Podstawy gospodarki przestrzennej (dr Katarzyna Milewska-Osiecka)

1. Proces podejmowania decyzji przestrzennych w celu uzyskania określonego stanu zagospodarowania przestrzennego oraz efektywne kształtowanie, z punktu widzenia mieszkańców i ich potrzeb, funkcjonowania wykształconych struktur przestrzennych to:

1. Gospodarka przestrzenna

2. Gospodarowanie przestrzenią

3. Gospodarowanie w przestrzeni

4. Planowanie przestrzenne

2. Pełniona przez administrację rządową lub samorządową działalność polegająca na podejmowaniu decyzji przestrzennych w sprawach przeznaczenia i sposobu zagospodarowania gruntów na podstawie ustaleń planów miejscowych lub przepisów ogólnych to działalność:

1. planistyczna

2. koordynacyjno-regulacyjna

3. inwestycyjna

4. kontrolna

3. Celem gospodarki przestrzennej jest :

1. ochrona określonych wartości przestrzeni,

2. dążenie do zachowania równowagi pomiędzy elementami naturalnymi środowiska, a wytworami działalności ludzkiej.

3. racjonalne kształtowanie przestrzeni przez stymulowanie procesów gospodarczych,

4. działanie przekształceniowe związane z nowymi kierunkami rozwoju społeczno-gospodarczego.

4. Ograniczoność przestrzeni jako jej cecha:

1. Wyraża się poprzez skończone zasoby i niedostatek wolnych terenów

2. przejawia się w różnego rodzaju progach, na które może natrafić miasto w swym rozwoju przestrzennym

3. oznacza predyspozycje terenów do określonego użytkowania

4. oznacza, ze efektywne wykorzystanie zasobów może wymagać ich przemieszczenia w przestrzeni

5. Za przekształcenia struktury przestrzennej miasta odpowiedzialne….

1. są zjawiska wywołane żywiołami przyrody

2. są urbanizacja, uprzemysłowienia, deglomeracja

3. nie są zmiany wywołane zbrodniczymi czynami człowieka

4. mogą być imprezy o zasięgu globalnym

6. Elementy strefowe, liniowe i punktowe

1. składają się na strukturę przestrzenną

2. tworzą powiązania między różnymi elementami użytkowania stacjonarnego

3. to rodzaje elementów wyróżnianych tylko w analizie fizjonomii miast

4. charakteryzują się strukturą hierarchiczną

7. Teoria Thünena związana jest:

1. z funkcjami centralnymi miast

2. z globalnym ociepleniem klimatu

3. z lokalizacją zakładu przemysłowego

4. z lokalizacją stref produkcji rolnej

8. Bolesław Malisz wyróżnił trzy rodzaje progów rozwojowych

1. próg skokowy, próg stopowy, próg złożony

2. próg stopniowy, próg skokowy, próg złożony

3. próg skokowy, próg konwergencyjny, próg stopniowy

4. próg skokowy ostry, próg skokowy płynny, próg skokowy złożony

9. Rekonwersja w gospodarce przestrzennej oznacza:

1. poszukiwanie nowej działalności dla danej lokalizacji

2. poszukiwanie nowego miejsca dla działalności gospodarczej

3. poszukiwanie nowego miejsca dla nowej działalności gospodarczej

4. umiejscowienie danej wielkości i rodzaju działalności gospodarczej w określonym obszarze

10. Stopień przydatności miejsca do pełnienia danej funkcji/danego zagospodarowania określają:

1. Uwarunkowania wewnętrzne takie jak warunki naturalne, stan prawny terenu, istniejący sposób zagospodarowania i użytkowania

2. Uwarunkowania zewnętrzne takie jak struktura funkcjonalna otoczenia i relacja przestrzenna do rynków zbytu, wyposażenie w infrastrukturę, uwarunkowania prawne

3. Uwarunkowania wewnętrzne takie jak warunki naturalne, sytuacja gospodarcza, stan prawny, warunki społeczno-demograficzne

4. Uwarunkowania zewnętrzne takie jak istniejący sposób zagospodarowania i użytkowania terenu, struktura funkcjonalna otoczenia i relacja przestrzenna do rynków zbytu, uwarunkowania prawne

11. Prawdą jest, że czynniki lokalizacji można podzielić na:

1. walory i zasoby środowiska przyrodniczego, czynniki techniczno-ekonomiczne oraz czynniki społeczno-polityczne

2. czynni twarde, czyli klimat społeczny bliskość dostawców i kooperantów subwencje oraz czynniki miękkie, czyli połączenia komunikacyjne, podaż wykfalifikowanej siły roboczej, gospodarczy wizerunek miejsca lokalizacji

3. Czynniki kosztowe oraz subiektywne

4. Czynniki produkcyjne, dystrybucyjne oraz organizacyjne

12. Prawdą jest, że:

1. Bariery lokalizacji to czynnki uniemożliwiające prowadzenie określonej działalności w danym obszarze

2. Bariery lokalizacji mogą występować w postaci nadmiaru określonego czynnika

3. Niezależnie od rodzaju bariery lokalizacji są elementem niepożądanym

4. Bariery lokalizacji obejmują jedynie zjawiska odnotowywane w momencie prowadzenia analizy

13. Prawdą jest, że:

1. Celem teorii lokalizacji jest prognozowanie przestrzennej organizacji różnych kategorii działalności gospodarczej człowieka

2. Poznawczy charakter teorii lokalizacji oznacza poszukiwanie zasad postępowania jak lokalizować działalność gospodarczą, a normatywny - identyfikację zmiennych określających lokalizacje i poszukiwanie wyjaśnień

3. W sensie mikroekonomicznym teoria lokalizacji dotyczy pojedynczego zakładu, który – abstrahując od cen rynkowych i stanu równowagi na rynku - poszukuje dla siebie najlepszego, z punktu widzenia kosztów i korzyści, miejsca działalności gospodarczej.

4. W sensie makroekonomicznym teoria lokalizacji wchodzi w skład szeroko rozumianej teorii gospodarki przestrzennej

14. Podstawą teorii lokalizacji jest stwierdzenie, że koszty produkcji i dochody zakładu zależą od jego położenia.

1. W klasycznych teoriach przyjmuje się, że ceny są stałe a koszty zmienne w przestrzeni, o wyborze lokalizacji decydują minimalne koszty produkcji

2. W neoklasycznych teoriach przyjmuje się, że ceny są stałe a koszty zmienne w przestrzeni, o wyborze lokalizacji decydują minimalne koszty produkcji

3. W neoklasycznych teoriach przyjmuje się, że ceny i koszty zmienne w przestrzeni, o wyborze lokalizacji decydują maksymalny zysk

4. W klasycznych teoriach przyjmuje się, że ceny są zmienne a koszty stałe w przestrzeni, o wyborze lokalizacji decydują maksymalne ceny/dochody

15. Według założeń teorii Thünena:

1. koszty transportu są wprost proporcjonalne do odległości, wagi i trwałości produktu

2. obszar jest wyizolowany i samowystarczalny ekonomicznie

3. koszty transportu są odwrotnie proporcjonalne do odległości, wagi i trwałości produktu

4. rolnicy nie wymieniają w zasadzie produktów między sobą, lecz produkują wyłącznie na potrzeby własne

16. Thünen w swojej teorii wykazał, że:

1. w warunkach określonych przez przyjęte założenia, najcięższe i najtrwalsze produkty rolne będą produkowane najbliżej rynku,

2. odległości od rynku, w jakich stwarzanie danego typu produktów będzie zyskowne, kształtować się będą w sposób wprost proporcjonalny do cech produktów, tj. ich wagi i nietrwałości

3. renta ekonomiczna pozwala na wyznaczenie koncentrycznych w stosunku do rynku stref (pierścieni) różnych typów gospodarki rolnej.

4. renta ekonomiczna jest funkcją odległość od rynku, zbiorów z jednostki powierzchni, cen rynkowych, kosztów produkcji oraz stawek przewozowych

17. W modelu przedstawionym stref koncentrycznych Thünena kolejne cyfry oznaczają:

1. 1-miasto, 2-warzywnictwo, 3-drewno opałowe,
   4-ekstensywny chów zwierząt, 5-trójpolówka, 6-uprawa bez zmianowania, 7-uprawy ze zmianowaniem i pasterstwem

2. 1-miasto, 2- uprawa bez zmianowania, 3- uprawy
   ze zmianowaniem i pasterstwem, 4- trójpolówka,
   5- drewno opałowe, 6- warzywnictwo i produkcja
   mleka, 7- ekstensywny chów zwierząt

3. 1-miasto, 2-warzywnictwo i produkcja mleka, 3-drewno opałowe i tarcica, 4-uprawa bez zmianowania, 5-uprawy ze zmianowaniem i pasterstwem, 6-trójpolówka, 7- ekstensywny chów zwierząt

4. 1-miasto, 2- ekstensywny chów zwierząt, 3-trójpolówka, 4-uprawy ze zmianowaniem i pasterstwem, 5-uprawa bez zmianowania, 6-warzywnictwo i produkcja mleka, 7-drewno opałowe

18. Teoria lokalizacji przemysłu A. Webera:

1. jest ujęciem makroekonomicznym

2. techniczne współczynniki produkcji mogą być modyfikowane

3. granica przestrzenna rozdzielająca konkurentów jest określona raz na zawsze,

4. popyt na produkcję i cena rynkowa są zależne od pojedynczego przedsiębiorstwa

19. Indeks materiałowy

1. jest różny w różnych gałęziach przemysłu

2. to stosunek wagi produktu (Wp) do wagi wszystkich zużytych surowców (Ws)

3. został wprowadzony do teorii lokalizacji przez Thünena

4. w gałęziach przemysłu, w których waga produktu finalnego jest zbliżona lub większa niż waga surowców wykazuje orientację surowcową.

20. Weber tworząc teorię lokalizacji

1. jako pierwszy wprowadził pojęcie czynnika lokalizacji

2. wyróżnił dwa podstawowe czynniki lokalizacji wyznaczające umiejscowienie zakładów przemysłowych: czynnik pracy i korzyści aglomeracji

3. wprowadził podział surowców na: wszechobecne, tracące na wadze w procesie produkcji, uczestniczące w procesie produkcji i niknące w nim oraz czyste

4. nie ograniczył rozważań do pojedynczego zakłady przemysłowego, ale uwzględniał także kwestie regionu ekonomicznego

21. Załączona rycina przedstawia:

1. sposób wyznaczania izodapany krytycznej w teorii Webera

2. metodę wyznaczania optymalnego miejsca przeładunku surowców w teorii Webera

3. metodę wyznaczania optymalnego miejsca produkcji w teorii Webera

4. metodę wyznaczania optymalnego miejsca produkcji w teorii Löscha

22. Wg założeń teorii ośrodków centralnych Christallera:

1. przestrzeń jest anizotropowa

2. ośrodki centralne wyższego rzędu osiągają zyski nadzwyczajne

3. ranga dóbr i usług jest wyznaczana przez przestrzenny zasięg ich sprzedaży

4. ludność rozmieszczona jest w sposób równomierny, ale jej siła nabywcza nie jest wszędzie taka sama

23. Teoria ośrodków centralnych Christallera

1. wprowadziła pojęcia: próg i zasięg

2. oparta jest na zasadzie centralności - ośrodki centralne posiadają nadwyżkę znaczenia

3. zakłada, ze nie istnieją charakterystyczne, typowe zasięgi dla różnych dóbr i usług

4. przyjmuje, że nie można określić maksymalnej odległości, którą konsumenci są gotowi przebyć w celu nabycia towarów

24. Prawdą jest, że:

1. w modelu Christallera opartym na zasadzie administracyjnej 1/3 obszarów rynkowych ośrodków niższego rzędu należy do obszaru rynkowego ośrodka rzędu wyższego

2. w modelu Christallera opartym na zasadzie rynkowej sieć transportowa nie jest najbardziej efektywna chociaż przebyty dystans jest zminimalizowany

3. w modelu Christallera opartym na zasadzie komunikacyjnej obszar rynkowy ośrodka wyższego rzędu zawiera 1/4 obszaru rynkowego ośrodka niższego rzędu

4. w modelu Christallera istnienie rożnych rodzajów dóbr centralnych o rożnych zasięgach rynkowych wyznacza hierarchię osiedli

25. Ogólna teoria gospodarki przestrzennej Löscha zakłada:

1. istnienie szerokiej, jednorodnej równiny o jednakowych warunkach transportowych we wszystkich kierunkach i równomiernym rozmieszczeniu surowców w ilościach wystarczających do produkcji,

2. równomierne rozmieszczenie ludności wykazującej różne preferencje i umiejętności

3. występowanie korzyści skali produkcji oraz korzyści aglomeracji

4. taką organizację systemu by jednostkowe koszty transportu były minimalne,

26. Załączony schemat ilustruje:

1. teorię ośrodków centralnych Christallera

2. teorię ogólną gospodarki przestrzennej Löscha

3. teorię sektorów rolnych Thünena

4. teorię ogólną gospodarki przestrzennej Isada

27. W ogólnej teorii gospodarki przestrzennej Löscha:

1. istotą jest konstrukcja krajobrazu ekonomicznego

2. wykazano, że izotropowość świata jest podstawą równomiernego rozmieszczenia różnych rodzajów działalności ekonomicznej

3. przestrzenna struktura efektów działalności człowieka (głównie gospodarki) znajduje się w stanie dynamicznej rónowagi

4. krajobraz ekonomiczny jest efektem sumy indywidualnych decyzji wielu niezależnych od siebie podmiotów, motywowanych chęcią maksymalizacji zysku.

28. Według teorii Isarda

1. proporcja poszczególnych czynników jest stała, ponieważ nie mogą być one wzajemnie zastępowalne

2. nakładów transportowych nie można traktować na równi z każdym innym zbiorem nakładów w procesie produkcyjnym

3. każda zmiana miejsca przeznaczenia dwóch nakładów, przy niezmienionych ich źródłach, jest rozpatrywana jako substytucja nakładów transportu różnych dóbr

4. możliwa jest substytucja: między nakładami transportu a wydatkami i przychodami w produkcji, różnych źródeł tego samego dobra, miejsc, do których dobra są wysyłane

29. Cykl życiowy produktów

1. opiera się na stwierdzeniu, że produkty tradycyjne i nowoczesne przechodzą w swym rozwoju trzy fazy (stadia): innowacji, dojrzałości i standaryzacji.

2. wskazuje na brak zależności między fazą życia produktu a lokalizacją jego wytwarzania

3. wskazuje na zachowania migracyjne produkcji danego dobra w zależności od fazy w jakiej się ono znajduje

4. zakłada konieczność uwzględnienia różnych rodzajów nakładów siły roboczej (pracowników niewykwalifikowanych i pracowników sektora B&R)

30. W międzynarodowym cyklu życia produktu:

1. występują kolejno po sobie trzy następujące fazy: produktu innowacyjnego, dojrzałego, standaryzowanego.

2. faza produktu innowacyjnego charakteryzuje się lokalizacją produkcji w kraju macierzystym (wysoko rozwiniętym gospodarczo) oraz zapoczątkowaniem eksportu do krajów rozwijających się

3. faza produktu dojrzałego polega na zwiększeniu produkcji w kraju macierzystym

4. faza produktu standaryzowanego charakteryzuje się importem produktu do kraju macierzystego

Klucz odpowiedzi:

1-AB

2-B

3-ABCD

4-AB

5-ABD

6-AD

7-D

8-B

9-A

10-A

11-ACD

12-AB

13-AD

14-A

15-B

16-CD

17-C

18-C

19-AB

20-AC

21-C

22-C

23-AB

24-BD

25-AC

26-B

27-ACD

28-CD

29-CD

30-AD

1. Rozwój gospodarki przestrzennej jako nauki w ujęciu historycznym

2. Rodzaje struktury miasta oraz ich odzwierciedlenie w strukturze przestrzennej miasta

3. Elementy fizjonomii miasta w świetle teorii progów Malisza

4. Porównanie klasycznych teorii gospodarki przestrzennej

5. Odmienność regionalistyki od tradycyjnych teorii gospodarki przestrzennej

6. Przyczyny zasadniczyche konfliktów występujących w procesie wykorzystania przestrzeni

7. zmiana znaczenia czynników lokalizacji działalności gospodarczej w czasie – poprzyj przykładami twierdzenia o wysokiej istotności danego czynnika

8. Z czego wynika potrzeba świadomego gospodarowania przestrzenią

9. Istota renty gruntowej w teorii Thünena

10. Interdyscyplinarny charakter gospodarki przestrzennej

11. Bierne i czynne elementy systemu gospodarki przestrzennej

12. gospodarka przestrzenna w wymiarze praktycznym - jakie rodzaje działalności się na nią składają?

13. Z czego wynika konieczność uwzględniania w ekonomii czynnika przestrzeni?

14. cechy przestrzeni mające podstawowe znaczenie w gospodarce przestrzennej

15. Z czego wynikają główne konflikty w gospodarowaniu przestrzenią?

16. Ograniczenia przestrzennego rozwoju miast