Logika prawnicza. Ćwiczenia 20.05.2014r.

1. Rachunek nazw.

1. Zdania kategoryczne.

Zdanie w sensie logicznym – wypowiedź, która łącznie spełnia dwie cechy:

• Jest zdaniem oznajmującym (stwierdza, że tak a tak jest i tak a tak nie jest);

• Jest dostatecznie jednoznaczna(nie są użyte wyrazy wieloznaczne).

Zdania kategoryczne – zdania proste, które zawierają wyłącznie nazwy generalne. Wyodrębniono podział na:

• Ogólno twierdzące o budowie SaP („Każde S jest P”);

• Ogólno przeczące o budowie SeP („Żadne S nie jest P”);

• Szczegółowo twierdzące o budowie SiP („Niektóre S są P”);

• Szczegółowo przeczące o budowie SoP („Niektóre S nie są P”).

S – podmiot; P – orzecznik;

Zdania podprzeciwne – zdania, które nie mogą być na raz fałszywe, ale mogą być na raz prawdziwe. O tych zdaniach mówimy, że się dopełniają;

Zadanie 1.

Wiesz, że zdanie typu SaP jest prawdziwe. Czy możesz coś, a jeśli tak to, co i na jakiej podstawie powiedzieć na temat wartości logicznej pozostałych zdań kwadratu logicznego?

Zad. 13/76

Sprowadź do struktury zdania z kwadratu logicznego następujące wyrażenia:

a) „Na Mazowszu co panna, to Hanna”. Każda panna na Mazowszu jest Hanną (S a P).

b) „Czasem gra nie warta świeczki”. Niektóre gry są takimi, które nie są warte świeczki (S i P).

c) „Jeszcze się taki nie narodził, który by wszystkim dogodził”. Żaden taki narodzony nie jest takim, który by wszystkim dogodził (S e P).

d) „Bywa, że prawnik żałuje na starość, że nie uczył się logiki”. Niektórzy prawnicy są takimi, którzy żałują na starość, że nie uczyli się logiki (S i P).

e) „Trafiają się dobrzy matematycy wśród studentów nauk humanistycznych”. Niektórzy studenci nauk humanistycznych są dobrymi matematykami (S i P).

Zad. 28/179

„To fałsz, że żaden z Kowalskich nie jest łysy”. Czy możesz coś (i, ewentualnie, co) na tej podstawie powiedzieć o wartości logicznej zdania: „Każdy z Kowalskich jest łysy”?

Odp. Oba mogą być fałszywe, albo zdanie „Każdy z Kowalskich jest łysy” może być prawdziwe.

Zad. 29/179

„Niektórzy z Kowalskich mają ciemne oczy”. Czy możesz coś (i, ewentualnie, co) na tej podstawie powiedzieć o wartości logicznej zdania: „Niektórzy Kowalscy nie mają ciemnych oczu”?

Odp. Oba zdania mogą być prawdziwe, albo zdanie „Niektórzy Kowalscy nie mają ciemnych oczu” może być fałszywe.

Zad. 31/179

„To fałsz, iż niektórzy studenci nie są obowiązani do terminowego składania egzaminów”. Co można na tej podstawie twierdzić o każdym studencie?

Odp. Można na tej podstawie powiedzieć, że „każdy student jest obowiązany do terminowego składania egzaminów”, oraz że „niektórzy studenci są obowiązani do terminowego składania egzaminów”, oraz że FAŁSZEM jest, że „żaden student nie jest obowiązany do terminowego składania egzaminów”

Zad. 32/180

To fałsz, iż niektórzy mieszkańcy Wólki nie są obywatelami polskimi. Co możesz powiedzieć o wartości logicznej zdania: „Żaden mieszkaniec Wólki nie jest obywatelem polskim”?

Odp. Fałszywość zdania „To fałsz, iż niektórzy mieszkańcy Wólki nie są obywatelami polskimi” przesądza o fałszywości zdania „Żaden mieszkaniec Wólki nie jest obywatelem polskim”.