Podejmowanie inicjatywy wydawniczej. Wydawanie i rozpowszechnianie książki.

 

Mimo upływu kilku wieków druk na papierze jest fenomenem, którego znaczenie dla rozwoju i upowszechniania ludzkiej myśli jest niepowtarzalne. To nie przypadek, że Niemcy zaliczyli niedawno Jana Gutenberga do grona wybitnych postaci ubiegłego milenium. Zdobycze techniki druku od początku XIX wieku i potem przez cały wiek XX pozwalają mówić o kolejnych, noszących często znamiona rewolucji, zmianach w wytwarzaniu i rozpowszechnianiu słowa drukowanego. Ostatnim z takich zjawisk jest ucyfrowienie i elektronizacja wszystkich etapów słowa drukowanego: od powstawania książki czy artykułu naukowego i publicystycznego na monitorze i w pamięci komputera osobistego do przetworzenia tekstu i nadania mu formy ksiązki kodeksowej, gazety na papierze lub umieszczenia tych tekstów w sieci elektronicznej, którą wciąż jeszcze z szacunkiem nazywany Internetem, rozpoczynając często pisanie tego wyrazu z dużej litery.

Przedmiotem naszego zainteresowania będzie zjawisko książki, realizowane w świecie w ostatnim dziesięcioleciu, gdyż technika druku offsetowego została niejako uzupełniona o możliwości przesyłania tekstu na odległość i drukowania go w dowolnym miejscu w nakładzie pozwalającym na uzyskanie opłacalności ekonomicznej. Ksiązka Kodeksowa zachowała w rozumieniu historiozoficznym pozycję depozytariuszki ludzkiej myśli, a w życiu codziennym dalej pełni rolę przekaźnika treści aktualnych: reportaży i poradników. Proces elektronizacji ze względu na swoją szybkość przekazu stał się pomocny w przekazywaniu szybkiej informacji. Obserwatorzy zjawisk społecznych twierdzą, że oby dwie formy: druku tradycyjnego na papierze i przekładu elektronicznego, będę ze sobą przez wiele lat koegzystować. Użytkownicy Internetu, którzy dużo czytają, potwierdzają tezę, że pomaga on szybko wynaleźć informacje, ale potem do czytania znacznie wygodniejszą jest forma drukowana na papierze. 

 

1. Charakterystyka rynków książki w wybranych krajach świata

 

Na podstawie systematycznej obserwacji rynków książki w wybranych krajach można dokonać pewnych ustaleń, wychwycić cechy wspólne i wskazać na odrębności wynikające z różnic w stopniu oprzyrządowania technicznego, jak i tradycji kulturowych danego kraju lub regionu. Koniec wieku dostarczył bowiem w dziedzinie komunikowania nowe narzędzie, które nie jest tak jak papier nośnikiem druku nadającym się od razu do czytania, tylko jest ucyfrowionym przekazem, natychmiast przetwarzanym na szeroko rozumiane komunikaty tekstowe. Wielu obserwatorów życia społecznego i nowoczesnych narzędzi komunikowania uważa, że technika cyfrowa i tak zwane nowe technologie informatyczne pozwalają mówić o rewolucji w całym obszarze komunikacji i informacji.

 

2. Dystrybucja i księgarstwo

 

              Na początku nowego stulecia można wymienić kilka zjawisk, stanowiących wyzwanie dla branży książkowej w skali globalnej:

- Nasycony do granic możliwości rynek

- Procesy koncentracji zarówno w sektorze wydawniczym jak i księgarskim oraz

- rozwijający się handel elektroniczny

Jawi się zatem pierwsze zagadnienie: w jaki sposób tak duża masa towarowa, licząca około miliona tytułów książek w skali roku oraz tytuły z lat poprzednich wędruje do końcowego odbiorcy – czytelnika.

W świecie istnieją trzy typowe modele dystrybucji książek:

- model scentralizowany – charakterystyczny dla Francji

- model funkcjonalny – występujący na rynku niemieckim

- model rozproszony – stanowiący wyróżnik rynku amerykańskiego.

Cechy, które stanowią o odmienności tych modeli dotyczą regulacji cenowych, marży handlowej, jaką otrzymują poszczególne ogniwa dystrybucyjne (hurtownie, firmy pakujące, firmy spedycyjne) oraz określana przez wydawców liczby firm posiadających prawa do dystrybucji jego tytułu. Zależne od dominacji niektórych elementów organizacji dystrybucji przewagę ekonomiczną uzyskują albo wydawcy, albo też wielcy dystrybutorzy. Wielkość produkcji i nakłady finansowe ponoszone na jej realizację przez wydawców powodują, że w większości krajów to oni powołują własne firmy dystrybucyjne, by uniezależnić się od tzw. Dystrybutorów zewnętrznych. Na dodatek rosnący w dystrybucji książki udział kanału wysyłkowego narzuca wydawcom jako wstępnym właścicielom książki, konieczność wysyłki wielu drobnych przesyłek, zamawianych przez odbiorcę końcowego. To on jest tym, który za książkę płaci ustaloną cenę i decyduje o kondycji finansowej wydawcy i dystrybutora.

Na podstawie danych, pochodzących ze źródeł danego kraju, oraz czasopism branżowych, prezentujących rynki dystrybucji w różnych krajach sporządzono tabelę, która w pewnym uproszczeniu przedstawia główne kanały dystrybucji w ujęciu rocznym. Dane pokazują stan na koniec 2001 roku i nie uwzględniają takich szczegółów jak np. sprzedaż obnośną, (zwaną potocznie door–to-door) we Francji, której udział w rynku wynosi 6 % lub też sprzedaż prowadzą w Niemczech przez organizacje branżowe, wynoszącą ponad 3 % całości obrotów uzyskiwanych ze sprzedaży książki.

 

 

3. Dystrybucja w Polsce

 

              Dystrybucja w Polsce – w odniesieniu do polski trudno mówić o którymś modelu dystrybucji, gdyż nie wykształtował się jeszcze prawdziwy rynek ksiązki, nie znalazł się inwestor, który wyłożyłby środki finansowe w hurtowy segment handlu ksiązką, toteż od 2000 roku wydawcy z niepokojem oczekują na bankructwa kolejnych hurtowników książki. Natomiast sieci salonów takich jak Empik lub Hachette Distribution Services w równym stopniu co na książki nastawione są na sprzedaż prasy i nagrań muzycznych. Obok nich funkcjonują księgarnie niezależne, zazwyczaj toczące codzienne potyczki o przetrwanie z handlem ulicznym, straganiarskim, który nie przestrzega żadnych reguł. Także wydawcy w pogoni za krótkotrwałym zyskiem wpływają na rozregulowanie rynku. W grudniu 2002 r. Wydawnictwo Naukowe PWN wprowadziło do sprzedaży w sieci supermarketów swoją encyklopedię po cenie detalicznej, niższej niż cena z rabatem, jakiego udzielili księgarzom. Ci podjęli heroiczną jak na polskie warunku decyzję o wydaniu encyklopedii PWN ze sprzedaży w swoich księgarniach.

              Księgarze i wydawcy stosują czasami niekonwencjonalne metody promocji książki i pozyskiwania nabywców. Amerykanie i Niemcy wprowadzają do sprzedaży w księgarniach także wina. Taka sprzedaż jest szczególnie popularna w okresie przedświątecznym.

 

4. Targi książki

 

              Jest to tradycyjna, w Europie znana od wieków, forma spotkań wydawców, autorów, księgarzy i czytelników. Na początku miały formę jarmarków, organizowanych w danym mieście z okazji świąt kościelnych. Po umasowieniu książki, dzięki produkcji przemysłowej i ułatwieniom komunikacyjnym stały się spotkaniami branżowymi, w czasie których dokonywano wymiany i sprzedaży książek na skalę hurtową. W XX wieku, szczególnie po wprowadzeniu konwencji berneńskiej o ochronie praw autorskich, stały się miejscem zawierania transakcji związanych ze sprzedażą licencji na wydanie w innych krajach tłumaczeń książek, którymi są zainteresowani lokalni wydawcy i czytelnicy. Sama organizacja targów jest czynnością przynoszącą dochody, gdyż imprezy gromadzą ludzi z branży i tysiące osób zainteresowanych książką.

              Obecnie w świecie co roku odbywa się od 90 do 100 międzynarodowych imprez targowych. W Polsce takie targi odbywają się w Warszawie i są jedną z najstarszych tego typu imprez w Europie. Po raz pierwszy odbyły się w czerwcu 1956 r. Jednak największe i najpopularniejsze są Targi Książki w niemieckim Frankfurcie nad Menem.

 

4. Przygotowanie do druku.

a) Adiustacja

 

Redakcja merytoryczna i językowa publikacji, czyli opracowanie dostarczonego przez autora tekstu pod względem stylistycznym oraz sprawdzenie zgodności z obowiązującymi zasadami ortograficznymi i interpunkcyjnymi. Redaktor sprawdza czy konsekwentny jest zapis imion, nazwisk, nazw miejsc i instytucji, organizacji oraz tytułów książek i czasopism, a także fragmentów przytaczanych utworów obcych. W tym momencie dba również o sposób narracji, szyk wyrazów, konstrukcję zdań stosowaną przez autora. Redaktor czuwa również nad konsekwentnym przedstawianiem w fabule wydarzeń oraz nad tym, by całość była logiczna i spójna, łatwa do przyswojenia przez czytelnika. Ponadto zwraca uwagę czy wspomniane fakty o podłożu historycznym nie są przekłamane. Odnosi się to także do zgodności przytaczanych miejsc geograficznych z ich realnym położeniem oraz poprawności używania specjalistycznych terminów. W szczególnych przypadkach (publikacje popularnonaukowe i poradniki) niezbędna bywa konsultacja merytoryczna ze specjalistą w danej branży.

Podstawową jednostką stosowaną do wyliczenia kosztów powyższych czynności jest arkusz wydawniczy. Jest to jednostka równa 40 000 znaków tekstu ze spacjami (w przypadku prozy) lub 700 wersom (w przypadku poezji).

 

b) Korekty

Zaznaczanie błędów literowych, interpunkcyjnych i innych za pomocą znaków korektorskich. Służy to wyeliminowaniu ewentualnych błędów, które jeszcze pozostały w tekście. Wykonuje się ją co najmniej dwa razy, głównie po złamaniu publikacji.

c) Projekt koncepcji i wyglądu publikacji pod względem artystyczno-graficznym

W skład tych prac wchodzą:

·         Opracowanie graficzne książki. Na tym etapie wybiera się fotografię lub rysunek, który trafi na okładkę i decyduje się o zawartości ilustracyjnej publikacji. Na życzenie zamawiającego można wykonać potrzebne zdjęcia lub infografikę we własnym zakresie. Możliwe jest także skanowanie i obróbka materiałów graficznych dostarczonych przez klienta.

·         Opracowanie typograficzne. Polega na doborze między innymi: wielkości kolumny, krojów pisma, tytułów, śródtytułów i innych elementów typograficznych wpływających na estetykę książki, w sposób zgodny z obowiązującymi standardami i normami polskiego edytorstwa.

d) Redakcja techniczna

Sporządzenie makiety książki lub czasopisma, przeprowadzenie adiustacji technicznej rękopisu lub komputeropisu. Redaktor techniczny koordynuje współpracę wydawnictwa z drukarniami oraz kontroluje jakość i terminowość wydania publikacji.

e) Skład i łamanie książki

Łączenie elementów publikacji (tekstu i ilustracji) w oparciu o projektowe założenia graficzne i typograficzne. Złamane strony publikacji, po korekcie, trafiają do autora w celu ostatecznego zatwierdzenia przez niego książki do druku.

f)  Wygenerowanie plików postscriptowych dla drukarni

Zatwierdzona książka jest przekazywana do drukarni w postaci plików PDF. Z plików tych drukuje się publikację (w przypadku druku cyfrowego) lub przygotowuje matryce drukarskie w technologii CTP (np. druk offsetowy).

W niektórych przypadkach zamawiający może sobie zażyczyć wykonania tylko części prac przygotowujących publikację do druku. Nie musi także decydować się na druk swojej książki w jednej drukarni. W takim przypadku mamy do czynienia z tzw. outsourcingiem wydawniczym, z którego korzystają inne wydawnictwa i instytucje.

Jeśli książka będzie drukowana w nakładzie od 500 egzemplarzy, zlecający otrzymuje tak zwane ozalidy, czyli wydruki próbne z maszyny drukarskiej. Daje to możliwość ostatecznego sprawdzenia wyglądu publikacji, a także wychwycenia jeszcze ewentualnych usterek i korekcji barw.

5. Druk i oprawa

a) Wielkość nakładu wydania a technologia druku

Praktycznie można wydrukować nawet 1 egzemplarz, ale wtedy koszt druku będzie zupełnie nieopłacalny. Prawie za te same pieniądze można wydrukować większą ilość.

Jeśli potrzebny jest niewielki nakład wydania (np. sygnalny), zazwyczaj proponuje się jest wydrukowanie książki w niewielkiej ilości w technologii druku cyfrowego. W tej technologii drukuje się nakłady do 300 egzemplarzy. Nakłady powyżej 300 egzemplarzy są drukowane w technologii druku offsetowego. Ponadto, niezależnie od powyższego zawsze istnieje możliwość dodruku (np. w trybie druku na życzenie — DNŻ). Zapobiega to niepotrzebnemu zamrażaniu środków finansowych.

b). Format i liczba stron gotowej książki

Proponowane formaty: A4, B5, A5, B6, A6 (kolejność od największego do najmniejszego). Możliwe są także formaty niestandardowe, ale z pewnymi ograniczeniami, które wynikają np. z technologii druku cyfrowego.

c) Użyte papiery drukowe i liczba kolorów

Standardowo stosuje się dla druku czarno-białego papier offsetowy o gramaturze 80 i 90 g/m² oraz ekologiczny 70 g/m² (papier objętościowy, który ma tę zaletę, że książka na nim wydrukowana jest lżejsza i jednocześnie grubsza). Dla druku barwnego możliwe jest stosowanie także papierów powlekanych.

d). Rodzaj oprawy

Możliwe warianty stosowane najczęściej:

·         oprawa broszurowa (zeszytowa),

·         oprawa klejona miękka,

·         oprawa klejona twarda,

·         oprawa szyta twarda (teraz także dla nakładów poniżej 500 egz.w druku cyfrowym),

·         oprawa szyta (teraz także dla nakładów poniżej 500 egz.),

·         oprawa klejona miękka ze skrzydełkami.

Należy mieć na uwadze, że powyższe sposoby oprawy mogą być niedostępne przy małej liczbie stron publikacji lub nietypowym formacie. Zawsze jednak można zapytać o szczegóły poprzez formularz e-mailowy znajdujący się na stronie wydawcy lub/i wydawnictwa.. W takim przypadku zawsze należy podać objętość utworu w arkuszach wydawniczych, proponowany format książki oraz wielkość nakładu.

6. Marketing książek

              Bardzo dużo zależy od dobrego przygotowania książki – jej wyglądu - do promocji oraz do wejścia na rynek księgarski. Stephen  Brown wymienia pięć najważniejszych czynników, które wpływają na sukces książki: Po pierwsze

a)      autor – nie może być „nikim”, musi być sprecyzowany, np. dobry, lub zły

b)     zawartość książki

c)      Okładka jest najważniejszą formą reklamy. Jej projekt, czyli dobór kolorów silnie oddziaływuje na potencjalnego nabywcę. Liczy się tutaj przede wszystkim pierwsze wrażenie, ponieważ okładka jest odzwierciedleniem treści promowanej ksiązki. Tylko dobrze przemyślana i opracowana grafika przyciągnie wielu nabywców.

d)     Zainteresowanie oraz

e)      dostępność

Oprócz tego najważniejszą formą promocji jest odpowiednio skonstruowana reklama. Przede wszystkim musi być dobrana do grupy odbiorców, nie może być tak, że horror jest reklamowany dla dzieci, a ksiązki przeznaczone dla maluchów skierowane są w stronę dorosłych.. Po drugie reklama musi być kreacyjna, czyli musi zaistnieć pomysł, bo bez dobrego pomysłu, nie ma dobrego przekazu reklamowego. Język powinien być czytelny. Ogólnie przekaz reklamy powinien być atrakcyjny i oryginalny, właśnie to najbardziej przyciąga uwagę potencjalnych czytelników.

Różne są formy reklamowania książek, np.

a)      Reklama prasowa – jest trwała w sensie fizycznym, lecz jest to duży wydatek finansowy dla wydawców.

b)     Reklama radiowa – przede wszystkim to niewielki koszt, ale takie informacje są ulotne

c)      Reklama wydawnicza – w skład tej reklamy wchodzą min. ulotki, informatory, listy reklamowe. Zaletą takiego przekazu jest jej trwałość, natomiast wadą takiej reklamy jest to, że odbiorcy nie chcą być zasypywani takimi reklamami.

d)     Reklama internetowa – są to m.in. bandery

e)      Reklama zewnętrzna – bilboardy, bannery, tablice reklamowe, neony, reklamy na środkach transportu

http://docs4.chomikuj.pl/452265040,PL,0,1,Referat.doc