Rynek pracy to dynamiczny twór, w ramach, którego ludzie znajdują i tracą pracę. Jego dynamika przejawia się ciągłym w ciągłym przepływie ludzi między poszczególnymi jego stanami: zatrudnieniem, bezrobodziem i tzw. Obszarem poza zasobami pracy(emeryci, zniechęceni, nowo wchodzący na rynek pracy)
Prawo okuna: obniżenie PKB o 2% w stosunku do potencjalnego oznacza podwyższenie stopy bezrobocia o 1%. I odwrotnie, zwiększenie PKB o 2% prowadzi do obniżenia stopy bezrobocia o 1%.
Relatywną Miarą poziomu bezrobocia jest stopa bezrobocia: to ilość zarejestrowanych bezrobotnych w stosunku do liczby osób zawodowo czynnych.
Stopa bezrobocia jest największa w województwie warmińsko-mazurskim a najmniejza w wielkopolskim, mazowieckim.
Typy bezrobocia:
Frykcyjne- to podstawowy typ bezrobocia w każdej gospodarce. To nieredukowalne minimum.
Dobrowolne – określa ludzi niechętnych z różnych powodów do podjęcia pracy
Sezonowe –wynikające z naturalnych wahań produkcji
Przymusowe – występuje gdyż podaż siły roboczej jest większa niż popyt na nią.
Chroniczne – dotyczy osób, które z różnych powodów niezależnych od siebie nie mają szans na znalezienie i utrzymanie pracy.
Strukturalne – wynika z nierównomiernego wzrostu gospodarczego. To niedopasowanie struktury podaży i popytu na pracę w aspekcie kwalifikacyjnym, zawodowym i regionalnym. Bezrobocie frykcyjne wraz ze strukturalnym stanowią bezrobocie naturalne.
Płacowe (klasyczne) – to wynik zbyt wysokich płac realnych.
Skutki bezrobocia:
Konieczność wypłaty zasiłków z budżetu państwa
Spadek kwalifikacji siły roboczej
Wzrost patologii społecznych
Straty społeczno-psychologiczne
Kierunki polityki państwa w celu przeciwdziałania bezrobociu:
- Polityka aktywna w części koncentruje się na polityce makroekonomicznej, w ramach, której państwo zwiększając popyt na towary i usługi przy wykorzystywaniu instrumentów fiskalnych i pieniężnych, osiąga spadek bezrobocia popytowego.
- Polityka pasywna państwa na rynku pracy polega na pomocy finansowej bezrobotnym. Pomoc ta przyjmuje formę zasiłków dla bezrobotnych, jednorazowych odszkodowań dla osób zwalnianych z pracy, dodatków do wcześniejszych emerytur itp.
Wymiana międzynarodowa, gospodarka światowa
Przedmioty wymiany międzynarodowej:
Kapitał
Formy transferu kapitału:
Bezpośrednie lokaty kapitałowe(inwestycje bezpośrednie)
Pośrednie lokaty kapitałowe(inwestycje portfelowe) polegają na zakupie zagranicą papierów wartościowych.
Międzynarodowe przepływy kapitału pożyczkowego, stanowiące różne formy kredytów udzielanych państwom lub firmom i instytucjom prywatnym.
Krótkookresowe przepływy kapitału spowodowane różnicami w poziomie stopy procentowej w poszczególnych krajach.
Międzynarodowy transport wiedzy, złożony z trzech sektorów:
Odpłatny transfer wiedzy technicznej, dokonywany dla celów wojskowych.
Transfer zachodzący w obrębie korporacji międzynarodowych, między firmą macierzystą a jej filiami.
Transakcje kupna-sprzedaży prowadzone między niezależnymi jednostkami gospodarczymi
Transfery siły roboczej.
Wymiana usług: transportowych, turystycznych, spedycyjnych, ubezpieczeniowych, maklerskich, agencyjnych, reklamowych itp.
Handel zagraniczny składa się z:
Importu- czyli przywozu dóbr i usług z zagranicy
Eksportu- czyli wywozu dóbr i usług za granicę.
Handel zagraniczny i prowadzone w jego ramach transakcje wywołują należnośći i zobowiązania, których zestawienie nazywamy bilansem płatniczym.
Struktura bilansu płatniczego:
Bilans obrotów kapitałowych –stanowi go wynik netto przepływów kapitałowych takich jak: inwestycje bezpośrednie, portfelowe, kredyty eksportowe oraz kredyty bankowe krótko i długoterminowe.
Bilans obrotów bierzących – obejmuje wymianę usług, obrót towarowy, a także saldo wartości transakcji usługowych , renty, emerytury zagraniczne, składki organizacji międzynarodowych, darowizny, przekazy emigrantów itp.
Handel zagraniczny wpływa znacząco na wzrost gospodarczy danego kraju:
Pomnaża zasoby czynników rozwojowych (funkcja zasobotwórcza)
Zwiększa efektywność zasobów (funkcja efektywnościowa).