W. Kosek „Bezrobocie jako zjawisko społeczne”

Na tle innych krajów, stopa bezrobocia w Polsce jest wysoka.

Początkowy okres transformacji:

- społeczne przyzwolenie na bezrobocie

- zjawisko nadzatrudnienia

W 2000 roku w Polsce obowiązek pracy i prawo pracy są silnymi normami; przeciętny obywatel chce pracować, poczuwa się do takiego obowiązku, szuka środków utrzymania.

Bezrobocie frykcyjne – pracownicy zwalniają się z pracy lub są zwalniani i pozostają w statusie bezrobotnego przez krótki czas, w którym szukają pracy ( znajdują ją stosunkowo szybko). Tezy:

1. Pracownicy są niezadowoleni z warunków pracy i sami się zwalniają

2. Pracodawcy sami zwalniają w poszukiwaniu lepszych pracowników

Bezrobocie strukturalne:

1. Gdy upadają pewne branże i gałęzie przemysłu, a nowe rozwijają się bardzo powoli -> zmiana struktury gospodarki

2. Do nowych branży potrzebne są wysokie kwalifikacje

3. Potrzeba zmian zawodu, dokształcenia się, przekwalifikowania

Bezrobocie cykliczne:

1. W pewnych okresach następuje spadek popytu na pracę

2. Pracodawcy pozbywają się ludzi, by potem zatrudnić ich w lepszym okresie

Bezrobocie długoterminowe:

1. Pozostawanie bez pracy dłużej niż 12 miesięcy

2. Dekwalifikacja – tracenie umiejętności, niezdobywanie doświadczeń

3. Proces narastający

4. Marginalizowanie się

Bezrobocie dobrowolne:

1. Zasłużone bezrobocie – to twoja wina, że zostałeś zwolniony, bo byłeś kiepskim pracownikiem

2. Unikanie pracy

3. Patologiczny margines społeczny

4. Osoby o niskich kwalifikacjach, wykonujące monotonne, nieciekawe zajęcia

5. Osoby pracujące na czarno

Bezrobocie utajone:

1. Stanowisko pracy nie jest potrzebne, poradzono by sobie bez niego np. gospodarstwo, małe zakłady produkcyjne

Podzatrudnienie:

1. Wykonywanie pracy nie wymagającej tak wysokich kwalifikacji np. studenci

2. Pracowanie na pół etatu, gdy można pracować na cały etat

Reakcja na bezrobocie:

1. Faza reakcji na zwolnienie – złość, żal, poczucie niesprawiedliwości

2. Faza apatii

3. Faza zaadoptowania do zwolnienia – żywienie nadziei że będzie lepiej

4. Faza poszukiwania pracy

5. Faza depresji – beznadziejność poszukiwań

Medykalizacja – społeczeństwo jest przekonane, że za niwelowanie bezrobocia powinny odpowiadać instytucje opieki społecznej.

Skutki bezrobocia:

1. Niewykorzystywanie kapitału ludzkiego

2. Straty dla PKB

3. Mniejsza zdolność do nabywania towarów i usług

4. Skutki psychologiczne

5. Dezintegracja rodziny

6. Bezrobotni nie są zadowoleni z demokracji (nie biorą udziału w głosowaniach)

Polityka rynku pracy:

1. Pasywna – zasiłki, opieka zdrowotna, urzędy pracy

2. Aktywna – czasowe zatrudnienie, prace publiczne lub interwencyjne, pomoc w przekwalifikowaniu się, pomoc psychologa