Funkcje nerek:

-wydalanie produktów przemiany materii oraz niepotrzebnych organizmowi związków egzogennych

-utrzymywanie stałej objętości płynów ustrojowych

-utrzymanie stałego składu jonowego płynów ustrojowych

-utrzymanie stałego pH osocza

-czynność wewnątrzwydzielnicza poprzez wydzielanie do krwi:

a) reniny (wpływ na ciśnienie tętnicze krwi) – enzym.

b)erytropoetyny (wpływ na czynność szpiku kostnego) – hormon – pobudza produkcje erytrocytów

c)aktywnej witaminy D (wpływ na gospodarkę wapniową organizmu) – hormon – warunkuje wchłanianie wapnia z jelit do krwi.

Nerki – parzysty narząd. Otoczone torebką tłuszczową. Leżą w jamie brzusznej poza otrzewnowo.

Mocz wypływa z nich moczowodami (poprzez miedniczkę nerkową). Nerki są bardzo silnie unaczynione. Jest to związane z bardzo intensywnym przepływem krwi przez nerki umożliwiającym filtrowanie jej.

Na powierzchni brzusznej nerki możemy zaobserwować „wnękę nerki”

W obrębie nerki na powierzchni zewnętrznej wyodrębniamy korę, a głębiej rdzeń nerki.

Rdzeń nerki układa się w tzw. Piramidy nerkowe.

Mocz tworzy się zatem w miąższu nerki w strukturach zwanych nefronami.

Mocz ostateczny wpływa do kielichów nerkowych mniejszych.

Z kielichów mniejszych płynie do kielichów większych, a dalej do miedniczki nerwowej skąd wpada do moczowodu.

W obrębie piramid nerkowych występują kanaliki zbiorcze które przeprowadzają mocz do kielichów mniejszych.

Drogi moczowe zaczynają się już w kielichach nerkowych mniejszych.

Do dróg moczowych nie zaliczamy cewek w miąższu nerki (gdyż tam mocz dopiero się tworzy).

Nefron – podstawowa jednostka strukturalna i czynnościowa nerek.

Nefrom = ciałko nerkowe + kanaliki nerkowe.

Ciałko nerkowe składa się z kłębuszka naczyniowego oraz torebki Bowmana.

Kłębuszek naczyniowy jest utworzony z sieci „dziwnej”. Tętniczka doprowadza krew do naczyń włosowatych i odprowadzana jest również tętniczką.

Tętniczka doprowadzająca jest szersza od odprowadzającej co zwiększa ciśnienie w kłębuszku naczyniowym.

Do powierzchni kłębuszka przyklejona jest blaszka wewnętrzna (ściśle przylega do kłębuszka).

Torebka bowmana składa się z blaszki wewnętrznej i zewnętrznej. Pomiędzy z nimi znajduje się przestrzeń torebki bowmana. Zachodzi tutaj proces filtracji.

Z krwi do torebki bowmana nie przechodzą elementy morfotyczne oraz białka.

Mocz pierwotny – ultrafiltrat.

Intensywność procesu filtracji zależy od ciśnienia krwi w kłębuszku naczyniowym. Im większe ciśnienie tym filtracja jest większa.

Z moczu pierwotnego odzyskujemy większość wody z powrotem do organizmu.

Nerka musi wykonać olbrzymi trud żeby z ultrafiltratu odebrać wszystko co jest nam potrzebne.

Ze względu na różnice w budowie i funkcji kanaliki nerkowe dzieli się na:

-kanalik proksymalny (kanalik I rzędu), zwany również cewką bliższą

-pętle Henlego (ramię zstępujące i ramie wstępujące)

-kanalik dystalny (kręty II rzędu),

-kanalik (cewke) zbiorczy

W obrębie kory nerki znajdziemy ciałka nerkowe.

Natomiast w rdzeniu większą część kanalików nerkowych z kanalikami zbiorczymi.

Z licznych nefronów mocz odpływa kanalikami zbiorczymi do kielichów nerkowych mniejszych.

Tworzenie moczu

-filtracja (dotyczy ciałka nerkowego-uzależniona od ciśnienia krwi)

-resorpcja

-sekrecja

Resorpcja i sekrecja dotyczą kanalików nerkowych.

W ultrafiltracie znajdują się zarówno związki potrzebne jak i niepotrzebne. Resorpcja jest to wchłanianie zwrotne ze światła kanalików nerkowych do krwi.

Wchłanianie zwrotne możliwe jest dzięki gęstej sieci naczyń włosowatych otaczających kanaliki nerkowe.

Największa resorpcja zachodzi w kanaliku proksymalnym.

Całkowicie resorbowane są np. glukoza lub aminokwasy już w kanaliku proksymalnym.

Pętla nefronu składa się z ramienia zstępującego i wstępującego.

Pętle nefronu są niezbędne aby możliwe było zagęszczanie.

Im dłuższe pętle nefronu tym więcej wody wraca z moczu do krwi.

Efekt zagęszczania moczu jest ostatecznie realizowany w kanaliku zbiorczym.

Resorpcja nieobowiązkowa – regulowane hormonami wchłanianie konkretnych związków.

Woda wchłaniana jest w proksymalnym, zstępującym oraz dystalnym.

Ostateczne wchłanianie następuje w kanaliku zbiorczym pod wpływem wazopresyny (następuje ostateczne zagęszczenie moczu).

Sekrecja kanalikowa – dzięki niej pewne związki mogą być ze światła naczyń krwionośnych transportowane do wnętrza cewek. Proces odwrotny do resorpcji.

W ten sposób transportowane są np. metabolity różnych leków.

Próg nerkowy dla glukozy

Graniczne stężenie glukozy w osoczy krwi, po przekroczeniu którego glukoza pojawia się w moczu ostatecznym.

Glukoza jest resorbowana w całości w kanaliku proksymalnym na drodze aktywnego transportu z udziałem specjalnych białek przenośnikowych zlokalizowanych w nabłonku tego kanalika.

Ilość białek transportujących jest ograniczona.

Za duże stężenie glukozy w ultrafiltracie może powodować cukromocz – pojawienie się glukozy w moczu ostatecznym.

Czynność wewnątrzwydzielnicza nerek.

Bodziec - spadek ciśnienia krwi dopływającej do nerki Renina Powstawanie we krwi angiotensynyEfekt - Wzrost ciśnienia tętniczego krwi

Nerki są zaangażowane w utrzymywaniu wysokiego ciśnienia krwi w organizmie gdyż odpowiednio wysokie ciśnienie krwi jest kluczowe dla ich działania. Bez ciśnienia nie są w stanie oczyszczać organizmu. Jeśli ciśnienie obniża się nerka wydziela enzym – renine. Która powoduje powstawanie we krwi angiotensyny która wywołuje obkurczenie naczyń krwionośnych co zwiększa ciśnienie tętnicze krwi.

Bodziec – spadek prężności tlenu we krwi Erytropoetyna Efekt - Pobudzenie tworzenai erytrocytów w szpiku kostnym

Funkcje nerek:- wydalanie produktów przemiany materii oraz niepotrzebnych organizmowi związków egzogennych-utrzymywanie stałej objętości oraz stałego składu jonowego płynów ustrojowych -utrzymanie stałego pH osocza -czynność wewnątrzwydzielnicza poprzez wydzielanie do krwi: a) reniny (wpływ na ciśnienie tętnicze krwi) – enzym. b)erytropoetyny (wpływ na czynność szpiku kostego) – hormon – pobudza produkcje erytrocytów c)aktywnej witaminy D (wpływ na gospodarkę wapniową organizmu) – hormon – warunkuje wchłanianie wapnia z jelit do krwi. Nerki – parzysty narząd. Otoczone torebką tłuszczową. Leżą w jamie brzusznej poza otrzewnowo. Mocz wypływa z nich moczowodami (poprzez miedniczkę nerkową). Nerki są bardzo silnie unaczynione. Jest to związane z bardzo intensywnym przepływem krwi przez nerki umożliwiającym filtrowanie jej. Na powierzchni brzusznej nerki możemy zaobserwować „wnękę nerki” W obrębie nerki na powierzchni zewnętrznej wyodrębniamy korę, a głębiej rdzeń nerki. Rdzeń nerki układa się w tzw. Piramidy nerkowe. Mocz tworzy się zatem w miąższu nerki w strukturach zwanych nefronami. Mocz ostateczny wpływa do kielichów nerkowych mniejszych. Z kielichów mniejszych płynie do kielichów większych, a dalej do miedniczki nerwowej skąd wpada do moczowodu. W obrębie piramid nerkowych występują kanaliki zbiorcze które przeprowadzają mocz do kielichów mniejszych. Drogi moczowe zaczynają się już w kielichach nerkowych mniejszych. Do dróg moczowych nie zaliczamy cewek w miąższu nerki. Nefron – podstawowa jednostka strukturalna i czynnościowa nerek. Nefrom = ciałko nerkowe + kanaliki nerkowe.Ciałko nerkowe składa się z kłębuszka naczyniowego oraz torebki Bowmana.Kłębuszek naczyniowy jest utworzony z sieci „dziwnej”. Tętniczka doprowadza krew do naczyń włosowatych i odprowadzana jest również tętniczką. Tętniczka doprowadzająca jest szersza od odprowadzającej co zwiększa ciśnienie w kłębuszku naczyniowym. Do powierzchni kłębuszka przyklejona jest blaszka wewnętrzna (ściśle przylega do kłębuszka). Torebka bowmana składa się z blaszki wewnętrznej i zewnętrznej. Pomiędzy z nimi znajduje się przestrzeń torebki bowmana. Zachodzi tutaj proces filtracji. Z krwi do torebki bowmana nie przechodzą elementy morfotyczne oraz białka. Mocz pierwotny – ultrafiltrat. Intensywność procesu filtracji zależy od ciśnienia krwi w kłębuszku naczyniowym. Im większe ciśnienie tym filtracja jest większa. Z moczu pierwotnego odzyskujemy większość wody z powrotem do organizmu. Ze względu na różnice w budowie i funkcji kanaliki nerkowe dzieli się na:-kanalik proksymalny (kanalik I rzędu), zwany również cewką bliższą -pętle Henlego (ramię zstępujące i ramie wstępujące) -kanalik dystalny (kręty II rzędu), -kanalik (cewke) zbiorczy W obrębie kory nerki znajdziemy ciałka nerkowe. Natomiast w rdzeniu większą część kanalików nerkowych z kanalikami zbiorczymi. Z licznych nefronów mocz odpływa kanalikami zbiorczymi do kielichów nerkowych mniejszych. Tworzenie moczu -filtracja (dotyczy ciałka nerkowego-uzależniona od ciśnienia krwi) -resorpcja -sekrecja Resorpcja i sekrecja dotyczą kanalików nerkowych. W ultrafiltracie znajdują się zarówno związki potrzebne jak i niepotrzebne. Resorpcja jest to wchłanianie zwrotne ze światła kanalików nerkowych do krwi. Wchłanianie zwrotne możliwe jest dzięki gęstej sieci naczyń włosowatych otaczających kanaliki nerkowe. Największa resorpcja zachodzi w kanaliku proksymalnym. Całkowicie resorbowane są np. glukoza lub aminokwasy już w kanaliku proksymalnym. Pętla nefronu składa się z ramienia zstępującego i wstępującego. Pętle nefronu są niezbędne aby możliwe było zagęszczanie. Im dłuższe pętle nefronu tym więcej wody wraca z moczu do krwi. Efekt zagęszczania moczu jest ostatecznie realizowany w kanaliku zbiorczym. Resorpcja nieobowiązkowa – regulowane hormonami wchłanianie konkretnych związków. Woda wchłaniana jest w proksymalnym, zstępującym oraz dystalnym. Ostateczne wchłanianie następuje w kanaliku zbiorczym pod wpływem wazopresyny (następuje ostateczne zagęszczenie moczu). Sekrecja kanalikowa – dzięki niej pewne związki mogą być ze światła naczyń krwionośnych transportowane do wnętrza cewek. Proces odwrotny do resorpcji. W ten sposób transportowane są np. metabolity różnych leków. Próg nerkowy dla glukozy. Graniczne stężenie glukozy w osoczy krwi, po przekroczeniu którego glukoza pojawia się w moczu ostatecznym. Glukoza jest resorbowana w całości w kanaliku proksymalnym na drodze aktywnego transportu z udziałem specjalnych białek przenośnikowych zlokalizowanych w nabłonku tego kanalika. Ilość białek transportujących jest ograniczona. Za duże stężenie glukozy w ultrafiltracie może powodować cukromocz – pojawienie się glukozy w moczu ostatecznym. Czynność wewnątrzwydzielnicza nerek. Bodziec - spadek ciśnienia krwi dopływającej do nerki Renina Powstawanie we krwi angiotensynyEfekt - Wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Nerki są zaangażowane w utrzymywaniu wysokiego ciśnienia krwi w organizmie gdyż odpowiednio wysokie ciśnienie krwi jest kluczowe dla ich działania. Bez ciśnienia nie są w stanie oczyszczać organizmu. Jeśli ciśnienie obniża się nerka wydziela enzym – renine. Która powoduje powstawanie we krwi angiotensyny która wywołuje obkurczenie naczyń krwionośnych co zwiększa ciśnienie tętnicze krwi. Bodziec – spadek prężności tlenu we krwi Erytropoetyna Efekt - Pobudzenie tworzenia erytrocytów w szpiku kostnym