Zajęcia nr 10
Błędowski., Rola administracji rządowej i samorządowej w finansowaniu pomocy społecznej, str. 61-98, w: Leś, Pomoc społeczna.
Celem tego teksu jest:
Charakterystyka zmian w zakresie finansowania świadczeń pomocy społecznej przez podmioty administracji państwowej i samorządowej;
Ocena konsekwencji tych zmian dla systemu pomocy społecznej;
Wskazanie możliwych kierunków przemian w zakresie i sposobie finansowania;
2-e tendencje rozwoju pomocy społecznej w l`90-tych
Rozszerzenie zakresu zadań instytucji pomocy społecznej(o nowe obszary działalności i nowe formy świadczeń).
Rozszerzenie zakresu zadań własnych, realizowanych przez samorząd terytorialny.
Dziewczyny:) jest tu w tekście jeden rozdział o zadaniach zleconych, fakultatywnych itd. powiatu, gminy i województwa - ale to wszystko tyczy się ustawy z 90 roku. Być może wiele się nie zmieniło, ale...numerki artykułów podawane w tym tekście zupełnie nijak się maja do nowej ustawy. Minęło 14 lat...same rozumiecie:). Ten fragment więc pomijam i przechodzę do finansowania...
Finansowanie pomocy społecznej - struktura i tendencje
dochody jednostek samorządu terytorialnego = dochody własne + dotacje celowe na zadania zlecone + subwencje ogólne
dochody własne samorządu terytorialnego = podatki stanowiące dochód gmin (od nieruchomości, od posiadania psów:), podatek rolny, podatek leśny, od spadków i darowizn, itd.) + udziały w podatkach centralnych (dochodowe od osób fizycznych oraz od osób prawnych)
te dochody stanowią raczej znikomy procent, dlatego ważne są subwencje ( o przeznaczeniu subwencji decyduje właściwa rada lub sejmik - jest to stanowisko rady gminy, czy powiatu wobec problemów danego regionu)
dotacje - największy strumień pieniędzy, pochodzi z budżetu centralnego. Służy realizacji zadań formułowanych przez państwo i zgodnie z jego priorytetami. Wśród dotacji wyróżnia się : *na dofinansowanie inwestycji realizowanych jako zadania własne, *na zadania realizowane na mocy porozumień, *celowe -np.. wpieranie edukacji
Teraz trochę cyferek...
systematyczny wzrost wydatków na udzielone świadczenia w 1991r. (336,8mln) w 2001 (3213,4mln),
zwiększanie się udziału wydatków z budżetów samorządowych w całości wydatków na świadczenia. Chodzi o to, że na każde 100 zł 40 pochodzi z kas samorządowych (2001r.), wcześniej odpowiednio mniej,
wzrost wydatków gmin (związany z rozszerzeniem zadań i większą liczba świadczeniobiorców) w 1991 gminy wydawały 83mln, a w 2001-913mln,
wzrost wydatków z budżetu państwa, w 1991 r. było to wzrost o 253mln, a w 2001 - 1774mln,
jeśli chodzi zmiany w udziale wydatków na wybrane świadczenia, to ogromnie zmalały wydatki na zasiłki okresowe (w 1993 r wydatki na zasiłki wynosiły 71%całości (znaczna część to zasiłki z tyt. bezrobocia), a w 2000 już tylko 25% (ale nie dlatego, ze spadło bezrobocie, bo tak nie jest-ale dlatego, że zmieniły się zasady przyznawania)),
wzrost wydatków na zasiłki stałe, i renty socjalne (przyznawane od 1996r.) w 2001r stanowiły one blisko połowę ogółu wydatków z budżetu centralnego na świadczenia środowiskowe,
w wydatkach gmin zmniejszyły się przede wszystkim wydatki na zasiłki celowe, tłumaczone jest to faktem wprowadzenia rent socjalnych, a także zapewnianiem ciepłego posiłku zamiast wspomnianego zasiłku,
ponad 3 razy wzrosły tez wydatki na dożywianie dzieci,
tendencja ostatnich lat polega na tym, że gro wydatków to wydatki na świadczenia pieniężne, jedynym wyjątkiem jest wzrost roli świadczeń opiekuńczych (starzenie społeczeństwa),
wydatki z budżetu państwa na pomoc społeczną w latach 1998-2001 wynoszą od 4 do5,2mld zł. Ten ciągły wzrost spowodowany jest nowymi zadaniami. Największą grupę wydatków na pomoc społeczną stanowiły: *wydatki na zasiłki, *pomoc w naturze,* składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, *na domy pomocy społecznej i placówki opiekuńczo-wychowawcze,
Jeden z głównych problemów pomocy społecznej polega na braku regularnego przekazywania środków finansowych, dlatego świadczenia docierają z opóźnieniem, lub są okrojone. Problemem są także skumulowane dotacje, wtedy wydaje się wszystkie środki, niezależnie od potrzeb, a wszystko to z obawy, że jak nie wyda się w całości dotacji, to więcej jej się nie dostanie, albo będzie mniejsza. Rozwiązaniem mogłoby być zwiększenie własnych dochodów samorządów terytorialnych np. poprzez zwiększenie udziału w dochodach z podatków centralnych, ale to tez budzi kontrowersje...
1