Logika prawnicza

Wykład 1 11.10.2014

1. Pojęcie logiki:

- dyscyplina służebna,

- nauka o sposobach logicznego myślenia będąca podstawą do poprawnego rozumowania i uzasadnienia twierdzeń,

-zajmuje się definiowaniem i sprawdzeniem prawdy,

2. Przedmiot logiki:

- analiza poprawności sądów, pojęć i wnioskowań,

- wskazanie zasad poprawnego rozumowania, argumentowania,

- badanie pojęć i zasad metodycznych wypracowanych w innych dziedzinach nauki,

3. Praktyczne zastosowanie logiki:

- szkołą podstawowa i gimnazjum,

-studia,

-praca praktyczna,

4. Działy logiki:

I SEMIOTYKA

To nauka o znakach i systemach znakowych tworzących język. Zajmuje się rodzajami, właściwościami i funkcjami znaków. W jej obrębie wyróżnia się:

a) semantykę – nauka zajmująca się badaniem związków zachodzących miedzy znakiem a rzeczywistością, do której znak się odnosi. Zajmuje się problematyką znaczenia wyrażeń.

b) syntetykę - nauka zajmująca się badaniem związków zachodzących miedzy znakami wewnątrz danego języka. Umożliwia poprawne wiązanie znaków w wyróżnienia ułożone.

c)pragmatykę - nauka zajmująca się badaniem związków zachodzących miedzy znakiem a tymi, którzy się nim posługują. Badanie w procesie komunikowania się ludzi zależności między wypowiadającym słuchaczem pozwala stwierdzić poprawność rozumienia treści znaku.

II LOGIKA FORMALNA

Zajmuje się badaniem schematów, rozwiązań niezawodnych, czyli zawsze prowadzących do prawdziwego wniosku.

Ogólna metodologia nauk:

Nauka o sposobach dochodzenia do twierdzeń naukowych. Składają się na nią wyniki badań nad metodami prowadzenia obserwacji i doświadczeń oraz zasadami rozumowań ścisłych.

Zajmuje się sposobem uzasadniania twierdzeń.

ZNAK

- to nadany przez kogoś, dostrzegalny zmysłowo skład rzeczy lub zjawisko o określonej treści umożliwiający pewnej grupie odbiorców odczytanie tej treści,

- celem jest komunikacja,

- sposób wyrażenia: słowo, dźwięk, gest.

Elementy znaku:

• Nadawca

• Treść znaku jako reguły znacznikowe

• Odbiorca

Znak a oznaka

-Oznaka to zjawisko współtowarzyszące danemu stanowi rzeczy,

- ma charakter samoistny

-nie ma zamierzonej treści komunikacyjnej

Język: to zbiór znaków na gruncie danego systemu, składa się ze zbioru zdań i zbioru reguł składowych.

Rodzaje języka:

- naturalny - ukształtowany spontanicznie, reguły składniowe zostały odtworzone przez człowieka,

- sztuczny – świadomy wybór człowieka, metody łączenia i konstruowania wypowiedzi są ukształtowane w sposób zamierzony.

Różnice:

1. spontaniczność powstania (n)

2. wielowiekowa ewolucja (n)

3. wielostopniowość (n)

4. otwartość – stałe poszerzanie (n)

5. brak określonych precyzyjnie reguł (n)

Funkcje języka:

- komunikatywna

- prezentacyjna

HONONIMY – tak samo brzmiący wyraz mający odmienne znaczenia

IDIOM – znaczenie wyrażenia nie jest sumą znaczeń elementów składowych wypowiedzi

SYNONIMY – różnie brzmiące te samo słowo

Stopnie języka:

1 stopień		Jan śpi.
2 stopień	metajęzyki	Jan śpi. - Zdanie oznajmujące
3 stopień		Jan śpi. – zdanie oznajmujące, wyrażenie w języku polskim

Role semiotyczne wypowiedzi:

- służą posługiwaniu się językiem w sposób optymalny w danej sytuacji.

Rodzaje:

a) funkcja opisowa (deskryptywna) – przekazanie informacji stanowiącej opis sytuacji bez zabarwienia emocjonalnego.

b) funkcja ekspresywna – stanowi odzwierciedlenie stanu emocjonalnego i psychicznego osoby wypowiadającej się.

c) funkcja sugestywna – odbiorca wypowiedzi ma zostać zachęcony do określonego działania

d) funkcja performatywna – wypowiedź tworzy stan o charakterze umownym, wg koncepcji Austina zachodzi w 4 przypadkach, gdy w zdaniu pojawia się: obiecuję, przepraszam, nadaję, biorę,

e) funkcja fatyczna – wypowiedź służy podtrzymaniu i kształtowaniu więzi międzyludzkich np. „dzien dobry”, „co o tym myślisz?”, „jakie jest twoje zdanie?”

Ćwiczenia 1 11.10.2014

Zad.1

Czy milczenie może być znakiem ?

Tak.

Zad. 2

Czy nadawca i odbiorca znaku mogą być tą samą osobą?

Tak, np. lista zakupów, notatki, karteczki z przypomnieniem itp.

Zad. 3

Kiedy znak drogowy jest znakiem z punktu widzenia logiki ?

Kiedy jest właściwie zamieszczony.

Zad. 4

Czy poniższe zwroty to znak czy oznaka?

Mokra droga oznaka

Szkoło na drodze oznaka

Dym oznaka/znak

Dźwięk gwizdka oznaka/znak

Zad.5

Podaj po 2 przykłady metajęzyków. (!)

Ola ma siostrę. --- Zdanie w języku polskim, zdanie krótkie, zdanie oznajmujące

Krzysztof lubi czytać książki w wolnym czasie.

Zad. 6

Podaj po 3 przykłady:

Synonimów:

liczyć – polegać,

rozwiązanie – możliwość

część –element

kształtować – tworzyć

Hononimy:

Bal – zabawa, gruba belka

Pilot – TV, samolotu

Żuraw – ptak, dźwig

Kod- kot, pocztowy

Idiomy:

5 koło u wozu,

Urwanie głowy,

Spadło z wokandy,

Włosy stają dęba,

Kula u nogi,

Głodny jak wilk

Uparty jak osioł

Wykład 2 12.10.2014

1. Kategorie syntaktyczne:

Dwa wyrazy należą do tej samej kategorii syntaktycznej, jeżeli wyraz A zastąpimy wyrazem B, a całość składniowa nie zostanie zmieniona ale wartość logiczna może ulec zmianie.

Wśród kategorii syntaktycznych wyróżnia się:

- 1. nazwy n - wyrażenia nadające się na podmiot lub orzecznik orzeczenia imiennego

- 2. zdania z - każda wypowiedź oznajmująca i jednoznaczna, informuje, że tak a tak jest lub tak a tak nie jest.

- 3. funktory - to łączniki

- 4. operatory

Rodzaje funktorów:

- funktor nazwotwórczy

- funktor zdaniotwórczy

- funktor dwuargumentowy (f. nazwotwórczy od dwóch argumentów nazwowych lub f. zdaniotwórczy od dwóch argumentów zdaniowych)

Predykat – zdaniotwórczy od nazwowego

Funktor funktotwórczy:

$\frac{n}{z}$ funktor zdaniotwórczy

$\frac{n}{\text{zz}}$ funktor od 2 argumentów zdaniowych

$\frac{n}{n}$ funktor nazwotwórczy

Piękny Jaś śpi długo.

$\frac{n}{n}$ nazwa zdanie $\frac{n}{z}$

Kategorie składniowe dzielimy na:

- samodzielne (nazwy i zdania),

- niesamodzielne (funktory i operatory)

Funktor pozwala na połączenie prostych wyrazów na bardziej złożone natomiast operator pozwala utworzyć wyrażenie o charakterze zmiennym np. z użyciem takich formuł: dla każdego…

dla pewnego..

Jeżeli w zdaniu pojawia się spójnik „i” to jest on funktorem dwuargumentowym od nazwotwórczego argumentu, wtedy mówimy o predykacie, albo o spójniku, gdy pochodzi od argumentu zdaniowego.

2. NAZWY

Są to uzewnętrznienia pojęć, czyli procesów intelektualnych na skutek kontaktu z obiektami świata rzeczywistego lub wyobrażonego.

Budowa nazwy:

- nazwa prosta (łyżka)

- nazwa wielowyrażeniowa (telefon komórkowy)

- argument nazwy – jądro, które może istnieć samoistnie

- funktor nazwotwórczy – część nazwy złożonej

Oksymoron – użycie go przesądza o fałszywości zdania

Pleonazm – dublowanie tej samej treści ( np. lekarz medycyny)

Akronimy – skróty powszechnie akceptowane (PCK)

Abrewiacja – nazwy powszechnie skrócone (mata)

Nazwy hybrydalne – sklejenie dwóch nazw (rajstopy)

Ascendencja – pozorna sprzeczność (czysta, żywa wełna)

Słowa wytrychy – (tentegować, obczajać )

Denotacja – to oznaczenie, zbiór obiektów desygnatów,

- jeżeli zakres nazwy jest jednoznacznie jednoznaczny (nazwa ostra), jeżeli zakres nazwy nie jest jednoznacznie jednoznaczny (nazwa nieostra np. akt notarialny)

Zakres nazwy a pojęcia:

- nazwy oznaczające:

1. jednostkowe (występuje 1 desygnat) np. moja mama,

2. nazwy ogólne (występuje wiecej niż 1 desygnat) np. dziecko, biblioteka

- nazwy puste – bez desygnatu np. kwadratowe koło, syn bezdzietnej kobiety,

- nazwy zbiorowe – odnoszą cie do zbiorowości np. biblioteka, uniwersytet, szpital,

Konotacja – to znaczenie nazwy, jej treści, pozwala na odróżnienie desygnatów A od desygnatów B,

Cechy to właściwości konstytutywne lub konsekutywne

CECHA KONSTYTUTYWNA	CECHA KONSEKUTYWNA
Cecha najważniejsza, określa jednoznacznie desygnat,	Cechy dodatkowe, nie są niezbędne dla określenia konkretnego desygnatu,
Jej istnienie przesądza o tym czy dany przedmiot jest desygnatem określonej nazwy	Nie przesądzają o tym czy dany przedmiot jest desygnatem określonej nazwy.
Pozwala odpowiedzieć na pytanie czy o danym desygnacie można orzec zgodnie z prawdą

Uchwała z NSA z dnia 20 maja 2010r.:

Do cech konstytutywnych normy kompetencji prawodawczej należą:

- wskazanie podmiotu- organu państwa,

- ustanowienie uprawnienia lub obowiązku ustanowienia normy prawnej generalno-abstrakcyjnej,

- określenie rodzaju aktu normatywnego, w którym norma prawna generalno-abstrakcyjna,

Konotacja nazwy:

- nazwy konkretne – zdolne do samoistnego bytu,

- nazwy abstrakcyjne (onomatoidy) – pełnią funkcję funktorów nazwotwórczych,

- nazwy zależne (2 słowa) – prezydent RP, prezydent miasta,

- nazwy niezależne – istnieje samoistnie - np. rozporządzenie

- nazwy pozytywne – w aspekcie prywatności lub pejoratywności (np. niemiły, niewidomy)

- nazwy negatywne - w aspekcie prywatności lub pejoratywności (np. chamski, ślepy)

- nazwy indywidualne – wskazują na konkrety, desygnat bez względu na cechy tego desygnatu (nazwy własne) np. Politechnika Śląska,

- nazwy generalne – wskazuje na desygnat ze względu na jego cechę np. studenci uczelni wyższych,

Nazwy w supozycji – rola znaczeniowa:

a) materialnej – odnosi się do nazwy,

np. Przebiegły adwokat wygrał sprawę, która była z góry nie do wygrania.

b) formalnej – odnosi się do zakresu nazwy,

np. Adwokaci to niezbędny element demokratycznego państwa prawnego.

c) prostej – odnosi się do jednostkowo oznaczonego desygnatu,

np. „Adwokat” to słowo, które zostało najsłabiej wydrukowane w całym dokumencie.

Definiowanie:

Definicje to wypowiedzi, które informują o znaczeniu nazwy.

Elementy:

A. definiendem – to co definiujemy,

B. łącznik – co to jest,

C. definiens – to co określa zakres nazwy,

DEFINICJA NOMINALNA	DEFINICJA REALNA
Odnosi się do języka, są to wypowiedzi o nazwach jako takich	Odnoszą się do przedmiotu, zawierają charakterystykę (desygnat nazwy)
Wyraz definiowany występuje w supozycji materialnej (odnosi się do nazwy)	Wyraz definiowany występuje w supozycji formalnej lub prostej

Rodzaje definicji nominalnych:

- stylizacja słownikowa – słowa A znaczą tyle co B (stołek to mebel, który służy do siedzenia)

- stylizacja sementyczna – słowa A oznaczają przedmioty (cechy) B

- stylizacja przedmiotowa – A jest to B

Rodzaje definicji ze względu na budowę:

1. Definicje równościowe

A. Ujęcie klasyczne – definiuje się przez podanie rodzaju i różnicy gatunkowej – A jest to B w cechach C (konstytucja – regulacje)

B. definiowanie opisowe

- definicja alternatywna – wyliczanie, np. Przepis powszechnie obowiązujący to przepis ujęty w Konstytucji lub rozporządzeniu, Umowie Międzynarodowej, Ustawie.

- definicja przyczynowa – relacja zaistnienia desygnatów, np. Wyrok karny to konsekwencja popełnienia czynu zabronionego.

- definicja genetyczna – sposób powstawania desygnatów, np. Ustawa to wynik procesu legislacyjnego.

2. Definiowanie sprawozdawcze - jak nazwa jest rozumiana

3. Definiowanie projektujące

- regulujące – odnoszą się do przyszłości,

- konstrukcyjne – to takie, które nie liczy się z dotychczasowym rozumieniem terminu,

Błędy w definiowaniu :

1. IDEM PER IDEM – to samo przez to samo

A. BŁĘDNE KOŁO BEZPOŚREDNIE – A to coś, co posiada cechę A

Np. Informacja publiczna to każda informacja publiczna.

B. BŁĘDNE KOŁO POŚREDNIE – A to B, B to C, zaś C to coś co posiada cechę A

Np. Obrona konieczna to taka obrona, która jest konieczna.

2. IGNOTUM PRE IGNOTUM – nieznane przez nieznane

3. INADEKWACJA – zakres definiendum nie pokrywa się z zakresem definiensa

A. ZA WĄSKA – np. Prawnik pełnie funkcję notariusza.

B. ZA SZEROKA – np. Student to osoba pobierająca naukę.

4. PRZESUNIĘCIE KATEGORIALNE – wskazanie w definiensie nieprawidłowego rodzaju,

Np. Burza to niebezpieczna rzecz. Burza to nie rzecz.

INDEFILIBIA – nie poddaje się definiowaniu

- definicja ostensywna – nazwy definicji poprzez rysunek, zdjęcie, przykład

- definicja negatywna- prawo administracyjne to wszystko to co nie jest prawem cywilnym ani karnym,

- definicja porównawcza – trufle smakują jak papier

- definicja dyskryptywna – podawanie cech niekoniecznie konsekutywnych,

- charakterystyka

- definicja cząstkowa- używa się zwrotu i szczególności, zwłaszcza

Ćwiczenia 2 12.10.2014r.

Zad. 1 Jaki charakter mają poniższe zdania?

a) Piję kawę. f. opisowa

b) Wygłaszam teraz wykład. f. opisowa

c) Obiecałam, że będę na twoich urodzinach. f. performatywna

d) Ogłaszam, że na terenie województwa śląskiego panuje epidemia świńskiej grypy. f.sugestywna

e) Nadaję ci Order Odrodzenia Polski. f. performatywna

f) W ubiegłym roku z logiki zdało 70%studentów. f. opisowa

g) Spróbuj to zrobić jeszcze raz. f. sugestywna

h) Nie mogę bez ciebie żyć. f. ekspresywna

i) Średnia temperatura ubiegłego miesiąca wynosiła 19 stopni. f. opisowa

j) Ależ pani kot jest mądry. f. fatyczna

k) Biorę Monikę na świadka, że do soboty oddam ci samochód. f. performatywna

l) Widzę fotoradar! f.ekspresywna

m) Uwaga! Pociąg. f. sugestywna

Zad. 2 Podaj po jednym przykładzie z języka prawnego:

Synonimy : znaczenie –wpływ, prowadzić – realizować

Homonimy: sala – sądowa, pomieszczenie, orzeczenie – w zdaniu, sądowe

Idiomy: oko za oko, ząb za ząb, kłamstwo ma krótkie nogi, sprawa spadła z wokandy (odroczona)

Zad. 3 Określ stosunek między nazwami:

a) uniwersytet – wydział – nadrzędność

b) doktor – profesor – przeciwieństwo

c) KC –KPC – przeciwieństwo

d) ustawa zasadnicza- konstytucja – zamienność

e) ustawa – KPA – nadrzędność

f) konstytucja – preambuła – przeciwieństwo

g) parlament – sejm – nadrzędność

Relacje między znakami:

1. zamienność

2. nadrzędność

3. podrzędność

4. krzyżowanie

5. przeciwieństwo

6. wykluczenie

Wykład 3 25.10.2014r.

NORMY, OCENY I PYTANIA

1. Normy wg teorii Searle’a

Norma dyrektywalna – akt mowy wyrażający sąd faktycznie istniejący lub ma się w przyszłości dopasować. Obowiązek dopasowania ciąży na odbiorcy normy. Są właściwe dla zasad prawa, a przez zasady prawa przyjmuje się rozumieć dyrektywy oraz wzorce istotne z punktu widzenia całego systemu prawnego na podstawie, których można otworzyć najważniejsze instytucje prawne.

W normach tego typu pojawiają się czasowniki realizujące stwierdzenia takie jak np. informować, wątpić, przypuszczać, stwierdzać.

Norma deklaratywna – akt mowy wyróżniający sąd reprezentujący stan rzeczy, który urzeczywistnia się w świecie w trakcie wyrażania. …

Składa się z zobowiązania i dyrektywy. Zobowiązanie jest adresowane do nadawcy normy i realizowane za pomocą czasowników jak: grozić, ślubować, obiecywać. Dyrektywa adresowana jest do odbiorcy i realizują ją takie czasowniki jak: błagać, prosić.

2. Pojęcie normy w prawie

To zdanie wskazujące na wzór postępowania wymagany przez osobę ustanawiającą normę od osoby zwanej adresatem normy w określonej sytuacji – dyrektywa postępowania.

3. Uzasadnienie normy prawnej

1) uzasadnienie tetyczne – twórca normy ma włdzę nad adresatem normy.

2) uzasadnienie aksjologiczne – uzasadnienie odwołujące się do systemu wartości

4. Budowa normy

- dyspozycja – część normy opisująca wzór postępowania wymagany od adresata w określonej sytuacji

- hipoteza – część normy określająca warunki stosowalności normy i sytuacje, w której adresat ma postępować zgodnie z podanym w normie wzorem.

5. Sankcja normy :

a) nieważności – konsekwencja zachowania, która nie rodzi pożądanego skutki prawnego,

np. nie zachowanie formy przy przenoszeniu nieruchomości,

wada tkwi w akcie, który wszedł do obiegu..

b) egzekucyjna – celem sankcji jest doprowadzenie do realizacji indywidualnych rozstrzygnięć,

np. sankcja egzekucyjna sądowa

CECHA	SANKCJA EGZEKUCYJNA SĄDOWA	SANKCJA EGZEKUCYJNA ADMINISTRACYJNA
Podstawa prawna	Umowa cywilno-prawna + wyrok sądu	Decyzja administracyjna, Z samego prawa, Wyjątkowo z wyroku sądu
Podmiot prowadzący	Komornik sądowy	Naczelnik US obroty pieniężne Wojewoda obroty niepieniężne
Przepis prawa	Kodeks Postępowania Cywilnego	Postępowanie egzekucyjne w administracji

c) karna – ingerencja w sferę praw i wolności, w wyniku zachowania, które rażąco narusza zasady współżycia społecznego. Wynika z KK i Kodeksu Wykroczeń.

d) administracyjna – wynika z naruszeń norm ogólnozakładowych i polega np. na upomnieniu, naganie, skreśleniu, albo karze grzywny.

5. Normy sprężone

SANKCJONOWANA	SANKCJONUJĄCA
hipoteza 1 - dyspozycja	hipoteza 2 - sankcja
Kto prowadzi pojazd mechaniczny, nie może znajdować się w stanie nietrzeźwości.	Kto kieruje pojazdem w stanie nietrzeźwym podlega karze 2 lat pozbawienia wolności.

6. Inne rodzaje norm:

- zakazujące np. zakaz palenia

- nakazujące np. nakaz używania świateł dziennych

- dozwalające np. pozwolenie na kąpiel jeżeli flaga jest biała

7. Niezgodność norm:

- formalna – sprzeczność z obowiązującym systemem prawa

- prakseologiczna – sprzeczność z logicznego punktu widzenia

8. Sprzeczność a przeciwieństwo norm:

Np. wykluczające się znaki, Realizacja jednej z norm wyklucza realizację drugiej.	Np. jednoczesne obowiązki, Adresat z obiektywnych przyczyn nie może zastosować się do obu norm.

OCENY

To akt mowy wyrażający stan psychiczny: aprobaty, dezaprobaty, lub przekonanie o określeniu wartości jakiegoś faktycznego, domniemanego lub wyobrażonego stanu rzeczy.

Generalna ocena nie jest zdaniem w sensie logicznym.

Norma indywidualna- adresowana do konkretnego adresata w konkretnej sprawie,

Norma generalna – adresowana do wszystkich

Najbardziej typowe oceny to zdanie gramatyczne nie będące zdaniem w sensie logicznym

- to jest dobre, to jest złe,

- to jest słuszne,

- to jest sprawiedliwe,

- to jest słodkie,

-to jest drogie,

Kategorie ocen:

1. Odnoszące się do stanu rzeczy, np. Dobrze jest być studentem.

2. Odnoszące się do aspektu stanu rzeczy, np. przykrym aspektem życia studenta jest kolokwium.

3. Odnoszą się do konsekwencji, np. Student marnuje3 lata swojego życia na studiowanie.

4. Odnoszą się do pożyteczności, np. Niektóre kierunki nie przygotowują do podjęcia pracy.

5. Odnoszą się do operatywności, np. Studia rozwijają kreatywność.

Oceny niewartościujące:

- ocena perfekcyjna – nie chwali, nie gani lecz porównuje do innych stanów. Pewien stan rzeczy jest stawiany wyżej niż inne. Np. To jest bardziej sprawiedliwe od tamtego.

Może być niesprawiedliwa (subiektywna).

- ocena konsekwentna – czyni zadość zasadzie precedensu. Zasada ta oznacza stopniowanie ocen adekwatnie do stopniowalności ocenianego zjawiska. Np. dostęp do broni jest niebezpieczny, do noża..

- oceny globalne- uwzględniają wszystkie punkty widzenia, dokonując wyboru oceny finalnej poprzez ustalenie, które z uzyskanych ocen cząstkowych przeważają.

PYTANIA

Akt mowy wyrażający pragnienia nadawcy i otrzymanie od odbiorcy pewnych informacji.

Rodzaje pytań:

-proste - składa się z 1 części, np. co robisz?

- złożone- Dokąd i kiedy idziesz ?

- otwarte – nie narzuca odpowiedzi

-zamknięte – narzuca odpowiedź, np. pytanie maturalne

- dysjunktywne – wybór 1 wariantu z pośród kilki odpowiedzi, np. test jednokrotnego wyboru

- koniunktywne – test wielokrotnego wyboru

- prawne

Elementy pytania

1. Partykuła – KTO

2. DATUM QUAESTIONIS - …. ZABIŁ JULIUSZA CEZARA

3. Pytajnik ?

Rodzaje pytań:

- właściwe- to takie, którego założenie zarówno pozytywne jak i negatywne jest zdaniem prawdziwym,

- sugestywne – sugeruje odpowiedź negatywną

- podchwytliwe – mają skłonić do odpowiedzi sprzecznej z innymi twierdzeniami

Pytania rozstrzygające:

) wg Ajdukiewicza – to takie na które odpowiedź może być tylko tak lub nie. Pozostałe to dopełnienia.

) wg Ziębińskiego– pytania na które odpowiedź wymaga dokładnego wybory jednej spośród możliwych opcji. Pozostałe to dopełnienia otwarte lub zamknięte (zawierają datum qutstionis)

ODPOWIEDZI

Rodzaje:

-właściwa- zgodna z żądaniem zawartym w pytaniu

- prawdziwe – odpowiednik zdania spełnia cechy właściwości z punktu widzenia logicznego,

- twierdząca- aprobuje tezy wskazane w pytaniu

- całkowita – bezpośrednio lub pośrednio wynika właściwa odpowiedź

wprost – właściwa nie wprost - niewłaściwa

- częściowa – fragmentaryczna, niepełna

Ćwiczenia 3 25.10.2014

Zad. 1.

Podaj przykłady zdań, w których słowa: lekarz, drzewo, uczelnia, występują w supozycji prostej.

„Lekarz” to najlepszy film ostatnich lat.

„drzewo” to nowa nazwa przedszkola w naszej miejscowości.

„Uczelnia” to najnowsza książka wydana przez A. Skutka.

Zad. 2

Ocen poprawność definicji:

Informacja publiczna to każda informacja o charakterze publicznym.

Błąd to samo przez to samo, błędno koło bezpośrednie

Zad.3

Określ charakter definicji:

a) Stół to mebel kuchenny podobny do blatu, służący do przygotowania i konsumpcji posiłków.

porównawcza

b) Rower to pojazd dwukołowy, inny niż motor i motorower.

negatywna

zad. 4

Posługując się cechami konstytuwnymi wykaż konotację nazwy (cecha pierwszorzędna, tak ze od razu wiadomo o co chodzi):

a) prawnik- osoba po studiach prawniczych, każdy adwokat

b) konstytucja – najważniejsza ustawa

c) urzędnik – osoba wydająca decyzje administracyjne

zad. 5

Podaj cechy konsekutywne desygnatu nazwy (cecha drugorzędna):

a) adwokat – pracuje w sądzie, ukończył studia prawnicze

b) dworzec kolejowy – budynek w pobliżu torów, budynek z kasami

c) stadion – miejsce odbywania się imprez sportowych

zad. 6

Podaj definicje sprawozdawczą dla nazwy:

a) organ administracyjny – podmiot admin. uprawniony do podejmowani odpowiednich decyzji

b) dłużnik – osoba zadłużona, mająca długi

zad.7

Ustal kategorie syntaktyczne dla zdań:

a) Tomasz szybko myje zęby.

b) Pracowita sprzątaczka staranie sprząta biuro.

c) Jan zepsuł kolorowy długopis.

d)Student administracji uważnie słucha wykładu.

Tomasz (nazwa) szybko ($\frac{\frac{z}{\text{nn}}}{\frac{z}{\text{nn}}}$) myje (zdanie) zęby(nazwa).

Pracowita ($\frac{n}{n}$) sprzątaczka(nazwa) staranie($\frac{\frac{z}{\text{nn}}}{\frac{z}{\text{nn}}}$) sprząta($\frac{z}{n}$ ) biuro (nazwa).

Jan (nazwa) zepsuł ($\frac{z}{\text{nn}}$ ) kolorowy($\frac{n}{n}$ ) długopis (nazwa).

Student (nazwa) administracji($\frac{n}{n}$ ) uważnie ($\frac{\frac{z}{\text{nn}}}{\frac{z}{\text{nn}}}$) słucha(zdanie) wykładu (nazwa).

Przysłówek (jak?) będzie rozbudowanym funktorem ($\frac{\frac{\mathbf{z}}{\mathbf{\text{nn}}}}{\frac{\mathbf{z}}{\mathbf{\text{nn}}}}$)

Wykład 4 26.10.2014r.

Funktory prawdziwościowe

Funktor prawdziwościowy jest funktorem od argumentów zdaniowych. Zdania określa się małymi literami łacińskimi: p,q,r,s,z.

Wartość logiczną prawdy oznacza się cyfrą 1.

Wartość logiczną nieprawdy oznacza się cyfrą 0.

Rola funktorów prawdziwościowych w prawie:

- Zasady Techniki Prawodawczej,

- Przepis wyznaczający sankcję karną, dopuszczający alternatywnie kilka rodzajów kar powinien mieć brzmienie:

-…… podlega karze…. albo karze….

- ….. podlega karze…. albo karze…. albo obu tym karom łącznie.

- Przepis wyznaczający sankcję karną dopuszczający kumulatywnie kilka rodzajów kar powinien mieć brzmienie:

-….. podlega karze…. i karze.

-…..podlega karze…. obok karze…., można wymierzyć karę.

Funktory jednoargumentowe

- afirmacja „p” – potwierdza prawdę. Funktorem afirmacji jest zwrot: „….prawdą jest, że….”

Afirmacja ma zawsze tą samą wartość, co zdanie wyjściowe.

- negacja „~ p” – potwierdza nieprawdę. Funktorem negacji jest zwrot: „….nieprawdą jest, że…”

Negacja ma zawsze tą samą wartość, co zdanie wyjściowe.

Matryca negacji:

- Jestem studentem(zdanie prawdziwe). Nieprawda, że jestem studentem(zdanie fałszywe).

p	~p
1	0
0	1

Funktory dwuargumentowe

KONIUNKCJA „^”

Jest prawdziwa wtedy i tylko wtedy, gdy wszystkie zdanie składowe są prawdziwe.

Wykładnikami leksykalnymi koniunkcji są:

i, oraz, lecz, a, a także, jak również, pomimo, że, chociaż.

Michał był na wykładzie i poszedł do domu.

p	q	p^g
1	1	1
1	0	0
0	1	0
0	0	0

ALTERNATYWA ZWYKŁA p v q

Jest prawdziwa tylko wtedy, gdy przynajmniej jedno ze zdań składowych jest prawdziwe.

Jest fałszywa tylko wtedy, gdy wszystkie zdania składowe są fałszywe.

Wykładnikami leksykalnymi są:

lub, bądź, albo.

Przygotowuję się do kolokwium albo przeczytam książkę z logiki.

p	q	p v q
1	1	1
1	0	1
0	1	1
0	0	0

Alternatywa rozłączna „p q”

Jest prawdziwa wtedy i tylko wtedy, gdy jedno i tylko jedno ze zdań składowych jest prawdziwe.

Wykładnikami leksykalnymi są:

…albo…albo…, … bądź…bądź

Asia albo czyta książkę, albo ćwiczy crosfit.

p	q	p ≠ q
1	1	0
1	0	1
0	1	1
0	0	0

IMPLIKACJA ZWYKŁA „ ->”

Zadnie „p” jest poprzednikiem implikacji, zdanie „g” następnikiem. Jest tylko w jednym przypadku nieprawdziwa, gdy poprzednik „p” jest prawdziwy, a następnik „q” fałszywy.

Jeżeli będzie ładna pogoda, to pójdę do kina.

p	q	p -> q
1	1	1
1	0	0
0	1	1
0	0	1

IMPLIKACJA ODWROTNA „ p<-q ”

Funktorem implikacji jest zwrot: „….tylko wtedy…, gdy…”

Zadnie „p” jest poprzednikiem implikacji, zdanie „q” następnikiem.

Jest tylko w jednym przypadku nieprawdziwa, gdy poprzednik „p” jest fałszywy, a następnik „q” prawdziwy.

Tylko wtedy pójdę pojeździć na rolkach, gdy będzie ładna pogoda.

p	q	p <- q
1	1	1
1	0	1
0	1	0
0	0	1

IMPLIKACJA WZAJEMNA „ p<->q „

Przy prawdziwej równoważności mamy wszystkie zdania prawdziwe albo wszystkie fałszywe. Jeżeli zdanie składowe mają różne wartości, to zdanie połączone z tych zdań funktory równoważności są fałszywe.

p	q	p <-> q
1	1	1
1	0	0
0	1	0
0	0	1

Prawda – następnik, poprzednik albo prawda albo fałsz

Nieprawda – następnik fałsz, poprzednik prawda (<->)

WYNIKANIE

Jeżeli zdanie p wynika ze zadnia q, to zdanie p jest racją, a zdanie q następstwem.

Prawdziwość zdania p przesądza o prawdziwości zdania q.

Fałszywość zadnia p nie przesądza o fałszywości zadnia q.

Jeżeli ktoś z winy swojej wyrządza krzywdę drugiemu albo szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

p	q	p J q
1	1	1
0	0	1
0	0	1

DYSJUNKCJA – WSPÓŁPRAWDZIWOŚĆ p/q

Jest fałszywa tylko wtedy, gdy wszystkie zdania składowe są prawdziwe. Jest fałszywa tylko wtedy, gdy przynajmniej jedno ze zdań składowych jest fałszywe.

Wykładnikami leksykalnymi są:

Co najwyżej p lub q

Co najwyżej zostanę sędzią lub prokuratorem.

p	q	p / q
1	1	0
1	0	1
0	1	1
0	0	1

BINEGACJA (ani jedno ani drugie) p↓q

Jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy, gdy wszystkie zdania składowe są fałszywe.

Funktorem binegacji jest łącznik ani p ani q.

Ani nie odpocząłem ani nie wyspałem się.

p	q	p↓q
1	1	0
1	0	0
0	1	0
0	0	2

Ćwiczenia 4 26.10.2014r.

Zad.1

Wskaż charakter uzasadnienia:

a) Uważaj przechodząc przez torowisko.

Aksjologiczne ( bo nie ma sankcji)

b) Osadzony w zakładzie karnym nie może wykonywać prac poza nim w godz. 20.00-8.00.

tetyczny (jest człowiek, który to egzekwuje)

c) Do rodziców dzieci należy dopełnienie obowiązku szczepień ochronnych.

Tetyczny

Zad. 2

Wskaż elementy normy:

a) Działalność gospodarcza to działalność o charakterze zarobkowym, polegająca na świadczeniu usług w tym budowlanych.

b)HRPO(H) powołany jest, w celu stania na straży praw i wolności obywatela i człowieka(D).

c) GIIF(H) może wydawać informacje w przypadku uchylenia się od obowiązku szkoleń, zakresu przeciwdziałania prania brudnych pieniędzy i terroryzmowi(D), w której wymierzy karę grzywny do 75tys.zł.(S)

Zad. 3

Podaj przykład pytania, które byłoby zarazem:

a) pojedyncze i otwarte

Co robisz po zajęciach ?

b) złożone i zamknięte

Gdzie idziesz i której wrócisz, mam nadzieję, że przed 20.00.

Zad. 4

Udziel odpowiedzi na pytanie, z jakiego przedmiotu wykłady są najciekawsze:

a) całkowitej wprost,

Najciekawsze wykłady są z logiki.

b) niewłaściwej (na inny temat)

Wszystkie ćwiczenia są jednakowo interesujące.

Zad. 5

Określ charakter normy:

a) Przeniesienie własności nieruchomości wymaga sporządzenia aktu notarialnego.

Generalna, sankcjonowana, nakazująca

b) Wydanie decyzji administracyjnej bez podstawy prawnej stanowi podstawę do stwierdzenia jej nieważności.

Generalna, sankcjonująca

c) Niezastosowanie się do nakazu opuszczenia lokali grozi eksmisją.

Sankcjonująca, nakazująca

d) Dziedziczenie testamentowe ma pierwszeństwo przed ustawowym.

Generalna, sankcjonowana, dyrektywalna

e) Egzekucję niepieniężną przeprowadza wojewoda.

Generalna, sankcjonująca

f) Przeprowadzenie zgromadzenia publicznego wymaga notyfikacji w organie gminy.

Generalna, sankcjonowana

g) Osadzonemu w zakładzie karnym przysługuje prawo do 1 ciepłego prysznicu w ciągu tygodnia.

Generalna, dozwalająca, sankcjonowana

h) Kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę, zobowiązany jest ją naprawić.

Generalna, nakazująca, sankcjonowana

Zad. 6

Określ charakter sankcji:

a) Kto zachowuje się niegodnie w czasie rozprawy podlega karze.

sankcja administracyjna

b) kto mimo zagrożenia zamieszkuje w budynku grożącym zawaleniem podlega wydaleniu.

Sankcja egzekucyjna

c) Wycięcie drzewa zagrażającemu bezpieczeństwu publicznemu mimo sprzeciwu właściciela.

Sankcja administracyjna

Zad.7

Wskaż charakter cechy:

a) Biorąc pod uwagę takie czynniki jak wykształcenie, uczciwość, i wykonywany zawód, Jan jest godny tego aby dopuścić go do naszego klubu.

Globalna