PERFUMERIA
I. Historia aromaterapii
II. Olejki eteryczne

1. Aromaterapia dawniej i dziś

• Wpływ zapachów na stan psychiczny i fizyczny

• Zapachy zwierząt i roślin do zmiany własnego zapachu

• Elementy pachnących roślin w motywach dekoracyjnych rysunków pierwotnych ludów- jaskinie i groty

• Umiejętność oddzielenia substancji pachnących od roślinnego surowca- ok. 5000 lat p.n.e.

• Naczynka znajdowane w wykopaliskach- identyczne z tymi, w jakich odnaleziono później w wykopaliskach starożytnego Egiptu, Indii, Chin, Grecji i Rzymu, resztki pachnących olejków i maści

• Wykopaliska w Toxila- 6000 lat. p.n.e.- destylacja olejku sandałowego i attary

2. Źródła pisane

• Przepisy wytwarzania i stosowania substancji zapachowych

• Stare księgi indyjskie

• Egipskie papirusy

• Biblia

• Koran

• Efekty stosowania naturalnych substancji zapachowych

3. Aromaterapia dawniej i dziś

• Olejki eteryczne znane od starożytności

• Czasy faraonów: balsamowanie mumii- przeciwmikrobowe właściwości olejków i żywic roślinnych

• Grobowiec Tutenchamona- pachnidła 90% tłuszczu zwierzęcego i 10% olejków eterycznych, balsamów i żywic

• Egipscy kapłani- leczenie depresji i schorzeń nerwowych

• Poduszki wypchane płatkami róż- Kleopatra

• Asyria- świątynie budowane z drewna cedrowego- właściwości dezynfekujące- oczyszczanie powietrza

• Najstarszy dokument pisany- tabliczka z pismem klinowym z krainy Sumerów- ok. 3000 lat p.n.e.

• Recepty leczniczych mieszanek roślinnych zawierających m.in.: mirt, tymianek, cedr i olibanum sposoby posługiwania się lekami roślinnymi: mirt, tymianek, pączki liści i żywice drzew

• Założenie ogrodu z roślinami leczniczymi przez króla Mardukapollidine II- Babilonia

• Dodawanie olejków do materiałów budowlanych, z których wznoszono świątynie ok.1800 p.n.e.

• Znane właściwości antyseptyczne olejków cedrowego, cyprysowego i mirrowego

• Świątynie z drewna sandałowego- Indie

• Wonności w formie maści, olejków, żywic i korzeni- symbol bogactwa, najcenniejszy upominek

• Dostarczanie wonności na rynki rzymskie i greckie przez kupców babilońskich- 600 lat p.n.e.: butelki szklane i alabastrowe, porcelanowe słoiki

• Ok. 500 lat p.n.e.- wytwórnia wonności w Koryncie

• Hipokrates i jego uczniowie- olejek różany do leczenie schorzeń ginekologicznych i układu pokarmowego

• Biblia- pachnące olejki i żywice

• Szczegółowy opis przyrządzania mieszanin do namaszczania ciała i nawaniania świątyni- księgi Starego Testamentu

• Mirra i kadzidło (żywica olibanum)- bezcenne leki- żywice lub otrzymane z nich olejki- Nowy Testament

• Olejki Eteryczne- niezwykłe właściwości antyseptyczne

• Doskonały środek przeciwko zarazom i epidemiom

• XVII w. Bucklesbury- centrum produkcji i handlu lawendą

• Powietrze o charakterze dezynfekcyjnym

• Centrum olejków w Grasse (Francja)- perfumiarze nie ulegają epidemiom cholery i innym ch. zakaźnych

• Kraje średniowiecznej Europy- szyszki chmielowe do poduszek- ludowy sposób na uspokojenie

• Współczesna analiza metodą Head Space wykazuje dwumetylowinylokarbinol (0,15%) jako składnik ol. chmielowego

• Działanie silnie hipnotyczne

4. Chiński Balsam Tygrysi

• Mieszanina olejków eterycznych rozpuszczonych w wazelinie lub innym tłuszczu

• Działanie przeciwbólowe i relaksujące

• Olejki w nim zastosowane działają dezynfekująco, przeciwbólowo, przeciwzapalnie i uspokajająco

5. Woda Królowej Węgier

• Niektóre olejki lub oparte na nich preparaty były uznawane za remedium uniwersalne na wszystkie niemal schorzenia. Najlepszym przykładem jest opis „Wody Królowej Węgier", której twórczynią i propagatorką była, pochodząca z rodu Piastów, Elżbieta Królowa Węgier. Woda ta oparta była na rozmarynie. Londyńska farmakopea z roku 1683 podaje m. in. takie jej cechy:

• „Woda ta (a raczej nalewka) fest godna podziwu przeciw wszystkim przeziębieniom i powodowanych wilgocią chorobom głowy, apopleksji, epilepsji, zawrotom głowy, letargowi, paraliżowi, chorobom nerwów, reumatyzmowi, skazom, kurczom, konwulsjom, utracie pamięci, tępocie, śpiączce, senności, głuchocie, szumom w uszach, zaburzeniom widzenia, koagulacji krwi, bólom głowy powodowanym flegmą i humorami. Pokonuje bóle zębów, bóle i słabości żołądka, zapalenie opłucnej, brak apetytu i złe trawienie, obstrukcje wątroby, śledziony, jelit i macicy. Przyjmuje i konserwuje naturalne ciepło, odnawia zdolności i funkcje ciała nawet w starości (tak mówią). Niewiele jest remediów dających tak wiele dobrych efektów. Podawać wewnętrznie w winie lub wódce, przemywać nią skronie, wdychać nozdrzami."

6. Aromaterapia

• Gatefosse- francuski chemik, twórca określenia „aromaterapia”

• Badanie olejków eterycznych jako potencjalnych składników kosmetyków

• I wojna światowa- opatrywanie rannych żołnierzy olejkiem lawendowym

• Działanie antyseptyczne, przyspieszenie gojenia ran i oparzeń

• Dalsze badania nad terapeutycznymi właściwościami olejków eterycznych owocują książką „Aromaterapia„

• Profesjonalne rozwinięcie idei Gatefosse- francuski lekarz Jean Valnet

• Systematyczne badania właściwości leczniczych olejków eterycznych

• Początek ogromnego rozwoju nowoczesnej aromaterapii we Francji, później w Anglii, a dziś w całym świecie

• Metoda usuwania pewnych objawów chorobowych, bólu, niektórych schorzeń, a przede wszystkim poprawy ogólnej kondycji psychicznej i fizycznej pacjenta przy pomocy olejków eterycznych

• Różnice poglądów wśród specjalistów co do zakresu aromaterapii

• prof. G. Buchbauer- ogranicza metody aromaterapii do stosowania olejków eterycznych wyłącznie poprzez ich wąchanie (wdychanie)

• Aromaterapeuci amerykańscy i brytyjscy (np. Shirley Price)- aromaterapia to wszelkie formy terapii przy zastosowaniu olejków eterycznych, a więc także podawanie ich doustne

• Aromaterapia jest metodą uzdrawiania przy pomocy naturalnych olejków eterycznych wprowadzanych do organizmu poprzez drogi oddechowe (wąchanie, wdychanie, inhalacje) i przez skórę (masaż, kąpiel lub kompres)

• Niezależnie od typu zabiegu olejki dostają się do organizmu obydwiema drogami (wąchamy w czasie kąpieli czy masażu, a skóra wchłania olejek z powietrza w czasie np. inhalacji).

• Składniki olejku dostają się do układu krążenia w formie niezmienionej – naturalnej

• Podawanie olejków doustnie poddaje je działaniu systemu trawiennego, a więc serii procesów chemicznych, w wyniku których zachodzą zmiany składu olejku, zmiany jego właściwości

• Olejki naturalne w preparatach doustnych stosuje się w homeopatii, która może być stosowana równolegle z aromaterapią

• W klasycznej aromaterapii olejki eteryczne wprowadza się do organizmu tylko dwiema drogami: poprzez skórę - masaż, kąpiel, kompres i poprzez układ oddechowy - inhalacje, wąchanie, wdychanie

7. Zmysł węchu

• Główny element

• Płaszczyzna pokryta włoskami węchowymi

• Połączone z opuszką węchową poprzez nerwy

• Bodziec przez układ nerwowy trafia do mózgu

• System węchowy- niesłychanie wrażliwy, najszybciej przekazuje do mózgu otrzymane impulsy

• Reakcje na zapachy olejków- mocne i szybkie

8. Skóra

• Stosowanie olejków przez skórę w masażu, kąpieli, kompresie- wolniejsze przenikanie

• Bardzo łatwe wchłanianie (istotny dobór nośnika)

• Szybkie przenikanie do krwioobiegu (kilka/kilkanaście minut)

9. Olejki eteryczne

• Zawarte w różnych częściach roślin mieszaniny związków chemicznych charakterystyczne dla każdej rośliny i odmiany

• Skład olejków- inny w różnych częściach roślin, a bywa i tak, że występują tylko w jednej z tych części

• Skład olejku i jego zawartość w poszczególnych częściach roślin może i najczęściej ulega zmianie w zależności od pory roku, a nawet dnia (np. kwiaty jaśminu zbiera się tuż przed świtem, maciejka najmocniej pachnie wieczorem)

• Występują we wszystkich częściach roślin (kwiatach, liściach, łodygach, korzeniach, owocach, korze)

• Zbierają się w małych gruczołach, często widocznych na powierzchni liści (np. mięta), czy na skórce (cytrusy)

• W czasach starożytnych olejki w formie nalewek czyli tinktur, ekstraktów olejowych lub tłuszczowych itd.

• Wonności, wonne olejki, pomady wytwarzane przez zalewanie olejkodajnych części roślin winem, olejami roślinnymi (najczęściej oliwą), lub gorącym tłuszczem

Wydobywanie olejków

• Destylacja z parą wodną całych roślin lub ich części (np. płatki róż, drewno sandałowe, liście eukaliptusa, korzeń wetiweru)

• Para wodna porywa drobiny olejku, a następnie po wychłodzeniu olejek oddziela się od wody

• Za twórcę tej metody, według zapisów historycznych, uważa się słynnego medyka arabskiego Avicennę

• Z badań archeologicznych wynika jednak, że destylację roślin z parą wodną prowadzono już w starożytnych Indiach. W miejscowości Toxila wykopano ceramiczny alembik - zestaw naczyń do takiej destylacji pochodzący z około 3500 r. p.n.e.

• Olejki, głównie cytrusowe, wydobywa się przez wyciskanie ze skórek owoców przed lub po oddzieleniu soku

• Ekstrakcja rozpuszczalnikami organicznymi- otrzymuje się tzw. konkrety i absoluty

Konkrety i absoluty

• Konkret powstaje przez ekstrakcję materiału roślinnego na gorąco rozpuszczalnikiem niepolarnym (np. benzen, benzyna, heksan) i oddestylowanie rozpuszczalnika, ma konsystencję woskowatą

• Absolut otrzymuje się z konkretu przez ekstrakcję alkoholem etylowym. Po oddestylowaniu alkoholu pozostaje dość gęsta, ciemna ciecz

• Bardzo często do celów handlowych absoluty rozcieńcza się (np. glikolem dwupropylenowym lub ftalanem dwuetylu) uzyskując produkt o konsystencji zbliżonej do olejków

Wydajność olejków

• Olejki eteryczne występują w roślinach w bardzo małych ilościach

• ze 100 kg wysuszonej lawendy można wydestylować 2,5 kg olejku

• z 1000 kg płatków róży (zbiór ręczny) nie więcej niż 0,5 - 0,7 kg olejku

• Olejki na ogół drogie i nie zawsze łatwo dostępne

• Najwięcej roślin olejkodajnych- kraje podzwrotnikowe

• Kraje o klimacie umiarkowanym- rosnące dziko lub uprawiane rośliny, z których otrzymuje się cenne olejki eteryczne

• Także i w Polsce można zbierać rośliny dające olejki stosowane zarówno w celach spożywczych, jak i perfumeryjnych czy farmaceutycznych (mięta pieprzowa, tymianek, majeranek, sosna, jodła, świerk, arcydzięgiel, lubczyk)

Jakość olejków

• Jakość i pochodzenie olejku- b. ważny element w aromaterapii

• Prawdziwe i pełne właściwości aromaterapeutyczne mają naturalne, nieprzerabiane, nierozcieńczone i niefałszowane olejki pochodzące prosto z pierwotnych destylarni

• Jest zasadą w perfumerii, że w celu uzyskania powtarzalności zapachu olejki się przerabia, ujednolica, stabilizuje itd. Inaczej mówiąc poddaje wielu operacjom chemicznym i fizycznym. Ponadto duże zapotrzebowanie na olejki przy jednoczesnej potrzebie obniżania kosztów powoduje, że liczne będące w handlu olejki są rozcieńczane (rozpuszczalnikami lub tańszymi olejkami), pozbawiane ważnych, a potrzebnych do innych celów składników lub fałszowane syntetycznymi dodatkami

10. ANYŻOWY

• Otrzymuje się z biedrzeńca anyżu - jednorocznej rośliny uprawianej w Azji, Afryce oraz w Europie Środkowej i Południowej

• Olejek znajduje się w dojrzałych owocach rośliny - nasionach, które po zgnieceniu natychmiast poddaje się destylacji z parą wodną

• Wydajność olejku 1,5- 3,5% w zależności od poch.

• Głównym składnikiem olejku anyżowego jest anetol (80 - 90%). Olejek anyżowy bywa fałszowany olejkiem fenkułowym (kopru włoskiego), który również zawiera anetol jako główny składnik

• MASAŻ

bóle wewnętrzne (także menstruacyjne), przeziębienia, zaburzenia krążenia, bronchit, grypa, zaburzenia w trawieniu

• KĄPIEL

bóle wewnętrzne, kaszel, bronchit, grypa, przeziębienia, katar

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

kaszel, bronchit, przeziębienia, grypa

11. ARCYDZIĘGLOWY Z KORZENIA

• z arcydzięgla litworu- rośliny uprawianej w Europie i w Chinach na ogół w górach i okolicach podgórskich

• Olejkodajną częścią rośliny są szarobrunatne lub czerwone korzenie, z których przy pomocy destylacji z parą wodną otrzymuje się około 0,2% olejku (z materiału świeżego) lub 0,6 - 1,0% (z korzeni wysuszonych)

• Można również otrzymywać olejek z owoców arcydzięgla, jest on jednak gorszej jakości i mniej trwały

• MASAŻ

kaszel, bronchit, astma, przeziębienia, grypa, gorączka, zaburzenia w gospodarce płynami, wzdęcia, niestrawność

• KĄPIEL

kaszel, bronchit, astma, przeziębienia, grypa, gorączka, zaburzenia w gospodarce płynami, wzdęcia, niestrawność

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

kaszel, bronchit, astma, przeziębienia, grypa

 

Przeciwwskazania:

• Nie stosować w pierwszych miesiącach ciąży.

• Nie stosować na skórze (masarz, kąpiel, kompres) bezpośrednio przed wystawieniem na słońce lub lampy UV

12. BERGAMOTOWY

• Olejek bergamotowy otrzymuje się z owoców drzewa bergamotowego (cytryniec bergamotka)

• Owoce te są najdelikatniejsze ze wszystkich cytrusowych, a uprawa bergamoty najlepiej udaje się we Włoszech i w Afryce

• Olejek wydobywa się przez wyciskanie owoców w prostych naczyniach talerzowych, a następnie sączenie. Najlepszą jakość otrzymuje się z owoców dojrzałych, ale jeszcze nie opadłych z drzew.

• Przyjemny orzeźwiający zapach i gorzkawy smak.

• Wydajność olejku wynosi około 0,5%. W handlu określa się go jako olejek wyciskany na zimno (cold pressed)

• Gorszej jakości olejki bergamotowe są otrzymywane z owoców niedojrzałych, takich, które opadły, bądź na drodze destylacji z parą wodną resztek owoców pozostałych po wyciśnięciu soku

• Znany przede wszystkim w perfumerii ze względu na swój niezwykły zapach, jak wszystkie olejki cytrusowe jest doskonałym antyseptykiem i znajduje szerokie zastosowanie w terapii wszelkich infekcji, gryp, przeziębień, kataru, kaszlu, zapalenia gardła i migdałków, ale także przy opatrywaniu ran i skaleczeń oraz przy niektórych stanach zapalnych skory.

• Daje dobre efekty w mieszankach przeciwtrądzikowych, zmniejszających łojotok (szczególnie skóry głowy), łuszczyce, liszaje, wrzody, ma własności dezodoryzujące (także jako dezodorant do ust).

• Bywa stosowany przy stanach zapalnych pęcherza i dróg moczowych, a także zewnętrznych organów płciowych. Ma działanie łagodzące napięcia nerwowe, stresy, emocje, stany depresji i melancholii.

• Jest stosowany do nadawania aromatu herbacie Earl Grey

• MASAŻ

napięcia nerwowe, stresy, depresje, apatia

• KĄPIEL

stany zapalne skóry, liszaje, opryszczki, wrzody, przetłuszczenie, lojotok, zly zapach, stany zapalne pochwy i zewnętrznych organów płciowych, napięcia nerwowe, stresy, depresje, apatia

• KOMPRESY

trądzik, stany zapalne skóry, liszaje, opryszczki, wrzody, rany i skaleczenia, stany zapalne zewnętrznych organów płciowych, łojotok

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

stany zapalne gardła, zły zapach z ust, bronchit (w mieszance z olejkiem cytrynowym), napięcia nerwowe, stresy, depresje, apatia

 

Przeciwwskazania:

• Nie stosować na skórze (masaż, kąpiel, kompresy) bezpośrednio przed wystawieniem na słońce lub lampy UV

13. CEDROWY

• Najcenniejszy olejek cedrowy otrzymywany jest z drzewa rosnącego w górach Atlasu głównie na terenie Maroka

• Wydobywa się go przez destylację z parą wodną drobnych kawałków lub pyłu z drewna z wydajnością 3 - 5%

• Charakteryzuje się balsamicznym zapachem

• Podobnie z drewna otrzymuje się z wydajnością około 2% inny olejek cedrowy „Wirginia" (Juniperus wirginiana L.) z drzew rosnących w Ameryce Płn.

• Gorsze i tańsze gatunki tzw. olejku cedrowego otrzymuje się z liści jednego z gatunków tui (Thuja occidentalis) zwanej w Ameryce białym cedrem lub z mieszaniny liści tui, cedru wirginiańskiego i innych drzew szpilkowych

• Żaden z nich nie ma takich własności jak olejek cedrowy „Atlas"

• Znany i opisywany najstarszych dokumentach szczególnie babilońskich i egipskich

• Używany do balsamowania mumii

• Wymieniony wśród cennych wonności w poemacie o Gilgameszu, a także w najstarszym ze znanych dokumentów medycznych - na pochodzącej z kraju Sumerów (3000 pne.), tabliczce zapisanej pismem klinowym i podającej leki pochodzenia roślinnego

• Z drewna cedrowego budowano samodezynfekujące się świątynie, ponieważ wydzielający się ze ścian olejek przez wiele lat zapobiegał rozprzestrzenianiu się bakterii i wirusów

• W czasach współczesnych w medycynie ludowej jest on stosowany do leczenia wszelkich chorób skórnych i jako namiastka olejku sandałowego do leczenia rzeżączki

• Jest niewątpliwie silnym antyseptykiem, również przy infekcjach wirusowych. Stąd jego stosowanie przy przeziębieniach, kaszlu, bronchicie i katarze

• Działa antyseptycznie i przeciwbólowo przy reumatyzmie i artretyzmie

• Działanie diuretyczne i własności bakteriobójcze- doskonałe efekty przy terapii zapalenia pęcherza

• Stosuje się go w mieszankach przeciwtrądzikowych i przy infekcjach skóry, a także przy łojotoku, łupieżu, przetłuszczaniu się skóry i włosów, łysieniu i podrażnieniach

• Ma działanie tonujące przy stanach lękowych

14. CYNAMONOWY Z KORY

• Najwyższej jakości- z młodej kory drzewa cynamonowego cejlońskiego, rosnącego dziko i uprawianego przede wszystkim w Sri Lance oraz na wyspach Seszelskich i na Madagaskarze

• Rozdrobniona korę poddaje się destylacji z parą wodną otrzymując około 0,2% olejku

• Głównymi składnikami olejku są aldehyd cynamonowy (około 55%) i eugenol (18%)

• Stosunkowo drogi olejek z kory bywa fałszowany olejkiem cynamonowym chińskim (olejek kasjowy) i wtedy może zawierać do 74% aldehydu cynamonowego. Do olejku z kory dodaje się również często dużo tańszy olejek cynamonowy z liści lub olejek destylowany z mieszaniny liści i kory. Tak fałszowany olejek zawiera znacznie więcej eugenolu

• Kora cynamonowa w łuskach i proszku jest jedną z najstarszych przypraw „korzennych"

• W krajach tropikalnych- wykorzystanie działania antyseptycznego (zapobieganie zatruciom pokarmowym i niestrawnością)

• Jeden z najsilniejszych antyseptyków stosowanych w aromaterapii

• Stosowany również w farmacji i stomatologii

• Daje doskonale efekty przy terapii wszelkiego rodzaju przeziębień, gryp, infekcji wirusowych, niektórych infekcji skóry (kurzajek)

• Stosuje się w mieszankach przeciwreumatycznych

• Łagodny afrodyzjak

• Daje dobre wyniki w zwalczaniu pasożytów skóry (wszy, świerzb) i przewodu pokarmowego

15. CYNAMONOWY Z LIŚCI

• Olejek cynamonowy z liści otrzymywany jest z tego samego drzewa co olejek cynamonowy z kory

• Procesowi destylacji z parą wodną poddaje się liście uzyskując olejek z wydajnością około 0,7%

• Łatwa i szybka destylacja i dostępność surowca powodują, że olejek z liści jest znacznie tańszy niż olejek z kory

• Składy obu olejków różnią się zasadniczo. Olejek z liści zawiera przede wszystkim eugenol (70 - 90%) i jest w tym najbardziej podobny do olejku goździkowego. Ma również bardzo podobne właściwości terapeutyczne

• Różnica cen powoduje, że nieuczciwi sprzedawcy bardzo często nie precyzują na etykietach pochodzenia olejku i pisząc „olejek cynamonowy" sprzedają olejek z liści za cenę olejku z kory

• Wywary do leczenie infekcji- medycyna ludowa na Cejlonie

• Jeszcze dziś liście drzewa cynamonowego przykłada się do ran i wrzodów

• w aromaterapii- schorzenia górnych dróg oddechowych, reumatyzm i artretyzm, zaburzenia gastryczne, środek pobudzający przy zmęczeniu umysłowym

• Łagodny afrodyzjak

• Działa immunologicznie

16. DRZEWA HERBACIANEGO

• Destylacja z parą wodną liści drzewokrzewu rosnącego dziko w Australii i na okolicznych wyspach

• Nazwa tej rośliny nie mającej nic wspólnego z herbatą została jej nadana przez Kapitana Cooka i pierwszych kolonizatorów tego rejonu świata, którzy śladem Aborygenów używali listków do parzenia aromatycznego napoju zastępującego herbatę

• Herbata w brytyjskiej flocie tego okresu poza zwyczajowym napojem była cennym środkiem przeciwszkorbutowym

• Okazało się, że wywar z tego australijskiego drzewa posiada również takie właściwości

• Rdzenni mieszkańcy Australii używali liści drzewa herbacianego do oczyszczania i leczenia ran

• Później okazało się, że roślina ta, jej ekstrakty i olejek mają silne właściwości antyseptyczne i zapobiegają wielu chorobom tropikalnym, także zakaźnym

• We współczesnej aromaterapii- najsilniejszy składnik mieszanek przeciwwirusowych i przeciwbakteryjnych

• Działanie przeciwgrzybiczne

• Stosowany przy wszystkich typach infekcji, grypach, przeziębieniach oraz do zwalczania różnego rodzaju grzybic i stanów zapalnych skóry

• Dobre efekty przy zwalczaniu brodawek i kurzajek

• Stosuje się w mieszankach przeciwtrądzikowych i ogólnie oczyszczających skórę

• MASAŻ

przeziębienia, grypy, zdenerwowanie, szok, histeria

• KĄPIEL

wszelkie infekcje skóry, grzybice, brodawki, kurzajki. infekcje i grzybice narządów płciowych, pleśniawki pochwy, trądzik, wypryski, łupież, poparzenia

• KOMPRESY

wszelkiego rodzaju stany zapalne i grzybice skóry, kurzajki, brodawki, grzybice i stany zapalne narządów płciowych, trądzik, wypryski, łupież, poparzenia

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

przeziębienia, grypy, infekcje wirusowe, zapalenia jamy ustnej i gardła, szok, zdenerwowanie, histeria

17. DRZEWA RÓŻANEGO

• We wszystkich językach powszechnie znany pod nazwa francuską Bois de Rose

• otrzymywany z różnych odmian drzew gatunku Aniba rosaeodora rosnących w Gujanie, Brazylii i Peru

• Destylacja z parą wodną drewna Bois de Rose daje około 1 % olejku, którego głównym składnikiem jest linalol

• Olejek drzewa różanego zawiera również eukaliptol

• Stosowany w perfumerii ze względu na piękny odświeżający zapach

• Doskonałe właściwości uspakajające i tonujące

• Dobre efekty przy silnym męczącym kaszlu o podłożu astmatycznym

• Łagodzi wszelkie rodzaje bólu głowy, działa przeciwdepresyjne i przeciw apatii

• Stosuje się przede wszystkim przy uporczywych migrenach

• masaż

depresje, apatia, brak równowagi psychicznej, bóle głowy

• KĄPIEL

depresje, apatia, brak równowagi psychicznej, bóle głowy

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

depresje, apatia, brak równowagi psychicznej, bóle głowy, uporczywy kaszel

 

• Przeciwwskazania

Nie stosować u dzieci poniżej 6 lat

18. EUKALIPTUSOWY

• otrzymywany z rosnącego gł. w Australii wiecznie zielonego drzewa eukaliptusowego (pl. Rozdąb) osiągającego wysokość do 25 m

• Istnieje wiele odmian tego drzewa zarówno zbliżonych własnościach, jak i znacznie różniących się składem, uprawianych i rosnących dziko w Indiach, Afryce, południowej Europie, Brazylii i Kalifornii

• Olejek otrzymuje się przez destylację z parą wodną liści i końców gałązek

• W aromaterapii używa się olejku z odmiany globulus (główny składnik eukaliptol 60 - 70%) i rzadziej citriodora, tańszego i o zupełnie innym składzie (citronellal 65 - 85%), jako zamiennika olejku cytronelowego

• Najpopularniejszy składnik preparatów wykrztuśnych, odświeżających oddech i antyseptycznych (cukierki, pasty do zębów, krople, syropy)

• Ma przede wszystkim działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe

• 2% roztwór tego olejku rozpylony w powietrzu zabija 70% bakterii Staphylococcus

• Stosuje się w terapii wszelkich infekcji górnych dróg oddechowych, kaszlu, bronchitu, zapalenia zatok, kataru, ale także przy stanach zapalnych skóry

• Działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe wskazuje na stosowanie przy bólach reumatycznych i artretycznych

• Daje dobre efekty przy masowaniu sforsowanych mięsni

• Ze względu na przyjemny i łagodny zapach prawie zawsze stosowany w preparatach dla dzieci

• Pomaga w zwalczaniu wszy głowy

• Działa immunologicznie

19. GERANIOWY

• Destylacja roślin rodzaju Pelargonum, najlepszy i stosowany w aromaterapii z Pelargonum graveolens

• Roślina uprawiana w wielu krajach strefy podzwrotnikowej i zwrotnikowej oraz w klimacie umiarkowanym

• Największe ilości pochodzą z Reunion, Egiptu i Francji

• Wydajność destylacji z para wodną wynosi około 0,15%

• Główne składniki olejku to geraniol i cytronellol

• Olejek i jego składniki- bardzo cenione w perfumerii

• bywa fałszowany syntetycznymi składnikami (które można otrzymać np. z terpentyny)

• Właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe olejku geraniowego są powszechnie znane i fakt profilaktycznego działania geranium hodowanego w doniczkach w czasach epidemii grypy znajduje potwierdzenie w praktyce aromaterapii

• Właściwości uspokajające i tonizujące, regulujące krążenie krwi i gospodarkę płynami (terapia cellulitu, zaburzeń w krążeniu oraz menstruacji)

• Łagodzi skutki cukrzycy, jest łagodnym diuretykiem

• Zmniejsza napięcia nerwowe, depresje, stany lękowe i związanie z nimi zaburzenia seksualne (niektóre formy impotencji) oraz problemy menopauzy - uderzenia krwi, nagłe rumieńce, depresje, równoważy zmienność emocji

• Symuluje estrogen- Nie stosować równocześnie z pigułkami antykoncepcyjnymi!

• Właściwości antyseptyczne wykorzystuje się przy terapii przeziębień, grypy, kaszlu, kataru, a także przy infekcjach skóry, trądziku, egzemach, opryszczkach, łupieżu i rozstępach skóry

20. GOŹDZIKOWY z PĄKÓW

• Otrzymywany z pąków kwiatowych drzewa goździkowego, wiecznie zielonego, dochodzącego do 21 m wysokości

• Drzewo pochodzące z Filipin jest obecnie uprawiane w bardzo wielu krajach strefy podzwrotnikowej stanowiąc w niektórych (np. Zanzibar) podstawę eksportu

• Pąki kwiatowe zbiera się w okresie gdy zaczynają czerwienieć i destyluje z parą wodną otrzymując olejek z wydajnością 16-19%

• Głównym składnikiem jest eugenol (do 95%)

• Olejek goździkowy otrzymuje się również przez destylację szypułek i liści otrzymując produkt znacznie tańszy i gorszej jakości

• Ma on wyraźnie inny zapach i oczywiście parametry fizykochemiczne, niż olejek z pąków

• Odróżnienie po zapachu wymaga jednak znajomości zapachu wzorca

• Ważna jest więc solidność dostawcy i wyraźny opis pochodzenia olejku na etykiecie

• Goździki jako przyprawa- znane od czasów zamierzchłych

• Jak większość przypraw korzennych- działanie antyseptyczne chroniące przed infekcjami przewodu pokarmowego

• W stomatologii olejek goździkowy, lub jego główny składnik eugenol są stosowane jako antyseptyki i środki przeciwbólowe

• Stosowany przy terapii reumatyzmu, artretyzmu oraz infekcjach górnych dróg oddechowych

• Pobudza i rozjaśnia umysł

• Afrodyzjak

• Działanie immunologiczne

• Reguluje poziom polinienasyconych kwasów tłuszczowych, których brak powoduje starzenie się organizmu

21. GREJPFRUTOWY

• Wyciskanie skórki owoców grejpfruta - drzewa uprawianego na tych samych obszarach co pomarańcze i cytryny

• Wydajność olejku jest nieco mniejsza niż w przypadku pomarańczy

• Olejek, o bardziej świeżym, pobudzającym zapachu niż pomarańczowy, ma podobne zastosowania

• Jest przede wszystkim środkiem tonującym i przeciwdepresyjnym, a także przeciwbólowym szczególnie przy migrenach o podłożu nerwicowym

• Stosowany przy dolegliwościach wątroby i nerek

• Własności diuretyczne- terapia otyłości i cellulitu

• Daje dobre efekty jako środek pomocniczy przy kuracjach odwykowych dla narkomanów

• MASAŻ

depresja, napięcia nerwowe, nerwice, migreny, problemy wątroby i nerek, otyłość, cellulit, terapia odwykowa przy narkomanii

• KĄPIEL

depresja, napięcia nerwowe, nerwice, migreny, problemy wątroby i nerek, otyłość, cellulit, terapia odwykowa przy narkomanii

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

depresja, napięcia nerwowe, nerwice, migreny, terapia odwykowa przy narkomanii

 

• Mieszanek zawierających olejek grejpfrutowy nie należy używać na skórze bezpośrednio (masaż, kąpiel, kompres) przed wystawieniem na słońce lub promieniowanie UV

22. HYZOPOWY

• Destylacja z parą wodną całej rośliny hyzopu lekarskiego uprawianego w pd. częściach Europy i umiarkowanych klimatyczne strefach Azji. Rośnie także w Polsce

• Wydajność olejku z przewiędniętego ziela wynosi około 0,1 - 0,2%

• Olejek trudnodostępny przez to drogi, bywa fałszowany najczęściej frakcjami olejku kamforowego

• W historii i literaturze występuje już od czasów Biblii

• Dawid przed walką z Goliatem powiada „Obmyj mnie Panie hyzopem, a będę czysty”

• Był powszechnie stosowany jako lecznicze ziele domowe, głównie przy przeziębieniach i kaszlu a także reumatyzmie

• We współczesnej aromaterapii stosowany przy: schorzeniach górnych dróg oddechowych i reumatyzmie, infekcjach wirusowych, również skaleczeniach i ranach

• Reguluje ciśnienie krwi i krążenie

• Daje dobre efekty przy stłuczeniach i siniakach

• Łagodzi napięcia nerwowe, ma działanie tonujące i pobudzające umysł, oraz cechy immunologiczne

23. IMBIROWY

• Otrzymywany z wysuszonego kłącza imbiru lekarskiego uprawianego w Azji płd., Chinach, Afryce zach. i Japonii

• Rozdrobniony surowiec destyluje się z parą wodna

• Wydajność olejku około 2%

• Najlepszy olejek pochodzi z Indii z wybrzeża Malabarskiego

• Imbir- znana od wieków przyprawa, szczególnie ceniona w kuchni chińskiej i indyjskiej

• Wraz z innymi przyprawami korzennymi trafił do Europy gdzie był stosowany jako lek i przyprawa

• W artykułach spożywczych jest stosowany w stanie świeżym, suszonym i sproszkowanym, w formie marynaty i na słodko w syropie

• W niektórych wierzeniach azjatyckich przypisuje się imbirowi znaczenie i działanie magiczne podobnie jak korzeniowi żeń - szeń, ze względu na niezwykłe kształty kłączy podobne do zwierząt postaci ludzkich itp..

• Podobnie jak inne olejki pochodzące z przypraw ma działanie antyseptyczne przy zatruciach pokarmowych

• Działa skutecznie przy nudnościach, rozwolnieniu i niestrawnościach

• Ponadto jest bardzo cennym składnikiem mieszanek przeciwbólowych stosowanych przy bólach mięsni, reumatycznych, artretycznych, pourazowych

• Jest skuteczny przy terapii alkoholików

• Łagodny afrodyzjak

• MASAŻ

reumatyzm, artretyzm, bóle mięśniowe, naciągnięte mięśnie i ścięgna, bóle pourazowe, przeziębienia, nudności, rozwolnienie, zatrucia pokarmowe, niestrawność, alkoholizm

• KĄPIEL

reumatyzm, artretyzm, bóle mięśniowe, naciągnięte mięśnie i ścięgna, bóle pourazowe, przeziębienia, nudności, rozwolnienie, zatrucia pokarmowe, niestrawność, alkoholizm

• KOMPRES

reumatyzm, artretyzm, bóle mięśniowe, naciągnięte mięśnie i ścięgna, bóle pourazowe

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

przeziębienia, nudności, alkoholizm

24. JAŁOWCOWY (Z JAGÓD)

• Otrzymuje się z szyszkojagód czyli owoców jałowca, pospolitego krzewu rosnącego w całej Europie i na obszarach Azji

• Destylacji z parą wodną poddaje się lekko podsuszone dojrzale dwuletnie jagody po uprzednim zmiażdżeniu

• Wydajność olejku 1-1,5%

• Olejek bywa fałszowany olejkami otrzymywanymi z innych gatunków jałowca

• Głównym problemem jakości z punktu widzenia aromaterapii jest znajdujący się w handlu i sprzedawany jako „olejek jałowcowy" olejek otrzymywany przez destylację z parą wodną całych krzewów jałowca, o zupełnie innym składzie, właściwościach i oczywiście o wiele tańszy

• Jałowiec jest znany ze stosowania przy wędzeniu wędlin, wykadzaniu pomieszczeń, także w kadzidłach, zarówno ze względu na miły zapach jak i na właściwości antyseptyczne

• Jagody i olejek są powszechnie stosowane jako przyprawa oraz aromat (jałowcówka, gin), a także w zielarstwie i farmacji

• Jako środek przeciwbakteryjny i przeciwgrzybiczy jest stosowany przy terapii trądziku, łojotoku i łupieżu

• Obniża ciśnienie krwi i reguluje gospodarkę płynami w organizmie stąd zastosowanie przy cellulicie, żylakach, otyłości

• Ma działanie ściągające, zmniejsza rozstępy skóry

• Jest stosowany przy nieregularnościach cyklu menstruacyjnego, bólach menstruacyjnych, przy reumatyzmie i artretyzmie

• Jest diuretykiem i przedostając się do układu moczowego działa przy stanach zapalnych tego układu

• Działa przeciwbólowo przy kolkach spowodowanych niestrawnością i wzdęciami

• Zwiększa odporność organizmu

25. KAMFOROWY

• Otrzymuje się z korzeni i drewna drzewa kamforowego rosnącego dziko w Japonii, na Taiwanie i w Chinach, a także uprawianego w Sri Lance, Kalifornii i Kanadzie

• Destylacja z parą wodną daje około 2% olejku zawierającego ponad 50% kamfory - krystalicznego białego produktu charakteryzującego się szybką sublimacją stąd określenie „znika jak kamfora„

• W handlu spotyka się albo wydzieloną kamforę, albo tzw. biały olejek kamforowy (zawierający około 2,5% kamfory) to znaczy pozostałość po wydzieleniu (wykrystalizowaniu) kamfory z olejku surowego

• Stosowany w farmacji tzw. „Olejek kamforowy" jest roztworem kamfory w oleju mineralnym

• W aromaterapii stosuje się zarówno olejek biały jak i kamforę, z przewagą tego pierwszego

• Olejek i kamfora występują we wszystkich dalekowschodnich mieszankach antyseptycznych i rozgrzewająco – przeciwbólowych

• tzw. „olejek kamforowy" stosowany jest np. przy stanach zapalnych ucha

• Naturalny olejek kamforowy ma działanie łagodnie uspokajająco-tonujące przy depresjach, ociężałości umysłowej, bezsenności i szoku

• Jest diuretykiem, a właściwości antyseptyczne powodują szerokie stosowanie w schorzeniach górnych dróg oddechowych (szczególnie do inhalacji ze względu na dużą lotność) oraz przy infekcyjnych dolegliwościach skóry

• Działa immunologicznie

26. KANUKA

• Otrzymuje się z liści i gałązek drzewa kanuka występującego w Nowej Zelandii i Australii

• Wysokie 15 metrowe drzewo obsypane jest na wiosnę białymi kwiatkami, stąd angielska nazwa White Tea Tree

• Należy do tej samej rodziny Myrteacae co drzewo herbaciane i podobnie jak ono stosowane było w już w medycynie ludowej maorysów

• Współcześnie mało znany olejek kanuka, który otrzymuje się z wydajnością około 1,0%, zaczyna powoli zyskiwać na znaczeniu, szczególnie ze względu na jego silne właściwości antybakteryjne, przeciwbólowe i przeciwzapalne

• Wpływa mobilizująco na system nerwowy

• Wzmacnia system immunologiczny

• MASAŻ

stany zapalne, bóle reumatyczne i artretyczne, problemy menopauzy, (bezsenność, niezadowolenie, depresje) zniechęcenie w ciężkich sytuacjach życiowych, blokady psychiczne, przeziębienie

• KĄPIEL

problemy menopauzy (bezsenność, niezadowolenie, depresje) zniechęcenie w ciężkich sytuacjach życiowych, blokady psychiczne

• KOMPRESY

żylaki, stany zapalne żyt, źle ukrwiona skóra

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

infekcje górnych dróg oddechowych, alergie, problemy menopauzy, zniechęcenie w ciężkich sytuacjach życiowych, blokady psychiczne

27. KARDAMONOWY

• Otrzymuje się z owoców jednej z odmian rośliny rojówka kardamon rosnącej w Indiach i w Sri Lance

• Destylacja rozdrobnionych owoców z parą wodną daje około 3,5 - 7,0% olejku

• Należy do grupy znanych od stuleci przypraw korzennych i jak inne ma silne właściwości antyseptyczne

• Stosowany przy zaburzeniach gastrycznych ma również działanie przeciwbólowe i tonujące

• W płn. i śr. Indiach bardzo popularne jest żucie ziaren kardamonu po posiłkach

• Wchodzi do wielu indyjskich mieszanek przyprawowych (m. in. Tandorii)

• MASAŻ

zaburzenia gastryczne, nudności, niestrawność, kaszel, bóle głowy i mięsni

• KĄPIEL

zaburzenia gastryczne, nudności, niestrawność, kaszel, bóle głowy i mięsni

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

kaszel, bóle głowy

28. KRWAWNIKOWY

• Otrzymuje się z krwawnika pospolitego (złocień krwawnik) wieloletniej rośliny rozmnażającej się z rozłogów i rosnącej powszechnie w Europie, Azji i Ameryce w klimacie umiarkowanym

• Olejek znajduje się przede wszystkim w kwiatach w ilości 0,07 – 0,25% w stosunku do świeżej masy

• Z kwiatów suchych przez destylację z parą wodną otrzymuje się poniżej 0,5% olejku

• Znany od lat w zielarstwie jako doskonały środek przy różnych schorzeniach ma przede wszystkim silne właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe

• Stosowany przy reumatyzmie i artretyzmie, przy zaburzeniach gastrycznych, zaburzeniach krążenia

• Ma właściwości ściągające

• W medycynie ludowej uznawany za lek oczyszczający krew i zapobiegający krwotokom wszelkiego rodzaju

• Ma działanie immunologiczne

• MASAŻ

zaburzenia gastryczne, zaburzenia krążenia (tonuje wahania), reumatyzm, artretyzm, infekcje i zapalenia różnego rodzaju, zaburzenia cyklu menstruacyjnego

• KĄPIEL

zaburzenia gastryczne, zaburzenia krążenia, reumatyzm, artretyzm, infekcje i zapalenia różnego rodzaju, zaburzenia cyklu menstruacyjnego

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

zaburzenia krążenia, infekcje i zapalenia różnego rodzaju, zaburzenia cyklu menstruacyjnego

• PRZECIWWSKAZANIA

Olejek o silnym działaniu

Nie stosować w pierwszych miesiącach ciąży

29. LAWENDOWY

• Otrzymywany z rozwiniętych kwiatów ściętych wraz z częścią łodygi lawendy prawdziwej (uprawiana gł. na zboczach gór w krajach basenu morza Śródziemnego i morza Czarnego)

• Najlepsze gatunki pochodzą z Prowansji i Bułgarii

• Destylacja z parą wodną daje około 0,8% olejku

• Oprócz lawendy prawdziwej uprawia się wiele innych odmian tej rośliny, które mogą dawać olejki z większą wydajnością, ale znacznie gorsze jakościowo

• Olejek lawendowy bywa często mylony i zastępowany tańszym olejkiem lawandynowym

• Jeden z pierwszych olejków eterycznych użytych we współczesnej aromaterapii jako środek antyseptyczny i przyśpieszający gojenie się ran, oparzeń i podrażnień skóry

• Łagodzi skutki ukąszeń owadów, poparzenia słonecznego

• Skuteczny przy wszystkich rodzajach trądziku, egzem, stanów zapalnych skóry, dermatoz, łupieżu i wypadaniu włosów, grzybic, liszajów i wszawicy

• Obniża ciśnienie krwi i zapobiega gromadzeniu się płynów w organizmie

• Reguluje zaburzenia gastryczne, kolki, wzdęcia, nudności

• Jest cennym składnikiem mieszanek stosowanych przy grypach, przeziębieniu, katarze, zapaleniu gardła, astmie

• Działa przeciwbólowo przy reumatyzmie, migrenie, zapaleniu ucha, i menstruacji, gdzie dodatkowo zmniejsza nieregularność cyklu

• Ma właściwości uspokajające, przeciwdepresyjne, zmniejsza ociężałość umysłową, irytacje, palpitacje, bezsenność spowodowaną zdenerwowaniem, łagodzi stany histerii i napięcia nerwowego

• Działanie uspakajające i nasenne udowodniono w badaniach na myszach w Uniwersytecie Wiedeńskim

• Ma także działanie uodparniające organizm

• MASAŻU

depresje, lęki, zmęczenie i ociężałość umysłowa, irytacja, histeria, napięcia nerwowe, bezsenność spowodowana zdenerwowaniem, bóle reumatyczne, migreny, bóle menstruacyjne, mięśniowe, nieregularna menstruacja, nadciśnienie, otyłość, cellulit, żylaki, katary, grypa, stany zapalne zatok i gardła, problemy menopauzy

• KĄPIELI

depresje, lęki, zmęczenie i ociężałość umysłowa, irytacja, histeria, napięcia nerwowe, bezsenność spowodowana zdenerwowaniem, bóle reumatyczne, migreny, bóle menstruacyjne, mięśniowe, nieregularna menstruacja, nadciśnienie, otyłość, cellulit, żylaki, katary, grypa, stany zapalne zatok i gardła, problemy menopauzy, stany zapalne skóry egzemy, trądzik, rozstępy skóry, grzybice (stóp, organów płciowych i inne), pleśniawki pochwy, suchy łupież, wypadanie włosów, zaburzenia gastryczne

• KOMPRESÓW

stany zapalne skóry, egzemy, trądzik, rozstępy skóry, grzybice (stóp, organów płciowych i inne), pleśniawki pochwy, łupież, wypadanie włosów

• INHALACJI (Kominki aromaterapeutyczne)

depresje, lęki, zmęczenie i ociężałość umysłowa, irytacja, histeria, napięcia nerwowe, bezsenność spowodowana zdenerwowaniem, katar, grypa, stany zapalne zatok i gardła, problemy menopauzy

• Nie stosować w pierwszych miesiącach ciąży, szczególnie po przebytym poronieniu

30. LIMETKOWY

• Olejek limetkowy (lub limetowy) jak wszystkie olejki cytrusowe można otrzymać przez wyciskanie skórki owoców drzewa limetowego uprawianego głównie w Ameryce Śr. i Płn.

• Ze względu na wyjątkowo małą wydajność olejku otrzymywanego tą metodą w handlu znajduje się prawie wyłącznie olejek otrzymywany przez destylację z parą wodną z wydajnością około 0,4%

• Znakomity antyseptyk

• Orzeźwiający, zielony zapach i aromat mają działanie pobudzające i tonujące

• Stosuje się w stanach depresji, lęków, zmęczenia umysłowego, złego samopoczucia i zaburzeń związanych z alkoholizmem

• Działanie przeciwbólowe, ściągające i antyseptyczne znajduje zastosowanie przy reumatyzmie i artretyzmie, a także bólach głowy różnego pochodzenia

• Stosuje się w mieszankach przeciwprzeziębieniowych i przy infekcjach gardła

• Ogranicza się stosowanie tego olejku w preparatach pozostających na skórze wystawionej na działanie słońca lub promieniowania UV

• masażu

depresje, lęki, zmęczenie umysłowe, zaburzenia psychiki związane z alkoholizmem, przeziębienia, reumatyzm, artretyzm, bóle głowy

• KĄPIELI

depresje, lęki, zmęczenie umysłowe, zaburzenia psychiki związane z alkoholizmem, przeziębienia, reumatyzm, artretyzm, bóle głowy

• inhalacji (Kominki aromaterapeutyczne)

depresje, lęki, zmęczenie umysłowe, zaburzenia psychiki związane z alkoholizmem, przeziębienia, bóle głowy, stany zapalne gardła

31. MAJERANKOWY

• Otrzymuje się z majeranku ogrodowego uprawianego gł. w Europie (także w Polsce) oraz w północnej Afryce i Ameryce

• Jest to roślina dwuletnia lub jednoroczna dochodząca w ciepłym klimacie do 1 m wysokości

• Z ziela świeżego przez destylację z parą wodną otrzymuje się 0,3 - 0,4% olejku, a z suchego do 2%

• Majeranek jest powszechnie znanym zielem przyprawowym, głównie do potraw mięsnych (polskie flaki, biała kiełbasa)

• Znakomity aromat

• Łagodzi skutki przejedzenia trudnostrawnymi potrawami

• Doskonały środek uspakajający i przeciwbólowy

• Obniża ciśnienie krwi, łagodzi bóle wszelkiego rodzaju - głowy, mięśni, menstruacyjne, pourazowe, reumatyczne, stłuczenia, nerwobóle, migreny, zmniejsza lęki, ociężałość umysłową, irytacje, bezsenność

• Stosuje się przy przeziębieniach, katarze, kaszlu, astmie

• MASAŻ

nadciśnienie, stany lękowe, bezsenność, ociężałość umysłowa, irytacje, bóle głowy, reumatyzm, artretyzm, bóle mięsni (także spowodowane sforsowaniem), pourazowe, nerwobóle, migreny, astma

• KĄPIEL

nadciśnienie, stany lękowe, bezsenność, ociężałość umysłowa, irytacje, bóle głowy, reumatyzm, artretyzm, bóle mięśni, menstruacyjne, pourazowe, nerwobóle, migreny, astma

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

nadciśnienie, stany lękowe, bezsenność, ociężałość umysłowa, irytacje, bóle głowy, astma, katar, przeziębienia

Nie stosować w pierwszych miesiącach ciąży

32. MANDARYNKOWY

• Otrzymuje się przez wyciskanie z niecałkowicie dojrzałych owoców drzewa mandarynkowego uprawianego głównie we Włoszech oraz w innych krajach basenu Morza Śródziemnego

• Wydajność olejku wynosi około 0,8%

• Ma właściwości antyseptyczne, uspokajające i tonizujące

• Jest łagodnym środkiem nasennym, łagodzi napięcia nerwowe, stany lękowe, irytacje i palpitacje, obniża ciśnienie krwi

• Stosowany przy nudnościach i zaparciach oraz dolegliwościach wątroby

• Daje dobre efekty przy ogólnym osłabieniu i zmęczeniu

• MASAŻ

bezsenność, napięcia nerwowe, ogólne osłabienie, nadciśnienie, stany lękowe, Irytacje

• KĄPIEL

bezsenność, napięcia nerwowe, ogólne osłabienie, nadciśnienie, stany lękowe, irytacje, nudności, zaparcia, dolegliwości wątroby

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

bezsenność, napięcia nerwowe, ogólne osłabienie, nadciśnienie, stany lękowe, irytacje

• Przeciwwskazania:

Olejek szybko sie starzeje (utlenia). Należy go przechowywać szczelnie zamknięty w lodówce. Mieszanek zawierających olejek mandarynkowy nie należy używać na skórze (masaż, kąpiel, kompresy) bezpośrednio przed wystawieniem na słońce łub lampy UV.

33. MANUKA

• Otrzymuje się przez destylację liści drzewa manuka rosnącego w Nowej Zelandii i Australii, spotykanego również w Tasmanii i Nowej Gwinei

• W płn. stronach Nowej Zelandii obsypane, w okresie kwitnienia późną wiosną, różowymi kwiatkami drzewo manuka, jest dominującym elementem tamtejszej flory

• Wydajność olejku wynosi 0,05%

• Stabilizuje i chroni wegetatywny system nerwowy, stąd szczególnie zalecany jest dla osób bardzo wrażliwych, i często popadających w smutek i przygnębienie

• Drzewo manuka należy do tej samej rodziny Myrtaceae co drzewo herbaciane, a olejek manuka charakteryzuje się równie silnymi właściwościami antybakteryjnymi i antygrzybiczymi jak olejek drzewa herbacianego, chociaż jest mniej popularny.

• MASAŻ

łuszczyca, nadwrażliwość skóry powodowana stresami i stanami psychicznymi, bóle reumatyczne, wrażliwość, zmienne nastroje psychiczne

• KĄPIEL

łuszczyca, grzybice, nadwrażliwość skóry powodowana stresami i zmiennymi stanami psychicznymi, wrażliwość, zmienne nastroje psychiczne

• KOMPRESY

grzybice, stany zapalne dziąseł, bóle reumatyczne

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

wrażliwość, zmienne nastroje psychiczne, infekcje górnych dróg oddechowych, (wykrztuśny)

34. MELISOWY

• Otrzymywany z ziela melisy lekarskiej uprawianej w Europie, Azji i Ameryce północnej

• Destylacja z parą wodną samego ziela melisy daje tzw. „prawdziwy" olejek melisowy jednak z niezwykle małą wydajnością (około 0,01%)

• W praktyce stosuje się olejek melisowy uzyskiwany przez destylację ziela melisy z olejkiem cytrynowym

• W aromaterapii stosuje się najczęściej ten ostatni, chociaż niektórzy aromaterapeuci proponują olejek prawdziwy. Podnosi to bardzo koszty, a nie ma zasadniczego znaczenia ponieważ mieszanka uzyskiwana w wyniku destylacji z olejkiem cytrynowym spełnia wszelkie wymagania terapeutyczne tym bardziej, że przy stosowaniu prawdziwego olejku melisy w mieszankach dodaje się zazwyczaj olejek cytrynowy, który ma działanie synergistyczne

• Jako ziele lecznicze i przyprawowe melisa była stosowana od wieków

• Preparaty na niej oparte są opisywane przez wielu słynnych medyków, m. in. Paracelsusa, który pisał „Esencja melisy podawana w winie każdego ranka odświeży twoją młodość, wzmocni umysł, i odnowi słabnący organizm”

• Recepty w średniowiecznych pismach Karmelitów, pracach Avicenny, Nicolasa Culpepera (XVII w.)

• Właściwości olejku melisy wykorzystywane w aromaterapii zostały potwierdzone współczesnymi badaniami farmakologicznymi- działanie uspokajające i antymikrobowe

• Współcześnie bardzo szeroko znana z wielu nalewek, ekstraktów (MELISANA), preparatów i kosmetyków reklamujących rozmaite korzystne cechy melisy

• Pszczelarze wiedzą, że melisa uspokaja pszczoły i chroni przed użądleniem

• W aromaterapii olejek melisy stosuje się przede wszystkim ze względu na jego właściwości kojące i uspokajające

• Łagodzi silne zdenerwowanie, ataki histerii, skutki szoku, obniża ciśnienie krwi i uspokaja pracę serca

• Obniża temperaturę, łagodzi bóle głowy i migreny

• Reguluje menstruacje i związane z nią bóle, a także wspomaga leczenie bezpłodności

• Łagodzi skutki użądleń przez pszczoły, oraz zaburzenia gastryczne - niestrawność i wzdęcia

• Dzięki właściwościom antyseptycznym stosuje się przy wszelkich rodzajach infekcji bakteryjnych, grzybicach i egzemach

35. MIĘTY PIEPRZOWEJ

• Olejek mięty pieprzowej, zwany często, nieściśle, olejkiem miętowym, otrzymuje się z ziela uprawianego na dużych obszarach w Europie, Azji i obu Amerykach, także w Australii

• Roślina bardzo wydajna do 3 t z hektara

• Destylacja z parą wodna przewiędniętego ziela daje od 0,2 do ponad 2% olejku w zależności od stopnia wysuszenia

• Ze względu na duże zużycie olejku miętowego wyhodowano wiele wydajnych odmian i gatunków w mniejszym lub większym stopniu różniących się składem od olejku właściwego

• Głównym składnikiem olejku jest mentol, którego zawartość nie powinna być niższa niż 50%

• Jest to istotne dlatego, że na rynku oferuje się jako olejek miętowy produkt uzyskany jako pozostałość po wydzieleniu mentolu w części lub całości. Oczywiście taki produkt ma inne właściwości niż czysty olejek.

• MASAŻ

bóle głowy, menstruacyjne, migreny pochodzenia gastrycznego, nieregularny cykl menstruacji, bronchit, grypy, przeziębienia, ociężałość umysłowa, zmęczenie, szok i napięcie nerwowe

• KĄPIEL

bóle głowy, menstruacyjne, migreny pochodzenia gastrycznego, nieregularny cykl menstruacji, bronchit, grypy, przeziębienia, ociężałość umysłowa, zmęczenie, szok i napięcie nerwowe, zaburzenia gastryczne. stany zapalne skóry, podrażnienia, ukąszenia owadów

• KOMPRESY

stany zapalne skóry, podrażnienia, ukąszenia owadów

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

bóle głowy, migreny, bronchit, przeziębienia, kaszel, stan zapalny zatok, ociężałość umysłowa, zmęczenie, szok, napięcie nerwowe, repelent owadów

• Nie stosować w pierwszych miesiącach ciąży

MIĘTA

• Mięta to najpowszechniej stosowane ziele przyprawowo – lecznicze

• Herbaty, cukierki, syropy, gumy do żucia, pasty do zębów, napoje (zastosowanie ziela, olejku i ekstraktów)

• W farmacji i artykułach spożywczych jest stosowany również krystaliczny składnik olejku miętowego - mentol dający charakterystyczny efekt chłodzący na skórze i w smaku

Olejek miętowy

• Właściwości odświeżające, orzeźwiające, antyseptyczne i przeciwbólowe

• Stosowany przy dolegliwościach gastrycznych - biegunce, wzdęciach, niestrawności, bólach żołądka i chorobie morskiej

• Pomaga przy kuracji kamicy pęcherza

• Jako silny antyseptyk jest używany przy przeziębieniach, grypie, zapaleniu zatok, kaszlu, bronchicie, katarze (udrażnia drogi oddechowe) oraz przy stanach zapalnych skóry i jej podrażnieniach

• Łagodzi bóle głowy i menstruacyjne (także reguluje cykl) oraz migreny pochodzenia gastrycznego

• Odstrasza większość owadów

• Pobudza w stanach ociężałości umysłowej i łagodzi stan szoku i napięcia

• Zwiększa odporność organizmu

36. MUSZKATOŁOWY Z GAŁKI

• Olejek muszkatołowy z jąder nasiennych (z gałki muszkatołowej) otrzymuje się z rozdrobnionych nasion drzewa muszkatołowca uprawianego w Indonezji, Sri Lance, Brazylii i Indiach Zachodnich

• Destylacja z parą wodną daje około 10% olejku

• Podobny choć nieco gorszy jakościowo olejek otrzymuje się z osnówki nasion lub z całych odpadowych nasion wraz osnówką

• W aromaterapii stosuje się olejek z gałki

• Gałka muszkatołowa należy do bardzo znanych przypraw „korzennych", które poza aromatem mają działanie zapobiegające skutkom przejedzenia i zatruć pokarmowych

• Poza działaniem antyseptycznym olejek zmniejsza nudności i odruchy wymiotne

• Doskonałym środek przeciwbólowy szczególnie przydatnym przy bólach mięśni oraz reumatycznych i artretycznych

• Właściwości przeciwstresowe, uspokajające i łagodnie nasenne

• Stymuluje pracę serca

• Zapobiega wypadaniu włosów

• Działa immunologicznie

• MASAŻ

bóle mięśni różnego pochodzenia, także spowodowane sforsowaniem, bóle reumatyczne i artretyczne, zdenerwowanie, bezsenność, zakłócenia w pracy serca, zmęczenie umysłu, stres

• KĄPIEL

bóle mięśni różnego pochodzenia, także spowodowane sforsowaniem, bóle reumatyczne i artretyczne, zdenerwowanie, bezsenność, zakłócenia w pracy serca, zmęczenie umysłu, stres, wypadanie włosów

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

zdenerwowanie, bezsenność, zakłócenia w pracy serca, zmęczenie umysłu, stres

37. NEROLI (BIGARADE)

• Olejek neroli (Bigarade) lub olejek kwiatu pomarańczy gorzkiej rosnącego dziko i uprawiane otrzymuje się z kwiatów drzewa pomarańczy gorzkiej w krajach basenu Morza Śródziemnego oraz na wyspie Haiti

• Kwiaty zbiera się w momencie kiedy zaczynają się otwierać i natychmiast destyluje z parą wodną uzyskując około 0,1% olejku

• Główne składniki olejku to linalol i octan linalilu

• Bywa fałszowany tańszymi olejkami bergamotowym i petitgrain

• Zarówno w starożytnym Egipcie jak w Grecji i Rzymie kwiaty pomarańczy były stosowane w celach dekoracyjnych, ale także do odświeżania i dezynfekcji pomieszczeń, do kąpieli i namaszczania

• Nazwa olejku pochodzi od miejscowości Nerona we Włoszech

• Żona jednego z książąt Neroli perfumowała tym olejkiem swoje rękawiczki i dodawała go do kąpieli

• Znakomite działanie tonująco - uspokajające przy wszelkiego rodzaju napięciach nerwowych oraz zaburzeniach pracy serca

• Stosuje się przy wszelkich schorzeniach na tle nerwowym

• Pomaga przy zaburzeniach gastrycznych – zaparcia

• Oczyszcza i ożywia skórę, działa odmładzająco i regenerująco, zmniejsza pękanie podskórnych naczyń krwionośnych

• MASAŻ

depresja, stany lękowe, histeria, napięcia nerwowe, problemy menopauzy, szok, panika, bezsenność, palpitacje, chroniczne obstrukcje, starzenie się skóry, pękające naczyńka krwionośne, przesuszona skóra

• KĄPIEL

depresja, stany lękowe, histeria, napięcia nerwowe, problemy menopauzy, szok, panika, bezsenność, palpitacje, chroniczne obstrukcje, dermatozy, przesuszona skora, pękające naczynia, starzenie się skóry, zmarszczki

• KOMPRESY

dermatozy, wysuszona skóra, pękające naczynia, starzenie się skóry, zmarszczki

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

depresja, stany lękowe, histeria, napięcia nerwowe, problemy menopauzy, szok, palpitacje

38. PACZULOWY

• Otrzymuje się z ziela brodźca palczatki uprawianej głownie w Indonezji, na Malajach, wyspach Mauritius i Reunion

• Suche liście destylowane z parą wodną dają 3 - 4% olejku

• Olejek fałszuje się olejkiem cedrowym lub odpadowymi frakcjami z destylacji olejku z gorszych gatunków paczuli

• Zapach paczuli we wspomnieniach starszego pokolenia wiąże się z babciną szafą, w której układano saszetki z suszonym zielem, zarówno dla pięknego, choć nieco surowego zapachu, jak i przede wszystkim w celu zwalczania moli

• W czasach kolonialnych XIX wieku paczuli powszechnie używano do perfumowania tkanin eksportowanych z Indii zarówno dla miłego zapachu jak i przeciw molom i innym szkodnikom

• W aromaterapii wykorzystuje się niezwykle silne właściwości bakterio- i grzybobójcze olejku przydatne przy różnego rodzaju schorzeniach skóry

• Zapobiega zatrzymywaniu płynów w organizmie stąd zastosowanie w mieszankach przeciwko cellulicie, a także jako diuretyk w schorzeniach dróg moczowych

• Ma właściwości kojące i łagodnie pobudzające

• Działa immunologicznie

• Odstrasza owady, a w stosunku do niektórych działa jak środek owadobójczy

• MASAŻ

cellulit, schorzenia dróg moczowych, stany lękowe, depresje

• KĄPIEL

cellulit, schorzenia dróg moczowych, stany lękowe, depresje, stany zapalne skóry, grzybice, trądzik, egzemy, łupież, ropiejące rany i skaleczenia (otarcia)

• KOMPRESY

stany zapalne skóry, grzybice, trądzik, egzemy, łupież, ropiejące rany i skaleczenia (otarcia)

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

stany lękowe, depresje, odstraszanie owadów

39. PETITGRAIN

• Otrzymuje się przez destylację z parą wodną liści drzewa pomarańczy gorzkiej

• Najlepszy określa się terminem Petitgrain Bigarade dla odróżnienia od olejków z liści innych typów pomarańczy

• W handlu znany jest gorszy jakościowo olejek paragwajski

• Wydajność obu olejków wynosi około 0,2%

• Głównym składnikiem jest octan linalilu około 65%

• Bywa fałszowany destylowanym olejkiem pomarańczowym lub olejkiem destylowanym z mieszaniny niedojrzałych owoców i liści pomarańczy słodkiej

• Działanie odświeżające, łagodnie pobudzające i antyseptyczne

• W aromaterapii wykorzystuje się głównie właściwości kojące i tonizujące przy stanach depresji, lęków, bezsenności, a także w okresach rekonwalescencji

• Jako antyseptyk znajduje zastosowanie w mieszankach przeciwtrądzikowych i przeciw grzybicom

• MASAŻ

depresja, stany lękowe, bezsenność, rekonwalescencja

• KĄPIEL

depresja, stany lękowe, bezsenność, rekonwalescencja, trądzik, grzybice stóp

• KOMPRESY

trądzik, grzybice stóp

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

depresja, stany lękowe, bezsenność, rekonwalescencja

40. POMARAŃCZOWY

• Otrzymuje się z owoców drzewa pomarańczy słodkiej uprawianego gł. w płd. Włoszech (Sycylia i Kalabria) oraz w USA, Brazylii, Hiszpanii i Izraelu

• Wytłaczany ze skórki owocu otartej bądź pozostałej po wyciśnięciu soku

• Wydajność olejku sycylijskiego w stosunku do owoców wynosi 0,3%

• Ponieważ skórka pomarańczowa jest odpadem przy produkcji soków, olejek jest bardzo tani i na ogół nie fałszowany

• Rzadko pojawia się na rynku gorszej jakości olejek destylowany z parą wodną z odpadów skórek

• Jeden z najpopularniejszych olejków stosowanych w dużej skali do celów spożywczych (napoje, słodycze, ciasta)

• Obok typowych dla olejków cytrusowych właściwości antyseptycznych jest skutecznym środkiem uspokajającym dającym, doskonale efekty przy wszelkiego rodzaju depresjach, stanach lękowych, napięciach nerwowych, spazmach, skurczach mięśni, drgawkach

• Ze względu na popularny i lubiany zapach stosowany praktycznie we wszystkich mieszankach

• MASAŻ

• depresje, lęki, napięcia nerwowe, spazmy, napięcia mięśni, skurcze, podniecenie, bezsenność

• KĄPIELI

• depresje, lęki, napięcia nerwowe, spazmy, napięcia mięśni, skurcze, podniecenie, bezsenność

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

• depresje, lęki, napięcia nerwowe, spazmy, podniecenie, bezsenność

• Mieszanek zawierających olejek pomarańczowy nie należy używać na skórze (masaż, kąpiel, kompresy) bezpośrednio przed wystawieniem na słońce lub lampy UV

• dla dzieci

41. RÓŻANY

• Olejek różany, prawdziwy „Otto of rose" lub „Attar of rose" otrzymuje się wyłącznie z płatków róży

• Określenie „attar" czy „otto" stosowane często do podkreślenia wysokiej jakości lub oryginalności olejku różanego nie jest zbyt ścisłe, choć przyjęte zwyczajowo

• Dotyczy ono bowiem innego produktu otrzymywanego na bazie olejku sandałowego, aczkolwiek ten prawdziwy „attar" może mieć zapach róży

• Jest jeszcze kilka odmian róży, z których produkuje się olejki (np. francuska „Rose de mai", czy róża „krymska") ale najlepszy jakościowo olejek otrzymuje się z odmiany damascena uprawianej w Bułgarii, przede wszystkim w słynnej Dolinie Róż (Kazanlyk, Karlovo)

• Ta sama róża jest również uprawiana w basenie morza Śródziemnego (Turcja, Egipt, Maroko) oraz w Gruzji, Armenii, Indiach i Chinach

• Warunki klimatyczne i glebowe powodują, że żaden z tych olejków nie jest tak wysoko ceniony jak bułgarski

• Przeciętna wydajność olejku otrzymywanego klasyczną metoda destylacji z parą wodną wynosi 0,025 - 0,050% (1 kg z 2 - 4 ton płatków róż)

• Olejek ma postać ciemnobrunatnej, gęstej cieczy zestalającej się w czasie przechowywania

• Pachnące składniki płatków róży wydobywać można do celów perfumeryjnych również drogą ekstrakcji rozpuszczalnikami otrzymując konkret róży (ekstrakcja rozpuszczalnikiem organicznym niepolarnym) i absolut róży (ekstrakcja konkretu alkoholem)

• W aromaterapii nie stosuje się ani konkretów, ani absolutów

• Wysoka cena olejku różanego powoduje, za jest on niezwykle często przedmiotem fałszerstw przy pomocy składników syntetycznych (tzw. „olejek różany" sprzedawany w Bułgarii w małych fioleczkach jest najczęściej kompozycją syntetyczną) lub innych tańszych olejków (np. geraniowego) albo rozcieńczania (np. ftalanem dwuetylu)

• Oczywiście wszystkie fałszerstwa dyskwalifikują olejek jako aromaterapeutyczny

• Poza analizą laboratoryjną i zapachem zafałszowanie olejku można rozpoznać po gęstości

• Niezwykle cenne i różnorodne właściwości terapeutyczne olejku różanego powodują, że mimo wysokiej ceny jest niezastąpiony w niektórych mieszankach

• Jest doskonałym środkiem uspokajająco - tonującym przy różnorodnych zaburzeniach psychicznych

• Jako antyseptyk znajduje zastosowanie w terapii opornych na antybiotyki infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybicach, szczególnie jeżeli dotyczą skóry

• Jeden z niewielu preparatów dających znakomite efekty przy popromiennych zapaleniach i martwicy skóry

• MASAŻ

depresja, bezsenność, koszmary senne, stres, napięcia nerwowe, stany lękowe, bóle głowy różnego pochodzenia, nadciśnienie, arytmia, zaburzenia w krążeniu, nieregularna menstruacja, upławy, bezpłodność, wrzody żołądka na tle nerwicowym, obstrukcja, nudności, wymioty, infekcje zewnętrzne i wewnętrzne, starzenie się skóry, rozstępy

• KĄPIEL

depresja, bezsenność, koszmary senne, stres, napięcia nerwowe, stany lękowe, bóle głowy różnego pochodzenia, nadciśnienie, arytmia, zaburzenia w krążeniu, nieregularna menstruacja, upławy, bezpłodność, wrzody żołądka na tle nerwicowym, obstrukcja, nudności, wymioty, infekcje zewnętrzne I wewnętrzne, starzenie się skóry, pękające naczyńka, rozstępy, dermatozy, popromienne zapalenia i martwice skóry, przesuszenie skóry, podrażnienia, rany, poparzenia

• KOMPRESY

starzenie się skóry, pękające naczyńka, rozstępy, dermatozy, popromienne zapalenia i martwice skóry, przesuszenie skóry, podrażnienia, rany, poparzenia

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

depresja, bezsenność, koszmary senne, stres, napięcia nerwowe, stany lękowe, bóle głowy różnego pochodzenia, nadciśnienie, arytmia, zaburzenia w krążeniu, nieregularna menstruacja, wrzody żołądka na tle nerwicowym

• Przeciwwskazania:

Nie stosować w pierwszych miesiącach ciąży

42. SANDAŁOWY

• Otrzymuje się z drewna rosnącego w Azji płd. – wsch. sandału białego, drzewa pasożytującego na korzeniach innych drzew i dochodzącego do 10 m wysokości

• Rozdrobnione na wióry drewno destyluje się z parą wodną otrzymując 4,5 - 6,25% olejku

• Mimo dużej wydajności olejek jest drogi ze względu na trudności z pozyskaniem surowca

• Głównym składnikiem olejku jest santalol (do 90%)

• Najlepszy olejek pochodzi z Indii z okolic Mysore

• Często fałszowany innymi olejkami z drewna (np. cedrowym) lub znacznie gorszymi gatunkami olejku sandałowego pochodzącego z Indonezji, Australii, i południowej Afryki, a także składnikami syntetycznymi

• Większość zafałszowań jest łatwa do wykrycia metodami analizy fizykochemicznej

• Bezcenny składnik wód i perfum, zarówno damskich jak i męskich, o niezwykle trwałym zapachu, jest powszechnie stosowany w luksusowych wyrobach także jako utrwalacz

• Na pyle drewna sandałowego i olejku sandałowym oparte są prawdziwe trociczki – agrabati

• Olejek sandałowy służy również w Indiach do produkcji tzw. „Attarów". Polega ona na destylacji z parą wodną, a właściwie na hydrodestylacji mieszanek pachnących części roślin do odbieralników zawierających olejek sandałowy

• W ten sposób powstają bardzo trwałe zapachowo produkty o niezwykłej różnorodności zapachów (każda mieszanka stanowi tajemnicę producenta), stosowane do perfumerii lub do pastylek używanych w Indiach do żucia

• Znany od stuleci jako środek kojący i uspakajający rozdygotane nerwy, w hinduskich trociczkach służący tworzeniu nastrojów medytacyjnych, spokoju, łagodzeniu napięć, a także dezynfekcji pomieszczeń

• Doskonałym antyseptykiem zarówno w infekcjach zewnętrznych (skóry) jak i dróg oddechowych i trawiennych

• W dawnych czasach był stosowany do leczenia rzeżączki

• Pomaga przy żylakach, zaburzeniach przedmenstruacyjnych, problemach menopauzy, zapaleniach pęcherza moczowego i astmie

• Łagodzi podrażnienia skóry (także u dzieci), suchy łupież, egzemy, napięcia seksualne i działa nasennie

• MASAŻ

depresja, napięcie nerwowe, bezsenność, lęki, napięcia seksualne, zaburzenia przedmenstruacyjne, problemy menopauzy, zaburzenia gastryczne, nudności, wymioty, zgaga i czkawka na tle nerwowym, katar, kaszel, podrażnienie gardła

• KĄPIEL

depresja, napięcie nerwowe, bezsenność, lęki, napięcia seksualne, zaburzenia przedmenstruacyjne, problemy menopauzy, zaburzenia gastryczne, nudności, wymioty, zgaga i czkawka na tle nerwowym, katar, kaszel, podrażnienie gardła, zapalenia skóry, trądzik, grzybice, suchy łupież, podrażnienia skóry, także u dzieci

• KOMPRESY

zapalenia skóry, trądzik, grzybice, suchy łupież, podrażnienia skóry

• INHALACJA (Kominki aromaterapelityczne)

depresja, napięcie nerwowe, bezsenność, lęki, napięcia seksualne, zaburzenia przedmenstruacyjne, problemy menopauzy, nudności, wymioty, zgaga i czkawka na tle nerwowym, katar, kaszel, podrażnienie gardła 

Produkcja trociczek Mysore Indie

• Nawijanie masy z żywicy lub agaru i pyłu drzewa sandałowego na bambusowy patyczek (zakończony kolorem czerwonym lub niebieskim)

• Susznie

• Zanurzenie w olejku sandałowym

• Suszenie

43. SOSNOWY

• Otrzymuje się z igieł i gałązek sosny zwyczajnej występującej w płn. Europie (także w Polsce)

• Destylacja z parą wodną daje około 0,3% olejku

• Głównymi składnikami są α i β pinen

• Najlepszy olejek otrzymuje się wiosną i latem

• Olejek sosnowy bywa najczęściej fałszowany, a także mylony z terpentyną otrzymywaną z drewna

• Bardzo popularny w preparatach farmaceutycznych, syropach przeciwkaszlowych, także tych robionych domowym sposobem ze świeżych pędów sosny

• Dobre właściwości antyseptyczne w infekcjach dróg oddechowych i zatok

• Działa pobudzająco i odświeżająco przy otępieniu umysłowym

• Zwiększa odporność organizmu

• MASAŻ

infekcje dróg oddechowych, kaszel, bronchit, astma, grypa, zapalenie zatok, infekcje pęcherza i kamica, ociężałość umysłowa, problemy menopauzy

• KĄPIEL

infekcje dróg oddechowych, kaszel, bronchit, astma, grypa, zapalenie zatok, infekcje pęcherza i kamica, ociężałość umysłowa, problemy menopauzy

• INHALACJA (Kominki aromaterapeutyczne)

infekcje dróg oddechowych, kaszel, bronchit, astma, grypa, zapalenie zatok, ociężałość umysłowa, problemy menopauzy

• UWAGA: Używać olejku świeżego, przechowywać w szczelnie zamkniętych butelkach

44. YLANGOWY

• Olejek ylangowy (ilangowy, ylang - ylang) otrzymuje się z kwiatostanów drzewa kanagowego rosnącego w Azji płd. – wsch., na Madagaskarze, Komorach i Reunion

• Destylacji z parą wodną poddaje się kwiaty drzew kultywowanych uzyskując około 2% olejku

• Destylacja odbywa się stopniowo etapami a poszczególne frakcje uzyskują numery (I, II, III) o coraz gorszej jakości

• Te frakcje to poszczególne gatunki olejku ylang –ylang

• Z tych samych kwiatów, bez dzielenia na frakcje, otrzymuje się olejek kanangowy, znacznie tańszy od ylangowego, używany do fałszowania tego ostatniego lub po prostu sprzedawany jako ylangowy

• W aromaterapii używa się najlepszego gatunku olejku ylang - ylang

• Wykorzystywany głównie w perfumerii

• Wyjątkowo piękny bukiet zapachowy i bez dodatków może być stosowany jako kompozycja np. do perfum

• W krajach tropikalnych wykorzystuje się jego właściwości terapeutyczne przede wszystkim jako środka uspokajającego i obniżającego ciśnienie krwi

• Dobre efekty w niektórych zaburzeniach gastrycznych (stany zapalne jelit)

• Zmniejsza przetłuszczanie się skóry i wypadanie włosów

• W wielu krajach Azji uznawany jest za niezwykły afrodyzjak. Jego zapach określa się jako „zniewalający" i przełamujący wszelkie opory

45. Drogi wprowadzania olejków eterycznych

• Układ oddechowy (układ krwionośny)

• Skóra (układ krwionośny, limfatyczny, zakończenia nerwowe)

• Masaż- najbardziej intensywna metoda terapii

46. Oddziaływanie olejków

• Silne oddziaływanie

• Aktywność pozytywna

• Aktywność negatywna

47. Test wstępny

• Oddziaływanie psychologiczne

• Reakcja emocjonalna na zapach

• Akceptacja zapachu przez pacjenta

48. Test kontrolny

• Pytanie o alergię

• Reakcja pacjenta na nośnik i olejek (mieszankę)

• Kropla oleju-nośnika- mostek/ za uchem na 12 godz.

• 1 kropla olejku eterycznego lub dobranej mieszanki rozpuszczona w łyżeczce oleju- nośnika- mostek/ za uchem na 12 godz.

• Jeśli reakcja-> test płatkowy u dermatologa

Należy bezwzględnie przestrzegać zasady niestosowania na skórze olejków nierozcieńczonych

49. Nośniki- oleje do masażu

• Oleje roślinne bogate w NNKT, wit. E, fosfolipidy

• Dobrze rozpuszczają olejki eteryczne

• Skóra sucha i normalna: olej z kiełków pszenicznych, olej awokado, olej z orzechów laskowych

• Skóra tłusta: olej migdałowy, olej z nasion winogron, olej brzoskwiniowy

• Wosk jojoba, olej z wiesiołka

• Nośniki lotiony i nośniki emulsje

50. Przechowywanie

• Szczelnie zamknięte ciemne butelki, chłodne miejsce (lodówka)

• Olejki źle przechowywane starzeją się, utleniają

• Produkty utlenienia mają właściwości drażniące i uczulające

51. Mieszanki olejków eterycznych

• Dobranie receptury w zależności od dolegliwości

• Wybranie olejków i odważenie lub odmierzenie wynikające z receptury ilości

• Objętość przygotowywanej mieszanki zależy od potrzeb pacjenta i przewidywanego zużycia

• Prawidłowo przechowywana mieszanka olejków eterycznych nie psuje się latami

• Wlanie mieszanki do butelki przeznaczonej dla pacjenta, nadanie symbolu (ten sam symbol umieszcza na recepcie, którą należy przechowywać w kartotece recept oraz w karcie pacjenta)

• Mieszanka nie powinna zawierać więcej niż 5 olejków

52. Roztwory do masażu

• Roztwory przyrządza się każdorazowo przed zabiegiem

• Na jeden pełny masaż zużywa się średnio łyżkę stołową roztworu (około 10 ml), zawierającego 2-5 kropli mieszaniny olejków (średnio 4)

• Przy większej liczbie identycznych masaży w ciągu dni lub tygodni można sporządzić większą ilość roztworu (50, 100 ml) stosując średnio 15-30 kropli mieszaniny olejków na 50 ml nośnika

• Roztwory do masażu należy przechowywać w ciemnych, szczelnie zamkniętych butelkach, w chłodnym miejscu

• Praktycznie roztwór przyrządza się w ten sposób, że do odmierzonej ilości nośnika dodaje się kolejno kroplami poszczególne olejki dobrze mieszając. Po dodaniu olejków mieszaninę należy dobrze wstrząsnąć. Przed każdym użyciem wytrząsanie należy powtórzyć.

• Na ogół unika się stosowania olejów roślinnych do masażu skóry bardzo tłustej i przy silnym łojotoku. W takich przypadkach, jeżeli masaż jest niezbędny, stosuje się roztwory olejków w zawiesinach wodno - olejowych tzw. lotionach

53. Mieszanki do kąpieli

• Do kąpieli aromaterapeutycznej mieszankę olejków wlewa się na powierzchnię ciepłej (ale nie gorącej) wody w wannie i miesza

• Następnie należy zanurzyć całe ciało na 15 - 30 minut (nie mniej niż 10 min)

• Należy masować ciało pod wodą, zgarniając warstewkę olejku z powierzchni wody

• Po kąpieli należy wytrzeć ciało ręcznikiem ale nie spłukiwać

• Kąpiel można połączyć z myciem ciała tak żeby najpierw wziąć prysznic z myciem, a potem kąpiel aromaterapeutyczną

• Przy skórze suchej- dodatek łyżki stołowej lub dwóch oleju - nośnika stosowanego do masażu. Olej ten trzeba zmieszać z olejkiem

• Przy stosowaniu płynów do kąpieli należy dobierać płyny słabo perfumowane i wtedy można olejek dodać do wanny razem z płynem. Jednak przy płynach tworzących obfitą pianę trzeba się liczyć z dużymi stratami olejku w pianie. Zwiększanie ilości olejku niewiele pomaga.

• W niektórych gotowych preparatach aromaterapeutycznych do kąpieli np. perełkowej czy jacuzzi stosuje się tzw. solubilizatory dodawane do mieszanki olejków. Substancje te powodują, że mieszanina olejków całkowicie rozpuszcza się w wodzie. W domowych warunkach sporządzanie takich preparatów jest praktycznie niemożliwe.

• Do pełnej kąpieli stosuje się około 10 kropli mieszaniny olejków na typową wannę wody. Zamiast pełnej kąpieli przy np. obolałych stawach stóp można moczyć nogi w misce z wodą i olejkiem odpowiednio zmniejszając dawkę.

54. Kompresy

• Kompresy są formą miejscowej kąpieli aromaterapeutycznej

• Watę, gazę lub ręcznik nasącza się roztworem mieszanki olejków eterycznych w wodzie, stosując około 5 kropli olejku w 100 ml (pół szklanki) ciepłej wody

• Kompres przykłada się w odpowiednim miejscu na skórze i trzyma nawet do dwóch godzin

• Kompresy na bóle reumatyczne, mięśniowe lub artretyczne powinny być tak ciepłe, jak pacjent wytrzymuje

• Przy bólach głowy, nadwyrężeniach ścięgien lub stawów itp. stosuje się kompresy chłodne

• Kompres okłada się folią i szalem lub kocykiem w celu utrzymania temperatury

55. Inhalacje (wdychanie)

• Najpopularniejszą, najwygodniejszą, a równocześnie estetyczną formą Inhalacji są kominki aromaterapeutyczne, w których ciepło świeczki lub lampki podgrzewa miseczkę z mieszanką olejków i wodą

• Powoduje to ich odparowanie i rozproszenie w powietrzu

• W zależności od wielkości pomieszczenia, w którym stosuje się zabieg, do miseczki kominka wlewa się 10-20 kropli olejku i 1 - 2 łyżki stołowe wody

56. Sauna aromaterapeutyczna

• Bardziej intensywna forma aromaterapii przez powietrze

• Do miseczki umocowanej w bezpieczny sposób nad grzejnikiem sauny nalewa się kilka do kilkunastu kropli olejku

• Ciepło sauny powoduje dość szybkie odparowanie

• Można też 5 kropli olejku lub mieszanki wkroplić do szklanki wody i niewielkimi porcjami wylewać na rozgrzane kamienie pieca

• Nie należy dopuścić do wylania się samego olejku na elementy grzejne sauny

• Mieszanki olejków są łatwopalne

57. Schorzenia górnych dróg oddechowych

• Klasyczna inhalacja przez dodanie kilku kropli olejku na talerz lub miseczkę z wrzątkiem, nachylenie się nad tym roztworem (okryć głowę ręcznikiem) i wdychanie oparów przez kilkanaście minut.

• Można również stosować domowe inhalatory, działające na podobnej zasadzie, dostępne w większości aptek

58. Łagodna forma inhalacji

• Mieszanki nasenne, szczególnie dla dzieci

• Skroplenie mieszanką olejków chusteczki i umieszczenie w pobliżu łóżka lub miejsca przebywania pacjenta

• Pot - Pourri aromaterapeutyczne (mieszanka wysuszonych kwiatów, liści, owoców)- nasycona mieszanką olejków i umieszczona w ozdobnym naczyniu

• Utrzymuje niewielkie stężenie olejków w powietrzu przez dłuższy czas

• Daje się jednorazowo 10 - 20 kropli olejku i ponawia dawkę po zaniku zapachu

59. Gabinet aromaterapii

• Idealny składa się z 2 pomieszczeń,

• 1 w formie saloniku jest przeznaczone na rozmowę wstępną, ocenę stanu pacjenta

• 2 na zabiegi masażu z odpowiednim stołem

• Pomieszczenie do masażu (urządzone w spokojnym stylu gabinetu zabiegowego) może być równocześnie laboratorium do przyrządzania mieszanek i miejscem przechowywania olejków (półki, lodówki)

• Ze względów psychologicznych, mieszankę dla obsługiwanego w danym momencie pacjenta, przygotowuje się w jego obecności albo przynajmniej napełnia przy nim butelkę jeżeli używamy mieszanki standardowej

Mieszanka aromatyczna powinna składać się z nie więcej niż z pięciu olejków!

• W mieszankach o zbyt dużej ilości składników zanika efekt synergistyczny

• Ogromne znaczenie jakości olejków używanych w aromaterapii

• Tylko naturalne olejki z wiarygodnych źródeł, nieprzerabiane i niefałszowane gwarantują oczekiwany efekt

• Ponieważ zużycie olejków na pojedynczy zabieg jest minimalne, ich koszt, nawet z uwzględnieniem najdroższych nie ma podstawowego znaczenia w aromaterapii

• Próba uzyskiwania dodatkowych zysków poprzez stosowanie tanich, półsyntetycznych olejków dyskwalifikuje aromaterapeutę i może mieć fatalne skutki dla niego i pacjenta

Gabinet aromaterapii- pierwsza wizyta

• Szczegółowy wywiad o sytuacji i stanie zdrowia pacjenta

• Ocena odpowiedzi i diagnoza (z niej wynika skład mieszanki)- dobranie olejków likwidujących przyczynę, nie tylko łagodzących objawy

• Kwestionariusz pacjenta:

• historia przebytych chorób i urazów

• przyzwyczajenia i zachowania

Gabinet aromaterapii- kartoteka

• Terapia wymaga kilku kolejnych zabiegów

• Kartoteka pacjentów, zabiegów i zastosowanych mieszanek- dokładnie i starannie prowadzona- bardzo ważny element pracy

• Prawidłowo prowadzona kartoteka zawiera dane osobowe pacjenta, wypełnioną ankietę, daty i przebieg wszystkich zabiegów, dokładne recepty dobranych mieszanek i wskazówki o ich stosowaniu jakie otrzymał pacjent

• Sprawozdanie z wyników, wrażeń pacjenta, ewentualnie opinie lekarzy

• Na ich podstawie powstają tzw. „opisy przypadków„- bardzo przydatne w celach promocyjnych i budowaniu doświadczenia praktycznego

60. OLEJKI ETERYCZNE W KOSMETYKACH

• Stosowanie naturalnych, roślinnych olejków eterycznych w zabiegach higieniczno kosmetycznych- znane od tysiącleci

• Wonności czy wonne olejki stosowano w kąpieli, do nacierania ciała, do nadawania skórze zapachu a także do całego szeregu zabiegów o charakterze leczniczym do terapii chorób skóry

• Średniowieczna włoska księżniczka Neroli używała olejku z kwiatów pomarańczy do kąpieli i pielęgnacji skóry i od jej imienia pochodzi współczesna nazwa tego olejku

• Elżbieta Łokietkówna stworzyła „Wodę, Królowej Węgier" - spirytusową nalewkę z olejkiem rozmarynowym i tymiankowym, która leczyła reumatyzm, pobudzała (afrodyzjak), odmładzała, i ożywiała do późnej starości

• Kleopatra stosowała płatki róż, z których słynny arabski medyk Avicenna wydestylował olejek różany używany również przez Hipokratesa w terapii dolegliwości kobiecych

• Olejek drzewa herbacianego był uniwersalnym środkiem przeciwinfekcyjnym w kulturze australijskich aborygenów

• Naturalne olejki eteryczne wnikają przez warstwę naskórka, do skóry właściwej i docierają do krwioobiegu

• Zapewnia to prawidłowe odżywienie tkanek, wydalanie toksyn, stymuluje naturalne procesy odnowy komórkowej, skóra staje się mocniejsza.

• Działanie preparatów z naturalnymi olejkami eterycznymi nie jest powierzchowne

• Przy regularnym stosowaniu zapewnia prawidłowe funkcjonowanie procesów regeneracji odżywiania tkanek i przeciwdziała hamowaniu naturalnych procesów odnowy komórkowej występujących z wiekiem 

61. Postaci preparatów użytkowych zapewniających skuteczność działania

• Pierwotnie- „wody kwiatowe" (woda różana, woda lawendowa)- Naturalna woda różana zachowuje stabilności mikrobiologiczną, bez dodatków syntetycznych konserwantów, przez okres dwóch lat dzięki bakteriostatycznemu działaniu olejku

• Obecnie- toniki aromaterapeutyczne do przemywania skóry otrzymywane przez zastosowanie olejków eterycznych w stężeniu 0,5 - 1,0% rozpuszczonych w wodzie dzięki zastosowaniu solubililzatorów

• Współczesna kosmetologia oparta o zasady aromaterapii coraz częściej stosuje naturalne olejki i ich mieszanki

62. Rodzaje preparatów kosmetycznych z olejkami eterycznymi:

• Oliwki, wody kwiatowe, toniki, naturalne płyny do kąpieli (olejki, żele), naturalne szampony, naturalne mydła, kremy lub żele do twarzy, rąk i paznokci, nóg; mleczka i balsamy

63. Podstawowe olejki eteryczne stosowane w kosmetyce:

• Bergamotowy (działanie przeciwpotowe)

• Cytrynowe (działanie ściągające i wybielające)

• Drzewa herbacianego (działanie mikrobójcze, oczyszczające, przeciwtrądzikowe)

• Geraniowy i jałowcowy (poprawa gospodarki płynami, cellulit, otyłość)

• Lawendowy (przeciwmikrobowy, gojenie blizn, przeciwtrądzikowy)

• Neroli (wzmacniający naczynia krwionośne)

• Różany (odmładzający)