Psycholgia rozwoju człowieka 22.09.2012

Książki

Przetacznik-Gierowska, Tyszkowa „Psychologia rozwoju człowieka”

Harwas Napierała, Trempała „psychologia rozwoju czowieka, charakterystyka okresów życia

Harwas Napierała, Trempała „Psychologia rozwoju człowieka”

Trempała „Psychologia rozwoju człowieka” - nowe wydanie - zebrane poprzednie książki.

Rudolph Shaffer „Psychologia dziecka”

Anna Brzezińska – "Praktyczna psychologia rozwojowa". wydawnictwo GWP

Punkty dodatkowe;

- po wykładzie (w domu) opracować 6 pytań testowych do poprzedniego tematu (1-3pkt)

- ustnie opracować temat – rozmowa z wykładowcą (1-6pkt)

Psychologia jako nauka zajmuje się:

- opisem ( co? jak? kiedy?)

- wyjaśnieniem ( dlaczego?)

- prognoza – przewidywanie (co się stanie gdy …?)

- kontrola zachowań ludzkich (co zrobić aby….?)

Socjalizacja – wprowadzenie w świat społeczny może mieć charakter naturalny bądź instytucjonalny ( grupach formalnych)

Edukacja- intencjonalne przekazywanie wiedzy o świecie i umiejętności podejmowane przez osoby znaczące ( rodzice, wychowawcy, szef)

Wg triady Arystotelesa w każdym okresie życia zmiany dotyczą trzech sfer:

1. SOMA:               sfera somatyczna, fizyczna, biologiczna. Pedagog tego nie leczy, ale musi rozpoznawać i być świadomym sytuacji, w których leczenie zaburzeń dziecka wykracza poza jego kompetencje.

2. PSYCHE:               sfera psychiczna, natura ; psychiczna,umysłowa, kompetencje osobiste, poznawcze, emocjonalne, motywacyjne. Pedagog musi rozumieć zachowanie dziecka, jego motywacje i emocje.

3. POLIS:               sfera społeczna, kompetencje społeczne. Pedagog musi rozpoznawać strategie postępowania dziecka.

Periodyzacja rozwoju:

1. Dzieciństwo – dominują procesy dojrzewania

2. Dorastanie – dominują procesy uczenia się

3. Dorosłość - ----------||------------

OBOWIĄZUJĄCA PERIODYZACJA

1. Okres prenatalny – od momentu poczęcia do narodzin

• Faza jaja płodowego /zygoty/ - 2 tygodnie;

• Faza zarodkowa (embrionalna) – 2 miesiące;

• Faza płodowa (faza płodu właściwego) – od 3 miesiąca.

2. Okres wczesnego dzieciństwa – od narodzin do 3 r. ż.

• Wiek niemowlęcy – do końca 1 r.ż.

• Wiek poniemowlęcy – 2 – 3 r.ż.

3. Okres średniego dzieciństwa – od 4 do 6 r. ż.

• Młodszy wiek przedszkolny – 4 r. ż.;

• Średni wiek przedszkolny – 5 r.ż.;

• Starszy wiek przedszkolny- 6 r.ż.

4. Okres późnego dzieciństwa lub MŁODSZY WIEK SZKOLNY – od 7 do 11/12 r.ż.

• Klasa I;

• Klasa II;

• itd

Problem 6 – latków (rodzice mają prawo wyboru, jeśli dziecko jest urodzone po lipcu). Rodzice dostają przeciwstawne informacje; psychologowie też są rozdarci.

5. Okres adolescencji – od 11/12 do 20/23 r.ż.

• Wczesna adolescencja (okres dorastania) – 11/12 r.ż. do 14/15 r.ż.

• Późna adolescencja (wiek młodzieńczy) – 14/15 r.ż. do 20/23 r.ż.

6. Okres wczesnej dorosłości od 20/23 do 35/40 r.ż.
7. Okres średniej dorosłości – od 35/40 r.ż. do 60/65 r.ż.

8. Okres późnej dorosłości od 60/65 r.ż.
Komórki NK (natural killers – naturalni zabójcy) – stulatkowie mieli tych komórek znacznie więcej, niż ludzie młodsi.

7 Okresów wg Szekspira:

1. Niemowlę

2. Uczeń

3. Kochanek

4. Żołnierz – poszukiwanie przygód

5. Sędzia – mądrość

6. Pantalon – zgrzybiały dziadyga

7. Drugie niemowlę

Dymensja to przestrzeń między najwyższym a najniższym wymiarem danej cechy, albo między cechą a jej przeciwieństwem (np. introwersja - ekstrawersja)

• Dymensja zakłada nieskończoną ilość stopni między najwyższy a najniższym wymiarem cech, albo między cechą a jej przeciwieństwem poszczególnych osób wartości mogą występować w różnym nasileniu, różne osobowości można umieszczać na różnym poziomie.

• Osobowość to zbiór dymensji, pozycji danej jednostki na poszczególnych wymiarach to indywidualność

Jest to aspekt rozwoju.

Dymencja zmiany jakościowe;

- rozwój lokomocji – poruszania się, postawa, manipulacja- chwyt, samoobsługa, percepcji, wyobraźni, pamięć, uczenie, myślenia, mowy, obrazu siebie, samoświadomości

W.Wundt 1979- psychologia empiryczna

K.Darwin – ontogeneza ( uczenie się) i filogeneza (dojrzewanie) – interakcja

E. Haeckel – stworzył prawo biogenetyczne - Rozwój osobniczy (ontogeneza) jest skróconym i szybkim powtórzeniem (rekapitulacją) rozwoju rodowego, czyli filogenezy. W swej pierwotnej postaci biogenetyczne prawo odegrało ważną rolę w rozwoju teorii ewolucji ontogenezy.

W.T. Preyer 1882 ojciec psychologii dziecka, stworzył zasady obserwacji dziecka

Stanley Hall - Teoria ewolucji Darwina i teoria rekapitulacji Ernsta Heackela miały ogromny wpływ na karierę Halla. Te idee podsunęły Hallowi pomysł na badanie procesu rozwoju dziecka w oparciu o nauki dotyczące dziedziczenia zachowań – rekapitulacja kulturowa. wykłady o rozwoju dziecka w Bostonie. „Dzieci nie są miniaturkami dorosłych”.

Truby King - racjonalny chów niemowląt

Benjamin McLane Spock (1903 – 1998); rozpuścił dziecko – kazał przytulać, karmić na żądanie

Józefa Jotejko /1866 – 1928/: pedologia (nauka o dziecku), Polskie Archiwum Psychologii. Twórczyni Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Pedagogika

1. Purytańska (czarna pedagogika) – dziecko rodzi się z tendencją do zła – wyplenienie grzechu- przewaga kar – konsekwencja, surowość

2. Empirii – dziecko rodzi się jako czysta karta z tendencją do dobra – indywidualność, szczęście dziecka

Wiek XIX rewolucja przemysłowa – dziecko tanią siłą roboczą. 1863r. ustawa fabryczna by ulżyć dzieciom – od 9 do 13 lat dzieci mogą pracować nie dłużej niż 48h/tyg, od 13 – 18 lat nie dłużej niż 68h/tyg.

Wiek XX rozwój naukowej wiedzy o dzieciństwie. Dbałość o ich indywidualność

Wiek XXI dzieciństwo = dorosłość – dorośli uczą się od dzieci. Sprzyja temu rozwój technologii. Szczęśliwe dziecko można kupić.

Wykład 2

WAŻNE POJĘCIA

• ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY; nie da się oddzielić sfery psychicznej od fizycznej; zmiany ilościowe i jakościowe o charakterze progresywnym.

• RÓŻNICE INDYWIDUALNE; polegają na tym, że każda jednostka wymaga innej liczny zmian ilościowych, by powstała nowa jakość.

• FALOWOŚĆ W ROZWOJU; w rozwoju są okresy łatwiejsze i trudniejsze wychowawczo. Kiedy dziecko jest cały czas posłuszne, to nie ma postępu, dziecko układa sobie to, co już wie i potrafi; musi pojawić się bunt, bo wtedy wiadomo, że dziecko szuka nowych form aktywności.

• TEMPO ROZWOJU; szybkość z jaką dokonują się zmiany.

• RYTM ROZWOJU; stopień regularności zachodzenia zmian w czasie.

Tempo rozwoju i rytm rozwoju warunkują jakość rozwoju.

• ROZWÓJ HARMONIJNY – dziecko jest na tym samym poziomie; wyrównane tempo i rytm rozwoju we wszystkich okresach; modelowe dziecko I NIEHARMONIJNY – zakłócenia w zakresie.

ROZWÓJ PRZYSPIESZONY, OPÓŹNIONY, PRAWIDŁOWY.

TEMPO ROZWOJU	WIEK ROZWOJU/WIEK ŻYCIA WR/WŻ
ROZWÓJ PRZYSPIESZONY pięciolatek mówi jak sześciolatek	WR>WŻ
ROZWÓJ OPÓŹNIONY	WR<WŻ
ROZWÓJ NIEHARMONIJNY	WRMowy>WRLokomocji
ROZWÓJ PRAWIDŁOWY	WR=WŻ

PODSUMOWANIE

• Istnieje związek między rozwojem fizycznym i psychicznym (tzw. prawo struktury i funkcji),

• Zachodzi różnicowanie i integracja czynności psychicznych,

• Ma miejsce interioryzacja czynności.

+ kartka ( podobno w extranecie są)