System parlamentarno – gabinetowy w II RP ( 1919-1926)

• 22 XI 1918 – Dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej w RP ( Józef Piłsudzki naczelnikiem państwa, dekret ustanawiał do czasu zwołania sejmu ustawodawczego dyktatorskie rządy Józefa Piłsudzkiego, który miał wykonywać pełnię włazy ustawodawczej i wykonawczej)

• 20 II 1919 – Mała konstytucja

A)Sejm ustawodawczy

-najważniejszy organ w państwie (prawo stanowienia ustaw )

- posłowie zostali wyposażeni w szeroki immunitet poselski

B) Naczelnik Państwa ( Józef Piłsudzki )

-przedstawiciel państwa i najwyższy wykonawca uchwał sejmu w sprawach cywilnych i wojskowych

- uprawniony do powoływania rządu na podstawie porozumienia z sejmem

- -odpowiedzialny przed sejmem

- każdy akt państwowy Naczelnika Państwa wymagał kontrasygnaty właściwego ministra C) Rząd

- w skład wchodzili prezydent ministrów i ministrowie

-odpowiedzialny przed sejmem

• 17 III 1921 – Konstytucja marcowa

A )Sformułowano w niej naczelne zasady ustroju politycznego:

- ciągłości państwa polskiego (nie jest państwem nowopowstałym, tylko

odbudowującym się, mającym korzenie w pierwszej rzeczpospolitej )

- republikańska forma ustroju

- zwierzchnictwo narodu

- demokracja reprezentacyjna

- podziału władzy

- system rządów parlamentarnych

- państwo liberalne

- jednolite państwo

B)Sejm i Senat :

- zgromadzenie narodowe ( sejm- 444 posłów, senat 111 senatorów

- pięcioprzymiotnikowe wybory

-równe prawa dla kobiet

-pięcioletnia kadencja

-możliwe rozwiązanie przed upływem kadencji albo na mocy własnej uchwały sejmu, albo przez prezydenta za zgodą 3/5 senat

- inicjatywa ustawodawcza – rząd i sejm, senat nie posiadał inicjatywy

-sejm uchwala, senat ma jedynie weto zawieszające

-ustawy były ogłaszane przez prezydenta

C)Prezydent

- wybór (miał być wyborem bezwzględną ilością głosów,

na 7 lat, pierwsze wybory 22 XII 1922 ,Gabriel Narutowicz pierwszym prezydentem)

- kompetencje i pozycja w państwie (głowa państwa, reprezentował państwo)

-zawierał umowy międzynarodowe

-wypowiadał wojnę i zawierał pokój za zgodą sejmu

- sprawował władze wykonawcza ( powoływanie premiera i ministrów )

- był zwierzchnikiem sił zbrojnych

- sprawował władze ustawodawcza ( zwoływał , odraczał i zamykał posiedzenia sejmu)

mianował sędziów i sprawował prawo łaski

- był odpowiedzialny tylko przed konstytucją

D) Rada ministrów (rząd)

- wykonywanie ustaw sejmowych

- decydowanie o ogólnych kierunkach polityki zagranicznej

-inicjatywa ustawodawcza

-odpowiedzialność przed parlamentem i konstytucją