Władcze działania adm.publ. narzucone z góry, ost. Kształtowana przez odpowiednie org.: decyzja adm. np. zezwolenie, rozstrzygnięcie nadzorcze, postanowienia Niewładcze – współdział. Adresata: ma realny wpływ na kształt swoich obowiązk: porozumienie adm, umowa adm, umowa publ.-prawna, czynności cywilno-prawne (umowa sprzedaży) Faktyczne działania adm. publ. – zmiany w sferze rzeczywistości –np. zał. blokady na koło, wylegitymowanie przez funkcj., przymus bezpośredni np. opuszczenie lokalu, rejestr Zasada proporcjalności – kompromis, kiedy jest konflikt pomiędzy interesem powszechnym a indywidualnym (Zasada proporcjonalności nakazuje organom państwowym użycie jedynie takich środków, które są niezbędne dla osiągnięcia konkretnego celu. Oznacza to, że organy państwowe mają osiągać cel, który służy społeczeństwu, jak najmniejszym jego kosztem). Sfery dział. adm. publ. – 1.policja administracyjna – w celu zapew. ochrony np. straż miejska, policja, koncesjonowanie działań gospodarczych np. w kopalni; 2.reglamentacja adm. – ogr. przez adm. dział. jednostek (koncesja, zezwolenie, licencja – dec. adm.); 3. Adm. świadcząca – wyk. usług o char. użyt. publ. Np. komunik. Miejska, dobra kultury, bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb pewnej społ.; 4. Regulacja rynku –ing. w segmenty gospodarki (energetyka); 5. Zarządzanie np. dobrami publ. Drogi, wody,( powszechny, ale nie dowolny) TRIADA NAUK ADM. – 1. Nauka administracji- badania, ocena, analiza rzeczyw. Adm. faktycznie fukncj.w danym miejscu i czasie 2. Nauka polityki adm. zajm. się celowym kształt. Dział. adm., wypracowywuje wytyczne co do adm. w przyszłości, wyznacza kier. Jej rozwoju; 3. Nauka prawa adm. – bada adm. publ. przez pryzmat prawa, przepisów, norm Podejścia w badaniach nad adm.: 1. Ujęcie deskryptywne (opisowe) – char.faktycznej adm.publ, 2. Ujęcie preskryptywne (normatywne) – formułowanie wytycznych, wskazówek, standardów odnoszących się do org. I funk. Adm.publ. Standardy demokratycznego państwa prawa: 1.legalności – art. 7 konst. Org. władzy publ. działają na podst i w granicach prawa – swoboda co do wyboru rozstzryg. Sprawy, nie może być sprzeczna z porządkiem prawnym (musi wyk. podst. Prawną do dział.; ) 2. Równości – art. 32 i 33 – wszyscy sa rowni wobec prawa; 3.Jawności adm. – transparentność, przejrzystośc adm.–art. 9 Kodeksu Post. Adm. – organ prowadzący post. Adm. ma obow. rzetelnego informowania stron ) by podmiot nie odniósł strat ze wzgl. że nie zna prawa + nie ma char. absolutnego – ogr. Dostep ze wzgl na ustawe o ochronie inf. Niejawnych danych os. Itd. 4.Proporcjonalności – tzw. Zasada formalna, wyznacza granice uprawnione, dopuszczalnej ingerencji org. władzy publ. w sferę praw i wolności jednostki – char. uniwersalny; zasada celowości – realizacja obowiązku niewykonanego dobrowolnie; zasada stosowania najłagodniejszego śroka egzekucyjnego art. 5 Traktat Wspólnot Europejskich – uprawniona interwencja uzasadniona osiągnięciem celów wspól., art. 6 zasada współmierności – wyznacza zasady uprawnionej interwencji urzędnika w sferze praw i woln. ob.	5. Podziału i równowagi władz – zakłada wyodrbęnienie 3 funkcji państwa: funkcji tworzenia prawa – org. prawodawcze –sejm i senat, stosowania prawa, rostrzygania konfliktów na tle stosowania prawa; org. uprawnione do tworzenia prawa:prezydent, rada ministrów, prezes RM, poszczeg. ministrowie, przewod. komitetów, Krajowa Rada Ri T (rozporządzenia) + akty prawa miejscowego – terenowe org. adm. np. miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego wyd. przez Radę Gminy; swoiste źródła prawa – obowiązują podmioty tworzące strukturę adm. publ. 6. Pomocniczności (subsydiarności) – obowiązywanie regulacji prawnych które gwarantują ob. max. samodzielność i udział w wykonywaniu zadań publ. – w 1 kolejn. zad. realizuje adm. publ. (najblizsza obyw.) jeśli nie może – wyk. obywate; preambuła konst. roz 7, Traktat Lizboński 7. Decentralizacji władzy publicznej – dualizm adm. – nie ma jednolitej struktury, można wyróżnić podkategorie, rodzaje adm. na różnych zasadach ustrojowych; zasada centralizacji, sortowości– państwowa; zasada decentralizacji(państwo i jego organy rezygnują z części swoich zadań i kompetencji i przekazują je innym związkom publ-prawnym np. samorządowi terytorialnemu) i dekoncentracji – samorządowa Pierwowzór adm. – adm. państwa franc. Ludwika XIV - absolutyzm klasyczny - wszechwładza monarchy = omnipotencja władcy panującego; filary władzy monarchy: armia, finanse, admnistracja:zas. Centr., biurokr., brak związania adm. z prawem, struktura oparta na zas. Koleg. I resort., ogr. idea samorządności i samodziel. *CENTRALIZM– panujący monarcha miał bezpośredni wpływ na strukturę i działania adm., urzędnicy jako wyk. woli panującego, intendent (król w miniaturze), generalny kontroler, prefekt; *BIUROKRATYZM – zawodowy charakter adm. (peł. funk.urz. miało char. zaw.), dożywotni char. pracy zaw., praca w adm. jedynym źródł. utrzymania urzędn. , hierarchiczne podporządk. Urzędników; *KOLEGIALNOŚĆ – org . funk. na płaszczyźnie centralnej miały char. kolegialny (wieloos.)=brak zaufania władcy do urzędników; Rada Stanu (rada tajna) – polityka zagr.i wew., Rada Pepesz –wymiar sprawied., Rada Finansów; *RESORTOWOŚĆ – wyodreb. na płaszczyźnie centralnej adm. niezależnych od siebie pionów organizacyjnych tzw. Resortów pow. Ze wzgl. na rodzaj spraw, urzędnik – Pierwszy Minister Abolutyzm oświeceniowy – modernizacja ustroju i adm.by chronić się przed radykalnymi hasłami w okr. oświecenia (hasła: teoria trójpodziału władzy Monteskiusza, idea suwerenności ludu, zasada o prawie społ. o zbroj. obalenia złej władzy Modernizacja: racjonalne uzasadnienie absolutnej władzy monarchy,; policyja, kameraliści – szer. ingerencja władcy w sprawy państwa- jej uzasadnienie to haslo ‘wladca slugą narodu’ Administracja Pruska – kolegialne na szczeblu centralnym; Generalny Dyrektoriat – sprawy adm. (policja, wojsko, finanse), Ministerstwo Gabinetowe – polityka zagraniczna; Minister Sprawiedliwości – wym. Spraw. I sprawy wyznaniowe; Departamenty powiatu – podział teryt. (landrat – starosta)	Administracja w państwie polskim 2 poł XVIII w. – czasy stanisławowskie- adm. powierzona Komisjom Wielkim (rządowej)- urzędy centralne: *komisje skarbowe – zasady gospodarowania finansami publ., *komisje Edukacji Narodowej, *komisje Policji, Dobrego Porządku i inne np. Wojsk; Organy o char. terenowym: Komisje Porządkowe Cywilno-Wojskowe – dokumenty paszportowe, zakwaterowanie armii, budowa dróg itd.; Koordynacja: Rada Nieustająca (powołana w 1775r.) Dopuszczalna liczba asystentów i doradców: *w gminach do 20tys – nie więcej niż 3, *w gminach do 100tys i powiatach – nie więcej niż 5, *w gminach pow. 100 tys i samorz. Województw – nie więcej niż . DORADCY I ASYSTENCI składają oświadczenia: antykorupcyjne (o dział. gosp. i o stanie majątk.) – forma konkursowa naboru nie jest obligatoryjna. PRACOWNICY POMOCNICZY I OBSŁUGI – rekrutacja bezpośr. na podst. umowy o pracę, wyk. czynn. na rzecz obsługi urzędu. Podstawy zatrudnienia (czynn. prawne które skutkują zatrudnieniem): 1.na podst wyboru – wyłonienie kandydata; czynn. o char. tech. – org. – powierzenie komus funkcji, obowiązk. (wójt, burmistrz, prezydent miasta, marszałek woj., vice marszalek wojt. starosta, vice starosta itd.), 2.na podst powołania (zastępcy burmistrza, wójta, prezydenta miasta, skarbnicy gminy, powiatu, samorządu, województwa) czuwają nad wyk.. budżetu , udzielają kontrasygnaty (akceptacja czynn. zwiąż. z realizacją budżetu), POWOŁANIE – akt administracyjny , czynn prawna o char. jednostronnym naw. stos. pracy bez post. konkursowego, nie wymaga uzasadnienia, os. powołona może być odwołana bez uzasad., nie może zaskarżyć decyzji. Skarbników pow. Rada Gminy, Rada Powiatu, Sejmik woj. na wniosek wójta, starosty, Marszałka Woj., 3. na podst umowy o pracę- (od 01.01.2009 Sekretarz jest zatrudniany przez wójta, prezydenta etc. na podst umowy o pracę – odpowiada za polityke kadrową i optymalne war. org. pracy danego urzędu np. czuwa nad systemem szkoleń, przestrzeganiem czasu pracy itd.) na podst umowy o pracce zzatrudnieni wszyscy inni pracownicy samorządowi, do nich stos. się przepisy powszechnego prawa pracy – Kodeksu Pracy. UMOWA O PRACĘ: * na czas określony – os. nowozatrudnione, nie dłuższa niż 6 mcy, możliwe rozwiąż. po 12tyg.; *na czas nieokreślony – os. kontynuuje zatrudnienie w adm. publ.; *na zastępstwo. Wymogi formalne jakie powinny zostać spełnione przez os. ubiegające się o zatr. w adm. publ. (rygory selekcyjne): 1. Posiadanie obywatelstwa polskiego (są wyjątki,ale za dużo pisania:D) 2. Posiadanie pełnej zdolności do czynn. prawnych; 3.Posiadanie pełni praw publ. 4.Odpowiednie wykształcenie; 5.Odpowiedni stan zdrowia; 6. Brak prawomocnego skazania za przestępstwo umyślne ścigane z oskarż. publ. bądź umyślne przestępstwo skarbowe.; 7. Posiadanie odpowiedniego stażu pracy (na stanowisko kier. co najmniej 3letni staż w adm. publ.); 8. Posiadanie nieposzlakowanej opinii (HAHA)	Ocena pracowników (poddanie się ocenie –obow. pracownika) - *okresowej ocenie kwalifikacyjnej podlegają pracownicy mianowani, dokonuje jej kierownik urzędu w oparciu o bezpośr. przełożonego i związki zawodowe, ocena na piśmie, pracownik może się odwołać do jedn. nadrządn.; 2krotna ocena negatywna jest podst do zwolnienia, 2krotna pozytywna –podst. do awansu, podwyżki, nagrody. *ocenie podlegają urzędnicy samorządowi – przez bezpośredniego przełożonego, może się odwołać do kier. urzędu; ocena nie częściej niż raz na 6 mies. i nie rzadziej niż raz na 2 lat, podwojna neg. – zwol. *członkowie korpusu służby cywilnej – ocena przez bezpośr. przełoż., 1sza ocena- nowozatrudnieni pracownicy służby cywilnej – nie szybciej niż 8 mies po zatrudnieniu, nie później niż mies. przed miniecie okresu w którym został zatrudn. * pracownicy i urzędnicy służby cywilnej – przez bezpośr. przełoż. jeśli na czas nieokr., nie rzadziej niż raz na 2 lata Obowiązki o char. antykorupcyjnym -1.Oświadczenie o stanie majątkowym – char. względny (nałożony przez przełoż.) lub bezwzględny (na mocy prawa); informacje o posiadanych nieruch., akcjach, udziałach, ruch. pow. 10 tys., wójt, burzmistrz, prezydent miasta – składają wojewodzie tzw. Kierownikowi urzędu, treść oświadczeń jest jawna poza miejsce zam. i położeniem nieruchomości, składane co roku lub po obj. stanowiska , nie złoż. w terminie = lipa; 2.Zakaz prowadzenia okr. dział. gosp. – os. zajmujące kier. stanowisko nie mogą być członkami spółek prawa handlowego, fundacji prowadzących dział. gosp., spółdzielni (poza mieszk.), nie mogą nabywać akcji i udziałów (do10%), nie mogą prow. dział. gosp. (wyjątki: dział. rolnicza w ramach gosp. rodzinnego, jeśli ktoś naruszy zakaz ma lipę i 3 miesiące na zaprzestanie dział. i pozbycie się udziałów 3.Zakaz przyjmowania świadczeń majątkowych – nieodpłatnie i odpłatnie za cenę niższą od rynkowej od podmiotów stosunku których urzędnik wydał indywidualne rozstrzygnięcie (bądź miał na nie wpływ). Zakaz przez okres pełnienia funkcji i 3 lat od zakończenia jej pełnienia 4. Ujawnianie korzyści majątkowych (?) – dot. także współmałżonków urzędników, Informacje: o darowiźnie (jeśli przekracza 50% najniższego wynagrodzenia), o wyjazdach krajowych bądź zagranicznych (jeśli nie były finansowane przez urzędnika, przełożonych lub partię), o udziałach w akcjach, fundacjach, spółkach, nawet jeśli nie pobierają świadczeń – rejestr prowadzi Państwowa Komisja Wyborcza Zakazy zatrudnienia: *zakaz łączenia funkcji *zakaz zatrudnienia osób spokrewnionych do 2 st. powinowactwa, do 1st. jeśli w wyniku zatrudnienia między tymi os. wystąpi stos. bezpośr. podległości służbowej *pracownikiem samorządowym nie może zostać radny, radni mogą być wyj. członkami Zarządu Powiatu lub Woj. Odpowiedzialność pracowników - *administracyjna a) porządkowa – za przewinienia mniejszej wagi, kara-upomn., b) dyscyplinarna – rażące przewinienia , dochodzona w post. dyscyplinarnym *cywilno-prawna – za skzody spow. zach. pracownika podczas peł. funk. publ. *karna – za te zach. urzędnika które speł. znamiona czynów zabronionych Odpowiedzialność administracyjna: *pracownicy samorządowi – naruszenie zakazu wyk. dział. lub zajęc sprzecznych z jego obowiązkami – natychmiastowe rozwiązanie zatrudnienia *urzędnicy państwowi: *porządkowa – wymierza kier. urzędu, urzędnik ma 3 dni na odwołanie do jedn. nadrzędnej; *dyscyplinarna – postępowanie prow. przez komisję dyscyplinarną, skład komisji ustala kier. urzędu