MIESZANKI (MIXTURAE)
Są to płynne postaci leku przeznaczone do podawania wewnętrznego.
W skład mieszanek wchodzą:
- substancje lecznicze stałe
- odwary, maceraty,
- nalewki, wyciągi płynne,
- syropy, wody aromatyczne
Składniki te mogą być słabo działające lub silnie działające, bardzo rzadko bardzo silnie działające lub narkotyki.
Jako substancje pomocnicze występować mogą:
- substancje smakowe i aromatyzujące(muszą być chemicznie zgodne ze składnikami leku
- do mieszanek o pewnym działaniu dodaje się często syropy o podobnym działaniu: np. dodatek syropu tymiankowego do mieszanki wykrztuśnej
Mikstury dawkuje się łyżkami lub łyżeczkami.
WODY AROMATYCZNE: (Aquae aromaticae)
są to rozcieńczone, wodne roztwory olejków eterycznych.
Sposoby otrzymywania:
- destylacja z parą wodną surowców zielarskich
- rozpuszczenie olejku bez korzystania z subst. pomocniczych (Aqiua Rosea): wytrząsa się olejek z wodą w stosunku 1:1000
- rozpuszczenie za pomocą solubilizatorów (Polisorbat = Tween)
!!!- rozpuszczenie olejku po roztarciu z talkiem:1 cz. olejku rozciera się z 10 cz. talku, dodaje 1000 cz. wody. Mieszaninę wytrząsa się w zamkniętym naczyniu przez 10 min, a następnie sączy przez biułę do otrzymania klarownego roztworu.
W ten sposób otrzymuje się:
- wodę miętową (Aqua menthae piperitae) - gł. Jako corringens smaku
- wodę koperkową (Aqua Foeniculi) - regulująca trawienie
Mixtura jest postacią leku typową dla receptury aptecznej.
Ze względu na bardzo różnorodny skład mikstury mogą być klarowne, opalizujące lub mętne.
UWAGA!! Mixtury są nietrwałą postacią leku: należy je ZAWSZE przechowywać w lodówce (na opakowaniu KONIECZNIE informacja: „zmieszać przed użyciem” i :przechowywać w chłodnym miejscu”) ich trwałość wynosi 7 dni!!!!!!!!!!!!!
SPORZĄDZANIE MIESZANEK:
*!!! SPRAWDZIĆ DAWKI SKŁADNIKÓW SILNIE DZIAŁAJĄCYCH!!! (w razie przekroczenia dokonać korekty)!!!!!!!!!!!!
Jeśli lekarz na recepcie umieści substancję leczniczą nierozpuszczalną w wodzie, to można zamienić substancję na rozpuszczaną formę chemiczną, np.:
Phenorarbitalum (fenobarbital=Luminal=Gardenal) można zamienić na Phenobarbitalum Natrium (fenobarbital sodowy= Luminal Sodowy, Gardenal N) z uwzględnieniem różnicy w masie cząsteczkowej .
Taką zmianę należy odnotować na recepcie i podpisać się pod nią.
* dobra ć odpowiedniej wielkości butelkę (50, 100, 200, 250, 300, 500 ml); jeśli w recepcie jest dużo nalewek, to butelka musi być większa od przepisanej masy mieszanki.
* poszczególne substancje rozpuszczalne w wodzie rozpuszcza się w zlewce w niewielkiej ilości wody (Aqua purificata!!) i SĄCZY do wytarowanej butelki. Substancje dodaje się w kolejności zaczynając od substancji przepisanej w najmniejszej ilości. Jeśli substancje nie wykazują niezgodności chemicznej, to można je rozpuścić w jednej zlewce
* uzupełnić potrzebną ilość wody
*NA KOŃCU (TAK WE WSZYSTKICH LEKACH RECEPTUROWYCH!!!!) DODAJE SIĘ SYROPY I NALEWKI!!
MIXTURA PEPSINI (MIESZANKA PEPSYNOWA)
W skład mieszanki pepsynowej wchodzą:
+ kwas solny
+pepsyna
+corrigentia smakowe
KWAS SOLNY POWODUJE INEKTYWACJĘ PEPSYNY!! Dopuszczalne stężenie kwasu solnego(żeby nie miała miejsca denaturacja pepsyny) wynosi 0,5%.
DAWKA MAKSYMALNA 10% ROZTWORU HCl WYNOSI 4,0 g!!!! (ILE TO KWASU??)
Przed wykonaniem leku należy sprawdzić, czy dawka kwasu w łyżce/ w jednej dawce nie jest przekroczona i czy stężenie kwasu solnego w leku nie spowoduje inaktywacji pepsyny!!
Istnieją 2 możliwości poprawnego wykonania mieszanki pepsynowej:
- do wytarowanej butelki odważa się 10% roztwór kwasu solnego i rozcieńcza w prawie całej ilości wody
- w pozostałej, niewielkiej ilości wody rozpuszcza się pepsynę i przesącza jej roztwór do roztworu kwasu solnego
- dodaje się Ew. syropy i nalewki
- odważoną pepsynę rozpuszcza się w przepisanej ilości wody
- dodaje się odpowiednią ilość 10% roztworu kwasu solnego
- dodaje się Ew. syropy i nalewki