ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ

35/40 – 55/60 LAT

WG Eriksona jest to etap VII . Średnia dorosłość (35 - 60 r. ż.)

ZMIANY

• Wzrok

• Słuch

• Węch

• Smak

• Mięśnie

• Wzrost

• Skóra

• Włosy

CO SIĘ DZIEJE W SFERZE BIOLOGICZNEJ?

U kobiet:

• okres przekwitania – około 50 r. ż.

• klimakterium – 2-5 lat poprzedza przekwitanie.

• menopauza przedwczesna – przed 40 r. ż.;

• większość – 40 – 60 lat.

U mężczyzn:

• spada średnia liczba produkowanych plemników,

• zmniejsza się objętość jąder,

• ilość płynu nasiennego maleje począwszy od 60 r. ż.

• Spada testosteron.

Praca zawodowa

• wypalenie (burnout) (Maslach);

• okres osiągnięcia pozycji;

• pogodzenie się z myślą, że dalej się nie dojdzie;

• osiąganie mistrzostwa.

Funkcjonowanie poznawcze

• spada w warunkach działań na czas,

• maksimum produktywności – około 40 r. ż.,

• stabilizuje się do 60 r. ż.

Małżeństwo

• okres miłości towarzyskiej(przyjacielskiej);

• wsparcie w obie strony;

• sandwich generation (pokolenie okresu ściśnięcia);

• w fazie porodzicielskiej wyrównaniu ulega udział obu małżonków w pracach domowych;

• hipoteza „pustego gniazda”;

• gniazdo zagracone.

Dziadkowanie

• związki zdystansowane – 29% - rzadki kontakt, prawie bez wpływu;

• związek towarzyski – 55% - ciepło, zabawa;

• związek zaangażowanyny – 16% - aktywne 3-pokoleniowe układy.

Osobowość

• spada wytrwałość w dążeniu do celu, ale wzrasta elastyczność;

• mechanizmy obronne stają się coraz dojrzalsze;

• krzyżowanie ról męskich i żeńskich;

• pojawia się zainteresowanie własnym wnętrzem;

• troska o przekazanie pałeczki;

• selektywna optymalizacja i kompensacja;

• przyjaźń – mniej, ale bardziej intensywnie.

Przygotowano na podstawie:

Bee, H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka

Brzezińska, A. (2002). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa: Scholar.

Brzezińska, A. (red.) (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wyd. Psychologiczne.

Harwas-Napierała, B., Trempała J. (red.). (2000, 2004). Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Harwas-Napierała, B., Trempała J. (red.). (2002, 2004). Psychologia rozwoju człowieka. Rozwój funkcji psychicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Obuchowska, I. (1983). Okres dorastania. Warszawa: Nasza Księgarnia.

Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M. (1996, 2004). Psychologia rozwoju człowieka. Zagadnienia ogólne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.