłopcy: przedwczesne dojrzewanie, Dziewczynki: maskulinizacja (naśladowanie cech męskich)
JĄDRA	Hormony płciowe męskie; testosteron	Drugorzędowe cechy płciowe, popęd płciowy, czynniki rozrodcze	Wysoki głos (brak mutacji), brak owłosienia twarzy, wąskie barki, zbyt duża warstwa podskórnej tkanki tłuszczowej, zaburzenia popędu płciowego i płodności, zatrzymanie wody w organizmie	Nadmierne owłosienie
JAJNIKI	Hormony płciowe żeńskie: wytw. przez komórki pęcherzykowe jajników (estrogeny: estron, estradiol, estriol) wytw. przez ciałko żółte (gestageny :progesteron, relaksyna)	Drugorzędowe cechy płciowe, cykl płciowy, popęd płciowy Kontrola przebiegu ciąży	Niekobieca budowa ciała; zbyt wąskie biodra, cienka warstwa podkórnej tkanki tłuszczowej, zaburzenia popędu płciowego i płodności; nadmierne owłosienie

---